Blog

Μεβλούτ Τσαβούσογλου τέλος;

Του Λεωνίδα Κουμάκη*

Μετά την Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ (19 – 23/9/2022) άρχισαν να εμφανίζονται κάποιες ενδείξεις διαφοροποίησης της Τουρκίας σε θέματα ιδιαίτερου ενδιαφέροντος για Ελλάδα και Κύπρο.

Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επιστρέφοντας στην Τουρκία από τη Σύνοδο Κορυφής του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης (συμμετέχουν Κίνα, Ρωσία, Ινδία, Πακιστάν, Καζακστάν, Κιργιστάν, Ουζμπεκιστάν και Ταζικιστάν – η Τουρκία συμμετείχε σαν «εταίρος διαλόγου») και της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ είχε εξασφαλίσει, με την φροντίδα της ΜΙΤ και των μηχανισμών του, μια «αποθεωτική» υποδοχή από σύσσωμο το ελεγχόμενο σύστημα του καθεστώτος: Εφημερίδες, τηλεοράσεις, περιοδικά, στρατευμένοι δημοσιογράφοι, υψηλόβαθμοι και χαμηλόβαθμοι αξιωματούχοι συναγωνίστηκαν ποιος θα κάνει τα πιο ενθουσιώδη και δουλικά σχόλια για την μεγάλη «επιτυχία» του «παγκόσμιου ηγέτη». Όλοι ξέρουν πως στην Τουρκία υπάρχει ένα σημαντικό ποσοστό 30 έως 35% του πληθυσμού που πιστεύει ό,τι κάνει ή λέει ο Ερντογάν – όσο παράλογο και αν είναι. Η σκληρή όμως πραγματικότητα είναι εντελώς διαφορετική.

Το τουρκικό καθεστώς, πριν από την Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ «διέρρεε» «πληροφορίες» για επικείμενη συνάντηση Μπάιντεν – Ερντογάν (o «συνδυασμός» την μια μέρα βόλτα με τον Πούτιν αγκαζέ και την άλλη θερμή χειραψία με τον Μπάιντεν ήταν πράγματι ιδανικός), ενώ συνέχιζε σε όλα τα επίπεδα (παλάτι, αξιωματούχοι, ΜΜΕ) την σχεδόν καθημερινή λεκτική επίθεση εναντίον του «εχθρού» που δημιούργησε μόνο του. Δυστυχώς για κακή του τύχη, ο «εχθρός», δηλαδή η Ελληνική πλευρά ανταπαντούσε αμέσως.

Έτσι, στις 13ης Σεπτεμβρίου 2022 οι απειλές Μεβλούτ Τσαβούσογλου (Μην ξεκινάτε περιπέτεια θα υποστείτε τις συνέπειες) και τα νταηλίκια του Τούρκου αντιπροέδρου Φουάτ Οκτάι (Όταν αντιδράσουμε στο Αιγαίο, η μέρα της Ελλάδας θα γίνει νύχτα), απαντήθηκαν αμέσως (Στους ρητορικούς παροξυσμούς της Άγκυρας απαντάμε όπου και όπως πρέπει),  οι «κατηγορίες» Χουλουσί Ακάρ για δήθεν «διπρόσωπη διπλωματία της Ελλάδας» και τα ψεύδη πως τάχα «η Τουρκία προσπαθεί να μειώσει τις εντάσεις, μα είναι η Ελλάδα εκείνη που κάνει προκλητικές ενέργειες» η Αθήνα απάντησε πολύ εύστοχα («Η μονότονη επανάληψη ενός ψέματος δεν το καθιστά αλήθεια»).

Την 14η Σεπτεμβρίου 2022 ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου σχολιάζοντας την απάντηση του Έλληνα πρωθυπουργού στην απειλή θα έρθουμε ξαφνικά ένα βράδυ του Ρ. Τ. Ερντογάν (Όσους απειλούν ότι θα έρθουν τάχα ένα βράδυ, τους περιμένουμε στο φως της ημέρας) δεν μπόρεσε να κρύψει την αμηχανία και τον εκνευρισμό του («Δεν χρειάζεται να απαντήσουμε σε τέτοιες δηλώσεις. Εμείς αποφασίζουμε το πότε και το πού θα πάμε»).

