Blog

ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΥΠΟΒΡΥΧΙΑ ΜΙΑ ΣΥΝΤΟΜΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΥΠΟΒΡΥΧΙΑΣ ΔΥΝΑΜΗΣ

ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΥΠΟΒΡΥΧΙΑ
ΜΙΑ ΣΥΝΤΟΜΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΥΠΟΒΡΥΧΙΑΣ ΔΥΝΑΜΗΣ

Από τον Captain Sam J. Tangredi, USN

O Πλοίαρχος Tangredi είναι ένας Αξιωματικός Πλοίων Επιφανείας
του Αμερικανικού Πολεμικού Ναυτικού, με PhD σε Διεθνείς Σχέσεις.
Υπηρετεί ως Ακόλουθος Άμυνας στην Πρεσβεία των ΗΠΑ στην Αθήνα.

 

Σε πολλά μικρότερα αλλά τεχνολογικά ανεπτυγμένα Έθνη, η Υποβρύχια Δύναμη θεωρείται μεταξύ των πιο προνομιακών στρατιωτικών δυνάμεων, συχνά καταλαμβάνοντας ένα πολύ υψηλό μερίδιο του Εθνικού Αμυντικού Προϋπολογισμού. Αυτό αληθεύει για αρκετές χώρες του ΝΑΤΟ, με μια από αυτές την Ελληνική Δημοκρατία η οποία είναι δικαίως περήφανη για την υποβρύχια πολεμική της κληρονομιά.
Έλληνες Ιστορικοί χρονολογούν την αρχή αυτής της κληρονομιάς τουλάχιστον στο 322 π.Χ. όταν οι δυνάμεις του Μεγάλου Αλεξάνδρου χρησιμοποιούσαν τους υποβρύχιους κλωβούς και άλλους υποβρύχιους θαλάμους για να διεξάγουν μάχιμες θαλάσσιες επιχειρήσεις ενάντια στη πόλη της Τύρου, ένα γεγονός το οποίο έχει εξιστορηθεί από τον Αριστοτέλη. Έκπληκτος από αυτές τις δραστηριότητες, ο Μεγάλος Αλέξανδρος αναφέρθηκε ότι τελικώς καταδύθηκε στο βυθό της θάλασσας μέσα σε ένα ειδικά διαμορφωμένο γυάλινο βαρέλι, παραμένοντας εκεί για αρκετές ώρες.
Ένα άλλο γεγονός υπερηφάνειας είναι ότι ένα Ελληνικό υποβρύχιο διεξήγαγε την πρώτη καταγεγραμμένη υποβρύχια πολεμική επίθεση με τορπίλες ενάντια σε ένα εχθρικό πολεμικό πλοίο το 1912.
Σήμερα η Ελληνική Διοίκηση Υποβρυχίων αποτελείται αποκλειστικά από μια Δύναμη οκτώ Diesel-ηλεκτροκίνητων υποβρυχίων, τύπου-209, σχεδιασμένα από την Ηowaldtswerke Deutche Werft (HDW). Η Ελλάδα έχει προσφάτως επίσης κάνει συμβόλαιο με την HDW για τέσσερα τύπου-214 Diesel με ανεξάρτητη αέρια ώθηση (ΑΙΡ) δυνατότητα. Έχουν υπάρξει αντίθετες αναφορές σχετικά με το αν ο τύπος-214 θα αντικαταστήσει τα τέσσερα παλιότερα 209, ή αν το Ελληνικό Ναυτικό θα διαθέτει μια δύναμη δώδεκα υποβρυχίων .

