2015-08-11. ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΤΙΚΟ: ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΑ ΔΙΛΗΜΜΑΤΑ ΚΑΙ ΤΑ ΟΡΙΑ ΤΟΥΣ
Ανεξάρτητα των ατομικών επιλογών εκάστου εξ ημών, οι εικόνες των εξαθλιωμένων μεταναστών (ασχέτως προελεύσεως και ονομασίας) προκαλούν αισθήματα συμπόνιας. Δραματικές συνήθως οι εικόνες των υπερφορτωμένων, κατά ευφημισμό πλεούμενων, που διασχίζουν τη Μεσόγειο και ενίοτε οδηγούν στον υγρό τάφο τους απελπισμένους επιβαίνοντες. Τα αισθήματα όμως αυτά συνήθως υποχωρούν όταν στην καθημερινότητα μας ερχόμαστε αντιμέτωποι με τις ανησυχητικές συνέπειες του μεταναστευτικού προβλήματος. Αναπόφευκτα, η έντονη ανησυχία της συνέχισης της εθνικής, φυλετικής και κοινωνικής μας ύπαρξης, με τη μορφή που γνωρίζουμε, έρχεται σε σύγκρουση με τον ανθρωπισμό, τις θρησκευτικές μας δοξασίες και τις ιδεολογίες μας. Η τραγικότητα της εσωτερικής σύγκρουσης του καθενός μας επιτείνεται από την αδυναμία της πολιτείας αλλά και του υποκριτικού δυτικού κόσμου να διαχειριστεί την ανθρωπιστική κρίση.
Μοιραζόμενος και εγώ τα ίδια συναισθήματα, ανησυχίες και προσωπικές αμφιταλαντεύσεις, εκπλήσσομαι αρνητικά από δηλώσεις διαμαρτυρίας μεταναστών που προβάλουν τα ελληνικά ΜΜΕ. Εξυπακούεται ότι οποιαδήποτε περίπτωση απάνθρωπης μεταχείρισης πρέπει να ερευνάται και να ελέγχεται ο παραβάτης εάν και εφόσον η καταγγελία ευσταθεί. Αυτό προτάσσει η ελληνική νομοθεσία, οι διεθνείς συμβάσεις που αποδεχόμαστε και οι πανανθρώπινες αξίες που ανέπτυξε ο κλασικός ελληνισμός πριν από την εμφάνιση και διδασκαλία του Θεανθρώπου. Απαράδεκτες όμως οι δηλώσεις μεταναστών που γενικώς και αδιακρίτως κατακρίνουν την ελληνική πολιτεία και κοινωνία για αδράνεια και αδιαφορία. Αφγανός μετανάστης προσφάτως δήλωνε αναιδώς στις τηλεοπτικές κάμερες ότι εδώ η κατάσταση είναι χειρότερη από την κατάσταση στη χώρα του χωρίς να λάβει τη δέουσα απάντηση ότι η ελληνική πολιτεία με την κοινοτική συνδρομή προνοεί για την εθελουσία και άνευ εξόδων επιδοτούμενη επιστροφή του στην πατρική του γη. Αντίστοιχα παράπονα εκφράζουν και οι διαμένοντες- σε άσχημες πράγματι συνθήκες συνήθως- μετανάστες που στοιβάζονται στα ελληνικά νησιά. Ουδέποτε όμως πληροφορήθηκα για εργασίες στις οποίες οι ίδιοι (υπό την καθοδήγηση των αρχών ή των φορέων υποδοχής) να προχωρούν για τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης τους. Εκτιμώ ότι η διαχείριση και βελτίωση των συνθηκών της καθημερινότητας τους αποτελεί και δική τους υποχρέωση και όχι μόνο της ελληνικής και σε βαθιά οικονομική κρίση ευρισκόμενης πολιτείας. Μπορεί η ιατρική φροντίδα και η παροχή υλικών καθαριότητος να αποτελεί υποχρέωση της πολιτείας αλλά η καθαριότητα των χώρων υποδοχής και διαμονής αποτελεί αποκλειστικά φροντίδα των μεταναστών (όσων τουλάχιστον χαίρουν άκρας υγείας). Οι υποχρεώσεις αυτές των μεταναστών καίτοι αυτονόητες, πρέπει να γίνουν άμεσα κατανοητές και υλοποιήσιμες με την αρωγή και επιβολή του κράτους και των κοινωνικών φορέων και οργανώσεων.
Θα τολμήσω μάλιστα να γίνω και πιο επικριτικός προς όλους αυτούς που δεν σέβονται τη μειωμένη -λόγω αντικειμενικών συνθηκών (αλλά και παθογενειών) – φροντίδα και προστασία της ελληνικής πολιτείας. Η επιλογή της εξόδου από τη χώρα τους υπήρξε δική τους σεβαστή επιλογή είτε για την προστασία της ατομικής και οικογενειακής ζωής τους είτε για την εξασφάλιση καλυτέρων συνθηκών διαβίωσης. Ειδικά για τη δεύτερη κατηγορία, των παρανόμων μεταναστών, να αναφέρω ότι ουδεμία εγγύηση δεν δόθηκε ποτέ εκ μέρους μας ότι δυνάμεθα να παρέχουμε αδιαλείπτως και σε τεράστιους αριθμούς αυτές τις αναμενόμενες καλύτερες συνθήκες διαβίωσης και αντικειμενικά αυτό δεν είναι δυνατόν. Όσο για τους δικαιούμενους διεθνούς προστασίας πρόσφυγες των εμπολέμων περιοχών και με σεβασμό στην αγωνία τους, έχω να παρατηρήσω ότι η επιλογή του δρόμου της εξόδου και όχι της παραμονής και του αγώνα, τελικά ενισχύει όλες τις μορφές αντίδρασης (εξτρεμιστές, εγκληματικές οργανώσεις, διεφθαρμένα καθεστώτα) που είναι συνυπεύθυνες για την εφιαλτική κατάσταση των χωρών προέλευσης αυτών των ψυχών. Είναι παράδοξο και συνάμα τραγικό εκατοντάδες ευρωπαίοι υπήκοοι (το πλείστον με καταγωγή από τις φλεγόμενες περιοχές) να μετακινούνται στα πεδία των συγκρούσεων για να πολεμήσουν και να πεθάνουν υπέρ των θρησκευτικών δοξασιών τους ενώ αντίστοιχα χιλιάδες γηγενείς κάτοικοι να εγκαταλείπουν τις εστίες τους αποφεύγοντας τον αγώνα και επιζητώντας να έρθουν στην Ευρώπη για ένα καλύτερο μέλλον.
Κλείνοντας να επαναλάβω ότι το θέμα είναι πολυσύνθετο και τραγικό και δεν επιδέχεται εύκολες λύσεις, γενικεύσεις, πολιτικές σκοπιμότητες, ανεύθυνες ιδεοληψίες, μονομερείς ενέργειες και δυναμικές εξάρσεις αλλά ούτε και εφησυχασμό. Ας μη ξεχνάμε ότι η μετανάστευση διαχρονικά αποτέλεσε κινητήριο μοχλό αλλαγών στην παγκόσμια ιστορία, δημιουργώντας νέες οντότητες και πολιτισμούς, διαλύοντας στιβαρές αυτοκρατορίες, αιματοκυλίζοντας ηπείρους, ανανεώνοντας παρηκμασμένες κοινωνίες και όλα αυτά μέσω συγκρούσεων και ανατροπών, περισσότερο ή λιγότερο βίαιων, ορατών ή μη. Σε κάθε όμως σύγκρουση ή ανατροπή, υπάρχουν χαμένοι και κερδισμένοι.