Την 15^η Σεπτεμβρίου 2022 το τουρκικό ΥΠΕΞ σε ένα κρεσέντο χυδαιότητας κατηγόρησε την Ελλάδα, μεταξύ άλλων, για «εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας» λαμβάνοντας την επόμενη μέρα αποστομωτική απάντηση («Δεν δεχόμαστε παραινέσεις από τρίτες χώρες όπως η Τουρκία… H Ελλάδα είναι κράτος δικαίου, σέβεται το Διεθνές Δίκαιο και εφαρμόζει πλήρως τις διεθνείς υποχρεώσεις της»). Από κοντά και ο πρώην πρωθυπουργός και νυν αντιπρόεδρος του κυβερνώντος κόμματος Μπιναλί Γιλντιρίμ («Η Ελλάδα καθίσταται όλο και πιο κακομαθημένη»), χωρίς όμως να του θυμίσουμε πως σαν μεγάλος βαρόνος ναρκωτικών, δεν δικαιούται δια να ομιλεί. Τέλος, ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Μαργαρίτης Σχοινάς, χαρακτήρισε, σε συνέντευξη του στην ΕΡΤ, τη στάση της Τουρκίας «Σχιζοφρενική» προσθέτοντας χαρακτηριστικά: «Η Τουρκία χρωστά μια απάντηση: Αν είναι με την Χεζμπολάχ, με την Μόσχα και την Τεχεράνη ή με το ΝΑΤΟ και την Ευρώπη».

Στις 16 Σεπτεμβρίου 2022 ο Ρ. Τ. Ερντογάν έφθασε στην Ν. Υόρκη χωρίς προηγουμένως να παραστεί στην κηδεία της βασίλισσας της Αγγλίας, επειδή έπρεπε να φθάσει με λεωφορείο στον χώρο της κηδείας, μαζί με αρχηγούς άλλων κρατών και όχι με την ιδιωτική συνοδεία δεκάδων αυτοκινήτων στην οποία είναι μαθημένος. Την επομένη, έκανε βόλτα στο Central Park ώστε το πολυπληθές επιτελείο του να πάρει εικόνες ενός «μεγάλου ηγέτη που συζητάει με τον κόσμο».

Στις 18 Σεπτεμβρίου 2022 παραχώρησε συνέντευξη στη Judy Woodruff του αμερικανικού τηλεοπτικού δικτύου PBS (εκπομπή Newshour) στην οποία αποκάλυψε όλη την «μεγαλοπρέπεια» του. Στην ερώτηση «Πως θα λύσετε το πρόβλημα του πληθωρισμού» απάντησε ως εξής: «Ο πληθωρισμός δεν αποτελεί μια οικονομική απειλή που δεν μπορεί να ξεπεραστεί. Εγώ είμαι οικονομολόγος. Στη χώρα μου δεν υπάρχουν άδεια ράφια στην αγορά. Αλλά σήμερα στην Αμερική τα ράφια είναι άδεια. Στην Γαλλία τα ράφια είναι άδεια, στην Γερμανία τα ράφια είναι άδεια».  Όπως είναι γνωστό ο Ερντογάν όχι μόνο δεν είναι οικονομολόγος, αλλά δεν είναι καν πτυχιούχος Πανεπιστημίου – τυπική προϋπόθεση για να γίνει Πρόεδρος Δημοκρατίας. Βέβαια αυτό δεν είναι πρόβλημα για κανένα πολιτικό απατεώνα σε ολόκληρο τον κόσμο και «λύθηκε» αμέσως με ένα πλαστό πτυχίο.

Το κακό γι’ αυτόν είναι ότι τα ράφια δεν είναι άδεια ούτε στην Αμερική, ούτε στη Γαλλία, ούτε φυσικά και στην Γερμανία. Τα χοντρά ψέματα που λέει με μεγάλη ευκολία σημαδεύουν καίρια την αξιοπιστία του όταν κατηγορεί και την Ελλάδα με ακόμα μεγαλύτερα ψέματα. Στην ίδια συνέντευξη μιλώντας για τις επερχόμενες τουρκικές εκλογές απάντησε πως «Δεν έχουμε καμιά ανησυχία. Εγώ ξέρω καλά τις πλατείες. Κανείς δεν μπορεί να μας σταματήσει διότι δεν υπάρχει καμιά εναλλακτική λύση». Γνωρίζει βέβαια πως όλες οι πλατείες που θα μιλήσει, θα γεμίσουν υποχρεωτικά με την επιστράτευση μαθητών από κάθε βαθμίδα εκπαίδευσης καθώς και με κάθε κατηγορίας δημοσίους υπαλλήλους.