Αρχικές Υποβρύχιες Αναπτύξεις

Στα τέλη του 1800, η προοπτική της ανάπτυξης ενός πρακτικού υποβρύχιου σκάφους ενδιέφερε πολλά από τα Ευρωπαϊκά κράτη, ειδικά εκείνα που οι δυνάμεις τους δεν θα μπορούσαν ποτέ άλλοτε να προκαλέσουν τις ναυτικές δυνάμεις των μεγάλων δυνάμεων, ειδικά το Βρετανικό Βασιλικό Ναυτικό. Πολυάριθμοι μηχανικοί και εφευρέτες δημιούργησαν σχέδια και κατασκευές για να προσελκύσουν επενδυτές και κυβερνητική υποστήριξη. Όπως ο John Holland στα λιμάνια της Νέας Υόρκης/Νew Jersey και ο Simon Lake του Bridgeport, Connecticut/Long Island Sound, έκαναν κατασκευές και υποβρύχιους πειραματισμούς σε πολλές Ευρωπαϊκές πόλεις με λιμάνια, συμπεριλαμβανομένου και του Πειραιά.
Ο Έλληνας μηχανικός Ν.Γρυπάρης αναφέρθηκε ότι κατασκεύασε ένα πειραματικό υποβρύχιο, ονόματι «ΓΡΥΠΑΡΑ» στο 1880 και το δοκίμασε στα νερά του Φαλήρου. Αλλά όπως με τον Holland και τον Lake, αποδείχτηκε δύσκολο για τους περισσότερους Ευρωπαίους κατασκευαστές να βρουν την οικονομική υποστήριξη που να ευοδώσουν τα σχεδιά τους. Ήταν ή δεν ήταν αυτή η περίπτωση για τον Ν.Γρυπάρη, δεν υπάρχει κανένα αρχείο που να πιστοποιεί ότι κατασκεύασε ένα κανονικού μεγέθους λειτουργικό υποβρύχιο.
Παρ’όλα ταύτα η Ελληνική Κυβέρνηση είχε άμεση προτεραιότητα να προχωρήσει την υποβρύχια Δύναμη. Ενώ παρέμεναν γενικά καλές σχέσεις με τις Ναυτικές Δυνάμεις της Βρετανίας, Γαλλίας και Ρωσίας (οι οποίες όλες πολέμησαν ως σύμμαχοι στη ναυμαχία του Ναυαρίνου, υποστηρίζοντας την Ελληνική Ανεξαρτησία), η Οθωμανική Τουρκική Αυτοκρατορία παρέμεινε αμείλικτος εχθρός με ένα αριθμητικά ανώτερο στόλο. Το 1885, ο Αγγλικής καταγωγής George William Garrett παρήγαγε ένα σχέδιο για υποβρύχιο που να δύναται να βάλει τορπίλες το οποίο κατασκευάστηκε από τον Σουηδό κατασκευαστή πλοίων Thorsten Nordentfelt. Όταν οι δοκιμές για το NORDENFELT #1 πραγματοποιήθηκαν στο Landskrone της Σουηδίας, ο Nordendfelt κάλεσε παρατηρητές του ναυτικού από πολλές Ευρωπαϊκές και Λατινο-Αμερικάνικες χώρες. Παρόλο που κάποιοι παρατηρητές γύρισαν πίσω μη εντυπωσιασμένοι, η Ελληνική κυβέρνηση αποφάσισε να αγοράσει το ΝORDENFELT #1 για 9000 Βρετανικές λίρες.
Μια πηγή δηλώνει ότι ο κακόφημος Βαρώνος Βασίλης Ζαχάρωφ έπαιξε το ρόλο του μεσάζοντα για αυτή την αγορά. (Υποστηρικτές της ΙΤV1/PBS σειράς Reilly, «Ace of Spies», θα θυμούνται τον Ζαχάρωφ ως τον αρχικό και επίμονο αντίπαλο του Sydney Reilly). Αναφορικά, ο Ζαχάρωφ υποστήριζε ότι ήταν (τουλάχιστον εν μέρει) Ελληνικής καταγωγής και αναφορές στον πατριωτισμό του είχαν κάποια επιρροή στην απόφαση της Ελληνικής Κυβέρνησης. Ανεξαρτήτως της καταγωγής και του πατριωτισμού του ο Ζαχάρωφ πούλησε τα δύο επόμενα τύπου ΝORDENFELT υποβρύχια στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Ο Τούρκος Σουλτάνος ήθελε να εξουδετερώσει οιοδήποτε Ελληνικό πλεονέκτημα, και ήταν πρόθυμος να πληρώσει ακόμα περισσότερα χρήματα.
Είναι δύσκολο να αποκομίσετε μια αληθινή αναφορά της πραγματικής επιχειρησιακής ικανότητας και εγκυρότητας του ΝORDENFELT #1. Από κατασκευής ήταν ατμοκίνητο, μήκους 33 μέτρων, εκτοπίσματος επιφανείας 160 τόνων, ταχύτητος 9 κόμβων στην επιφάνεια, είχε πλήρωμα τριών ανδρών και ήταν εξοπλισμένο με μία δοκιμαστική τορπίλη. Το Ελληνικό Ναυτικό χρησιμοποιούσε το Υ/Β σαν δοκιμαστική και εκπαιδευτική πλατφόρμα. Σύμφωνα με μια ημι-επίσημη πηγή, παρέμεινε στην Δύναμη του Στόλου μέχρι το 1901, χωρίς να είναι επιχειρησιακό. Δεν είναι σαφές αν μια τέτοια αναφορά δείχνει ότι , σαν εκπαιδευτική πλατφόρμα, το σκάφος δεν συμπεριλήφθηκε ποτέ στο Στόλο, ή αν δείχνει ότι στην πραγματικότητα το ΝORDENFELT #1 δεν ηδύνατο να πλεύσει και/ή να καταδυθεί.

