Blog

 

H EΛΛΑΔΑ ΚΑΙ Ο ΚΟΣΜΟΣ

 

Γεγονότα και εξελίξεις στο διάστημα

                           Από 11 ΜΑΡΤΙΟΥ 2020 έως 15 ΙΟΥΝΙΟΥ   2020

 

Του Αντιστρατήγου ε.α. Χ. ΜΟΥΣΤΑΚΗ

Επιτίμου Διοικητού 1^ης Στρατιάς

 

 

1.         ΠΑΝΔΗΜΙΑ ΚΟΡΩΝΟΪΟΥ

 

            Η πανδημία του κορωνοϊού είχε σοβαρές επιπτώσεις σε όλο τον κόσμο μερικές από τις οποίες θα παραμείνουν και μετά τη λήξη της. Κατά κύριο λόγο:

            α.         Επιτάχυνε τον ανταγωνισμό, για την παγκόσμια ηγεμονία, μεταξύ Κίνας και ΗΠΑ, που κυοφορείτο από καιρό. Ο κ. Τραμπ, κατηγορώντας την Κίνα ως υπεύθυνη για την εξάπλωση του κορωνοϊού και ως επιδιώκουσα τη δημιουργία κατασκοπευτικών δικτύων στη Δύση, με την προώθηση της τεχνογνωσίας G5 της Huawei, απαιτεί από την ΕΕ να στραφεί εναντίον της και να μην εισαγάγει την τεχνογνωσία της Huawei . Σύμμαχος του κ. Τραμπ σε αυτή την προσπάθεια είναι ο πρωθυπουργός της Αγγλίας κ. Τζόνσον, ο οποίος επιδιώκει τη δημιουργία μιας ομάδας δέκα (10) κρατών την D10, όπως την ονομάζει, αποτελούμενη από τα κράτη της G7, την Αυστραλία, τη Ν.Κορέα και την Ινδία, η οποία θα απαγορεύσει την τεχνολογία G5 της Huawei.

                        Η Κίνα από την πλευρά της κατηγορεί τις ΗΠΑ για ολιγωρία και προωθεί την επέκτασή της στον κόσμο, απαιτώντας γεωπολιτικά ανταλλάγματα για να διευκολύνει τις χώρες, που δεν έχουν τη δυνατότητα να αποπληρώσουν τα δάνειά τους.

                        Η ΕΕ βρίσκεται προ διλήμματος, γιατί χρειάζεται και τους δύο. Την Κίνα, που θέλει τα χρήματά της χωρίς εξάρτηση και τις ΗΠΑ που θέλει την προστασία τους χωρίς τους εκβιασμούς του κ. Τραμπ.

                        Γενικά, όλος ο κόσμος καλείται να χωριστεί στα δύο, αφού και οι δύο θέτουν το δίλημμα «με εμάς ή με αυτούς» και ο κόσμος, σύμφωνα με πολλούς έγκυρους αναλυτές, θα μοιάζει με αυτόν του ψυχρού πολέμου μεταξύ Δύσεως και Ανατολής.

            β.         Προκάλεσε τσουνάμι μίσους και ξενοφοβίας και παγκόσμια κοινωνική κατάρρευση, κατά τον ΓΓ/ΟΗΕ κ. Γκουτιέρες.

            γ.         Κατέδειξε την έλλειψη αλληλεγγύης μεταξύ των χωρών Νότου και Βορρά στην ΕΕ, η οποία καλείται να αντιμετωπίσει την οικονομική κρίση που προκάλεσε ο κορωνοϊός κυρίως στις χώρες του Νότου, έχοντας απέναντί της αυτές του Βορρά, που προβάλλουν προσκόμματα.

            δ.         Προκάλεσε σοβαρά οικονομικά προβλήματα στις πετρελαιαγωγούς χώρες, λόγω της καταρρεύσεως των τιμών των υδρογονανθράκων, οι οποίες θα αναγκαστούν να αναστείλουν την ανάμειξή τους στα εσωτερικά των πτωχότερων χωρών της περιοχής.

            ε.         Αποκάλυψε την αναλγησία των λαϊκιστών ηγετών, όπως των ΗΠΑ, της Ρωσίας, της Τουρκίας, της Βρετανίας, της Βραζιλίας και άλλων, οι οποίοι έθεσαν την οικονομία πάνω από τον άνθρωπο και προκάλεσε απέχθεια προς το λαϊκισμό.

   στ.    Έθεσε σε δεύτερη μοίρα τους γεωπολιτικούς σχεδιασμούς στη Μεσόγειο, όπου όλοι ανέστειλαν τα προγράμματά τους, πλην της Τουρκίας η οποία παρά και την οικονομική κρίση που αντιμετωπίζει, συνεχίζει την επεκτατικής της πολιτική.

            ζ.         Ανέκοψε τις πολιτικές εξελίξεις σε πολλές χώρες, που αναγκάστηκαν να αναβάλουν τις προγραμματισμένες εκλογές και επηρέασε τον προεκλογικό αγώνα σε κάποιες άλλες και κυρίως στις ΗΠΑ, όπου ο κ. Τραμπ, από σχεδόν βέβαιος νικητής στις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου, κινδυνεύει να τις χάσει, εξ αιτίας της κακής και μέχρι γελοιότητας διαχειρίσεως της πανδημίας.

            η.         Έφερε στην επιφάνεια κρυμμένα εσωτερικά προβλήματα χωρών στα συστήματα διακυβερνήσεως, οικονομικής διαχειρίσεως και υγείας, καθώς και στις διεθνείς σχέσεις τους και αποτέλεσε πειρασμό για αυταρχικά καθεστώτα, όπως της Ρωσίας, της Τουρκίας, της Ουγγαρίας και άλλων χωρών να ενισχύσουν τις εξουσίες τους, προκαλώντας λαϊκή δυσαρέσκεια και διεθνείς αντιδράσεις.

            θ.         Μείωσε την αξιοπιστία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), ο οποίος        ανεξαρτήτως της ορθότητας ή μη των κατηγοριών του κ. Τραμπ, ότι εκβιάστηκε από την Κίνα, δεν κατάφερε να αντιμετωπίσει έγκαιρα και αποτελεσματικά την πανδημία.

