Blog

Ο Αλέξης Παπαχελάς με την συνέντευξη που πήρε στο παλάτι του Ταγίπ Ερντογάν έδωσε την μεγαλύτερη βοήθεια στην ελληνική κυβέρνηση αποκαλύπτοντας με μεγάλη καθαρότητα το σύνολο της τουρκικής ατζέντας στις σχέσεις με την Ελλάδα.

---

Στην σημαντική όμως ερώτησή του για το Αιγαίο, ο Παπαχελάς είχε την δυνατότητα να αναφερθεί και στην ΑΟΖ, αλλά δεν το έπραξε. Είπε: «Εάν είχατε εσείς μια ιδεατή λύση για το Αιγαίο πως θα έμοιαζε, με τι θα έμοιαζε;», και ο Ερντογάν απάντησε:
«Στο Αιγαίο υπάρχουν αποστάσεις μεταξύ των νησιών που είναι αρκετά προβληματικές και θεωρώ ότι αυτά τα προβλήματα μπορούν εύκολα να ξεπεραστούν, Έχουμε θέματα στην οριοθέτηση του εναερίου χώρου και των θαλάσσιων συνόρων και στον καθορισμό της υφαλοκρηπίδας και νομίζω ότι υπάρχουν τα συγκεκριμένα θέματα που μπορούν εύκολα να ξεπεραστούν……… Το θέμα της οριοθέτησης των χωρικών υδάτων είναι πολύ σημαντικό σε αυτή τη φάση και εάν μπορέσουμε να ξεπεράσουμε τις προκλήσεις, νομίζω ότι θα έχουμε αντιμετωπίσει την διαδικασία για πάντα.»

Πάντως, εάν κάποιος που άκουγε τον Ερντογάν για πρώτη φορά, παρακολουθώντας την συνέντευξή του θα έφευγε με την εντύπωση ότι ήταν ένας ηγέτης υψηλού επιπέδου, με σημαντικά προσόντα και άριστα προετοιμασμένος. Η ελληνική πολιτική ηγεσία, που παρακολούθησε την μεγάλη δημοσιογραφική επιτυχία του Αλέξη Παπαχελά, κατάλαβε ότι έπρεπε να παρουσιαστεί ακόμα καλύτερα και φαίνεται ότι τα κατάφερε. Βέβαια, έπαιξε από την αρχή στο γήπεδο του Ερντογάν γνωρίζοντας ότι η Συνθήκη της Λωζάνης έπρεπε να προφυλαχτεί σαν κόρη οφθαλμού και η παρέμβαση του Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας ήταν καθοριστική. Αξίζει να αναφέρουμε εδώ το σχόλιο της αυστριακής Der Standard:
«Ο Τούρκος Πρόεδρος καταλαμβάνει από μόνος του το μεγαλύτερο μέρος του λευκού καναπέ στην έδρα του Έλληνα οικοδεσπότη. Ο Προκόπης Παυλόπουλος κάθεται στη δεξιά γωνία του καναπέ. Ωστόσο η γλώσσα του σώματος απατά. Ο 67χρονος Έλληνας με τα άσπρα μαλλιά λογομαχεί απροσδόκητα έντονα με τον καλεσμένο από την Τουρκία.»
Ο ελληνικός λαός πρέπει να αισθάνεται υπερήφανος για τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας όταν είπε στον Ερντογάν: «Το θεμέλιο της φιλίας μας δεν είναι άλλο από τη Συνθήκη της Λωζάνης, η οποία καθορίζει τα σύνορα και την κυριαρχία της Ελλάδας και της ΕΕ και είναι για εμάς αδιαπραγμάτευτη. Δε χρειάζεται αναθεώρηση ούτε επικαιροποίηση. Καλύπτει απολύτως τα ζητήματα και δεν αφήνει περιθώριο για γκρίζες ζώνες, όπως για τις μειονότητες, στη θρησκευτική μουσουλμανική μειονότητα»
Ο δημοσιογράφος Μιχάλης Ιγνατίου με αυτό το σχόλιο συνόψισε, με ακρίβεια, το διήμερο της επίσκεψης του Τούρκου προέδρου στην πατρίδα μας:
«Η ελληνική ηγεσία έδωσε την ευκαιρία στον Ερντογάν να παίξει το ισλαμικό παιγνίδι του επί ελληνικού εδάφους. Δεν έπρεπε… Την ίδια στιγμή, και πέραν κάθε αμφιβολίας, αναγνωρίζω ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και ο Πρωθυπουργός στάθηκαν άξια προστατεύοντας και προβάλλοντας τις ελληνικές εθνικές θέσεις. Είναι θέσεις ορθές αυτές που εξέφρασαν, εθνικές και πατριωτικές, όχι εθνικιστικές. Η Ελλάδα δεν απειλεί κανένα, και δεν ζητά τίποτα από αυτά που χάθηκαν στις αρχές του προηγούμενου αιώνα. Δεν δέχεται την αλλαγή συνόρων, κάτι όμως που επιδιώκει η Τουρκία.»

