8/9/2016. ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΜΕΛΩΝ ΕΠΙ ΤΩΝ ΓΕΩΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝΣ 8/7/16 – 8/9/16
15.8.2016
Πραξικόπημα στην Τουρκία.
Εκτίμησή μας είναι, ότι η εξέλιξη του πραξικοπήματος στράβωσε, από τη στιγμή που είχε γίνει γνωστό μια εβδομάδα πριν και είχαν γίνει ήδη εκατοντάδες συλλήψεις, όπως είχαμε αναφέρει στην προηγούμενη ενημέρωσή μας. Προτιμήθηκε, προφανώς, να πραγματοποιηθεί το πραξικόπημα, έστω και κουτσό. Κρίνεται, ότι την Ελλάδα την συμφέρει που απέτυχε το πραξικόπημα διότι τυχόν επιτυχία του θα έφερνε στην εξουσία ανθρώπους του Φετουλλάχ Γκιουλέν, το «πιστεύω» του οποίου βρίσκεται ακόμη πιο μακριά από το κοσμικό κράτος από ότι το «πιστεύω» του Ερντογάν.
18.8.2016
(Προσωρινή, κατά την εκτίμησή μας) βελτίωση των σχέσεων Τουρκίας – Ρωσίας.
Άξιο υπογράμμισης είναι ότι στις 18.8 ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, αλλάζοντας τη θέση της χώρας του κατά 180 μοίρες, δήλωσε, ότι η κρίση στην Ουκρανία, σε μεγάλο βαθμό προέρχεται από τη μη εποικοδομητική στάση της Δύσης.
«Κοιτάξτε να δείτε τι συμβαίνει στην Ουκρανία. Η ίδια (η Αμερική) μας λέει συνεχώς ότι πρέπει να επιλέξουμε. «Ή θα είστε μαζί μας ή με τη Ρωσία». Αυτή όμως δεν είναι πολιτική προσέγγιση και όσα συμβαίνουν στην Ουκρανία, αποτελούν μια αντανάκλαση των κύριων προβλημάτων της περιοχής», είπε ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών. «Αυτός ο δρόμος (της Δύσης) δεν οδηγεί πουθενά», τόνισε ο Τσαβούσογλου, διαχωρίζοντας με σαφήνεια την τουρκική πολιτική από αυτήν των ευρωπαϊκών χωρών και των ΗΠΑ, στην ουκρανική κρίση.
Αυτό σημαίνει, κατά τη γνώμη μας, ότι αν οι ΗΠΑ σχεδίαζαν να δράσουν σύντομα σε βάρος της Ρωσίας στην Ουκρανία, δεν μπορούν πλέον να υπολογίζουν την Τουρκία ως στήριγμά τους.
Όμως, η μεγαλύτερη του αναμενομένου δράση των τουρκικών δυνάμεων που εισέβαλαν στη Συρία (και μάλιστα σε περιοχή που δεν υπάρχουν δυνάμεις της οργάνωσης «Ισλαμικό Κράτος») πέραν των Αμερικανών αφήνει και τους Ρώσους δυσαρεστημένους και έχει ενδιαφέρον να δούμε αν, πότε και πως θα αντιδράσει κάποιος από τους δύο.
20.8.2016
Εξομάλυνση σχέσεων Τουρκίας – Ισραήλ
Το Κοινοβούλιο της Τουρκίας επικύρωσε τη συμφωνία για την εξομάλυνση των σχέσεων με το Ισραήλ, η οποία είχε υπογραφεί τον περασμένο Ιούλιο.
Ο πρόεδρος της συνταγματικής επιτροπής και βουλευτής του κυβερνώντος κόμματος, Μπουρχάν Κουζού, δήλωσε ότι με τη συμφωνία αυτή ανοίγει ο δρόμος για νέα συμφωνία για το ισραηλινό φυσικό αέριο. Το Ισραήλ, είπε, έχει την ανάγκη της Τουρκίας και δεν έχει την πολυτέλεια να σταθεί εναντίον της Τουρκίας διότι περιβάλλεται από αραβικές και ισλαμικές χώρες.
24.8.2016
Τουρκική εισβολή στη Συρία
Στις 4 το πρωί τουρκικές στρατιωτικές δυνάμεις εισέβαλαν στη Συρία με σκοπό, σύμφωνα με δήλωση του προέδρου Ερντογάν της ίδιας μέρας, να πολεμήσουν τις δυνάμεις τόσο του ισλαμικού κράτους όσο και των Κούρδων της Συρίας (PYD). Εκτιμάται, ότι πρώτος στόχος των Τούρκων είναι οι Κούρδοι, οι οποίοι συνεργάζονται με τους Αμερικάνους και δεν ενοχλούνται ούτε από τους Ρώσους, ενώ εναντίον του ισλαμικού κράτους μάχονται δυνάμεις της Συρίας, των ΗΠΑ και της Ρωσίας. Η θέση όμως της Ρωσίας μετά την εισβολή της Τουρκίας στη Συρία έγινε δύσκολη, διότι τα έχει βρεί με τη Συρία, το Ιράν και την Τουρκία, που είναι και οι τρεις μεγάλοι εχθροί των Κούρδων.