Βαλκανικοί Πόλεμοι και Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος

Από το 1901 έως το 1912, η Ελλάδα δεν εμφανίζεται να έχει υποβρύχια σε λειτουργία. Αλλά το Σεπτέμβριο του 1910, η Ελλάδα παράγγειλε δύο υποβρύχια στην Γαλλία. Το 1912, η Ελλάδα ίδρυσε τη Διοίκηση Υποβρυχίων του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού με την απόκτηση των δύο υποβρυχίων, κατασκευασμένων στη Γαλλία., HS (Hellenic Ship), DELPHINE (Δελφίνι), HS XIFIAS (Ξιφίας). Ήταν ριζικές βελτιώσεις πάνω στο ΝORDENFELT, αξιοποιώντας 25 ετών τεχνολογικές αναπτύξεις. Τα υποβρύχια ήσαν στους 310 τόνους (εκτόπισμα επιφανείας), 460 τόνους (εκτόπισμα εν καταδύσει), με ταχύτητα 13 κόμβους στην επιφάνεια, 8 κόμβους υποβρυχίως και με πλήρωμα 24 ανδρών. Ήταν εξοπλισμένα με πέντε τορπίλες διαμέτρου 45 εκατοστών.
Ήταν το «HS DELPHINE», υπό τον κυβερνήτη Υποπλοίαρχο Στέφανο Παπαρηγόπουλο, το οποίο διεξήγαγε την πρώτη πολεμική τορπιλική επίθεση στην ιστορία, -ενάντια στο Τούρκικο πολεμικό καταδρομικό «MEΖDIYE». Σύμφωνα με το επίσημο αρχείο, ήταν ανεπιτυχής. Αργότερα σε αυτό τον πρώτο Βαλκανικό Πόλεμο, ο Ελληνικός Στόλος επέτυχε δύο νίκες εναντίον του Τουρκικού στόλου σε πολύ μεγάλες εμπλοκές, αλλά ο ρόλος των υποβρυχίων σε αυτές τις μάχες είναι αβέβαιος.
Μερικές φορές κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου η Ελληνική Κυβέρνηση αποφάσισε να κάνει συμβόλαιο με ένα Γερμανό κατασκευαστή πλοίων για ένα τρίτο υποβρύχιο. Ο Πρώτος Παγκόσμιος πόλεμος ξέσπασε λίγο πριν την παραλαβή και η Γερμανική Κυβέρνηση προτίμησε να κρατήσει το σκάφος και να το εντάξει στο Γερμανικό Ναυτικό. Το U-35 έγινε το πιο επιτυχημένο υποβρύχιο εκείνου του πολέμου. ( Στο Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, μετά την επίθεσή του, το U-35 έσωσε το πλήρωμα του Ελληνικού Εμπορικού «ΔΙΑΜΑΝΤΗΣ» και το άφησε στην όχθη της Ιρλανδίας).
Η Ελλάδα δεν συμμετείχε αρχικώς στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Παρ’όλον ότι οι συμπάθειες της εκλεγείσας κυβέρνησης ήταν με τους συμμάχους (και ενάντια στη Γερμανία-συμμαχούσα με την Τουρκία), ο Βασιλεύς προτίμησε ουδετερότητα (η Βασίλισσα ήταν αδερφή του Κάιζερ). Σε μια απίστευτη σειρά δολοπλοκιών, οι οποίες έβλαψαν σοβαρά την Ελληνική κοινωνία, ο Βασιλιάς ανάγκασε την κυβέρνηση να παραιτηθεί, αλλά ήταν εν συνεχεία αναγκασμένος να συμφωνήσει με τους συμμάχους. Γαλλικά στρατεύματα κατέλαβαν την Αθήνα για να εκδιώξουν τους βασιλικούς και να επανεγκαθιδρύσουν την κυβέρνηση. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, οι Γάλλοι κατέλαβαν τον Ελληνικό Στόλο, παροπλίζοντας τα παλαιότερα πλοία αλλά εντάσσοντας τα καινούργια στον Γαλλικό Στόλο. Επομένως το Δελφίνι και ο Ξιφίας τέλεσαν σαν Γαλλικά υποβρύχια από τον Οκτώβριο του 1916 έως τον Ιούλιο του 1917. Όταν η Ελλάδα εισήλθε στον πόλεμο στην πλευρά των Συμμάχων, τα υποβρύχια μαζί με τον λοιπό Στόλο, ενετάχθησαν εκ νέου στο Ελληνικό Ναυτικό. Και τα δύο υποβρύχια παρέμειναν εν ενεργεία έως το 1920.

