Η ένταξη της Αλβανίας στην ΕΕ περνάει από την Ελλάδα
Η ένταξη της Αλβανίας στην ΕΕ περνάει από την Ελλάδα
Γράφει ο Δρ. Ανδρέας Γ.Μπανούτσος, Ιδρυτής & Πρόεδρος Δ.Σ. ΚΕΔΙΣΑ
Η Αλβανία και η Βόρεια Μακεδονία ανέμεναν για αρκετό καιρό το «πράσινο φως» από την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) για την έναρξη των διαπραγματεύσεων για την ένταξή τους στην Ένωση. Τελικά παρά τις ενστάσεις που διατύπωσαν η Γαλλία και η Ολλανδία καθ’όλη τη διάρκεια του 2019 το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στη Σύνοδο Κορυφής της 26ης Μαρτίου 2020 ενέκρινε την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων για την Αλβανία και τη Βόρεια Μακεδονία. Οι ενστάσεις της Γαλλίας και της Ολλανδίας κάμφθηκαν για δύο λόγους: α) τον Φεβρουάριο του 2020 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε την αναθεωρημένη μεθοδολογία της για τη διεύρυνση, η οποία σκοπεύει να καταστήσει τη διαδικασία ένταξης των υποψηφίων κρατών στην ΕΕ πιο απλή αλλά ταυτόχρονα και αναστρέψιμη σε περίπτωση που οι υποψήφιες χώρες δεν εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους. Οι χώρες τις ΕΕ που εναντιώθηκαν στην έναρξη των διαπραγματεύσεων έλαβαν επίσης περαιτέρω διαβεβαιώσεις ότι θεμελιώδεις τομείς όπως η ανεξαρτησία του δικαστικού σώματος, τα ανθρώπινα δικαιώματα, η δημόσια διοίκηση, το κράτος δικαίου, η ελευθερία των ΜΜΕ, η χρηστή διακυβέρνηση και η καταπολέμηση της διαφθοράς θα πρέπει να εναρμονιστούν με τα αυστηρά κριτήρια της ΕΕ, β) η πανδημία Covid-19 λειτούργησε ως καταλύτης για την θετική απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου καθώς η ΕΕ ήθελε να δείξει με έμπρακτο τρόπο ότι το μέλλον των Δυτικών Βαλκανίων βρίσκεται στην ΕΕ.
Στις 6 Μαΐου 2020 έλαβε χώρα η τηλεδιάσκεψη Κορυφής ΕΕ-Δυτικών Βαλκανίων που ουσιαστικά επισφράγισε την προηγούμενη απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Ο Έλληνας Πρωθυπουργός κ. Κυριάκος Μητσοτάκης συμμετείχε στην τηλεδιάσκεψη Κορυφής Ευρωπαϊκής Ένωσης – Δυτικών Βαλκανίων, καλώντας τη Βόρεια Μακεδονία να τηρήσει τις δεσμεύσεις της όπως αυτές απορρέουν από τη Συμφωνία των Πρεσπών και την Αλβανία να σεβαστεί τα δικαιώματα της ελληνικής μειονότητας. Ο κ. Μητσοτάκης τόνισε ότι η πρόοδος που έχει σημειώσει η Αλβανία δεν είναι αρκετή και ότι αναμένει από την Αλβανική κυβέρνηση κινήσεις για την προστασία των δικαιωμάτων της Ελληνικής Εθνικής Μειονότητας.
Είναι απολύτως σαφές ότι προς το παρόν η Αλβανική κυβέρνηση όχι μόνο δεν έχει σημειώσει πρόοδο στην προστασία των δικαιωμάτων της Ελληνικής Εθνικής Μειονότητας αλλά έχει προβεί και σε μία σειρά προκλητικών ενεργειών εις βάρος της Μειονότητας όπως η δολοφονία του Έλληνα ομογενή Κωνσταντίνου Κατσίφα από τις Αλβανικές Ειδικές Δυνάμεις το 2018, η κατάσχεση περιουσιών των Βορειοηπειρωτών, η αφαίρεση δίγλωσσων οδικών πινακίδων καθώς και πολλές άλλες διακρίσεις κατά των Ελλήνων της Βόρειας Ηπείρου. Πέρα από την απαράδεκτη μεταχείριση της Ελληνικής Εθνικής Μειονότητας η Αλβανία δεν έχει εφαρμόσει ακόμα τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις έτσι ώστε να μπορέσει να σημειώσει πρόοδο στις διαπραγματεύσεις με την ΕΕ όποτε αυτές ξεκινήσουν. Πιο συγκεκριμένα δεν έχει προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις στον τομέα της Δικαιοσύνης, στην καταπολέμηση της κρατικής διαφθοράς, στην αντιμετώπιση του οργανωμένου εγκλήματος και της τρομοκρατίας, σε μεταρρύθμιση του εκλογικού της συστήματος και στην διασφάλιση της ελευθερίας των ΜΜΕ. Επίσης η FATF (Financial Action Task Force) ένας διεθνής διακυβερνητικός οργανισμός επιφορτισμένος με την παρακολούθηση και την αντιμετώπιση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας έχει βάλει την Αλβανία στην «μαύρη λίστα». Ο λόγος για τον οποίο η Αλβανία είναι στην «μαύρη λίστα» της FATF είναι ότι το Αλβανικό οργανωμένο έγκλημα συνεργάζεται στενά με την διεθνή τρομοκρατία και ειδικότερα με Τζιχαντιστικές οργανώσεις όπως το ISIS. Ακόμα ένας παράγοντας που θα έπρεπε να προβληματίσει την Ελληνική κυβέρνηση και να την κάνει πιο αυστηρή στην αντιμετώπιση της Αλβανικής κυβέρνησης είναι οι στενές σχέσεις της Αλβανίας με την Τουρκία. Τον περασμένο Απρίλιο Αλβανικά ΜΜΕ αποκάλυψαν μια συμφωνία μεταξύ του Ράμα με τον Ερντογάν. Τίρανα και Άγκυρα υπέγραψαν σχέδιο αμυντικής συνεργασίας, όπου μεταξύ άλλων προβλέπει την μετεγκατάσταση Μουσουλμάνων μεταναστών από την Τουρκία στην Αλβανία και πιο συγκεκριμένα στην περιοχή της Βόρειας Ηπείρου όπου ζει η Ελληνική Εθνική Μειονότητα. Η πρόβλεψη αυτή του Συμφώνου Ράμα-Ερντογάν αν πραγματοποιηθεί συνιστά εποικισμό της Βόρειας Ηπείρου μία ενέργεια που είναι παράνομη σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο και δεν συνάδει με μία χώρα που επιθυμεί να ενταχθεί στην ΕΕ.
Συμπερασματικά μπορούμε να αναφέρουμε ότι η ευρωπαϊκή προοπτική της Αλβανίας είναι επί της ουσίας αν όχι αδύνατη τουλάχιστον ανεδαφική υπό τις παρούσες συνθήκες. Η Ελλάδα δεν έχει συμφέρον να υποστηρίξει μία fast track διαδικασία ένταξης της Αλβανίας στην ΕΕ και να στηρίξει επιλογές κρατών-μελών που ενδιαφέρονται να προωθήσουν την Αλβανική υποψηφιότητα αν προηγουμένως η ίδια η Αλβανική κυβέρνηση δεν αποδείξει έμπρακτα ότι κάνει ότι είναι δυνατόν από την πλευρά της για να τηρήσει τα κριτήρια της Κοπεγχάγης και τις σχέσεις καλής γειτονίας με την Ελλάδα.