            ι.          Έδωσε την ευκαιρία στον κ. Ερντογάν να κάνει ανοίγματα φιλίας  σε πολλές χώρες, μεταξύ των οποίων τις ΗΠΑ και τη Γερμανία, με την λεγομένη «πολιτική της μάσκας», δηλαδή την αποστολή υγειονομικής βοήθειας, αποκρύπτοντας τα κρούσματα που είχε προκαλέσει η πανδημία στη χώρα του.

   ια.     Έφερε, λόγω της αποτελεσματικής αντιμετωπίσεως της πανδημίας, αισιοδοξία στους Έλληνες και μετέτρεψε το διεθνές κλίμα που ήταν σε βάρος της Ελλάδας σε παγκόσμιο θαυμασμό.           

                       

            Οι επιπτώσεις θα αυξάνονται και θα επιτείνονται όσο η πανδημία συνεχίζεται και δεν θα εξαφανιστούν όλες μετά την παρασκευή φαρμάκων και εμβολίων για την αντιμετώπιση του κορωνοϊού. Ο κόσμος θα έχει αλλάξει και οι λαοί θα πρέπει να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα.

           

2.         ΕΘΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

 

            α. Κύπρος

 

                        (1)       Συνομιλίες

                                    Ουδεμία κινητικότητα υπήρξε, ούτε και θα υπάρξει, μέχρι τις προεδρικές εκλογές στο «ψευδοκράτος», που ήταν προγραμματισμένες για τον Απρίλιο και ανεβλήθησαν για τον Οκτώβριο λόγω κορωνοϊού.

                                    Ως γνωστόν η Τουρκία αναμένει την νίκη του εκλεκτού της κ. Τατάρ για την επανέναρξη των συνομιλιών, γιατί ο κ. Ακιντζί δεν συμφωνεί στη λύση των δύο κρατών, που προκρίνει ο κ. Ερντογάν.

 

                        (2)       Ενεργειακό

                                    Στις 7 Απριλίου η ΕΧΟΝ MOBIL και η QATAR PETROLEUM και στις 12 Απριλίου η ΕΝΙ και η TOTAL ενημέρωσαν την κυπριακή κυβέρνηση ότι διακόπτουν τις εργασίες τους λόγω της πανδημίας και της πτώσεως της τιμής του πετρελαίου, που τις ανάγκασαν να μειώσουν τις επενδύσεις τους.

                                    Στις 20 Απριλίου επανήλθε στην κυπριακή ΑΟΖ, το γεωτρύπανο «Γιαβούζ», που είχε αποχωρήσει στις 7 Απριλίου.

 

            Η Τουρκία, παρά την πανδημία και τα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει, εκμεταλλεύτηκε τη διακοπή των εργασιών των ξένων εταιρειών και την απομάκρυνση των πολεμικών σκαφών που τις προστάτευαν και επανέφερε το «Γιαβούζ», το οποίο είχε αποσύρει χωρίς να έχει επιτύχει κάποιο θετικό αποτέλεσμα, με στόχο να αναγκάσει την Κύπρο να διακόψει οριστικά και μέχρι να λυθεί το κυπριακό, το ενεργειακό της πρόγραμμα.

 

                        (3)       Λοιπά

                                    Από 7-30 Απριλίου διεξήχθησαν αεροναυτικές ασκήσεις ρωσικών δυνάμεων στις περιοχές μεταξύ Κύπρου – Συρίας και νοτίως Κύπρου στην οποία βρίσκονται τα οικόπεδα 8 και 10. Η Τουρκία αντέδρασε μόνο με αντί NAVTEX σε αυτές που εξέδωσε η Κύπρος, στις οποίες ανέφερε ότι οι περιοχές αυτές ανήκουν στη δική της ευθύνη, χωρίς να τολμήσει να παρενοχλήσει τις ρωσικές δυνάμεις.

 

Η ενέργεια αυτή της Ρωσίας αποτελεί αντιπερισπασμό στις ενέργειες της Τουρκίας στη Συρία και κρίνεται ως πολύ θετική για την Κύπρο.

 

                   Στις 12, 16 και 19 Μαΐου γαλλικές ναυτικές δυνάμεις πραγματοποίησαν αεροναυτικές ασκήσεις ΝΑ της Κύπρου σε περιοχή που είχε δεσμευτεί από την Τουρκία για έρευνες από το BARBAROS από 28-2-2020 μέχρι 31-5-2020. Η Τουρκία αναγκάστηκε να αποσύρει το BARBAROS  στην Αλεξανδρέττα και αντέδρασε με αντί NAVTEX, όπως και στις ρωσικές ασκήσεις.

 

            β.         Ε/Τ Σχέσεις

 

(1)   Προκλήσεις και απειλές

                                    Συνεχίστηκαν και αναβαθμίστηκαν με υπερπτήσεις πάνω από μεγάλα νησιά, οι προκλήσεις στο Αιγαίο.

                                    Συντηρήθηκε η ένταση στον Έβρο με δηλώσεις για επαναπροώθηση μεταναστών και προσπάθειες παρεμποδίσεως της κατασκευής του φράκτη, με τον ισχυρισμό ότι τα σύνορα δεν είναι καθορισμένα, παρόλο που αυτά είναι αποτυπωμένα σε χάρτες με γεωγραφικές συντεταγμένες και επισημασμένα από την μικτή ελληνοτουρκική επιτροπή, που τα χάραξε το 1826, μετά τη Συνθήκη της Λωζάννης.

                                    Εργαλειοποιήθηκε ο εορτασμός της επετείου της αλώσεως στις 29 Μαΐου με φαντασμαγορικές εκδηλώσεις έξω από την Αγία Σοφία και την ανάγνωση του κορανίου εντός αυτής από ιμάμη που ευλόγησε τον κ. Ερντογάν σε απευθείας τηλεοπτική μετάδοση. Στις 4 Ιουνίου η Huriet δημοσίευσε ότι ο κ. Ερντογάν έχει δώσει εντολή να βρεθεί «φόρμουλα» για μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, ενώ στις 9 Ιουνίου άλλα δημοσιεύματα ανέφεραν ότι στις 2 Ιουλίου το Συμβούλιο της Επικρατείας θα εξετάσει αίτηση ΜΚΟ για ακύρωση του διατάγματος του 1934,που μετέτρεψε την Αγία Σοφία από τζαμί σε μουσείο. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι πίσω από τη ΜΚΟ βρίσκεται ο κ. Ερντογάν.