Την ίδια μέρα (18/9/2022) ο Ρ. Τ. Ερντογάν είχε την πιο σοβαρή συνάντηση ολόκληρης της περιοδείας του: Επισκέφτηκε τον Ronald Lauder (απόγονο και μέτοχο της παγκόσμιας αυτοκρατορίας Estee Lauder), Πρόεδρο του πανίσχυρου Παγκόσμιου Εβραϊκού Συμβουλίου (World Jewish Congress), παρ΄ όλο που οι σχέσεις τους είχαν διαρραγεί από το 2009, μετά την αήθη επίθεση που εξαπέλυσε ο Ερντογάν στο Νταβός εναντίον του τότε προέδρου του Ισραήλ Σιμόν Πέρες. Για το τι συζητήθηκε η επίσημη ανακοίνωση του WJC αναφέρει «τις διαβεβαιώσεις της Τουρκίας ότι δεν θα επιτρέψει την δραστηριοποίηση τρομοκρατών στο έδαφός της», την σημασία που αποδίδει η Εβραϊκή πλευρά στην λειτουργία των τριών σχολείων της στην Τουρκία καθώς και τον κίνδυνο που αντιπροσωπεύει το Ιράν. Για το τι άλλο συζητήθηκε μόνο υποθέσεις μπορούν να γίνουν, αλλά το πιθανότερο είναι να συζητήθηκαν οικονομικά θέματα (η τουρκική οικονομία κινδυνεύει με πτώχευση), η απελευθέρωση Ισραηλινών αιχμαλώτων από την Χαμάς και η επίσκεψη Ερντογάν στο Ισραήλ για την επισημοποίηση της «ομαλοποίησης» των σχέσεων Ισραήλ – Τουρκίας. Η απορία είναι αν η επίσκεψη θα γίνει στην Ιερουσαλήμ, παρά τον ποταμό ύβρεων του Ερντογάν εναντίον του Ισραήλ (κράτος στυγνής τρομοκρατίας, η συμφορά του κόσμου,  θα έρθει η σειρά τους και άλλα πολλά), όταν ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ αναγνώρισε τον Δεκέμβριο του 2017 την Ιερουσαλήμ σαν πρωτεύουσα του εβραϊκού κράτους.

Στις 19 Σεπτεμβρίου 2022 ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Νεντ Πράις ανακοίνωσε την απόφαση της Αμερικανικής κυβέρνησης να άρει το εμπάργκο όπλων που είχε επιβληθεί στην Κυπριακή Δημοκρατία από το έτος 1987 – όπως είναι γνωστό, μετά από εντατικές προσπάθειες της τότε τουρκικής διπλωματίας. Το τουρκικό ΥΠΕΞ «καταδίκασε έντονα» την απόφαση γιατί «έρχεται σε αντίθεση με την αρχή της ισότητας προς τις δύο πλευρές στο νησί». Όταν βέβαια είχε κάνει τα πάντα για να επιβληθεί το εμπάργκο στην Κυπριακή Δημοκρατία είχε ξεχάσει την αρχή της ισότητας, αλλά την θυμήθηκε τώρα…

Την ίδια ημέρα έγινε γνωστή η απάντηση-καταπέλτης του ύπατου εκπροσώπου της Ε.Ε. Ζοζέπ Μπορέλ, στις επιστολές που είχε αποστείλει ο Τούρκος ΥΠΕΞ Μεβλούτ Τσαβούσογλου για τα «δίκαια» της Τουρκίας απέναντι στην Ελλάδα. Ο Ζ. Μπορέλ στην απάντηση του αναφέρεται στις υπερπτήσεις πάνω από ελληνικό έδαφος, στις δηλώσεις που αμφισβητούν την αδιαπραγμάτευτη κυριαρχία της Ελλάδας επί νησιών του Αιγαίου καθώς και στην κλιμάκωση της εχθρικής ρητορικής εναντίον της Ελλάδας και του ελληνικού λαού. Η Ευρωπαϊκή απάντηση, τόσο στο ύφος όσο και στο περιεχόμενο της αποτελούν μια οδυνηρή ήττα της τουρκικής διπλωματίας.

