Η “ξαφνική” κρίση στα Τουρκο-συριακά σύνορα και οι τουρκικές επιδιώξεις.
Η βολή ενός βλήματος όλμου από το συριακό έδαφος εναντίον της συνοριακής τουρκικής πόλης Akçakale, στάθηκε η αφορμή να φωτισθούν, σύμφωνα με την άποψη μου, οι τουρκικές επιδιώξεις και προθέσεις, που εδώ και καιρό άλλοτε θολά και άλλοτε πιο καθαρά εκφράζει η Τουρκία, σε ότι αφορά την συριακή εξέγερση εναντίον του τέως «φιλου» της Bashar al-Assad.
Δεν θα ασχοληθώ εδώ με την καταγραφή των εξελίξεων στα στενά πλαίσια του γεγονότος, που έγκριτοι και μη αναλυτές το χαρακτηρίζουν ως «σοβαρό που μπορεί να οδηγήσει σε τουρκο-συριακό πόλεμο», άλλωστε το περιστατικό φωτίζεται επαρκώς ειδησεογραφικά και η τουρκική πλευρά «σεβόμενη την δημοκρατία και την ανάγκη για ενημέρωση» επιτρέπει την παρουσίαση σχετικών video’s.
Πριν ένα μήνα και κάτι ο «ακροβάτης της διπλωματίας» Ahmet Davutoğlu αναφέρθηκε στην ανάγκη δημιουργίας από τις Τουρκιές Ένοπλες Δυνάμεις ζώνης ασφαλείας εντός του συριακού εδάφους και σε αυτό θα έπρεπε να συναινέσει και η διεθνής κοινότητα αναγνωρίζοντας έτσι το δικαίωμα της Τουρκίας στην ασφάλεια. Είχε βέβαια προηγηθεί, τον Ιούνιο μετά την κατάρριψη του τουρκικού Phantom RF-4, η δήλωση του Recep Tayyip Erdoğan ότι κάθε συριακό μέσο που προσεγγίζει τα τουρκικά σύνορα θα θεωρείται ως απειλή θα πρέπει να αντιμετωπίζεται ως ένα στρατιωτικό στόχο.
Το Al Arabiya (Exclusive 29 September 2012) παρουσίασε έγγραφα – ντοκουμέντα των συριακών υπηρεσιών ασφαλείας, σύμφωνα με τα οποία οι 2 τούρκοι πιλότοι του RF-4 εκτελέσθηκαν στο έδαφος και δεν σκοτώθηκαν στην διάρκεια της καταρρίψεως [i].
Από πολιτικής πλευράς, η Τουρκία συμμετέχει ενεργά σε υλικοτεχνική υποστήριξη τόσο της συριακής αντιπολίτευσης, όσο και του Ελεύθερου Συριακού Στρατού (Free Syrian Army, FSA) στην προσπάθεια αποκαθηλώσεως του καθεστώτος al-Assad.
Παράλληλα και με δεδομένο ότι οι κυβερνητικές δυνάμεις στη Συρία παραμένουν ως ένα βαθμό ισχυρές και οι δυνατότητες FSA μειώνονται η Τουρκία ανέλαβε πρωτοβουλίες για κοινή δράση της διεθνούς κοινότητας εναντίον της Δαμασκού.
Πραγματοποιήθηκαν με πρωτοβουλία της ΜΙΤ συσκέψεις αρχηγών μυστικών υπηρεσιών ΗΠΑ, Γαλλίας, Σαουδικής Αραβίας και Κατάρ στην Κωνσταντινούπολη στις αρχές Σεπτεμβρίου και συναντήσεις ομάδων εργασίας[ii], κάτι που προκάλεσε τουλάχιστον έκπληξη στον αρχηγό της CIA David Petraeus, ο οποίος περίμενε μια κατ’ ιδίαν συνάντηση με τον Hakan Fidan ομόλογο του της ΜΙΤ και βρέθηκε σε μια «άτυπη» σύνοδο κορυφής. Μα είναι δυνατόν οι μυστικές υπηρεσίες να συνομιλούν για την επίλυση μια πολιτικής κρίσεως ενός άλλου κράτους μάλιστα; Όση δουλειά έχει και η αλεπού στο παζάρι παρέα με τον λύκο (γκρι ή άλλου χρώματος λιγη σημασία έχει). Σημασία έχει το γεγονός ότι δεν βρέθηκε άκρη, δεν υπήρξε συμφωνία. Σημασία έχει γιατί η Τουρκία έβαλε στο παιχνίδι που παίζεται στην αυλή της και άλλους και κυρίως την Γαλλία τη Σαουδική Αραβία και το Κατάρ. Σημασία έχει ότι η Τουρκία ως ένα βαθμό αποδέχεται την αδυναμία της να «παίξει» μόνη της το παιχνίδι από τη μια και από την άλλη αναζητά τη νομιμοποίηση των δράσεων της τόσο προς τη Δύση και το ΝΑΤΟ, όσο και προς τον αραβικό κόσμο. Σημασία έχει ότι από τη μια στηρίζει τους αντικαθεστωτικούς και από την άλλη ζητείται συνεργασία γιατί φοβάται τη διείσδυση της al-Qaeda ή αυτό προβάλλεται ως άλλοθι για περαιτέρω εμπλοκή της Δύσης;
Η ΖΑΜΑΝ έγραψε ότι η σύνοδος της Κωνσταντινούπολης δεν απέφερε κανένα αποτέλεσμα, επειδή κάθε μια από τις χώρες είχε διαφορετική προσέγγιση για τη Συρία, αν και όλοι δηλώνουν δημοσίως ότι το καθεστώς al-Assad πρέπει να φύγει.
