Blog

Ακόμη δεν έχει καταλαγιάσει ο απόηχος της ενέργειας του Αρχηγού του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού να προσφύγει με συνέντευξή του στην κοινή γνώμη, προκειμένου να κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου για τις επιπτώσεις στο προσωπικό, το υλικό και την μαχητική ικανότητα εν γένει του Πολεμικού Ναυτικού (Π.Ν.), από τις πρόσφατες τεράστιες περικοπές στον αμυντικό μας προϋπολογισμό.
Τα περισσότερα σχόλια των τηλεοπτικών παραθύρων είναι επικριτικά και περιστρέφονται γύρω από το επιχείρημα ότι ο Α/ΓΕΝ δεν έχει το δικαίωμα να επισημαίνει δημοσίως θέματα με πολιτικές προεκτάσεις αλλά σε κάθε περίπτωση να αναφέρεται ιεραρχικά στους πολιτικούς του προϊσταμένους. Οι επικρίσεις επεκτείνονται στο ρητό «τα εν οίκω μη εν Δήμω», με τον ισχυρισμό ότι οι αδυναμίες των Ε.Δ. γίνονται γνωστές σε αντιπάλους της χώρας. Επιπλέον κάποιοι προσθέτουν ότι η ενέργεια του Α/ΓΕΝ υποκρύπτει την διάθεση να αποσείσει τις όποιες μελλοντικές ευθύνες του. Τέλος ορισμένοι αναρωτιούνται γιατί ο Α/ΓΕΝ δεν παραιτείται αφού η κατ’ αυτόν κατάσταση είναι τόσο ζοφερή.

Παρά την ισχύουσα αρχή ότι οι Ε.Δ. καλούνται να επιτελέσουν με υψηλό φρόνημα την εκάστοτε αποστολή τους με τα μέσα που τους διαθέτει η πολιτεία,  η επιχειρηματολογία που ακολουθεί,  δικαιολογεί την ενέργεια του Α/ΓΕΝ Αντιναυάρχου Κ. Χρηστίδη και θεωρεί ότι αυτή αποτελεί πράξη ευθύνης, έναντι των στελεχών του Π.Ν., καθώς και έναντι του ελληνικού λαού. Η μη παράθεση αριθμητικών σχετικών στοιχείων στο παρόν κείμενο, είναι σκόπιμη και δεν σημαίνει ότι δεν είναι διαθέσιμη.
Η ιδιαιτερότητα στα στελέχη των Ε.Δ. έγκειται στο γεγονός ότι υπόκεινται πλήρως στις υποχρεώσεις ενός δημοσίου λειτουργού, ενώ παράλληλα εξαιρούνται από τα περισσότερα πλεονεκτήματα του δημοσίου υπαλλήλου. Επί παραδείγματι το στέλεχος των Ε.Δ. δεν συνδικαλίζεται (και ορθώς), δεν απεργεί, δεν διεκδικεί, δεν διατυπώνει δημοσίως την άποψή του, μετατίθεται συχνά δίχως να ερωτηθεί, απουσιάζει για μεγάλα χρονικά διαστήματα από την οικία του (μακρές αποστολές), δεν έχει ωράριο εργασίας, τα υποτυπώδη οδοιπορικά που λαμβάνει επ’ ουδενί ανταποκρίνονται στις ώρες εργασίας του, αναλαμβάνει καθήκοντα υψηλής ευθύνης (π.χ. Κυβερνήτης πολεμικού πλοίου, πιλότος αεροσκάφους, Διοικητής μεγάλων σχηματισμών) έναντι κοινού μισθού δημοσίου υπαλλήλου κ.λ.π.. Λόγω των δεσμεύσεων αυτών το προσωπικό των Ε.Δ. προσβλέπει στην φυσική του ηγεσία, ως μοναδικό τρόπο, για την προώθηση των εκάστοτε αναγκών του και αισθάνεται προδομένο όταν και αυτή αδρανεί. 