Στις 20 Σεπτεμβρίου 2022, ο Ρ. Τ. Ερντογάν απευθυνόμενος στην Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ έδωσε μια παράσταση εναντίον της Ελλάδος παρόμοια με εκείνη που είχε δώσει πριν από πολλά χρόνια εναντίον του Ισραήλ. Την φορά αυτή, οι φωτογραφίες ήταν εντελώς παραποιημένες και πλαστές για να δικαιολογήσουν τις κατηγορίες του για «εγκλήματα της Ελλάδος κατά της ανθρωπότητας». Στην πραγματικότητα, το «φλέγον» θέμα του Ερντογάν ήταν η δραματική μείωση των εσόδων από την παράνομη διακίνηση μεταναστών όλων των ελεγχόμενων από την ΜΙΤ και την στρατοφυλακή κυκλωμάτων.  Η απάντηση του Έλληνα ΥΠΕΞ ήταν άμεση: «… Η χώρα η οποία εργαλειοποιεί το μεταναστευτικό, θέτοντας σε κίνδυνο δεκάδες χιλιάδες ανθρώπινες ζωές, έρχεται να κατηγορήσει την Ελλάδα ακόμα και για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, χρησιμοποιώντας μάλιστα ψευδή στοιχεία …..καλά θα κάνει η Τουρκία να επανέλθει το συντομότερο τουλάχιστον στο χώρο της λογικής». Την ίδια ημέρα πραγματοποιήθηκε η τρίτη, μετά από δέκα χρόνια, συνάντηση του Ρ. Τ. Ερντογάν με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Γιαΐρ Λαπίντ στην οποία, όπως ανακοινώθηκε, δόθηκε ιδιαίτερη βαρύτητα στην απελευθέρωση Ισραηλινών αιχμαλώτων της Χαμάς και συζητήθηκαν διάφορα άλλα θέματα. Τέλος, λίγες μέρες αργότερα, σε φόρουμ που έγινε στις ΗΠΑ, ο διάσημος Τούρκος μπασκετμπολίστας Ενές Καντέρ μιλώντας σε Ελληνικό ΜΜΕ τόνισε τα εξής: «Όσα είπε ο Ερντογάν για την Ελλάδα στα Ηνωμένα Έθνη είναι απαράδεκτα και αηδιαστικά…Για εμένα, η Ελλάδα και οι Έλληνες άνοιξαν την αγκαλιά τους σε όλους τους πρόσφυγες και τους πρόσφεραν μια θερμή υποδοχή».

Στις 21 Σεπτεμβρίου 2022 πραγματοποιήθηκε η συνάντηση του Γιαΐρ Λαπίντ με τον Έλληνα πρωθυπουργό, σε ένα ιδιαίτερα θερμό κλίμα θυμίζοντας την δήλωση Απριλίου 2022 του Ισραηλινού πρωθυπουργού για «Άρρηκτη συμμαχία Ελλάδας, Ισραήλ, Κύπρου».

Στις 22 Σεπτεμβρίου 2022, την ώρα που η Κεντρική Τράπεζα των ΗΠΑ ανακοίνωνε νέα αύξηση επιτοκίων για την καταπολέμηση του πληθωρισμού,  η ελεγχόμενη από το παλάτι Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας μείωνε το «επιτόκιο πολιτικής» από 13% σε 12%, με επίσημο πληθωρισμό 80% (ανεπίσημο 181,4%) και η Τουρκική Λίρα έφθανε πάλι σε 18,40 ανά δολάριο . Υπενθυμίζεται ότι στις αρχές Ιανουαρίου 2021 η ισοτιμία ήταν 7,3 Τ.Λ./$, στις 20 Δεκεμβρίου 2021 έφθασε στις 18 Τ.Λ./$ για να υποχωρήσει με έκτακτα μέτρα εξαπάτησης του κόσμου, στο τέλος Δεκεμβρίου 2021, στις 11,5 έως 12 Τ.Λ./$. Ήδη μέσα σε 10 περίπου μήνες η ισοτιμία επανήλθε στις 18 Τ.Λ./$ με την εξαέρωση πολλών δις τα οποία «αντισταθμίστηκαν» με συνεχόμενη εκτύπωση τουρκικών λιρών που παρομοιάζονται πλέον με κουρελόχαρτα.