 

(2)   Τουρκικές ενέργειες στην Ανατολική Μεσόγειο

                                    Στο όνομα της «Γαλάζιας Πατρίδας» και του τουρκολιβυκού μνημονίου γίνονται, επί καθημερινής σχεδόν βάσεως, δηλώσεις από τον κ. Ερντογάν και τους υπουργούς του για πραγματοποίηση ερευνών εντός του θέρους στην περιοχή, που καθορίζεται από αυτό, αλλά και γεωτρήσεων εντός της λιβυκής ΑΟΖ.

                                    Στις 30 Μαΐου έγινε γνωστό ότι η τουρκική εταιρεία πετρελαίων ζήτησε από την κυβέρνηση άδεια για την πραγματοποίηση ερευνών στην υφαλοκρηπίδα των νήσων Ρόδου, Κάσου, Καρπάθου και Κρήτης, προκαλώντας ελληνικές και διεθνείς αντιδράσεις.

 

 

(3)   Μεταναστευτικό

                                    Παρόλο που συνεχίζεται η προπαγάνδα και τα  fake news για δήθεν κακομεταχείριση και καταπάτηση των δικαιωμάτων των μεταναστών από την Ελλάδα, οι ροές προς τα νησιά έχουν ελαχιστοποιηθεί. Αυτό οφείλεται στον κορωνοϊό, στην αναστολή της χορηγήσεως ασύλου στους μετανάστες και την επιδίωξη της Τουρκίας να εξασφαλίσει μεγαλύτερη χρηματοδότηση από την ΕΕ και την χορήγηση VISA στους τούρκους πολίτες.

 

(4)Αντιδράσεις Ελλάδος

                                    Η Ελλάδα με μαραθώνια διπλωματική προσπάθεια σε όλα τα φόρα έπεισε τους πάντες για την προκλητικότητα της Τουρκίας και προκάλεσε δηλώσεις των ΗΠΑ, της Ρωσίας, της ΕΕ με τις οποίες χαρακτηρίζεται παράνομη και προκλητική η τουρκολιβυκή συμφωνία, αναγνωρίζεται ότι τα νησιά έχουν ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα και καλείται η Τουρκία να σεβαστεί το διεθνές δίκαιο.

 

Σίγουρα όλα αυτά βοηθούν την Ελλάδα, αλλά δεν φτάνουν, γιατί η Τουρκίας δεν φαίνεται να επηρεάζεται, όσο αυτές δεν συνοδεύονται με μέτρα και πιέσεις και κυρίως από τον κ. Τραμπ, που τηρεί αμφήσημη στάση.

 

                                    Παράλληλα κατάφερε να υπογραφεί με την Ιταλία στις 9 Ιουνίου συμφωνία για την οριοθέτηση ΑΟΖ και κινείται δραστήρια να πράξει το ίδιο με την Αλβανία και κυρίως με την Αίγυπτο, που αν επιτευχθεί θα ακυρώσει στην πράξη την τουρκολιβυκή συμφωνία. Για το λόγο αυτό ο ΥΠΕΞ κ. Δένδιας θα επισκεφθεί το Κάϊρο στις 19 Ιουνίου.

                                    Στις 14 Ιουνίου ο κ. Δένδιας επισκέφθηκε το Παρίσι και συμμετείχε, έχοντας στο πλευρό του τον Γάλλο ΥΠΕΞ κ. Ντριάν, στην τηλεσυνδιάσκεψη των ΥΠΕΞ της ΕΕ με τον ΥΠΕΞ των ΗΠΑ κ. Πομπέο, στην οποία κατηγγέλθη η Τουρκία τόσο για τις προκλήσεις στην Αν. Μεσόγειο, όσο και την επέμβασή της στη Λιβύη.

                                    Στις 15 Ιουνίου ο κ. Μητσοτάκης επισκέφθηκε το Ισραήλ, όπου συζήτησε με τον πρωθυπουργό κ. Νετανιάχου για την ενδυνάμωση της στρατηγικής συνεργασίας των δύο χωρών σε θέματα άμυνας και ασφάλειας, στην κυβερνοασφάλεια, στον τουρισμό και για την κατασκευή του αγωγού East Med. Ο κ. Νετανιάχου με τις δηλώσεις του επαναβεβαίωσε τη στήριξη της Ελλάδος σε θέματα άμυνας και ασφάλειας και κατήγγειλε την Τουρκολιβυκή συμφωνία καθώς και τις προκλήσεις της Τουρκίας σε βάρος της Ελλάδος.

 

            Η Τουρκία θα εντείνει όλο και περισσότερο τις προκλήσεις, γιατί είναι πλέον εμφανές ότι επιδιώκει την επιβολή τετελεσμένων και την πρόκληση της Ελλάδας να αντιδράσει δυναμικά, για να την σύρει σε διαπραγματεύσεις, χρεώνοντάς της την ευθύνη της κρίσεως. Αυτό κατά πάσαν πιθανότητα θα το επιχειρήσει προ των αμερικανικών προεδρικών εκλογών το Νοέμβριο, εάν καταφανεί ότι ο κ. Τραμπ θα τις χάσει, γιατί είναι βέβαιο ότι εάν εκλεγεί ο κ. Μπάϊντεν δεν θα της το επιτρέψει.

            Η επεκτατική πολιτική της Τουρκίας δεν εντάσσεται στην προσπάθεια αποπροσανατολισμού της τουρκικής κοινής γνώμης, όπως ισχυρίζονται πολλοί. Αυτή είναι η διαχρονική στρατηγική της και είναι σταθερή. Όποιος και αν ηγείται, υποχρεούται να την εφαρμόζει, αναπροσαρμόζοντάς την κατά περίπτωσιν.

