2016-02-01. Τουρκία: Εξωτερικό εμπόριο και τουριστική κίνηση το 2015
Το 2015 η αξία των τουρκικών εισαγωγών παρουσίασε ετήσια μείωση 14,4% φθάνοντας στα 207,2 δισ. $, ενώ παράλληλα η αξία των εξαγωγών μειώθηκε 8,7% φθάνοντας στα 143,9 δισ. $ με συνέπεια να μειωθεί το εμπορικό έλλειμμα της Τουρκίας κατά 21,3 δισ. $ (από 84,6 δισ. σε 63,3 δισ.), δηλ. κατά 25,2%.
Εντυπωσιακή είναι η μείωση της αξίας των τουρκικών εξαγωγών στη Ρωσία, που είναι η μεγαλύτερη μείωση, τόσο σε απόλυτο μέγεθος όσο και ποσοστιαίως, μεταξύ των πρώτων είκοσι χωρών προορισμού των εξαγωγών της Τουρκίας, παρά το γεγονός ότι δεν εμφανίζονται όλες οι συνέπειες από τα ρωσικά περιοριστικά μέτρα λόγω της κατάρριψης τον περασμένο Νοέμβριο ρωσικού μαχητικού αεροσκάφους από τουρκικά πυρά. Συγκεκριμένα, η μείωση των τουρκικών εξαγωγών στη Ρωσία από 5,9 δισ. $ το 2014 σε 3,6 δισ. $ το 2015 σημαίνει μείωση κατά 39,5% και έτσι η Ρωσία ήταν το 2015 ο 10ος προορισμός των τουρκικών εξαγωγών, ενώ το 2014 ήταν ο 7ος. Πρώτος προορισμός των τουρκικών εξαγωγών παραμένει η Γερμανία (13,4 δισ. $), στη δεύτερη θέση βρίσκεται το Ην. Βασίλειο (10,6 δισ. $) και στην τρίτη το Ιράκ (8,6 δισ. $). Υπογραμμίζεται, ότι μεταξύ των πρώτων σε αξία είκοσι χωρών προορισμού των τουρκικών εξαγωγών οι 16 παρουσιάζουν μείωση και μόνο 4 αύξηση αξίας εξαγωγών. Μετά τη Ρωσία, μεγαλύτερες ποσοστιαίες μειώσεις από τη μέση συνολική μείωση ως χώρες προορισμού εμφανίζουν οι εξαγωγές στο Αζερμπαϊτζάν (-33,9%), στο Ιράκ (-21,4%), στην Κίνα (-15,6%), στο Βέλγιο (-13%), στην Αλγερία (-12,1%), στη Γερμανία (-11,4%) και στη Γαλλία (-9,5%).
Περίπου αντίστοιχη μείωση της αξίας των τουρκικών εξαγωγών προς τη Ρωσία παρατηρείται τον Δεκέμβριο του 2015 σε σχέση με τον Δεκέμβριο του 2014. Η μείωση των τουρκικών εξαγωγών στη Ρωσία από 426 εκ. $ σε 229 εκ. $ σημαίνει μείωση κατά 46,3%, ενώ στον μήνα αυτόν η συνολική αξία των τουρκικών εξαγωγών παρουσίασε ετήσια μείωση 11,1%. Για τον Δεκέμβριο του 2015 μεμονωμένα, η μείωση της αξίας των τουρκικών εξαγωγών στη Ρωσία ήταν η δεύτερη μεγαλύτερη, τόσο σε απόλυτο μέγεθος όσο και ποσοστιαίως, μεταξύ των πρώτων είκοσι χωρών προορισμού των εξαγωγών της Τουρκίας. Η μεγαλύτερη μείωση από όλες αφορούσε το Ιράκ, από 1,1 δισ. $ σε 487 εκ. $ (-55,9%). Ακολουθούν σε ποσοστό μείωσης της αξίας εξαγωγών τον Δεκέμβριο, ως χώρες προορισμού, το Αζερμπαϊτζάν (-44,2%), το Ιράν (-21,6%), οι ΗΠΑ (-18,1%), τα Ενωμένα Αραβικά Εμιράτα (-17,2%), η Αλγερία (-16,3%) κ.ά.
Όσον αφορά την αξία των τουρκικών εισαγωγών το 2015, τις μεγαλύτερες ποσοστιαίες μειώσεις μεταξύ των πρώτων είκοσι προμηθευτριών χωρών της Τουρκίας εμφανίζουν κατά σειρά η Ελβετία (-49,3%), τα Ενωμένα Αραβικά Εμιράτα (-38,3%), το Ιράν (-38%), η Ρουμανία (-22,7%), η Ρωσία (-19,3%), η Ουκρανία (-18,7%), η Ινδία (-18,6%), το Βέλγιο (-18,6%), οι Κάτω Χώρες (-17,1%) κ.ά. Οι εισαγωγές της Τουρκίας και από τις 20 πρώτες σε αξία προμηθεύτριες χώρες της έχουν αρνητικό πρόσημο. Για πρώτη φορά ως πρώτη προμηθεύτρια χώρα της Τουρκίας εμφανίζεται η Κίνα (24,9 δισ. $), με δεύτερη τη Γερμανία (21,4 δισ. $) και τρίτη τη Ρωσία (20,4 δισ. $).
