Κώστας Ζάγκαλης*: ΓΙΑ ΤΑ ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΜΜΕΝΑ ΟΡΕΙΝΑ ΧΩΡΙΑ – ΜΙΑ ΠΡΟΤΑΣΗ
Υπάρχει μια κατηγορία αγροτικής γης που αδικαιολόγητα είναι εγκαταλειμμένη. Είναι η γη των ορεινών χωριών που εγκαταλείφθηκαν από τους κατοίκους τους μετά τον πόλεμο (και ιδιαίτερα μετά τον Εμφύλιο). Οι πόλεμοι ηταν απλώς η αφορμή και όχι η βασική αιτία της εγκατάλειψης. Στα πέτρινα αυτά χωριά μέχρι το ’50 κυριαρχούσαν βυζαντινές αγροτικές τεχνικές. Τα νοικοκυριά έπρεπε να παράγουν όλα τα αναγκαία προϊόντα μόνοι τους (δεν αγόραζαν και δεν πουλούσαν τίποτε).
Ετσι συνέβαινε το παράδοξο να καλλιεργούν όλα τα αναγκαία δημητριακά και κηπευτικά μόνοι τους πανω στιην πέτρινη γη. Η ζωή ηταν μαρτύριο, από παλιότερα πολλοί άντρες ξενιτεύονταν, αλλα επέστρεφαν στο χωριό. Μετα το ΄50 πήραν και την φαμίλια μαζί τους και έφυγαν για πάντα. Πήγαν στις πόλεις (εντος κι εκτός Ελλάδας).
Η αγροτική παραγωγή εγκαταλείφθηκε εντελώς, τα χωριά ρήμαξαν. Στα 70 χρόνια που πέρασαν δεν υπήρξε ΚΑΝΕΝΑΣ σοβαρός προβληματισμός για τα παρατημένα αυτά χωράφια, ούτε στο επίπεδο της Πολιτείας, ούτε στο επίπεδο των ιδίων των ιδιοκτητών. Μια παράλογη σιωπή κάλυψε αυτό το πρόβλημα όλα τα χρόνια.
Κατάγομαι από ένα τέτοιο χωριό της ορεινής Ηπείρου (Δρυμάδες Πωγωνίου). Ξέρω την πραγματικότητα «από πρώτο χέρι». Είμαι 84 ετών, ο μόνος «όρθιος» ακόμη από την πρώτη γενεά των χωριανών μου. Ανησυχώ πάρα πολύ για την κατάσταση που επικρατεί εκεί.
Κατάγομαι από ένα τέτοιο χωριό της ορεινής Ηπείρου (Δρυμάδες Πωγωνίου). Ξέρω την πραγματικότητα «από πρώτο χέρι». Είμαι 84 ετών, ο μόνος «όρθιος» ακόμη από την πρώτη γενεά των χωριανών μου. Ανησυχώ πάρα πολύ για την κατάσταση που επικρατεί εκεί.
Το χωριό πεθαίνει μπροστα στα μάτια μας. Οι άνθρωποι της πρώτης γενεάς πήγαιναν στο χωριό από αίσθημα, φρόντισαν τα σπίτια τους και το χωριό ολόκληρο με αποτέλεσμα να υπάρχει σήμερα κουκλίστικος οικισμος εκεί, αλλά χωρίς ανθρώπους πλέον: οι γεροντες πέθαναν, οι νέοι δεν πάνε στο χωριό. Οικονομική δραστηριότητα καμία. Λεφτά δεν βγαίνουν εκεί πλέον (ούτε ένα ευρώ). Το καφενείο του χωριού έκλεισε πριν 3 χρόνια.
Η υπόθεση δυσχεραίνεται ιδιαίτερα από το γεγονός ότι εμεις είχαμε πολλά μικρα αγροτεμάχια και όχι ένα μεγάλο κομμάτι. Συγκεκριμένα η οικογένειά μας ειχε 14 στρέμματα σε 22 μεριές. Γενικά οι χωριανοί μου είχαν 10-20 σρέμματα σε 20-30 μεριες. Η κατακερματισμένη αυτή ιδιοκτησία δεν αποτελεί αξία. Τα χωράφια αυτά σήμερα κανείς δεν τα ξέρει. Οι γέροντες πέθαναν. Οι σημερινοί απόγονοι όχι μόνο δεν ξέρουν τα χωράφια, αλλά ούτε καν τις τοποθεσίες. Δεν έχουμε έγκυρα αποδεικτικά έγγραφα. Δεν υπάρχουν τοπογραφικά με συντεταγμένες, σύγχρονα συμβόλαια.