            Γι΄αυτό η Ελλάδα πρέπει:

–        Να αποφύγει την παγίδα μιας ανεξέλεγκτης έντασης, τηρώντας τις κόκκινες γραμμές και καθιστώντας σε όλους γνωστό, ότι αν η Τουρκία υπερβεί τα εσκαμμένα θα αντιδράσει δυναμικά. Όλοι οι Έλληνες, κόμματα και λαός, πρέπει να αναγνωρίσουν την απειλή και να ομονοήσουν για την αντιμετώπισή της.

–        Να καταστήσει αξιόπιστη τη θέση της ενισχύοντας τις Ένοπλες Δυνάμεις, όπως έχει αναφερθεί στα προηγούμενα τεύχη του περιοδικού «ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ» και

–        Να ζητήσει από τους δυτικούς να μην αφήνουν την Τουρκία, στην προσπάθειά τους να την επαναπροσεγγίσουν, να συνεχίζει την επιθετικότητά της και την παραβίαση της διεθνούς νομιμότητας, περιοριζόμενοι μόνο σε συστάσεις ή τηρώντας ίσες αποστάσει όπως το ΝΑΤΟ. Ειδικά δε να παρέμβει στην ΕΕ, με την ευκαιρία των συζητήσεων για το προσφυγικό και τις σχέσεις με την Τουρκία για τα επόμενα χρόνια και να απαιτήσει, οι όποιες συμφωνίες να γίνουν με όρους και προϋποθέσεις, πως η Τουρκία θα σέβεται τη διεθνή νομιμότητα.

 

(4)   Αεροναυτικές Ασκήσεις

                                    Η Ελλάδα στις 19 Απριλίου απέρριψε δια του ΥΕΘΑ, αίτημα του Τούρκου ομολόγου του κ. Ακάρ για αναβολή των ασκήσεων «Γαλάζια Πατρίδα 2020» της Τουρκίας και «Καταιγίδα 2020» της Ελλάδας και ανακοίνωσε στις 21 Απριλίου την πραγματοποίησή της σε τρεις φάσεις με λιγότερες δυνάμεις, σε ένδειξη καλής θελήσεως προς την Τουρκία, που είχε ανακοινώσει μονομερώς την ακύρωση της δικής της, εκδίδοντας και τις σχετικές NAVTEX. Η Τουρκία αντιδρώντας εξέδωσε αντί NAVTEX με τις οποίες απαγόρευε στο ελληνικό ναυτικό την πραγματοποίηση ασκήσεων στα νησιά Σαμοθράκη, Λήμνο, Αγ. Ευστράτιο, Λέσβο και Ψαρρά, γιατί σύμφωνα με τη Συνθήκη της Λωζάννης, είναι αποστρατικοποιημένα, με την Ελλάδα να απαντά ότι η άσκηση θα πραγματοποιηθεί.

                                    Στις 9 Μαΐου το ελληνικό ΥΕΘΑ ανακοίνωσε ότι, λόγω του κορωνοϊού, ανεβλήθησαν οι δύο πρώτες φάσεις και τελικά πραγματοποιήθηκε μόνο η τρίτη φάση από 20 έως 23 Μαίου στο Μυρτώον Πέλαγος.

 

Η αναβολή της ασκήσεως μετά τα όσα είχαν προηγηθεί ήταν λάθος. Πρώτον γιατί το βάρος του ενδιαφέροντός μας πρέπει να είναι η εθνική ασφάλεια έναντι οιασδήποτε κρίσεως και δεν επιτρέπεται κανένα γεγονός να παραμερίζει την ολοένα αυξανόμενη προκλητικότητα της Τουρκίας και δεύτερον γιατί έδωσε την εντύπωση ότι η Ελλάδα μπορεί να εκβιάζεται από την Τουρκία κατά το δοκούν.

Η άσκηση έπρεπε να εκτελεστεί, ανεξαρτήτως των επιπτώσεων στο προσωπικό και την οικονομία για να καταδείξει την αδυναμία της Τουρκίας να εκτελέσει τη δική της, λόγω της πανδημίας που έπληττε το ναυτικό της και την κακή οικονομική της κατάσταση. Η Τουρκία δεν επηρεάζεται από χειρονομίες καλής θελήσεως. Το μόνο που υπολογίζει είναι η δύναμη του αντιπάλου και γι΄αυτό η αποτροπή μας πρέπει να είναι αξιόπιστη.

 

3.         ΒΑΛΚΑΝΙΑ

 

            α.         Αλβανία

 

                        Στις 8 Μαΐου η ρουμανική Γερουσία ενέκρινε την απόκτηση της ρουμανικής υπηκοότητας από τους Βλάχους της Αλβανίας, στην οποία η Αλβανία έχει αναγνωρίσει ρουμανοβλαχική μειονότητα, προκειμένου να αποδυναμώσει την ελληνική.

                        Στις 29 Μαΐου η αλβανική Βουλή ενέκρινε την αλβανοτουρκική συμφωνία, που υπεγράφη στις 15 Απριλίου, για παροχή στρατιωτικής βοήθειας ύψους 100.000 τουρκικών λιρών με αντάλλαγμα την παραχώρηση στην Τουρκία του Ναυστάθμου Πασά Λιμάνι στον Αυλώνα με σκοπό να μετατραπεί σε Τουρκική Βάση.

                        Σύμφωνα με δημοσιεύματα αλβανικών ΜΜΕ στις 5 Απριλίου οι κ.κ. Ερντογάν και Ράμα συμφώνησαν για εγκατάσταση 30.000 μεταναστών από την Τουρκία στη Β. Ήπειρο, με στόχο την πληθυσμιακή αλλοίωση της περιοχής και τη χρησιμοποίησή τους για προβοκάτσιες κατά της Ελλάδος σε περιόδους κρίσεων.

 

            Ύστερα από τις παραπάνω ενέργειες της Αλβανίας, αλλά και την καταπάτηση των δικαιωμάτων της ελληνικής μειονότητας στη Β.Ήπειρο, η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να αναθεωρήσει τη στάση της, ως προς την ένταξη της Αλβανίας στην ΕΕ και να ενημερώσει τους ευρωπαίους ότι, αν συνεχίσει την ανθελληνική πολιτική της, θα θέσει βέτο. Η άποψη ότι η τουρκική επέμβαση στην Αλβανία θα σταματήσει με την ένταξή της στην ΕΕ είναι λάθος, γιατί η Τουρκία έχει δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για να την ελέγχει στο διηνεκές.

