ΝΑΣΤΟΣ Παναγιώτης: ΠΙΘΑΝΕΣ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΗ NA ΜΕΣΟΓΕΙΟ- ΕΛΛΗΝΟΤΟΥΡΚΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ
Η βούληση των ΗΠΑ, όπως αυτή έχει εκφραστεί από αξιωματούχους της, αναφορικά με τις εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή της ΝΑ Μεσογείου –Ελλάδα-Κύπρο είναι η ακόλουθη :
1.Οι ΗΠΑ επιθυμούν την επίλυση του Κυπριακού στη βάση μιας Δικοινοτικής Ομοσπονδίας, ενώ όλοι οι πόροι πετρελαίου και φυσικού αερίου του νησιού, όπως και όλοι οι πόροι του, θα πρέπει να μοιράζονται ισομερώς μεταξύ των δύο κοινοτήτων.
2.Αποθαρρύνουν οι ΗΠΑ κάθε ενέργεια ή ρητορική που αυξάνει τις εντάσεις στην περιοχή
3. H ατζέντα ενδιαφέροντος των ΗΠΑ με την Ελλάδα περιλαμβάνει τα εξής θέματα :Ενέργεια, αγωγός ΤΑΡ, τουρισμός , προηγμένη τεχνολογία, ιδιωτικοποίηση ΕΛΠΕ, ασφάλεια Αλεξανδρουπόλεως, στρατιωτική συνεργασία.
5. Σύμφωνα με τις ΗΠΑ ,ΕΛΛΑΔΑ και ΗΠΑ επιθυμούν την εμβάθυνση των σχέσεων όλων των χωρών της Δυτικής Βαλκανικής με το ΝΑΤΟ, έχουν συμφέρον η Τουρκία να παραμείνει στο ΝΑΤΟ και τέλος ανησυχούν για την θαλάσσια ασφάλεια και σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο.
Ωστόσο οι κινήσεις της Τουρκίας στην περιοχή της ΝΑ Μεσογείου και Αιγαίο το τελευταίο χρονικό διάστημα έχουν γίνει άκρως επιθετικές, γεγονός που παραπέμπει σε γρήγορες εξελίξεις σε μία σειρά σημαντικών θεμάτων που αφορούν τα συμφέροντα Ελλάδας-Κύπρου-Τουρκίας. Έτσι θεωρώ ως πολύ πιθανό το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα να υπάρξουν οι παρακάτω εξελίξεις:
1. Οι τούρκοι εκτιμάται ότι θα συνεχίσουν την στρατιωτική τους παρουσία στην περιοχή της ΝΑ Μεσογείου, είτε στα πλαίσια αεροναυτικών ασκήσεων είτε ως προστασία- συνοδεία πλοίων τους τα οποία θα πραγματοποιούν έρευνα για υδρογονάνθρακες. Προοδευτικά θα πραγματοποιούν τις ασκήσεις τους εντός της κυπριακής και ελληνικής ΑΟΖ, ενώ τα ερευνητικά τους πλοία θα πραγματοποιήσουν έρευνα αρχικά εντός της υποτιθέμενης ΑΟΖ του ψευδοκράτους της κατεχόμενης Κύπρου. Παράλληλα εκτιμάται ότι θα ασκήσουν πίεση για κατεπείγουσα επίλυση του Κυπριακού, εντός του πρώτου εξαμήνου του 2019, με την συναίνεση της Διεθνούς κοινότητας και πρωτίστως των ΗΠΑ, ΝΑΤΟ ,ΕΕ. Με αυτόν τον τρόπο οι τούρκοι θέλουν να πάρουν οι τουρκοκύπριοι το 50% των κερδών από την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων στα οικόπεδα της Κυπριακής ΑΟΖ. Αναφορικά τώρα με την επίλυση του κυπριακού, αυτή εκτιμάται ότι τελικά θα είναι στα πλαίσια μιας πολύ χαλαρής ομοσπονδίας, η οποία θα είναι μάλλον συνομοσπονδία. Έτσι ενώ υποθετικά θα μιλάμε για ένα κράτος , αυτό της Κύπρου, στην ουσία θα έχουμε δυο κράτη. Οι βρετανικές βάσεις θα παραμείνουν στο νησί, όπως και το μεγαλύτερο μέρος των ΤΕΔ που ήδη υπάρχουν στα κατεχόμενα.