Από την πλευρά των Κούρδων ανακοινώθηκε ότι αυτή η κίνηση των Τούρκων συνιστά κήρυξη πολέμου κατά της κουρδικής αυτοδιοίκησης της Ροτζάβας.
Τα πρώτα εικοσιτετράωρα οι ΗΠΑ έδειξαν ότι κάλυπταν την τουρκική εισβολή, αλλά μετά τους σφοδρούς βομβαρδισμούς εναντίον των Κούρδων άλλαξαν στάση και πρόσφεραν έμμεσα μια κάλυψη των Κούρδων αν οι Τούρκοι προχωρούσαν περισσότερο.
26.8.2016
Ενεργειακή διπλωματία στα Βαλκάνια
Μετά τη ρήξη στις σχέσεις Ρωσίας – Τουρκίας είχε αναστηθεί ξαφνικά το σχέδιο κατασκευής του South Stream, η διαδρομή του οποίου διέσχιζε τη Βουλγαρία. Με την ξαφνική αλλαγή συμπεριφοράς του Ερντογάν οι προοπτικές του South Stream έσβησαν πάλι ξαφνικά εφόσον επανήλθε στο προσκήνιο ο αγωγός Turkish Stream. Η σπουδή του πρωθυπουργού της Βουλγαρίας Μπ. Μπορίσωφ να ταξιδέψει στην Άγκυρα είναι λογικό να μας κάνει να σκεφθούμε ότι ενδεχομένως επεδίωξε να πείσει την Τουρκία η συνέχεια του Turkish Stream να διασχίζει τη Βουλγαρία και όχι την Ελλάδα.
Εκτιμάται ότι το θέμα του νότιου διαδρόμου θα περάσει από πολλές φάσεις ακόμα διότι θεωρούμε, ότι η επαναπροσέγγιση Τουρκίας – Ρωσίας θα είναι μικρής διάρκειας και στο τέλος οι σχέσεις των δυο χωρών θα είναι συγκρουσιακές. Ο Ερντογάν θέλει μόνο να κερδίσει χρόνο και δεν διστάζει να κάνει τις ακροβασίες, που επιχειρεί τις τελευταίες εβδομάδες. Ήδη λίγα εικοσιτετράωρα μετά την τουρκική εισβολή στη Συρία η Ρωσία κατηγόρησε την Τουρκία ότι προχώρησε περισσότερο από αυτά που είχαν συμφωνηθεί.
28.8.2016
Διαπραγματεύσεις ΕΕ – ΗΠΑ για τη συμφωνία ΤΤΙΡ
Ο σοσιαλιστής αντικαγκελάριος και υπουργός Οικονομίας της Γερμανίας Ζίγκμαρ Γκάμπριελ δήλωσε, ότι οι διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ για τη συμφωνία ΤΤΙΡ, που ξεκίνησαν το 2013 και με στόχο τη δημιουργία της μεγαλύτερης ζώνης ελευθέρων συναλλαγών στον κόσμο, έχουν αποτύχει de facto, δεν υπάρχει καμία πρόοδος και οι Ευρωπαίοι δεν πρόκειται να ενδώσουμε στις απαιτήσεις των Αμερικάνων. Αντίθετα, η Μέρκελ συνεχίζει να υποστηρίζει τη συμφωνία και την βρίσκει απόλυτα δίκαιη και προς το συμφέρον της Ευρ. Ένωσης.
Ο υπουργός Εξωτερικού Εμπορίου της Γαλλίας Matthias Fekl ζήτησε επίσης, δυο μέρες μετά τις δηλώσεις του Γκάμπριελ, να σταματήσουν οι διαπραγματεύσεις Ευρ. Ένωσης – ΗΠΑ για τη συμφωνία ΤΤΙΡ, ενώ και ο πρόεδρος της Γαλλίας εξέφρασε τις δικές του αμφιβολίες και δήλωσε ότι δεν πρόκειται να υποστηρίξει καμία συμφωνία πριν το τέλος της θητείας του προέδρου Ομπάμα. Η Γαλλία υπήρξε από την αρχή των διαπραγματεύσεων αρνητική διότι εκτιμούσε ότι οι ΗΠΑ πρόσφεραν λίγα έναντι των πολλών ευρωπαϊκών παραχωρήσεων. Πάντως, τυχόν συμφωνία θα πρέπει να επικυρωθεί από τα 28 κοινοβούλια και το Ευρ. Κοινοβούλιο πριν τεθεί σε ισχύ.