Την ίδια μέρα, δύο νέες ψυχρολουσίες περίμεναν την τουρκική διπλωματία:  Ο ειδικός απεσταλμένος της Ε.Ε. Ίμον Γκίλμορ από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ έκανε έκκληση στην Τουρκία «να προστατεύει τα ανθρώπινα δικαιώματα, τις θεμελιώδεις ελευθερίες και το κράτος δικαίου» ασκώντας κριτική στις πολιτικές της Τουρκίας απέναντι στην Ελληνική μειονότητα σε Κωνσταντινούπολη, Ίμβρο και Τένεδο οι οποίες είχαν σαν αποτέλεσμα «η ελληνική μειονότητα να βρίσκεται σήμερα στα πρόθυρα της εξαφάνισης». Τέλος, ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν Μαργαρίτης Σχοινάς, μιλώντας στο Κολλέγιο της Ευρώπης, έστειλε καθαρή προειδοποίηση προς την Τουρκία λέγοντας «Τέλος η τελωνειακή ένωση και τα χρηματοδοτικά προγράμματα της Ε.Ε. για όσους δεν σέβονται όσα πρεσβεύει».

Στις 23 Σεπτεμβρίου 2022 ο Έλληνας κυβερνητικός εκπρόσωπος χαρακτήρισε την παράσταση Ερντογάν στον ΟΗΕ  «Χυδαία προπαγάνδα με Fake news» προσθέτοντας με νόημα πως «Για να επικαλείσαι τα ανθρώπινα δικαιώματα και το διεθνές δίκαιο πρέπει πρώτα να τα σέβεσαι». Εξ άλλου, έγινε γνωστή συνομιλία του Έλληνα πρωθυπουργού με τον πρόεδρο των ΗΠΑ, στο πλαίσιο της δεξίωσης προς τους ξένους ηγέτες, καθώς και η αποφυγή ανάλογης συνομιλίας του Αμερικανού με τον Τούρκο πρόεδρο. Την ίδια μέρα ο Έλληνας πρωθυπουργός στην ομιλία του προς την Γ. Συνέλευση του ΟΗΕ αφού πρώτα μίλησε για θέματα που αφορούν την παγκόσμια κοινότητα, αναφέρθηκε στην Τουρκία τονίζοντας (μεταξύ άλλων) και τα εξής: «Βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια κλιμάκωση της επιθετικής ρητορικής από την ηγεσία της Τουρκίας. Συνδυάζεται με μια μαζική εκστρατεία παραπληροφόρησης και πολλαπλές παραβιάσεις της κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας στη θάλασσα και στον αέρα. Περιλαμβάνει την εργαλειοποίηση των μεταναστευτικών ροών και τη μονομερή απόφαση να αρνηθεί όλες τις επαφές υψηλού επιπέδου».

Λίγα μόλις λεπτά πριν από την ομιλία του Έλληνα πρωθυπουργού στην Γ. Συνέλευση του ΟΗΕ, ο στενός συνεργάτης του Ερντογάν και πιθανότερος αντικαταστάτης του Μεβλούτ Τσαβούσογλου Ιμπαήμ Καλίν, παραχώρησε  συνέντευξη σε «ελεγχόμενο» τηλεοπτικό σταθμό, λέγοντας ουσιαστικά πως μπορεί να γίνει συνάντηση του Έλληνα πρωθυπουργού με τον Τούρκο πρόεδρο στην Πράγα στις 6 ή 7 Οκτωβρίου και ότι αυτό εξαρτάται «από τα βήματα της ελληνικής πλευράς».

Παράλληλα, οι αντιδράσεις της Άγκυρας στην ομιλία του Έλληνα πρωθυπουργού ήταν οι αναμενόμενες: Ο Ερντογάν βρήκε την επέτειο της Τριπολιτσάς για να επενδύσει τα διάσημα ψέματα του («Δολοφονήθηκαν αδέλφια μας Τούρκοι, Αλβανοί αδελφοί μας και Εβραίοι»), ο Ακάρ  θυμήθηκε το «δικαίωμα αυτοάμυνας» βάζοντας την ανάλογη δόση κακίας:  «Με αυτή τη νοοτροπία οι Έλληνες, το να ξέρουν κολύμπι θα τους βοηθήσει πολύ», ενώ η τουρκική αντιπροσωπεία στον ΟΗΕ γνωστοποίησε, μέσω διαρροών, ότι «η Τουρκία δεν αμφισβητεί την ακεραιότητα της Ελλάδος αλλά αντιθέτως, εκείνη που απειλεί είναι η Ελλάδα»!