2. Η Τουρκία θα κληθεί από τις ΗΠΑ να μετέχει με ξεχωριστή ιδιαίτερη συμφωνία στον East Med , με την προυπόθεση να μην πάρουν οι τούρκοι τους S-400 από τη Ρωσία, να απελευθερώσουν τους αμερικανούς διπλωμάτες και επιστήμονα της ΝΑΣΑ, οι οποίοι είναι φυλακισμένοι στην Τουρκία και γενικά να επανέλθουν στους κόλπους της Δύσης και των ΗΠΑ. Σε αντάλλαγμα η Τουρκία θα απαιτήσει να της προσφερθεί ένα κομμάτι της ελληνικής ΑΟΖ μεταξύ Καστελορίζου-Ρόδου-Καρπάθου-Κάσου-Κρήτης-Κύπρου, χωρίς αρχικά απώλεια εδαφών για την Ελλάδα. Έτσι η Τουρκία θα είναι ικανοποιημένη σε μεγάλο βαθμό, όχι όμως και απόλυτα. Η Ελλάδα θα πιεστεί να ενδώσει εκβιαστικά από τις ΗΠΑ και τη Διεθνή Κοινότητα. Η Ελλάδα είτε το δέχεται όπως το περιέγραψα παραπάνω αμαχητί, γεγονός το οποίο δεν εκτιμώ ότι θα επισυμβεί, είτε μετά από ένα θερμό επεισόδιο στο σύμπλεγμα Καστελορίζου , με ταχύτατη κατάληψη των Ρω- Στρογγύλης και στη συνέχεια αμερικανική διαιτησία. Φυσικά θα προέχει για τους συμμάχους ΗΠΑ-ΕΕ-ΝΑΤΟ, τότε η ” σύνεση η ψυχραιμία και η αυτοσυγκράτηση”, προς αποφυγή γενικευμένης ελληνοτουρκικής σύρραξης, κατά τα πρότυπα του «Κυπριακού» το 1974.
Στην παρούσα χρονική συγκυρία Πρόεδρος των ΗΠΑ είναι ο Trump ο οποίος είναι ίσως ο κυριότερος εκφραστής της real politic που είχαν ποτέ οι ΗΠΑ, χωρίς την παραμικρή ηθική αναστολή, εγκαινιάζοντας το δικό του δόγμα στις Διεθνείς σχέσεις.
Το δόγμα Trump συνοψίζεται στα εξής:
1.Αύξηση των πωλήσεων αμερικανικών όπλων σε συμμαχικές πρωτίστως χώρες , ούτως ώστε να μπορούν από μόνες τους να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις για την ασφάλειά τους , χωρίς να απαιτείται αμερικανική παρουσία-παρέμβαση. (αυξήσεις εσόδων για την αμερικανική πολεμική βιομηχανία-αύξηση θέσεων εργασίας στις ΗΠΑ)
2. Απόσυρση των αμερικανικών ΕΔ από τις εμπόλεμες ζώνες και επαναπατρισμός όσο το δυνατόν περισσότερων αμερικανών στρατιωτικών (μείωση κόστους αίματος και χρήματος για τις ΗΠΑ)
3. Διασφάλιση των αμερικανικών συμφερόντων σε όλες τις περιοχές του πλανήτη μέσω ισχυρών περιφερειακών δυνάμεων –συμμαχιών, φίλα προσκείμενες προς τις ΗΠΑ, οι οποίες θα έχουν επαναξοπλιστεί όπως ήδη περιγράψαμε .
4. Αύξηση των εισφορών σε μέσα και χρήμα , όλων των κρατών που μετέχουν σε Διεθνείς Οργανισμούς –Συμμαχίες (ΟΗΕ-ΝΑΤΟ) με αντίστοιχη μείωση των εισφορών των ΗΠΑ.
5.Επαναπροσδιορισμός εμπορικών σχέσεων και συμφωνιών με ΕΕ-ΚΙΝΑ και επαναδιατύπωση ή ακύρωση υπαρχόντων συνθηκών ή δεσμεύσεων των ΗΠΑ. Όλα αυτά με σκοπό την προσπόριση του μέγιστου δυνατού κέρδους-οφέλους , όσο και εξόφθαλμου για τις ΗΠΑ.