 

β.    Βουλγαρία

 

                        Στις 9 Μαΐου η ΥΠΕΞ κ. Ζαχαρίεβα δήλωσε ότι η Βουλγαρία δεν αναγνωρίζει «μακεδονική μειονότητα» στο έδαφός της, ούτε «μακεδονική γλώσσα» γιατί αυτή που ομιλούν οι σκοπιανοί είναι «μια δυτική Βουλγαρική διάλεκτος» από την οποία άλλαξαν μόνο κάποια γράμματα και προσέθεσαν και άλλα στοιχεία.

 

            γ.         Σκόπια

 

                        Στις 30 Μαρτίου το ΝΑΤΟ ενέκρινε την ένταξη της χώρας στη συμμαχία.

                        Στις 17 Μαρτίου απεφασίσθη η αναβολή των εκλογών, που θα διεξήγοντο στις 12 Απριλίου για τις 15 Ιουλίου.

 

4. ΤΟΥΡΚΙΑ

 

            α.         Εσωτερική Κατάσταση

 

                        Ο κ. Ερντογάν αντιμετωπίζει σοβαρή εσωτερική αμφισβήτηση, λόγω της κακής οικονομικής κατάστασης της χώρας, που βρίσκεται στα πρόθυρα της χρεωκοπίας και της αποτυχημένης διαχειρίσεως της πανδημίας.

                        Σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις, σε περίπτωση προεδρικών εκλογών αυτή την περίοδο, θα έχανε από τον δήμαρχο της Κωνσταντινούπολης κ. Ιμάμογλου και γι αυτό έχει αποδυθεί σε μια τιτάνια προσπάθεια, για να συσπειρώσει τους εθνικιστές γύρω του.

                        Η πανδημία έδωσε την ευκαιρία στον κ. Ερντογάν να αυξήσει την αυταρχικότητά του. Το μήνα Απρίλιο η αστυνομία συνέλαβε 400 άτομα για προκλητικές αναρτήσεις στο διαδίκτυο και πέρασε νόμο για έλεγχο και λογοκρισία των Media, προκαλώντας την αντίδραση της Διεθνούς Επιτροπής Προασπίσεως Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

                        Στις 18 Μαΐου παραιτήθηκε ο πατέρας της «Γαλάζιας Πατρίδας» Υποναύαρχος κ. Γκαϊτζί λόγω μεταθέσεώς του σε υποβαθμισμένη θέση.

 

            Η άποψη ότι η υποβάθμιση του σημαίνει και αλλαγή πολιτικής του κ. Ερντογάν απέναντι στις δοξασίες του Γκαϊτζί είναι λανθασμένη, γιατί η «Γαλάζια Πατρίδα» ήλθε για να παραμείνει, ανεξάρτητα από την τύχη του πατρός της, όπως έχει γίνει και με άλλες διεκδικήσεις της χωρίς κανείς να θυμάται τους εμπνευστές τους. Στην Τουρκία τα πρόσωπα έρχονται και παρέρχονται, αλλά η στρατηγική της παραμένει σταθερή.

 

            β.         Εξωτερική Πολιτική

 

                        Ο κ. Ερντογάν, μετά τη δυσμενή αντιμετώπισή του από τον κ. Πούτιν στο Συριακό, προσπάθησε να αποκαταστήσει τις σχέσεις με τις ΗΠΑ με την «πολιτική της μάσκας» δηλαδή την αποστολή υγειονομικού υλικού, την ώρα που η χώρα του επλήττετο από την πανδημία, με την καθυστέρηση στην ενεργοποίηση των ρωσικών πυραύλων  S-400 και με την κάλυψη του 1/3 των αναγκών της χώρας σε φυσικό αέριο με LNG από τις ΗΠΑ, μειώνοντας ισοπόσως τις εισαγωγές του ρωσικού.

 

            Οι κινήσεις αυτές του κ. Ερντογάν γίνονται σε συνεργασία με τον κ. Τραμπ, με τον οποίο έχει και επιχειρηματικές σχέσεις, προκειμένου να αντιστραφεί η στάση του αμερικανικού κατεστημένου, που είναι αντίθετο στη χορήγηση οικονομικής βοήθειας και στην επανένταξη της Τουρκίας στο πρόγραμμα κατασκευής των α/φ F-35 και για να μην προκληθούν προβλήματα στον κ. Τραμπ μέχρι τις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου.

 

                        Οι σχέσεις με την ΕΕ είναι ψυχρές. Η Κομισιόν και οι δυτικοί ηγέτες, εκμεταλλευόμενοι την αποτυχία του κ. Ερντογάν στο μεταναστευτικό λόγω της σθεναρής αντιστάσεως της Ελλάδας, απέρριψαν το αίτημά του για έγκριση και παροχή οικονομικής βοήθειας με σκοπό την κατασκευή οικισμών στην περιοχή Ιντλίμ της Συρίας για την εγκατάσταση Σύρων προσφύγων. Μόνο η κ. Μέρκελ, κατά την τηλεδιάσκεψη που είχε στις 18 Μαρτίου με αυτόν και τους κ.κ. Μακρόν και Τζόνσον, συμφώνησε με την κατασκευή τους, αλλά σε τουρκικό και όχι συριακό έδαφος. Επί του παρόντος συνεχίζονται οι συνομιλίες μεταξύ του Επιτρόπου κ. Μπορέλ και του ΥΠΕΞ της Τουρκίας κ. Τσαβούσογλου για την επικαιροποίηση της συμφωνίας για το προσφυγικό-μεταναστευτικό του 2016, αλλά και των μελλοντικών σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας.

                        Οι σχέσεις Ερντογάν και Πούτιν έχουν ψυχρανθεί λόγω του Συριακού και της αναβολής ενεργοποιήσεως των S-400, αλλά φαίνεται ότι θα υπάρξει συνεργασία στο Λιβυκό, ύστερα από την επιτυχή αντεπίθεση των δυνάμεων του Σαράτζ με την υποστήριξη της Τουρκίας και την υποχώρηση των δυνάμεων του Στρατάρχη Χαφτάρ που υποστηρίζεται από τη Ρωσία (λεπτομέρειες στην παρ. 9 Λιβύη).