Όσον αφορά την αξία των τουρκικών εισαγωγών τον Δεκέμβριο του 2015 σε σχέση με τον Δεκέμβριο του 2014, ιδιαίτερα μεγάλες ήταν οι μειώσεις από την Ελβετία (-41,8%), το Ιράν (-37,9%), τη Ρουμανία (-37,9%), τη Γαλλία (-29,2%), τα Ενωμένα Αραβικά Εμιράτα (-28,3%), την Ινδία (-26,2%), τη Νότ. Κορέα (-21,5%), τη Ρωσία (-21%), την Ουκρανία (-20,9%) κ.ά., ενώ η μέση ετήσια μείωση των εισαγωγών από όλες τις προμηθεύτριες χώρες της Τουρκίας ήταν τον Δεκέμβριο 17,5%.
Η Ελλάς ήταν το 2015 η 24η κατά σειρά αξίας προμηθεύτρια χώρα της Τουρκίας με 1,9 δισ. $ καλύπτοντας το 0,9% της συνολικής αξίας των τουρκικών εισαγωγών, ενώ το 2014 ήταν 14η με 4 δισ. $ καλύπτοντας το 1,7% των τουρκικών εισαγωγών του 2014. Υπογραμμίζεται, ότι πάνω από το 70% της αξίας των τουρκικών εισαγωγών από την Ελλάδα καλύπτεται από εισαγωγές διυλισμένων προϊόντων πετρελαίου.
Αντίστοιχα, το 2015 η Ελλάς ήταν ο 24ος προορισμός των τουρκικών εξαγωγών καλύπτοντας με 1,4 δισ. $ το 1% των τουρκικών εξαγωγών, ενώ το 2014 ήταν 27η με 1,5 δισ. $ που κάλυψαν επίσης το 1% των τουρκικών εξαγωγών.
Το 2015 τα τουριστικά έσοδα της Τουρκίας εκτιμάται ότι ήταν μειωμένα σε σχέση με το 2014, το οποίο υπήρξε έτος-ρεκόρ, τόσο όσον αφορά τον αριθμό των επισκεφθέντων αλλοδαπών την Τουρκία, όσο και το εισπραχθέν τουριστικό συνάλλαγμα (34,3 δισ. $).
Στον πιο πάνω πίνακα εμφανίζεται η μείωση του αριθμού των επισκεφθέντων την Τουρκία αλλοδαπών τουριστών κατά το 2015. Από χώρες στις οποίες ζουν πολλοί Τούρκοι με ξένα διαβατήρια δεν παρατηρήθηκε μείωση του αριθμού τους. Παρατηρήθηκε αισθητή μείωση από τη Ρωσία και σε μικρότερο βαθμό από το Ην. Βασίλειο και την Ελλάδα. Οι Ρώσοι τουρίστες αυξάνονταν σταθερά τα τελευταία χρόνια και κατέχουν επισήμως τη δεύτερη θέση στον πίνακα των χωρών προέλευσης των αλλοδαπών τουριστών στην Τουρκία με πρώτη τη Γερμανία. Ουσιαστικά πιθανόν να βρίσκονται και στην πρώτη θέση, αν λάβουμε υπόψη ότι πολλοί «Γερμανοί» τουρίστες είναι Τούρκοι, κάτοχοι γερμανικών διαβατηρίων και χαμηλής εισοδηματικής δυναμικότητας, ενώ οι Ρώσοι τουρίστες έχουν με βεβαιότητα υψηλότερη καταναλωτική δαπάνη από τη μέση καταναλωτική δαπάνη του συνόλου των ξένων τουριστών.
Υπογραμμίζεται, ότι τα ετήσια έσοδα από τον τουρισμό στην Τουρκία καλύπτουν σταθερά από τη δεκαετία του 2000 πάνω από το 20% της εκάστοτε ετήσιας αξίας των τουρκικών εξαγωγών.
Ένας άλλος ευάλωτος τομέας που εκτιμάται ότι θα θιγεί έντονα είναι ο κατασκευαστικός δεδομένου ότι η Τουρκία έχει ουσιαστικά αλώσει την αντίστοιχη αγορά της Ρωσίας. Ο πρόεδρος Πούτιν, κατά την ομιλία του στο πρόσφατο Διαπεριφερειακό Φόρουμ του Πανρωσικού Λαϊκού Μετώπου δήλωσε, ότι «η Ρωσία δεν θα συνάψει νέες συμβάσεις με την Τουρκία στον τομέα των κατασκευών». Διευκρίνισε, ότι «οι ισχύουσες συμβάσεις ισχύουν, ωστόσο, οι περιορισμοί σε αυτόν τον τομέα θα επεκταθούν. Η κυβέρνηση αποφάσισε να μη συνάψει νέες συμβάσεις με τουρκικές επιχειρήσεις. Αυτό, φυσικά, θα επιτρέψει στον κατασκευαστικό μας κλάδο να διευρύνει τις δραστηριότητες του και θα απαιτήσει νέους ειδικευμένους εργαζομένους, επιτρέποντας την δημιουργία στη Ρωσία 87.000 θέσεων εργασίας». Επισήμανε επίσης το γεγονός, ότι σήμερα δραστηριοποιούνται στη ρωσική αγορά περίπου 300 τουρκικές κατασκευαστικές εταιρίες τονίζοντας ότι αυτές έχουν συνάψει συμβάσεις ύψους περίπου 50 δισ. $.
Το συμπέρασμα που προκύπτει είναι ότι η Τουρκία αρχίζει να πληρώνει κάποια λάθη της και αναμένεται με ενδιαφέρον η έκταση των απωλειών της.