Αλλά ξαφνικά, out of the blue, όπως θα έλεγε και ο ίδιος, πετάχτηκε ο γιός του Ανδρέα Παπανδρέου και με ύφος μεγάλου διπλωμάτη άσκησε κριτική στους χειρισμούς του Προκόπη Παυλόπουλου κατά την συνάντησή του με τον Ρετζέπ Ερντογάν λέγοντας:
«Οι Ελληνοτουρκικές σχέσεις, απαιτούν στρατηγική, σοβαρούς χειρισμούς και κυρίως, όχι αυτοσχεδιασμούς που μπορούν να βλάψουν τα εθνικά μας θέματα».

Ξεχνά ο γιός του μεγάλου Ανδρέα ότι πολέμησε την ΑΟΖ του άλλου μεγάλου Τάσσου Παπαδόπουλου και ζήτησε από την Κύπρο να μη κάνει την σωστή οριοθέτηση της ΑΟΖ με την Αίγυπτο για να μη ενοχλήσει την Τουρκία.

Η επιστροφή της Υφαλοκρηπίδας
Φαίνεται, δυστυχώς, ότι επανέρχονται τα σενάρια μυστικής διπλωματίας μεταξύ Αθήνας- Άγκυρας, που μας ταλαιπώρησαν τρεις δεκαετίες τώρα, για την υφαλοκρηπίδα. Έχουμε κάνει διερευνητικές επαφές από το 2002, δηλαδή για πάνω από 15 χρόνια και παραπάνω από 60 γύρους. Δηλαδή πόσους άλλους γύρους να κάνουμε;
Αυτή η ελληνική διαπραγματευτική ομάδα θα αρχίσει πάλι το τροπάριο της υφαλοκρηπίδας αντί να επιμείνει ότι ήρθε η ώρα η Ελλάδα να ανακηρύξει την ΑΟΖ και να την οριοθετήσει με την Κύπρο και την Αίγυπτο.
Δεν γνωρίζω τι διημείφθη στην κλειστή συνάντηση του Ερντογάν με τον Τσίπρα, αλλά χάσαμε άλλη μία ευκαιρία να θέσουμε δημόσια το θέμα της ΑΟΖ. Θα ήταν όντως πολύ τραγικό, εάν δεν συζητήθηκαν τα δυο μεγάλα θέματα για μας που καλύπτονται πλήρως από το UNCLOS, δηλαδή τα χωρικά ύδατα 12 ν.μ. (είμαστε το μόνο κράτος που διαθέτει 6 ν.μ.) και η ΑΟΖ.
Βέβαια πρέπει να λάβουμε υπόψη και την δημιουργική ασάφεια της πρώτης φοράς αριστεράς, διότι συνέβη κάτι πολύ παράξενο τρεις ημέρες πριν την άφιξη του τούρκου προέδρου στην Αθήνα. Ο Υπουργός Ενέργειας Γιώργος Σταθάκης σε ερώτηση, πού βρίσκεται το ζήτημα της οριοθέτησης της ΑΟΖ της Ελλάδας με την Κύπρο και την Αίγυπτο, απάντησε:
«Η οριστική και τελική οριοθέτηση των ΑΟΖ είναι επιβεβλημένη και νομίζω θα προχωρήσουμε πολύ σύντομα. Είναι μικρές κατά τη γνώμη μου οι διαφορές και σίγουρα μπορούμε να ολοκληρώσουμε την οριοθέτηση πολύ σύντομα».
Αλλά η κυβέρνηση φαίνεται να λέει άλλα πράγματα. Με ένα non paper που διακινεί το Μέγαρο Μαξίμου επιχειρεί να οριοθετήσει τις σχέσεις με την Τουρκία μετά τα όσα «καταιγιστικά» καταγράφηκαν την πρώτη ημέρα επίσκεψης του Ερντογάν στην Αθήνα.
Στο πλαίσιο αυτό μια παράγραφος του non paper αναφέρει:
Συμφωνήθηκε η – υπό την υψηλή εποπτεία των δύο ηγετών – επανέναρξη των συνομιλιών ΜΟΕΑ (με ενεργή συμμετοχή της στρατιωτικής ηγεσίας και της υπηρεσιακής ηγεσίας του ΥΠΕΞ) και η επανέναρξη των διερευνητικών συνομιλιών για την υφαλοκρηπίδα.
Η μας δουλεύουν ή δεν γνωρίζουν τι κάνουν.