                        Σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες η Τουρκία προσπαθεί να προσεγγίσει το Ισραήλ με στόχο μια συμφωνία για χάραξη της μεταξύ τους ΑΟΖ ανάλογη του τουρκολιβυκού μνημονίου και την προώθηση του Ισραηλινού αερίου στην Ευρώπη, μέσω Συρίας, που είναι και η πιο οικονομική λύση έναντι του αγωγού East Med. Στην προσπάθεια αυτή εντάσσεται και η χορήγηση αδείας, ύστερα από 10 χρόνια, για προσγείωση πτήσεως της Ισραηλινής Εl Al στο αεροδρόμιο της Κων/πόλεως στις 24 Μαΐου, την οποία ο ισραηλινός πρέσβης στην Τουρκία χαρακτήρισε ως κίνηση που θα βοηθήσει την αποκατάσταση των εμπορικών σχέσεων των δύο χωρών. Εντύπωση έχει προκαλέσει και η απουσία του Ισραήλ από την κοινή δήλωση Ελλάδας, Κύπρου, Γαλλίας, Αιγύπτου και Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, με την οποία καταδικάζουν την Τουρκία για παραβίαση της διεθνούς νομιμότητας στην Αν.Μεσόγειο.

 

            Το θέμα του East Med δεν φαίνεται να ισχύει, μετά τη συνάντηση Μητσοτάκη – Νετανιάχου στις 15 Ιουνίου. Επίσης δεν φαίνεται εφικτή μια συνεργασία των δύο χωρών όσο, ηγούνται οι κ.κ. Ερντογάν και Νετανιάχου.

 

5.         Ε.Ε.

 

            α.         Γενικά

                       

                        Στις 4 Μαΐου ο Επίτροπος κ. Μπορέλ ανακοίνωσε την έναρξη της επιχειρήσεως «ΕΙΡΗΝΗ» για την επιτήρηση του εμπάρκο όπλων που έχει επιβάλει ο ΟΗΕ στη Λιβύη. Η Ελλάδα συμμετέχει με τη φρεγάτα «ΛΗΜΝΟΣ». Παρά ταύτα στις 10 Ιουνίου τουρκικό εμπορικό πλοίο που μετέφερε, συνοδευόμενο από δύο τουρκικές φρεγάτες, άγνωστο υλικό στην Τρίπολη, ηρνήθη τον έλεγχο, που του ζητήθηκε από τη φρεγάτα «ΛΗΜΝΟΣ». Η ΕΕ περιορίστηκε στο να καταγγείλει μόνο το γεγονός στον ΟΗΕ και να δηλώνει ότι δεν μπορεί σε ανάλογα περιστατικά να επέμβει δυναμικά.

                        Στις 28 Μαΐου οι ηγέτες της ΕΕ συμφώνησαν για τη δημιουργία Ταμείου Ανάκαμψης με το ποσό των 750 δις ευρώ, του οποίου το μεγαλύτερο μέρος θα δοθεί ως επιχορήγηση και το υπόλοιπο ως δάνειο, χωρίς όρους, στις χώρες των οποίων οι οικονομίες επλήγησαν από την πανδημία. Αντιρρήσεις εκφράζουν η Αυστρία, η Δανία, η Σουηδία και Ολλανδία οι οποίες προτείνουν μόνο δανεισμό και με όρους. Τελικές αποφάσεις θα ληφθούν στη Σύνοδο Κορυφής στο τέλος Ιουνίου.

 

β.    Γερμανία

 

                        Στις 5 Μαΐου το Συνταγματικό Δικαστήριο της Κολσρούης με απόφασή του αμφισβήτησε τη νομιμότητα της ΕΚΤ για την ποσοτική χαλάρωση, προκαλώντας την αντίδραση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου το οποίο προειδοποίησε ότι το Ευρωπαϊκό Δίκαιο υπερτερεί των εθνικών. Προβλήματα θα προκληθούν και στη Γερμανία, αν το δικαστήριο επιμείνει στην απόφασή του μετά τις εξηγήσεις που του δοθούν, γιατί η ΕΕ θα κινηθεί εναντίον της ποινικά.

 

γ.    Γαλλία

 

                        Στις 19 Μαΐου συνομίλησαν τηλεφωνικά οι ΥΕΘΑ της Γαλλίας κ. Παολί και Ελλάδος κ. Παναγιωτόπουλος για την αγορά δύο φρεγατών Beihara, που έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον η Ελλάδα και τον καθορισμό  πλαισίου για την υλοποίηση της αμυντικής συνεργασίας, που αποφάσισαν οι κ.κ. Μακρόν και Μητσοτάκης στην αρχή του χρόνου.

 

δ.    Βρετανία

 

                        Στις 13 Ιουνίου ΕΕ και Βρετανία συμφώνησαν να εντείνουν τις προσπάθειες για συμφωνία σε σχέση με το brexit εντός του Ιουλίου, παρόλο που μέχρι σήμερα δεν έχει σημειωθεί καμία πρόοδος.

                        Ο κορωνοϊός που προσέβαλε και τον κ. Τζόνσον, προκάλεσε εκατόμβη νεκρών στη χώρα εξ αιτίας της αποτυχίας της λεγομένης μεθόδου «ανοσία αγέλης» που επέλεξε αρχικά και της λήψης μέτρων πολύ αργά.

 

6.         ΗΠΑ

 

            Η αλλοπρόσαλλη διαχείριση της πανδημίας, από τον κ. Τραμπ, προκάλεσε εκατόμβη νεκρών, πάνω από 115.000 μέχρι σήμερα και τον κατέστησε περίγελο διεθνώς.

            Η προκλητική στάση του και η εφαρμογή της αρχής «Νόμος και Τάξη» για την καταστολή των εκδηλώσεων διαμαρτυρίας, που ξέσπασαν στις 25 Μαίου και συνεχίζονται ακόμη  λόγω της δολοφονίας του αφροαμερικανού Τζορτζ Φλόϊντ στη Μινεάπολη από αστυνομικό, εξήψε τα πνεύματα και προκάλεσε χάος σε όλες τις πολιτείες. Η απειλή του για χρησιμοποίηση του στρατού τον έφερε σε αντίθεση και με τον ΥΕΘΑ κ. Εσπερ, που δήλωσε ότι αυτό δεν προβλέπεται από το Σύνταγμα.