Παρά τις ανωτέρω ιδιαιτερότητες  η γαλούχηση των στελεχών των Ε.Δ. δεν θα τους επέτρεπε ούτε και την σκέψη να εξαιρεθούν από τις μειώσεις εισοδημάτων που υφίστανται όλες οι κοινωνικές τάξεις της χώρας, λόγω της εθνικής οικονομικής κρίσεως. Επιπλέον ουδείς εξ αυτών θα είχε αντίρρηση εάν η πολιτική ηγεσία θωράκιζε θεσμικά τις Ε.Δ., ώστε οι εκάστοτε πολιτικοί της ταγοί να μην σφετερίζονται τα χρήματα του αμυντικού προϋπολογισμού, οι στρατιωτικές εγκαταστάσεις ανά την επικράτεια να μην επιλέγονται με τοπικιστικά κομματικά κριτήρια, η πολεμική βιομηχανία να μην αποτελούσε όαση κομματικών προσλήψεων και η βιομηχανία παραγωγής εφέδρων ανωτάτων αξιωματικών να μην εξυπηρετούσε σε μεγάλο ποσοστό κομματικές σκοπιμότητες. Αντί όλων αυτών, η πολιτική ηγεσία εκμεταλλευόμενη τις προαναφερθείσες δεσμεύσεις του προσωπικού των Ε.Δ. (πειθαρχία, μη συνδικαλισμός) εξαντλεί την οικονομική της αυστηρότητα στα στελέχη αυτά, κατά τρόπο ανισοβαρή, αναξιοπρεπή και απαξιωτικό για τα καθήκοντα που επιτελεί και αποδυναμώνει άκριτα την ποσότητα και ποιότητα των μονάδων και του υλικού των Ε.Δ.. Είναι μάλλον προκλητικό και προσβάλλει την νοημοσύνη ακόμη και του πλέον αδαούς συμπολίτου, το φαινόμενο μετά από κάθε δυσβάστακτη περικοπή του αμυντικού προϋπολογισμού, να ακολουθεί η υπουργική φραστική επωδός «αλλά επ’ ουδενί θίγεται η μαχητική ικανότητα των Ε.Δ.».
Οι Ε.Δ. προασπίζουν την ακεραιότητα και την ασφάλεια της χώρας από υπαρκτές ή δυνητικές απειλές, βάσει των πολιτικών κατευθύνσεων οι οποίες απαριθμούν και περιγράφουν σειρά Εθνικών Σκοπών. Η Δομή των Ε.Δ. (οργάνωση, προσωπικό, ποσότητα και ποιότητα μονάδων και υλικού, εκπαίδευση, Δόγμα κ.λ.π.) σχεδιάζεται βάσει της απειλής και των εθνικών σκοπών που θέτει και υποδεικνύει πάντοτε η πολιτική ηγεσία. Λόγω οικονομικών περιορισμών είναι σχεδόν βέβαιο ότι η Δομή των Ε.Δ. πάντοτε θα υπολείπεται της επιθυμητής και αυτό είναι αποδεκτό εφ’ όσον η διαφορά Εθνικών Σκοπών και διατιθεμένων μέσων, ενέχει έναν λογικό βαθμό επικινδυνότητος (λογικό ρίσκο). Εάν η διαφορά αυτή ξεπερνά την λογική επικινδυνότητα και φθάνει στα όρια του τζόγου (αναμονή του από μηχανής θεού), παρά την προσπάθεια της Στρατιωτικής Στρατηγικής να εναρμονίσει τους σκοπούς με τα μέσα, τότε οι πιθανές λύσεις περιορίζονται σε τρείς:

• Ισχυροποίηση της Δομής των Ε.Δ. προκειμένου το ρίσκο επιτελέσεως των Εθνικών Σκοπών να είναι αποδεκτό.
• Τροποποίηση των Εθνικών Σκοπών (μείωση εθνικών φιλοδοξιών), προκειμένου αυτοί να εναρμονίζονται με τα διατιθέμενα μέσα.
• Επισημοποίηση της πολιτικής κατευνασμού, αφού η επίκληση της αποτροπής θα προκαλεί μάλλον θυμηδία στον αντίπαλο, με ότι αυτό συνεπάγεται.

Βάσει της ανωτέρω προσεγγίσεως θεωρώ ότι ο Α/ΓΕΝ Αντιναύαρχος Κ. Χρηστίδης, αφού επεσήμανε ιεραρχικώς τις σχετικές του ανησυχίες και αντιμετωπίζοντας την πολιτική αδιαφορία και αδράνεια, έκρινε σκόπιμο ότι θα πρέπει και η κοινή γνώμη να είναι ενήμερη, δεδομένου ότι η αποστολή του, εκτός από τον πολιτικό προϊστάμενό του, τον καθιστά επιπλέον υπόλογο και έναντι του ελληνικού λαού (γι’ αυτό άλλωστε μετά από εθνικές καταστροφές εκτελούνται ανώτατα στελέχη των Ε.Δ. και σπανιότερα οι πολιτικοί τους προϊστάμενοι). Ο Α/ΓΕΝ με την ενημέρωση της κοινής γνώμης στην οποία προέβη, έπραξε το καθήκον του έναντι των στελεχών του Πολεμικού Ναυτικού και έναντι του ελληνικού λαού. Σε καμία περίπτωση δεν αποποιείται των ευθυνών του αφού σε κάθε περίπτωση το Π.Ν. θα πράξει το καθήκον του με τα μέσα που διαθέτει και ο ίδιος παραμένει επί κεφαλής, μη παραιτούμενος (δεν αποποιείται τα δύσκολα), προκειμένου να οδηγήσει το προσωπικό του στο καθήκον αυτό. Οι προπέτες ας μην σπεύσουν να κρεμάσουν στον Α/ΓΕΝ κομματική ταμπέλα και κίνητρα, διότι η νοοτροπία αυτή έχει καταντήσει πλείστες όσες στρατιωτικές ηγεσίες απλούς δημοσίους υπαλλήλους. Όσο δε για την εκμετάλλευση των πληροφοριών από αντιπάλους, θεωρείται βέβαιο ότι οι τελευταίοι γνωρίζουν, χωρίς ιδιαίτερο κόπο, πολύ περισσότερα. Παρ’ όλα αυτά δεν θα αποτέλεσει έκπληξη η αποστρατεία του Α/ΓΕΝ, στις προσεχείς κρίσεις,  αφού τόλμησε να εκθέσει στην ανενημέρωτη κοινή γνώμη την σχετική έλλειψη πολιτικής βουλήσεως να θέτει τους Εθνικούς Σκοπούς (που η ίδια έχει θέσει) σε πρώτη προτεραιότητα.
Στα πλαίσια αποπροσανατολισμού της κοινής γνώμης, ορισμένοι «κοινωνικά ευαίσθητοι» προβάλλουν το ψευδοδίλημμα «βούτυρο ή κανόνια», παραβλέποντας την απλή διαπίστωση ότι οι ευημερούσες και κοινωνικά ευαίσθητες χώρες είναι αυτές που έχουν και ισχυρές Ε.Δ., αφού η ορθολογική επένδυση στην πολεμική βιομηχανία και την υψηλή τεχνολογία αποτελεί πηγή σημαντικού εθνικού εισοδήματος.
Η αποδυνάμωση των Ε.Δ. δεν οφείλεται τόσο στην οικονομική κρίση αλλά κυρίως στις λανθασμένες προτεραιότητες της πολιτικής βουλήσεως η οποία ελλείψει Εθνικής Στρατηγικής, πάντοτε έπεται των γεγονότων. Οι γεωπολιτικές μεταβολές στην γειτονιά μας είναι ραγδαίες και η εθνική μας δυσπροσαρμογή είναι θέμα χρόνου να επιφέρει βαρύ τίμημα. Σε ανάλογες περιπτώσεις οικονομικής δυσπραγίας του παρελθόντος, οι τότε πολιτικοί ηγέτες διέθεταν την προβλεπτικότητα να ενισχύσουν εγκαίρως τις Ε.Δ. προκειμένου αυτές να γράψουν τα έπη των Βαλκανικών Πολέμων 1912 – 1913 και του 1940 αντίστοιχα.
Το γεγονός ότι η αιρετή πολιτική ηγεσία έχει το αναφαίρετο δικαίωμα να θέτει πολιτικούς εθνικούς στόχους, δεν την απαλλάσσει από την υποχρέωση να ακούει προσεκτικά τους καθ’ ύλη αρμοδίους και τεχνοκράτες, όπως τον Α/ΓΕΝ, προκειμένου να ελέγχουν ρεαλιστικά το εφικτό των στόχων αυτών. Εάν η εν λόγω υποχρέωση αποτελεί πάρεργο για το πολιτικό κατεστημένο, τότε ίσως θα πρέπει η κοινή γνώμη να αφυπνισθεί και να την υπενθυμίσει στους πολιτικούς της ταγούς ασκώντας σχετική πίεση (φαίνεται δυστυχώς ότι το σημαντικότερο πολιτικό κριτήριο δράσεως είναι το ενδεχόμενο μη επανεκλογής). Χρήματα για επένδυση στον αμυντικό προϋπολογισμό είναι δυνατόν να ευρεθούν σε μεγάλους καταλόγους αλόγιστης σπατάλης δημοσίου χρήματος.  Υπάρχουν ιστορικές στιγμές κατά τις οποίες ένας ώριμος λαός οφείλει να προστατεύσει με ειρηνικό και αποφασιστικό τρόπο τις Ένοπλες Δυνάμεις του, για το κοινωνικό και εθνικό του συμφέρον.

27/11/2012 – Βασίλειος Μαρτζούκος