Η γραπτή πληροφόρηση που έχουμε για τα χωράφια μας (ένα αόριστο κτηματολόγιο) είναι άκυρη. Με τον χρόνο τα χωράφια δασώθηκαν, ξεπλύθηκα, έγιναν μη αναγνωρίσιμα. Αλλα και άνθρωποι δεν υπάρχουν για να τα καλλιεργήσουν. Λίγοι νέοι έρχονται για πολύ σύντομο χρονικό διάστημα στο χωριό (και μόνο το καλοκαίρι). Ενας-δυο (συνταξιούχοι) μένουν εκεί και τον χειμώνα. Δεν υπάρχει κατάλληλη οργάνωση, συλλογικές δεσμεύσεις.
Όπως ξέρω παρόμοια είναι εικόνα σε όλα τα γύρω χωριά.
Εγω, προσωπικά, γράφω και μιλώ για το θέμα οπου μπορώ, απευθύνομαι σε αρμοδίους. Με την σημερινή γραφή θέλω να υπογραμμίσω ότι το ζήτημα αυτό εχει και μεγάλη εθνική σημασία. Τα περισσότερα από τα εν λόγω χωριά είναι παραμεθόρια. Καθώς εγκαταλείφθηκε η αγροτική δραστηριότητα και έφυγαν οι άνθρωποι, δημιουργήθηκε εθνικό κενό: δεν υπάρχει ελληνικός πληρυσμος εκει. Δεν γεννιούνται ελληνόπουλα εκει. Μικραίνει η πατριδα μας, το εθνος μας .
Το έθνος το κράτησε η αγροτιά, η γη. Η μόνη λύση του εκρηκτικού προβλήματος, που περιγραφω εδώ είναι να δώσουμε από τώρα την παρατημένη γη των ορεινών χωριών στους νόμιμους κληρονόμους. Να κρατάει την γη στα χέρια του ο ελληνας δικαιούχος. Μόνο τότε θα παραμείνει αυτή η γη ελληνική.
Εγω, προσωπικά, γράφω και μιλώ για το θέμα οπου μπορώ, απευθύνομαι σε αρμοδίους. Με την σημερινή γραφή θέλω να υπογραμμίσω ότι το ζήτημα αυτό εχει και μεγάλη εθνική σημασία. Τα περισσότερα από τα εν λόγω χωριά είναι παραμεθόρια. Καθώς εγκαταλείφθηκε η αγροτική δραστηριότητα και έφυγαν οι άνθρωποι, δημιουργήθηκε εθνικό κενό: δεν υπάρχει ελληνικός πληρυσμος εκει. Δεν γεννιούνται ελληνόπουλα εκει. Μικραίνει η πατριδα μας, το εθνος μας .
Το έθνος το κράτησε η αγροτιά, η γη. Η μόνη λύση του εκρηκτικού προβλήματος, που περιγραφω εδώ είναι να δώσουμε από τώρα την παρατημένη γη των ορεινών χωριών στους νόμιμους κληρονόμους. Να κρατάει την γη στα χέρια του ο ελληνας δικαιούχος. Μόνο τότε θα παραμείνει αυτή η γη ελληνική.
Για τον σκοπό αυτόν να γίνει ένανς ειδικός αναδασμός που να παρει ο κάθε δικαιούχος ένα κομμάτι γης σε μια μεριά αντί των 20-30 που κληρονόμησε από τον παππού. Το κομμάτι αυτό να εχει όλα τα συγχρονα πιστοποιητικά εφοδια (τοπογραφικό με συντεταγμενες), ώστε να μην μπορεί να του το πάρει κανείς στον αιώνα τον άπαντα.
Παράλληλα να υιοθετηθεί η δενδροκαλλιέργεια με είδη δέντρων της περιοχής ως η μοναδικά κατάλληλη (καρυδιές, φουντουκιές, κρανιές, καστανιές, αμυγδαλιες, βατομουριες, βελανιδιες κτλ), ώστε οι αστικοποιμενοι δευτερης, τρίτης .. γενεάς κληρονόμοι συνεχίσουν να ζουνε στην πόλη και να έχουν το χωριό για Δεύτερο Εισόδημα. Η δουλειά αυτή να γίνει πριν περάσει το Εθνικό Κτηματολόγιο από τα εν λόγω χωριά, διότι με τις σημερινές συνθήκες το Εθνικό Κτηματολόγιο θα μας αφήσει χωρίς χωράφια και θα το νομιμοποιήσει αυτό. Να βιαστούμε να μην γίνει αυτή η εθνική ζημιά.
Παρακαλώ το ΕΛΙΣΜΕ να εντάξει το παραπάνω θέμα στα προγράμματα του ως επείγον εθνικό θέμα και να το προωθήσει στις αρμόδιες αρχές για υλοποίηση.
Αθήνα, 9-3-2018,
Κώστας Ζάγκαλης, συνταξιούχος φυσικομαθηματικός-ερευνητής
τηλ.: 210-5059943, e-mail: nem1@otenet.gr.
Αθήνα, 9-3-2018,
Κώστας Ζάγκαλης, συνταξιούχος φυσικομαθηματικός-ερευνητής
τηλ.: 210-5059943, e-mail: nem1@otenet.gr.