Μεσοπολεμική Περίοδος

Τα περισσότερα Έθνη θεωρούν την μεσοπολεμική περίοδο ως μια περίοδο διαμάχης και τελικώς στρατιωτικής καταστροφής για την Ελλάδα. Έχοντας κάνει αρχικές νίκες στην Μικρά Ασία, οι Ελληνικές Δυνάμεις νικήθηκαν από τις Τουρκικές κάτω από την ηγεσία του Κεμάλ Ατατούρκ το 1922. Ο περισσότερος από τον Ελληνικό πληθυσμό στην Μικρά Ασία εξεδιώχθη. Είναι κατανοητό ότι η Υποβρύχια Δύναμη θεωρούνταν χαμηλής σημασίας αυτή την περίοδο, και δεν ήταν παρά μόνο τον Δεκέμβριο του 1927 όταν η Ελλάδα άρχισε να αποκτά καινούργια υποβρύχια , για άλλη μια φορά από τα ην Γαλλία. Το πρώτο ήταν το HS PAPANIKOLIS (Y-2), το οποίο το διαδέχτηκε το HS KATSONIS (Y-1) τον Ιανουάριο του 1928. Αργότερα, η Ελλάδα απόκτησε ακόμη τέσσερα Γαλλικά υποβρύχια, ελαφρώς πιο εξελιγμένου σχεδιασμού : τα HS PROTEUS (Y-3), HS NHREUS (Y-4), HS TRITON (Y-5) και το HS GLAYKOS (Y-6). Στην κήρυξη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, το Ελληνικό Ναυτικό λειτουργούσε και τα έξη υποβρύχια κατασκευασμένα στη Γαλλία. Αυτά ήταν ικανά για επιχειρήσεις στην Μεσόγειο αλλά όχι σχεδιασμένα για περιπολίες μεγάλης διαρκείας.

Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος

Κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, το Ελληνικό Ναυτικό διακρίθηκε στις επιχειρήσεις και κατά τη Γερμανική κατοχή (1941), έγινε η αρχική, ανεξάρτητη, βιώσιμη Ελληνική Δύναμη. Επιπλέον των έξη υποβρυχίων, το Ελληνικό Ναυτικό, εισήλθε στον πόλεμο με ένα μάχιμο στόλο επιφανείας 24 πλοίων και 30 βοηθητικών.
Στην αρχική φάση (1940 – αρχές 1941) – στον πόλεμο ενάντια της Ιταλίας – ο Ελληνικός Στρατός αναχαίτισε τους Ιταλούς, που υπεχώρησαν βαθιά στην Αλβανία, ενώ τα Ελληνική υποβρύχια βύθισαν 18 Ιταλικά πλοία από τις νηοπομπές της Αδριατικής και προξένησαν ζημιές σε άλλα. Αυτό το καλό αποτέλεσμα συνέβαλε σημαντικά στην στήριξη των επιχειρήσεων στην ξηρά, παρόλο που το PROTEUS (Y-3) χάθηκε έξω από την Αλβανία την 29η Δεκεμβρίου 1940, βυθισμένο από το Ιταλικό Αντιτορπιλικό ANTARES. Αλλά εν ελλείψει μιας αποτελεσματικής αεροπορικής δύναμης να προσφέρει εναέρια κάλυψη, και οι χερσαίες και οι θαλάσσιες δυνάμεις δεν μπορούσαν να ελπίζουν ότι θα νικήσουν τη «Wehremacht» όταν οι Γερμανικές δυνάμεις ήρθαν να βοηθήσουν τις Ιταλικές.
Παρά την Αγγλική υποστήριξη για την Ελλάδα, η «Luftwaffe» σταδιακά διέλυσε το Ελληνικό Ναυτικό. Μέχρι τη στιγμή που η κυρίως Ελλάδα επρόκειτο να καταρρεύσει τον Απρίλιο του 1941, ο εναπομείναντος Ελληνικός Στόλος αποτελούταν από 1 καταδρομικό, 3 Αντιτορπιλικά, 5 βοηθητικά πλοία και τα 5 εναπομείναντα υποβρύχια. Ο στόλος διατάχθηκε να αποπλεύσει για την Αλεξάνδρεια, την Αίγυπτο, όπου εγκατεστάθησαν οι αρχικές στρατιωτικές δυνάμεις της Ελληνικής- εξόριστης – Κυβερνήσεως, αλλά κάτω από τις διαταγές του Αγγλικού Βασιλικού Ναυτικού. Τα Ελληνικά υποβρύχια, ενετάχθησαν, το καθένα ξεχωριστά, σε βρετανικές μοίρες υποβρυχίων, με το πιο νέο, το HS GLAΥKOS, να λειτουργεί με το φημισμένο 10ο Βρετανικό υποβρύχιο Στολίσκο στη Μάλτα σε μια προσπάθεια να εμποδίσουν τον ανεφοδιασμό του Ρόμμελ.. Το HS GLAΥKOS χάθηκε στο λιμάνι της Μάλτας «Λα Βαλέτα» από Γερμανική αεροπορική επίθεση, την 4η Απριλίου 1942. Τα άλλα υποβρύχια περιπολούσαν τα Ελληνικά ύδατα με επιτυχίες αλλά και με απώλειες. Μετά από μια επιτυχή επιδρομή κατά μιας