Επίλογος
Η Τουρκία με επιθετικότητα και ασύστολο θράσος συνεχίζει για 43 χρόνια (όσο και η ηλικία του Πρωθυπουργού) μια επιθετική και επεκτατική πολιτική στο Αιγαίο και τα τελευταία χρόνια και στο σύμπλεγμα του Καστελόριζου, προβάλλοντας συνεχώς διεκδικήσεις, χωρίς να βασίζεται σε διεθνείς συνθήκες και παραβιάζοντας όλους τους κανόνες του διεθνούς δικαίου. Όπως αναφέρει ο αείμνηστος Κωνσταντίνος Οικονομίδης, που υπήρξε Διευθυντής της Ειδικής Νομικής Υπηρεσίας του ΥΠΕΞ:
«Η επεκτατική συμπεριφορά της Τουρκίας, η οποία εμφανώς δεν συνάδει με την σύγχρονη εποχή, στηρίζεται κυρίως σε τρεις παράγοντες:
– στην ισχύ έναντι της χώρας μας,
– στην αδυναμία του διεθνούς συστήματος να επιβάλει την εφαρμογή των διεθνών κανόνων και
– στην αδιαφορία των Μεγάλων Δυνάμεων, οι οποίες εξακολουθούν πάντοτε να τοποθετούν το ατομικό τους συμφέρον υπεράνω του γενικού συμφέροντος της διεθνούς κοινότητας ως συνόλου.
Από την άλλη πλευρά, η χώρα μας, χωρίς σχέδιο και προγραμματισμό, δεν μπορεί παρά να ακολουθεί αμυντική πολιτική, πολλές φορές πυροσβεστικού χαρακτήρα. Μόνιμο χαρακτηριστικό της είναι η ατολμία με αποτέλεσμα να μην μπορεί να ασκήσει νόμιμα δικαιώματα που της παρέχει το διεθνές δίκαιο και μερικές φορές και η υποχωρητικότητα.»
Οι αυξανόμενες τουρκικές προκλήσεις στο Αιγαίο Πέλαγος, τα σενάρια μυστικής διπλωματίας μεταξύ Αθήνας- Άγκυρας, που φαίνεται ότι τώρα επανέρχονται, και η εγκληματική αμέλεια των ελληνικών κυβερνήσεων να ανακηρύξουν μια Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) θέτουν σε κίνδυνο τα εθνικά κυριαρχικά μας δικαιώματα σε μια περίοδο που η Ελλάδα εμφανίζεται τρωτή απέναντι σε διεθνείς πιέσεις.
http://mignatiou.com/2017/12/akomi-mia-chameni-efkeria-gia-tin-aoz-ta-senaria-mistikis-diplomatias-metaxi-athinas-ke-agkiras/

*Καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας στο Πανεπιστημιακό Σύστημα Maryland των ΗΠΑ και ειδικός σε θέματα ΑΟΖ, δεδομένου ότι θεωρείται και ο πατέρας της ελληνικής ΑΟΖ. Διδάσκει Μακροοικονομία, Τραπεζική και Διεθνή Οικονομία. Υπήρξε μέλος της Ελληνικής Αντιπροσωπίας στη Διάσκεψη του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας.