Η Εξέλιξη της Τουρκίας σε Πυρηνική Δύναμη – Του Γεώργιου Μενεσιάν – 2020/04/30
Η Εξέλιξη της Τουρκίας σε μια Πυρηνική Δύναμη
του Γεωργίου Μενεσιάν*
H φιλοδοξία του Τούρκου προέδρου
Εισαγωγή από Διευθυντή Μελετών ΕΛΙΣΜΕ κύριο Ιπποκράτη Δασκαλάκη
Παγιδευμένοι στις καθημερινές τριβές με τη γειτονική Τουρκία και σχοινοβατώντας μεταξύ ένοπλης ειρήνης και θερμού επεισοδίου ή ακόμη και γενικευμένης σύρραξης, αδυνατούμε -ή καλύτερα αποφεύγουμε- να εστιάσουμε σε μεσοπρόθεσμες-μακροπρόθεσμες απειλές και εξελίξεις. Η Άγκυρα μετά από παλινδρομήσεις δεκαετιών έχει αμετάκλητα δρομολογήσει ένα φιλόδοξο πρόγραμμα κατασκευής πυρηνικών εργοστασίων. Στην Ελλάδα ακόμη και η συζήτηση περί χρήσεως πυρηνικής ενέργειας εξακολουθεί να αποτελεί ένα θέμα «ταμπού». Το μέλος του ΕΛΙΣΜΕ Γεώργιος Μενεσιάν παρουσιάζει μια άκρως ενδιαφέρουσα ανάλυση για την εξέλιξη της τουρκικής προσπάθειας, τις αιτίες που οδήγησαν σε αυτή την πορεία, τα νέα δεδομένα που σταδιακά δημιουργούνται και τη γενικότερη ισορροπία ισχύος στη Μέση Ανατολή. Αναμφίβολα η δημιουργία πυρηνικών υποδομών καθιστά εφικτή -υπό προϋποθέσεις- και μετά από ένα εύλογο χρονικό διάστημα, την απόκτηση πυρηνικών όπλων. Η ανάλυση δεν επικροτεί την άκρατη εμπλοκή μας στη διάσταση ενός ακόμη ανταγωνισμού με την Άγκυρα -αυτή του πυρηνικού ανταγωνισμού- αλλά θεωρεί αναγκαία την μεθοδική εξέταση τρόπων αντιμετώπισης προκρίνοντας την έναρξη ουσιαστικών βημάτων για την υιοθέτηση ενός εφικτού προγράμματος πυρηνικής ενέργειας.
Η Εξέλιξη της Τουρκίας σε μια Πυρηνική Δύναμη
Είναι ξεκάθαρο, πως η Τουρκία υπό την ηγεσία του Recep Tayyip Erdogan επιδιώκει
να καταστεί η κύρια ηγεμονική περιφερειακή δύναμη. Για να το καταφέρει αυτό,
πρέπει να αυξήσει σημαντικά την ισχύ της σε όλους τους τομείς που διέπουν το
τουρκικό κράτος, δίνοντας έμφαση στην στρατιωτική ισχύ, την οικονομία, την
ενέργεια, την διπλωματία και την κοινωνία-πολιτισμό. Πιο συγκεκριμένα, στο
κομμάτι της ενέργειας η Τουρκία, όντας μια πολυπληθής χώρα, επιδιώκει την
μεγαλύτερη δυνατή ενεργειακή ασφάλεια για αυτήν, βασιζόμενη στην μετατροπή της
σε ένα κέντρο μεταφοράς και υγροποίησης φυσικού αερίου, καθώς και στην
πυρηνικοποίησή της με την κατασκευή πυρηνικών εργοστασίων. Ταυτόχρονα, ο
Τούρκος πρόεδρος δήλωσε τον περασμένο Σεπτέμβριο, ότι δε νοείται να μην έχει η
Τουρκία πυρηνικά όπλα από την στιγμή που άλλα κράτη διαθέτουν πυραύλους με
πυρηνικές κεφαλές1.
Επομένως, προκύπτουν τα εξής ερωτήματα: θέτει η Τουρκία ως στόχο της την
απόκτηση πυρηνικών όπλων πέρα από την πυρηνικοποίησή της στον τομέα της
ενέργειας; Πού έγκειται η φιλοδοξία Erdogan περί μετατροπής της Τουρκίας σε μια
πυρηνική δύναμη; Ποια πρέπει να είναι η αντίδραση της Ελλάδος στις πολιτικές
αυτές; Σε αυτά τα ερωτήματα θα προσπαθήσω να απαντήσω με το κείμενο αυτό.
* Σύντομο βιογραφικό Γ. Μενεσιάν
Ο Τζωρτζ Μενεσιάν είναι διεθνολόγος και μέλος του ΕΛΙΣΜΕ. Το 2017 αποφοίτησε από το Τμήμα Διεθνών, Ευρωπαϊκών και Περιφερειακών Σπουδών του Παντείου Πανεπιστημίου και σήμερα εργάζεται ως σύμβουλος διεθνών σχέσεων και λογογράφος. Είναι δόκιμος ερευνητής στον Τομέα Ευρω-ατλαντικων Μελετών (Ομάδα Μέσης Ανατολής) και στον Τομέα Αμυντικών Θεμάτων (Ομάδα Διαχείρισης Κρίσεων) του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων (ΙΔΙΣ), ενώ είναι συντονιστής της Ομάδας Εξωτερικής Πολιτικής, Άμυνας και Ασφάλειας του Τομέα Ρωσίας Ευρασίας και Νοτιοανατολικής Ευρώπης του ΙΔΙΣ. Αρθρογραφεί στην ηλεκτρονική έκδοση της εφημερίδας Φιλελεύθερος (liberal.gr), καθώς και στην HuffingtonPost Greece. Στο παρελθόν έχει συνεργαστεί με το ΕΛΙΑΜΕΠ και το ΚΕΔΙΣΑ και σήμερα συνεργάζεται με την Φοιτητική Οργάνωση Διεθνών Σχέσεων (SAFIA). Ομιλεί αγγλικά, γαλλικά και αρμενικά.