Γερμανικής νηοπομπής έξω από την Εύβοια, το HS TRITON χάθηκε μετά από μια εξάωρη καταδίωξη από Γερμανικά πολεμικά πλοία στις 16 Νοεμβρίου 1942. Τον ίδιο μήνα, το HS PAPANIKOLIS σημείωσε επιτυχίες στα Δωδεκάνησα. Το Φεβρουάριο του 1943, το HS KATSONIS βύθισε μια Γερμανική ναρκοθέτιδα καθώς πόντιζε νάρκες σε Ελληνικές ακτές. Αλλά στις 13 Σεπτεμβρίου του 1943, το KATSONIS συγκρούστηκε με ένα άλλο Γερμανικό πολεμικό πλοίο και χάθηκε με το πλήρωμά του των 32 ατόμων.
Προκειμένου να ισοσταθμισθούν (εν μέρει) αυτές τις απώλειες, το Βασιλικό Ναυτικό παρέδωσε στο Ελληνικό Ναυτικό το συλληφθέν Ιταλικό υποβρύχιο PERLA (Royal Navy designation P712) τον Ιανουάριο του 1943. Αυτό ονομάστηκε HS MATROZOS, και σ΄αυτό προστέθηκε και το ενεργοποιηθέν από το Αγγλικό Ναυτικό HS PIPINOS Το 1944, το PIPINOS εξετέλεσε την τελευταία καταγεγραμμένη επιτυχημένη Ελληνική επίθεση του πολέμου, βυθίζοντας το CALATAFIMI, ένα Ιταλικό αντιτορπιλικό το οποίο έπλεε με Γερμανική σημαία. (Η Ιταλία είχε ήδη παραδοθεί).
Ίσως πιο σημαντικό από την βύθιση μεγάλου εκτοπίσματος, ήταν η χρησιμοποίηση του Ελληνικού Υποβρύχιου Στόλου για ειδικές επιχειρήσεις – αφήνοντας Συμμαχικές Ειδικές Δυνάμεις στα Ελληνικά νησιά και στην ηπειρωτική Ελλάδα. Εκτός από κουράγιο και μυστικότητα, αυτό απαιτούσε και υπομονή. Σήμερα, κάτοικοι της Μεγαλονήσου καταδεικνύουν ένα θαλάσσιο σπήλαιο ως το «σπήλαιο Παπανικολής» εξαιτίας της (υποτιθέμενης) περιοδικής χρήσης σαν κρυψώνα για το υποβρύχιο πριν από επιθέσεις και ειδικές επιχειρήσεις. Υποθετικά και άλλες τέτοιες τοποθεσίες χρησιμοποιούνταν από τα υποβρύχια πράγμα το οποίο απαιτούσε ειδικές γνώσεις για την εγγύς των ακτών ναυτιλία.
Συνολικά, η Ελλάδα έχασε τέσσερα από τα αρχικά έξι υποβρύχιά της στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, μαζί με 106 μέλη πληρώματος. Στο αντίθετο τέλος των ιχνών των τορπιλικών επιθέσεων, η Ελλάδα έχασε 334 εμπορικά πλοία και πάνω από 2000 ναυτικούς, με 2500 τραυματισμένους, από υποβρύχια του Άξονα και τις αεροπορικές επιθέσεις. Αυτή η πλευρά του υποβρύχιου πολέμου ήταν ένα καταστρεπτικό πλήγμα στα νησιά του Αιγαίου από τα οποία προέρχονταν οι περισσότεροι ναύτες.