29 Αυγούστου 2016
Τριβές μεταξύ Κοσσόβου και Μαυροβουνίου
Ενόψει της επικύρωσης της συμφωνίας για την οριοθέτηση της συνοριακής γραμμής μεταξύ Κοσσόβου και Μαυροβουνίου προκλήθηκε αντίδραση της οργάνωσης «Αλβανικός Εθνικός Στρατός» του Κοσσόβου που απείλησε με στρατιωτική δράση.
Η οργάνωση εξέδωσε διακήρυξη, που δημοσιεύθηκε στα μέσα ενημέρωσης, η οποία αναφέρεται και στους βουλευτές του Κοινοβουλίου του Κοσσυφοπεδίου λέγοντας ότι θα θεωρούνταν προδότες, εάν στη συνεδρία της 1ης Σεπτεμβρίου ενέκριναν με ψηφοφορία τη συνοριακή γραμμή μεταξύ Κοσσυφοπεδίου και Μαυροβουνίου.
Ο πρόεδρος του Κοσσυφοπεδίου, Χασίμ Θάτσι, κάλεσε τους βουλευτές να ψηφίσουν τη συμφωνία της οριοθέτησης των συνόρων με το Μαυροβούνιο, γιατί αλλιώς θα το Κοσσυφοπέδιο την αξιοπιστία του έναντι του κύριου συμμάχου του, των ΗΠΑ.
Η συμφωνία οριοθέτησης του Κοσσυφοπεδίου με το Μαυροβούνιο επιτεύχθηκε στις 26 Αυγούστου 2015 στη Βιέννη και υπογράφηκε από τον Χασίμ Θάτσι, που ήταν τότε υπουργός Εξωτερικών. Η συμφωνία έπρεπε να ψηφιστεί τουλάχιστον από τα δύο τρίτα του συνόλου των 120 βουλευτών του κοινοβουλίου.
Το νομοσχέδιο αποσύρθηκε και πρόκειται να κατατεθεί νέο μετά από διαβούλευση με την αντιπολίτευση. Διευκρινίστηκε όμως από την κυβέρνηση ότι δεν πρόκειται να γίνει νέα διαπραγμάτευση με το Μαυροβούνιο.
30 Αυγούστου 2016
Αγωγός φυσικού αερίου Ιονίου-Αδριατικής
Οι Κροατία, Αλβανία, Bοσνία & Ερζργοβίνη και Μαυροβούνιο υπέγραψαν μνημόνιο κατανόησης (MoU) με την αζέρικη SOCAR για το έργο κατασκευής του αγωγού φυσικού αερίου Ionian Adriatic Pipeline (IAP). Ο αγωγός, μήκους 516 χλμ, θα ξεκινάει από το Φίερ της Αλβανίας και θα καταλήγει στο Σπλιτ της Κροατίας μέσω Μαυροβουνίου και Βοσνίας & Ερζεγοβίνης. Η δυναμικότητά του θα είναι 5 δισ. κ.μ. ετησίως (πιθανόν διπλής ροής) και θα προμηθεύει ετησίως, την Κροατία με 2,5 εκ. κ.μ. φυσ. αερίου, την Αλβανία και τη Βοσνία & Ερζεγοβίνη από 1 εκ. κ. μ. την κάθε μια και το Μαυροβούνιο με 0,5 εκ. κ. μ. αζέρικου φυσικού αερίου.
31.8.2016
Συμφωνία Κύπρου – Αιγύπτου
Υπογράφηκε συμφωνία Κύπρου-Αιγύπτου για την κατασκευή υποθαλάσσιου αγωγού μεταφοράς φυσικού αερίου από την κυπριακή ΑΟΖ, κοίτασμα Αφροδίτη, στην Αίγυπτο.
Νέο προξενείο της Ρωσίας στην ΠΓΔΤΜ
Στις 31 Αυγούστου άνοιξε νέο επίτιμο προξενείο της Ρωσίας στο Μοναστήρι (Μπίτολα). Προηγήθηκε, τον περασμένο Μάιο, έναρξη λειτουργίας επίτιμου προξενείου της Ρωσίας στην Αχρίδα. Οι κινήσεις αυτές είναι ενδεικτικές της προσπάθειας που καταβάλλει η Ρωσία να δημιουργήσει κάποια νέα ερείσματα στα Βαλκάνια παίζοντας το χαρτί του μεγάλου Σλάβου αδελφού-προστάτη.
1.9.2016
Σκόπια: Το τουρκο-σκοπιανό εμπορικό επιμελητήριο διαγράφει τις εταιρείες του Γκιουλέν
Το τουρκο-σκοπιανό εμπορικό επιμελητήριο με έδρα τα Σκόπια υπάκουσε στις εντολές της Άγκυρας και αποφάσισε να διαγράψει τις εταιρείες συμφερόντων του Φετουλλάχ Γκιουλέν που δραστηριοποιούνται στην ΠΓΔΤΜ.
Η πάλη συμφερόντων και περαιτέρω επιρροής μεταξύ Ρωσίας και Τουρκίας είναι εμφανής σε όλες τις βαλκανικές χώρες.