            Ο κ. Τραμπ προσπαθώντας να αποποιηθεί των ευθυνών του για τον κακό χειρισμό της πανδημίας, κατηγορεί την Κίνα ως υπεύθυνη  γιατί καθυστέρησε σκόπιμα την ενημέρωση της διεθνούς κοινότητος και γιατί εξεβίασε τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) να μην κηρύξει έγκαιρα την πανδημία. Για το λόγο αυτό εστράφη και κατά του ΠΟΥ από τον οποίο απέσυρε τις ΗΠΑ στις 25 Μαΐου. Στο πλαίσιο δε του ανταγωνισμού για παγκόσμια κυριαρχία επέβαλε κυρώσεις στην Κίνα, λόγω της ψηφίσεως νόμου με τον οποίο αναιρείται το αυτοδιοίκητο της επαρχίας Χονγκ Κονγκ και απαγόρευσε την εισαγωγή στις ΗΠΑ της τεχνογνωσίας της κινεζικής εταιρίας κινητής τηλεφωνίας Huawei, την οποία κατηγορεί για κατασκοπία.

            Στις 21 Απριλίου 2020 το State Department σχολιάζοντας τη δήλωση του Τούρκου ΥΕΘΑ ότι οι S-400 θα ενεργοποιηθούν με καθυστέρηση λόγω κορωνοϊού  υπενθύμισε την απόφαση των ΗΠΑ για επιβολή κυρώσεων σε περίπτωση ενεργοποιήσεώς του.

 

            Σύμφωνα όμως με διπλωματικές πηγές αυτό δεν οφείλεται στον κορωνοϊό αλλά στο γεγονός ότι ο κ. Τραμπ ζήτησε από τον κ. Ερντογάν, κατά τη συνάντηση που είχαν στο Λευκό Οίκο στις 13 Νοεμβρίου 2019, να μην ενεργοποιήσει τους S-400 μέχρι τις προεδρικές εκλογές με αντάλλαγμα την επανένταξη της Τουρκίας στο πρόγραμμα κατασκευής των α/φ F-35, εφόσον επανεκλεγεί.

 

            Στις 24 Μαΐου η Washington Post αποκάλυψε ότι η κυβέρνηση συζήτησε την πραγματοποίηση μιας πυρηνικής δοκιμής, της πρώτης μετά το 1992, λόγω της διεξαγωγής από Ρωσία και Κίνα χαμηλής εντάσεως πυρηνικών δοκιμών, αλλά τελικά προκρίθηκε να αντιδράσει με άλλα μέσα.

            Στις 31 Μαΐου ο κ. Τραμπ ανέβαλε μονομερώς τη Σύνοδο των G7, που είχε προγραμματιστεί για το τέλος Ιουνίου στην Ουάσιγκτον, ύστερα από την άρνηση της Μέρκελ να παραστεί λόγω κορωνοϊού, δηλώνοντας ότι θα προσκαλέσει και άλλες χώρες, μεταξύ των οποίων και τη Ρωσία, που έχει αποβληθεί από το 2015, λόγω της προσαρτήσεως της Κριμαίας.

 

7.         ΡΩΣΙΑ

 

            Στις 10 Μαρτίου ενεκρίθη από τη Δούμα νομοσχέδιο που δίνει τη δυνατότητα στον κ. Πούτιν να παραμείνει στην προεδρία μέχρι το 2036, σε περίπτωση που κερδίσει στις εκλογές του 2024 και το 2030.

            Σύμφωνα με αμερικανικό Think Tank, αλλά και κινήσεις που εντοπίστηκαν από τις αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών του ΝΑΤΟ, η Ρωσία σχεδιάζει την εγκατάσταση δύο νέων Βάσεων στην Αν.Μεσόγειο. Μιας αεροπορικής στην Αν.Λιβύη, που ελέγχει ο Στρατάρχης Χαφτάρ και μιας ναυτικής στην Αίγυπτο, σε θέση που υπήρχε και παλαιά Βάση του σοβιετικού ναυτικού

            Στις 21 Μαΐου οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν την πρόθεσή τους να αποσυρθούν από τη συμφωνία «Ανοικτοί Ουρανοί» βάσει της οποίας επιτρέπεται ο έλεγχος μιας χώρας από την άλλη, με άοπλες υπερπτήσεις, για το πόσο τηρεί τις συμφωνίες ειρηνεύσεως. Η Ρωσία απάντησε αμέσως ότι θα πράξει το ίδιο σε περίπτωση που οι ΗΠΑ πραγματοποιήσουν την απειλή τους.

 

            Η τυχόν αποχώρηση της Ρωσίας θα πλήξει κυρίως τις Βαλτικές χώρες, γιατί δεν θα μπορούν να εντοπίσουν τυχόν κινήσεις ρωσικών στρατευμάτων προς τα σύνορά τους.

           

8.         ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ

 

            α.         Συρία

 

                        Στις 18 Μαΐου ο ειδικός απεσταλμένος του ΟΗΕ κ. Πέτερσεν δήλωσε ότι, μόλις το επιτρέψει ο κορωνοϊός θα επαναληφθούν οι διαπραγματεύσεις για την ειρήνευση της χώρας στη Γενεύη.

                        Συνεχίζεται η εκεχειρία στην περιοχή Ιντλίμπ, που άρχισε στις 13 Μαρτίου, κατόπιν της συμφωνίας των κ.κ. Πούτιν και Ερντογάν και την επιβλέπουν κοινές ρωσοτουρκικές περιπολίες. Στις 4 Ιουνίου όμως ρωσικά α/φ προσέβαλαν φάλαγγα που μετέφερε ενισχύσεις.

 

            Σε όλο αυτό το διάστημα η Τουρκία επιδιώκει να ενοποιήσει τις τρομοκρατικές ομάδες, που δρουν στην περιοχή σε οργανωμένο στρατό υπό τον έλεγχό της, αλλά συναντά σοβαρές δυσκολίες και γι΄αυτό προσπαθεί να κερδίσει χρόνο.