Ψυχρός Πόλεμος

Για άλλη μια φορά οι Έλληνες αντιμετώπισαν μια από τις πιο αιματηρές διαμάχες σε μια περίοδο ειρήνης (μια περίοδο που συνεχώς γινόταν πιο ψυχρή). Ο εμφύλιος πόλεμος του 1946-1949 ήταν μια τραγωδία για την Ελλάδα, αποτελέσματα του οποίου βιώνονται μέχρι και σήμερα. Αλλά ακολουθώντας την τελική νίκη της δημοκρατικής κυβερνήσεως, η Ελλάδα έγινε μέλος του ΝΑΤΟ το 1951 και απέστειλε χερσαίες και αεροπορικές δυνάμεις στον πόλεμο στην Κορέα. Αν και η απόκτηση καινούργιων υποβρυχίων δεν ήταν προτεραιότητα κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, Βρετανικά υποβρύχια δανείστηκαν στην Ελλάδα. Αυτά τα υποβρύχια, όλα περιορισμένης εμβέλειας βετεράνοι του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, λειτούργησαν στο Ελληνικό Ναυτικό μέχρι το Δεκέμβριο του 1958, όταν και επιστράφηκαν στο Βρετανικό Ναυτικό.
Σε αντικατάσταση, το Ελληνικό Ναυτικό παρέλαβε δύο Αμερικάνικα GATO-CLASS μεγάλης αυτοδυναμίας υποβρύχια στόλου: το HS POSEIDON (πρώην USS LAPON SS-260) παραλήφθηκε την 8η Αυγούστου του 1957 και το HS AMFITRITI (πρώην USS JACK SS-259) το οποίο παραλήφθηκε την 21η Απριλίου του 1958. Με παραπάνω από 2400 τόνους εκτοπίσματος εν καταδύσει και πλήρωμα των 60 ανδρών, αυτά τα υποβρύχια αντιπροσώπευσαν μια σημαντική αύξηση στην αυτοδυναμία και διάρκεια των επιχειρήσεων. Αυτό επίσης σημάδεψε την έναρξη μιας 13-χρόνων περιόδου στην οποία το Ελληνικό Ναυτικό λειτουργούσε αποκλειστικά πρώην Αμερικάνικα υποβρύχια, μια περίοδο κατά την διάρκεια της οποίας δυνατοί δεσμοί αναπτύχθηκαν μεταξύ του Ελληνικού και του Αμερικάνικου. Ναυτικού
Στις 26 Φεβρουαρίου του 1965,το πρώην USS SCABBARD FISH (SS-397) παραδόθηκε στην Ελλάδα με το όνομα Υ/Β ΤΡΙΑΙΝΑ. Το ΤΡΙΑΙΝΑ ήταν ένα υποβρύχιο τύπου « Balao» το οποίο είχε αναβαθμισθεί σαν Fleet Snorkel Submarine προ της παραδόσεώς του. Το 1968, το Υ/Β ΑΜΦΙΤΡΙΤΗ παροπλίσθηκε και επιστράφηκε στο Aμερικανικό Ναυτικό όπου και βυθίστηκε σαν στόχος κατά τη διάρκεια ασκήσεων του Έκτου Στόλου.
Το 1971, το Ελληνικό Ναυτικό πήρε την απόφαση, η οποία οδήγησε στην παρούσα δομή του. Ήταν τότε κατανοητό ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θα κατασκεύαζαν νέα ντιζελοκίνητα υποβρύχια. Παρομοίως ήταν κατανοητό ότι η ατομική ενέργεια δεν ήταν πρακτική επιλογή για τους Έλληνες. Τα έξοδα ήταν πάρα πολλά και η λειτουργία στην Ανατολική Μεσόγειο δεν απαιτούσε την αυτοδυναμία και την διάρκεια εν καταδύσει που παρέχει η ατομική πρόωση. Το Ελληνικό Ναυτικό παρέλαβε το πρώτο από τα τέσσερα συμβατικά υποβρύχια τύπου -209/1100 Diesel-Electric κατασκευασμένο στο Kίελο από την HDW. Ενεργοποιήθηκε με το όνομα Υ/Β ΓΛΑΥΚΟΣ (S-110), προς τιμή του προηγουμένου Υ/Β και είναι 1207 τόνους εκτοπίσματος εν καταδύσει, με μεγίστη ταχύτητα 22 κόμβους και πλήρωμα 31 άνδρες. Όπως τα άλλα Γερμανικής κατασκευής υποβρύχια η Ελλάδα είναι εξοπλισμένη και με Αμερικάνικης κατασκευής όπλα, συμπεριλαμβανόμενου του υποβρύχιου εκτοξευτήρα Harpoon.
Δεδομένου ότι ήταν σκόπιμο να διατηρηθούν οι στενοί δεσμοί με τις Ηνωμένες Πολιτείες, η Ελλάδα παρέλαβε το 1972 το πρώην USS HARDHEAD (SS-365), ένα Guppy IIA με το όνομα Υ/Β ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗΣ (SS- 114). Το 1973 παρελήφθη ένα Υ/Β Guppy IIΙ, πρώην USS RAMORA (SS-487), με το όνομα Υ/Β ΚΑΤΣΩΝΗΣ ( S-115). Το 1976, το Υ/Β ΠΟΣΕΙΔΩΝ παροπλίστηκε για ανταλλακτικά ώστε να κρατηθούν το δύο «Guppys» σε λειτουργία.
Το 1979-1980 προσκτήθησαν από το Ελληνικό Ναυτικό 4 επιπλέον υποβρύχια τύπου – 209 μιας προηγμένης εκδόσεως (ΤΥΠΟΣ – 209/1200), ανεβάζοντας την γερμανικής κατασκευής δύναμη υποβρυχίων στα οκτώ. Το 1980, το ΤΡΙΑΙΝΑ παροπλίσθηκε για εκπαιδευτική χρήση Η Ελληνική Ναυτική Δύναμη πλέον αποτελούνταν από 10 πλοία: 8 Γερμανικά, 2 Αμερικάνικα. Αλλά ο χρόνος και η έλλειψη ανταλλακτικών έπαιξαν το ρόλο τους στα Guppys. Το ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗΣ και το ΚΑΤΣΩΝΗΣ παροπλίσθηκαν το 1993, το οποίο παροπλίσθηκε πολύ αργότερα από τα αδελφά πλοία στον Αμερικάνικο στόλο. (Μία ιστοσελίδα βετεράνων του USS RAMORA ισχυρίζεται ότι ήταν το τελευταίο WWII πλοίο, το οποίο απενεργοποιήθηκε). Οι Ελληνικές Υποβρύχιες Δυνάμεις μετά από αυτήν την περίοδο λειτούργησαν με καθαρά ευρωπαϊκό υλικό, εκτός από συγκεκριμένους εντοπιστές και όπλα.