6. Υποκατάσταση των ΕΔ των ΗΠΑ , όπου δύναται με αμερικανικές μισθοφορικές εταιρείες (μείωση κόστους αίματος για τις ΕΔ των ΗΠΑ και αύξηση της κερδοφορίας των αμερικανικών μισθοφορικών εταιρειών)
Από τα παραπάνω συνάγεται ότι ο νύν αμερικανός Πρόεδρος, είναι άκρως εφελκύσιμος στο ανατολίτικο παζάρι που παίζουν τώρα οι Τούρκοι. Η Τουρκία εκτιμώ ότι θα προσπαθήσει στην παρούσα φάση να δελεάσει τις ΗΠΑ αγοράζοντας όπλα από αυτές. Αυτό εάν επισυμβεί θα σημάνει μια σταδιακή αλλαγή στάσης των ΗΠΑ έναντι της Τουρκίας και βελτίωση των σχέσεών τους.
Οι ΗΠΑ από την άλλη έχουν αυξήσει την παρουσία τους στην Ελλάδα, ενώ ταυτόχρονα εξοπλίζουν σε ένα βαθμό την Ελλάδα ούτως ώστε να πιέσουν την Τουρκία να πειθαναγκαστεί, ακολουθώντας την βούληση τους στη ΝΑ Μεσόγειο, όπως αναλύθηκε παραπάνω.
Ωστόσο η Τουρκία η οποία έχει αυτονομηθεί σε μεγάλο βαθμό έναντι των ΗΠΑ στη Συρία, να επιχειρήσει να οδηγήσει την κατάσταση σε γενικευμένη ελληνοτουρκική σύρραξη. Μπορεί να ακούγεται ως ακραίο σενάριο ένας ελληνοτουρκικός πόλεμος , αλλά στην παρούσα φάση έχει σημαντική δυναμική να επισυμβεί. Σε αυτό κατατείνουν οι παρακάτω παράμετροι, οι οποίοι ενυπάρχουν στην παρούσα φάση στην Τουρκία:
1. Καθεστωτική διακυβέρνηση , με πλήρη έλεγχο των ΜΜΕ και δίωξη πολιτικών αντιπάλων
2. Θρησκευτικός φανατισμός
3. Εθνικισμός, όπου η κυβέρνηση συναγωνίζεται σε πλειοδοσία με την αντιπολίτευση
4. Οικονομικός μαρασμός (πληθωρισμός 22%, μείωση της ισοτιμίας τουρκικής λίρας κατά 40% έναντι του δολαρίου)
5. Πληθυσμιακή έκρηξη (αριθμεί ήδη πλέον των 80.000.000 κατοίκους με αυξητικές τάσεις)
6. Ραγδαία ανάπτυξη της πολεμικής της βιομηχανίας με σημαντικότερα επιτεύγματα τη δυνατότητα κατασκευής πολεμικών πλοίων, αρμάτων μάχης, ΠΕΠ,UAV, επιθετικών Ε/Π, πυραυλικών συστημάτων μεγάλου βεληνεκούς, αντιπλοικών πυραύλων, βλημάτων αέρος –αέρος μεγάλου βεληνεκούς, καθώς και αγορά προηγμένων οπλικών συστημάτων από άλλες χώρες , όπως Α/Α πυραύλων S-400 από τη Ρωσία και F-35 μαχητικών αεροσκαφών από τις ΗΠΑ (έχει ανασταλεί προς το παρόν λόγω S-400)
Τα παραπάνω μαρτυρούν ότι η Τουρκία πραγματοποίησε σιγά-σιγά καθολική RMA (REVOLUTION IN MILLITARY AFFAIRS) ούτως ώστε να μπορεί να ανατρέψει το ισοζύγιο μαχητικής ισχύος με την Ελλάδα προκειμένου να επιβάλλει τη θέλησή της. Η Ελλάδα στην παρούσα φάση βρίσκεται σε επίσης άσχημη οικονομική κατάσταση με τις Ένοπλες Δυνάμεις της να προσπαθούν έστω και οριακά να κρατήσουν μία σχετική ισορροπία δυνάμεων έναντι της Τουρκίας, η οποία όμως κάθε ημέρα που περνάει ανατρέπεται σε βάρος