Τη Δευτέρα, ο υπουργός Εξωτερικών της Συρίας κατηγόρησε την Τουρκία, τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Γαλλία, τη Σαουδική Αραβία και το Κατάρ ότι έχουν πρόθεση να δώσουν οπλισμό και χρηματοδότηση στους αντάρτες με στόχο την ανατροπή του Assad (Reuters).
Πολλά είχε επενδύσει η Τουρκία και στην επίσκεψη της αμερικανίδας υπουργού Εξωτερικών Hillary Clinton στην Άγκυρα στις αρχές Αυγούστου,.
Η Τουρκία έχει να αντιμετωπίσει τον φόβο να έχει μια ακόμη κουρδική εστία σχεδόν ανεξέλεγκτη στα νότια, έχει ήδη 90.000 και πλέον πρόσφυγες στο έδαφος της, αρκετές χιλιάδες σουνίτες στο συριακό έδαφος και κοντά στα σύνορα της εν δυνάμει πρόσφυγες προς αυτή. Έχει επίσης την ηγεμονική διάθεση του «μεγάλου αδελφού» που προστατεύει τον περίγυρο του (εκ του ασφαλούς βεβαίως).
Και ξαφνικά χθές ένα βλήμα όλμου «από τη Συρία» σκότωσε «μια μάνα και τα 4 παιδιά της» στο Akçakale «Δεν ήταν ξεκάθαρο ποιος έρριξε τον όλμο στην Τουρκία, αλλά και πηγές των υπηρεσιών ασφαλείας είπε ότι είχε έρθει κοντά από το Τel Abya»[iii]
Ο Davutoğlu με το twitter (sic) ενημέρωσε για τις προθέσεις το ΝΑΤΟ, και τις ΗΠΑ, Γερμανια, Γαλλία, Αζερμπαϊτζαν, Πακιστάν[iv]
Συνήλθε η Μεγάλη Τουρκική εθνοσυνέλευση σε κλειστή συνεδρίαση, για να επιτρέψει στην κυβέρνηση να προβεί στα απαραίτητα στρατιωτικά αντίποινα κατά της Συρίας, ενώ την ίδια ώρα το τουρκικό πυροβολικό εκτόξευσε πυρά κατά στρατιωτικών στόχων στην περιοχή του Τel Abyaḑ προκαλώντας αδιευκρίνιστες μέχρι τώρα απώλειες στις συριακές ένοπλες δυνάμεις
Η Τουρκία δεν έχει κανένα συμφέρον σε έναν πόλεμο με τη Συρία. Όμως, η Τουρκία είναι σε θέση να προστατεύει τα σύνορά της και θα προβεί σε αντίποινα, όταν είναι απαραίτητο,” δήλωσε στο λογαριασμό του στο Twitter Ibrahim Kalin, σύμβουλος του πρωθυπουργού Tayyip Erdoğan. To NATO καταδίκασε την επίθεση, ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών William Hague δήλωσε στο Reuters η τουρκική απάντηση ήταν «κατανοητή», αλλά προειδοποίησε για κλιμάκωση, η Ρωσία συνεχίζει να στηρίζει ως ένα βαθμό σημαντικό όμως τον Assad.
Ήρθε η ώρα του πολέμου; Αναρωτιούνται πολλοί.
Προσωπικά πιστεύω πως η Τουρκία εφαρμόζει την προσφιλή της τακτική επίτευξη του μεγίστου οφέλους μέσα από χαμηλής και μέσης εντάσεως κρίση και καλυπτόμενη από τον μανδύα μιας κατ’ επίφαση νόμιμης επεμβατικότητος.
Θα επιδιώξει την δημιουργία μια «ζώνης ασφαλείας» ικανού βάθους, στα πρότυπα των επιχειρήσεων του 2007 στο ιρακινό Κουρδιστάν, που θα της επιτρέψει να ελέγξει το πιθανό κύμα προσφύγων, να προστατεύσει τους σουνίτες σύρους από τους σιίτες, να ελέγξει την πιθανή εκδήλωση κουρδικής απειλής και από το νότο.
Παράλληλα ωφελημένοι είναι και οι αντικαθεστωτικοί του FSA, σε μια κρίσιμη περίοδο για την εξέλιξη των επιχειρήσεων τους.
4 Οκτωβρίου 2012 – Γεώργιος Κασιδόκωστας
Πηγές
[i] http://english.alarabiya.net/articles/2012/09/29/240805.html
[ii] Άρθρο Nations run out of ideas on Syria as FSA runs out of ammunition Lale ΚΕΜΑL, ΖΑΜΑΝ 03 October 2012,
[iii] http://www.todayszaman.com/news-294243-.html «It was not clear who fired the mortar into Turkey, but security sources said it had come from near Tel Abyad and that Turkey was increasing the number of troops along its border»
[iv] http://www.geopoliticsportal.blogspot.gr/