Μελλοντική Δύναμη

Το μέλλον των Ελληνικών Υποβρύχιων Δυνάμεων συνεχίζει να δείχνει αποφασιστικά Ευρωπαϊκό. Με την αγορά του Σουηδικού κατασκευαστή υποβρυχίων Kockums, η HDW είναι τώρα η κυρίαρχη δύναμη στη diesel -κινητή υποβρύχια αγορά, με συμβόλαια με τη Γερμανία, Ιταλία, Κορέα και Ελλάδα. Η Ελλάδα θα είναι η πρώτη που θα παραλάβει τον Τύπο-214, ο οποίος επιπρόσθετα με την αναερόβια πρόωση (ΑΙΡ) , θα χρησιμοποιήσει κύτταρα καυσίμων αντί για μηχανές diesel για να επαναφορτίζει μπαταρίες εν κινήσει (αν και θα είναι ακόμα εξοπλισμένο με γεννήτριες diesel). Το πρώτο υποβρύχιο κατασκευάζεται στη Γερμανία και θα λειτουργήσει ως το τρίτο Υ/Β ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗΣ στο τέλος του 2005. Τα άλλα τρία υποβρύχια θα κατασκευαστούν στα Ελληνικά Ναυπηγεία στο Σκαραμαγκά , Ελλάδα, τα οποία αγόρασε η HDW Ferrostaal Essen το 2002. Η Ελλάδα έχει διαπραγματευτεί με Αμερικάνικες Εταιρείες όσον αφορά όπλα για αυτά τα υποβρύχια. Αυτά τα υποβρύχια έχουν σχεδιαστεί με οκτώ 53,3 εκατοστά τορπιλοσωλήνες από τους οποίους τέσσερις έχουν δυνατότητα βολής Κ/Β HARPOON. Όπως αναφέρθηκε νωρίτερα, δεν είναι ξεκάθαρο αν παλιότερα πλοία, από τα οποία όλα έχουν αναβαθμιστεί, θα απενεργοποιηθούν για να ελευθερώσουν λειτουργικά έξοδα για τα πιο καινούργια. Και φυσικά υπάρχει πάντα η πιθανότητα μεταπώλησης, αν και δεν έχει υπάρξει πρακτική της Ελλάδος στο παρελθόν.
Ως μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι φυσικό ότι η Ελλάδα θα κοιτάξει προς τους Ευρωπαίους εταίρους της για την απόκτηση οπλικών συστημάτων. Αλλά είναι επίσης εμφανές ότι η Ελλάδα θα σκεφτεί σοβαρά την απόκτηση Αμερικάνικης κατασκευής ντιζελοκίνητων υποβρυχίων αν υπάρξουν κάποια για αγορά. Αμερικάνικες κατασκευαστικές εταιρείες έχουν σκεφθεί προς αυτή την κατεύθυνση, αλλά η κοινή λογική ήταν ότι το φθηνό Ρωσικό KILO θα κατακλύσει την αγορά. Στην πραγματικότητα οι περισσότεροι αγοραστές έχουν απορρίψει το KILO (πιο πρόσφατα η Νότια Κορέα η οποία έχει βλέψεις για τον τύπο – 214s). Η πραγματικότης είναι ότι η HDW/Kockums έχει πάρα πολύ καλό προβάδισμα στο σχεδιασμό στο ΑΙΡ και στις νέες συμβατικές τεχνολογίες.
Λαμβάνοντας υπ’όψιν τις γεωγραφικές πραγματικότητες, η Ελλάδα θα συνεχίσει να αφιερώνει σημαντικούς οικονομικούς πόρους στις Υποβρύχιες Δυνάμεις. Ενώ ο στόλος επιφανείας έχει καταβάλει σημαντικές προσπάθειες να διαθέτει πλοία για να επιχειρούν έξω από τη Μεσόγειο προς υποστήριξη του Αμερικάνικου Συνασπισμού στην Επιχείρηση Εξασφάλισης Ελευθερίας (το πρώτον για το Ελληνικό Ναυτικό), οι Υποβρύχιες Δυνάμεις δεν θα έχουν αυτή τη δυνατότητα. Αλλά είναι πιθανό να γίνουν η πιο αποτελεσματική δύναμη στην καταπολέμηση των απειλών που δέχεται η ίδια η Ελλάδα. Είναι σημαντικό και για τους δυο, και τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ελλάδα να διατηρήσουν στενές επαφές μεταξύ των υποβρυχίων δυνάμεων κοινοτήτων τους, ασχέτως από την πηγή προσκτήσεως της Ελληνικής Υποβρυχίου Δυνάμεως.

 

Αφήστε μια απάντηση