της. Η Ελλάδα στην παρούσα φάση θα πρέπει να συνεχίσει να επενδύει σε πολυμερείς στρατιωτικές συνεργασίες και συμμαχίες εξαγοράζοντας χρόνο. Παράλληλα επειδή ο χρόνος ειρήνης με την Τουρκία μειώνεται συνεχώς και γρήγορα , θα πρέπει προκειμένου να μην οδηγηθούμε σε «Φιλανδοποίηση» έναντι της Τουρκίας αλλά ούτε και σε απώλεια Εθνικού εδάφους να κινηθούμε άμεσα και αποφασιστικά, με ενιαία στρατηγική , χωρίς εσωστρέφεια και διχαστικές τάσεις . Δυστυχώς διαφαίνεται πλήρως το τουρκικό σχέδιο για την ΑΟΖ τους, με τους χάρτες τους να αγνοούν τη Ρόδο, Κάρπαθο, Κάσο, Κρήτη και το Σύμπλεγμα Καστελορίζου, Ρω , Στρογγύλης. Οι αρχαίοι ημών πρόγονοι έλεγαν. “Ουδέν κακόν αμιγές καλού”. Το κακό είναι ότι πάμε με γοργά βήματα σε “κρίση-πόλεμο” με την Τουρκία. Το καλό είναι ότι μας λένε που σχεδιάζουν να ενεργήσουν. Άλλωστε τον χάρτη δεν πρέπει να τον βλέπουμε στην κατεύθυνση Ανατολής-Δύσης , αλλά Νότος-Βορράς.
Η Τουρκία μετά τα ‘Ιμια έκανε πολλές κινήσεις επαύξησης της στρατιωτικής της ισχύος στα μικρασιατικά παράλια από Σάμο και νοτιότερα, με κυριότερη αυτή του ναυστάθμου της στο Ακσάζ, της αλλαγής της 11ης Μηχανοποιημένης Ταξιαρχίας του DENIZLI σε 11ΤΑΞΚΔ,της μεταστάθμευσης ΕΕ/Π στην ISPARTA,της αναβάθμισης της ΤΑΞ ΟΡΕΙΝΩΝ ΚΔ στην ISPARTA.
Με βάση τα παραπάνω η χώρα μας θα πρέπει να αναλάβει άμεσα πρωτοβουλίες για την περιφρούρηση των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων στην ΑΟΖ και όχι μόνο . Σε αυτήν την κατεύθυνση θα κατέτεινε ενδεχομένως η δημιουργία στην ανατολική Κρήτη ενός Διεθνούς Κέντρου Επιχειρήσεων Νοτιανατολικής Μεσογείου, με Διοίκηση, Επιτελείο και αεροναυτικές δυνάμεις οι οποίες να εδρεύουν στην Κρήτη. Οι παραπάνω δυνάμεις θα μπορούσαν να προέρχονται από Ελλάδα, Κύπρο, Ισραήλ, Αίγυπτο, Γαλλία, ΗΠΑ, Ιταλία.
Για την περαιτέρω ενίσχυση της άμυνας της ευρύτερης περιοχής του Συμπλέγματος Καστελορίζου (Μεγίστη-Ρώ-Στρογγύλη) , το οποίο έχει ιδιαίτερη σημασία αναφορικά με την ΑΟΖ μας και ενδεχομένως να αποτελέσει το αρχικό Θέατρο Επιχειρήσεων, η χώρα μας θα μπορούσε να ενσωματώσει ενδεχομένως ένα «διακλαδικό πακέτο μέτρων».
Αναφορικά με τον χρόνο εκδήλωσης μείζονος κρίσης και θερμού επεισοδίου με την Τουρκία θεωρώ ως πολύ πιθανό εντός των επόμενων μηνών του 2019
Τέλος εισηγούμαι από τώρα την έγκαιρη ενεργοποίηση διαύλων επικοινωνίας μας με λίαν ιστάμενα στελέχη σε ΥΠΕΞ, ΥΠΑΜ, ΕΥΠ και τη δημιουργία μιάς διακλαδικής ολιγομελούς task force η οποία σε καθημερινή βάση να παρακολουθεί τις ελληνοτουρκικές εξελίξεις και να επεξεργάζεται διάφορα σενάρια .