Στις 24 Σεπτεμβρίου 2022 ο Έλληνας πρωθυπουργός, γνωρίζοντας αξιόπιστη δημοσκόπηση που έγινε στην Τουρκία και έδειξε ότι περισσότερο από το 60% της τουρκικής κοινής γνώμης δεν θεωρεί την Ελλάδα εχθρό, έγραψε στην τουρκική γλώσσα ένα tweet που αναδημοσίευσε η μεγαλύτερη εφημερίδα της αντιπολίτευσης (Cumhuriyet). Σε αυτό το μήνυμα ο  Έλληνας πρωθυπουργός σημειώνει πως «Η Ελλάδα δεν είναι εχθρός του τουρκικού λαού. Είμαστε γείτονες και δίνουμε ιδιαίτερη σημασία στις μεταξύ μας σχέσεις καλής γειτονίας».

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: Όταν ένας δηλωμένος αντισημίτης όπως ο Ρ. Τ. Ερντογάν ζητάει συνάντηση από τον πρόεδρο του Παγκόσμιου Εβραϊκού Συμβουλίου, σίγουρα κάτι δεν πάει καθόλου καλά στο βασίλειο του Ταγιπιστάν.

Η πληθωρική δραστηριοποίηση της Ελληνικής Διπλωματίας με αφετηρία τον ιστορικό τσακωμό της 15ης Απριλίου 2021 στην Άγκυρα κατά την συνέντευξη τύπου μεταξύ των ΥΠΕΞ Ελλάδος και Τουρκίας, διαλύει μεθοδικά και πειστικά στο πεδίο της διεθνούς διπλωματίας, τα έωλα «επιχειρήματα» που επικαλείται η Τουρκία για να βρει ένα στοιχειώδες «φύλλο συκής» για τις νέο-οθωμανικές της φαντασιώσεις.

Η δραστηριοποίηση της Ελληνικής Διπλωματίας αιφνιδίασε και αποπροσανατόλισε την τουρκική διπλωματία που ήταν μαθημένη για δεκαετίες μόνο να «λέει», χωρίς να «ακούει» τίποτα.

Όλα αυτά, σε συνδυασμό με πολλά άλλα που είναι αδύνατο να συμπεριληφθούν σε μια σύντομη κατά το δυνατόν ανάλυση (όπως ο εμφανής εκνευρισμός του Γερμανού καγκελαρίου μετά την συνάντηση του με τον Ερντογάν στη Ν. Υόρκη, η ομιλία του προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας στον ΟΗΕ για την συνεχιζόμενη κατοχή του 37% της Κύπρου από τουρκικά στρατεύματα, η αδυναμία του Β. Πούτιν να ολοκληρώσει την «επιχείρηση» στην Ουκρανία η οποία εξελίχθηκε σε ένα οδυνηρό και αιματηρό πόλεμο, η επικίνδυνη πλέον εξάντληση της πολιτικής του «επιτήδειου ουδέτερου» μεταξύ Ρωσίας και Δύσης), οδηγούν στο συμπέρασμα ενός αναγκαστικού επαναπροσδιορισμού της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής ο οποίος είναι πιθανόν να μην αφήσει τελείως απ΄ έξω Ελλάδα και Κύπρο. Μια πιθανή, προσωρινή «οπισθοχώρηση» της Τουρκίας σίγουρα δεν αποτελεί εγκατάλειψη των νέο-οθωμανικών φαντασιώσεων.

Ένας τέτοιος όμως επαναπροσδιορισμός για είναι πιο «πειστικός» φαίνεται πως θα παρασύρει και τον αρχηγό της Τουρκικής διπλωματίας ο οποίος υπηρετεί στην θέση αυτή από τον Αύγουστο το 2014, με μια πολύ μικρή χρονική παρένθεση και πιθανότερο αντικαταστάτη, τον πιστό και στενό συνεργάτη του Ερντογάν Ιμπραήμ Καλίν. Οψόμεθα…