            Η Ρωσία, παρόλο που γνωρίζει τις προθέσεις της Τουρκίας, δεν επεμβαίνει για τη διάλυσή τους, όπως προβλέπεται από τη συμφωνία, γιατί είναι βεβαία ότι τελικά θα διαλυθούν όλες οι φατρίες και θα περιέλθει ο έλεγχος της περιοχής στον κ. Άσαντ.

 

            β.         Ιράν

 

                        Στις 22 Απριλίου ο κ. Τραμπ έδωσε εντολή στο Ναυτικό, να βυθίζεται όποιο ιρανικό σκάφος παρενοχλεί πολεμικό πλοίο των ΗΠΑ στον Περσικό.

                        Στις 23 Απριλίου το Ιράν εκτόξευσε τον πρώτο στρατιωτικό δορυφόρο που έχει κατασκευαστεί στη χώρα, γεγονός που προκάλεσε την έντονη αντίδραση του αμερικανού ΥΠΕΞ κ. Πομπέο.

                        Στις 7 Μαΐου το Ιράν προειδοποίησε την ΕΕ, Ρωσία και Κίνα ότι θα υπάρξουν σοβαρές συνέπειες αν επιτρέψουν στον κ. Τραμπ να επιτύχει απόφαση του ΣΑ/ΟΗΕ για παράταση του εμπάργκο όπλων που λήγει τον Οκτώβριο 2020 με βάση τη Διεθνή Συμφωνία, την οποία το ίδιο τηρεί αλλά παραβιάζουν οι ΗΠΑ.

 

9.         ΛΙΒΥΗ

 

            Στις 29 Μαΐου τα στρατεύματα του Στρατάρχη Χαφτάρ, κατόπιν επιτυχούς αντεπιθέσεως των δυνάμεων του κ. Σαράτζ, αποχώρησαν από την περιοχή της Τρίπολης καθώς και από τις περιοχές της δυτικής Λιβύης που είχαν καταλάβει, αλλά στις 8 Ιουνίου ανέκτησαν τον έλεγχο των πετρελαϊκών πηγών και διέκοψαν την παραγωγή πετρελαίου που είχε αρχίσει την προηγουμένη. Αυτό αποτελεί το μεγάλο διαπραγματευτικό χαρτί του κ. Χαφτάρ.

            Την 1 Ιουνίου ο ΟΗΕ ανακοίνωσε ότι οι κ.κ. Χαφτάρ και Σαράτζ συμφώνησαν για έναρξη συνομιλιών για σύναψη εκεχειρίας.

                        Στις 6 Ιουνίου ο Αιγύπτιος πρόεδρος κ. Σίσι ανακοίνωσε πρωτοβουλία για εκεχειρία από 8 Ιουνίου και έναρξη συνομιλιών στη Γενεύη για πολιτική λύση αλλά την απέρριψαν οι κ.κ. Ερντογάν και Σαράτζ, παρόλο που την υποστήριξαν ΕΕ και Ρωσία.

                        Ο κ Ερντογάν εκμεταλλευόμενος τη νίκη του κ. Σαράτζ, που ενισχύει, προωθεί τη λύση της διχοτόμησης της Λιβύης με την Τουρκία να ελέγχει το δυτικό τμήμα και τη Ρωσία το ανατολικό, υποσχόμενος στις ΗΠΑ ότι θα διασφαλίσει τα συμφέροντά τους. Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές ο κ. Τραμπ έχει συμφωνήσει όχι όμως και ο κ. Πούτιν.

                        Η διάσταση απόψεων μεταξύ των δύο ηγετών κατεφάνη και από την αιφνιδία αναβολή στις 14 Ιουνίου, χωρίς καμία εξήγηση, της συνάντησης που επρόκειτο να γίνει το μεσημέρι στην Κων/πολη των ΥΠΕΞ και ΥΕΘΑ της Ρωσίας και Τουρκίας με αντικείμενο τις εξελίξεις στη Λιβύη. Σε αυτό συνέβαλε και η συνέντευξη του Ρώσου πρέσβη στην Αθήνα την προηγουμένη, που δηλώνοντας  ότι τα νησιά έχουν υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ και αφήνοντας υπαινιγμούς για μεταφορά Σύρων τρομοκρατών στη Λιβύη από την Τουρκία, έδωσε το μήνυμα για τη θέση της Ρωσίας στο θέμα, που είναι αντίθετη από αυτή της Τουρκίας.

 

10.ΑΣΙΑ

 

            α.         Κίνα

 

                        Στις 28 Μαΐου η Ετήσια Γενική Συνέλευση ενέκρινε νόμο με τον οποίο δίνεται η δυνατότητα στην κρατική αστυνομία να επεμβαίνει στην επαρχία Χονγκ Κονγκ χωρίς την άδεια της τοπικής κυβέρνησης, ακυρώνοντας έτσι την αυτονομία της.

                        Η Κίνα βρίσκεται σε δύσκολη θέση, λόγω της δημοσιεύσεως πολλών στοιχείων με τα οποία αποδεικνύεται η σκόπιμη ολιγωρία της για την ενημέρωση της διεθνούς κοινότητος για τον κορωνοϊό. Για το λόγο αυτό αρνήθηκε την πραγματοποίηση έρευνας από τον ΟΗΕ, θέτοντας στις 28 Μαΐου veto για  έκτακτη σύγκλιση του ΣΑ/ΟΗΕ. Επίσης επιτίθεται με κάθε ευκαιρία εναντίον των ΗΠΑ, στα πλαίσια του ανταγωνισμού τους για την παγκόσμια ηγεμονία, όπως για την περίπτωση της δολοφονίας του αφροαμερικανού Τζορτζ Φλόϊντ, που τις κατηγόρησε ότι πάσχουν από χρόνια ασθένεια ρατσισμού.

 

β.    Β. Κορέα

 

                        Στις 2 Μαΐου έκανε την εμφάνισή του ο κ. Κιμ, ύστερα από εξαφάνιση δύο εβδομάδων διαψεύδοντας τα σενάρια που τον ήθελαν βαριά άρρωστο.