Η Δίκαιη και Βιώσιμη Λύση των δύο Κρατών Ισραήλ και Παλαιστίνης, είναι η μόνη Ελπίδα για την Ειρήνη.
Η Δίκαιη και Βιώσιμη Λύση των δύο Κρατών Ισραήλ και Παλαιστίνης, είναι η μόνη Ελπίδα για την Ειρήνη.
Του Ιωάννη Μπαλτζώη*
Ο πόλεμος στην Γάζα αργά η γρήγορα θα τελειώσει. Και τότε θα αρχίσουν οι συνομιλίες για το παλαιστινιακό ζήτημα και πως να βρεθεί μια δίκαιη και βιώσιμη λύση, που θα βάλει τέλος στην αέναη σύγκρουση ισραηλινών και παλαιστινίων. Αυτή την λύση προσπαθούμε να διερευνήσουμε και πως μπορεί να υλοποιηθεί, Η κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν από την αρχή, είχε δώσει προτεραιότητα στις διαπραγματεύσεις για το τελικό καθεστώς μεταξύ του Ισραήλ και της Παλαιστινιακής Αρχής (Π.Α.), αν και όπως διαφαινόταν, δεν υπήρχαν πολλές πιθανότητες επιτυχίας. Πίστευαν επίσης, λανθασμένα, ότι η σύγκρουση «διαχειριζόταν» με επιτυχία από το Ισραήλ. Σήμερα, ωστόσο και με την σκέψη στον πόλεμο της Γάζας και πως θα επιτευχθεί μια βιώσιμη ειρήνη, ανώτεροι αξιωματούχοι της κυβέρνησης, συμπεριλαμβανομένου και του Αμερικανού προέδρου, επαναφέρουν πλέον την αναγκαιότητα μιας λύσης δύο κρατών ως τον μόνο δρόμο για τη διασφάλιση της ασφάλειας για το Ισραήλ και της ελευθερίας για τους Παλαιστίνιους.
ΗΠΑ. Αλλαγή Πορείας στο Παλαιστινιακό.
Έτσι, σύμφωνα με άρθρο του War on the Rocks (αμερικανική ιστοσελίδα-πλατφόρμα αναλύσεων και συζήτησης σχετικά με τη στρατηγική, την άμυνα και τις εξωτερικές υποθέσεις), αυτό που μπορούν και πρέπει να κάνουν οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι «να ακολουθήσουν μια πορεία προς τα εμπρός, που θα ενδυναμώσει πολιτικά τους Παλαιστίνιους και θα διασφαλίσει τα νόμιμα συμφέροντα ασφαλείας του Ισραήλ». Θα πρέπει να απορρίψουν επιλογές που είτε επαναφέρουν στο μη βιώσιμο προπολεμικό status quo, είτε επιδιώκουν να προσδέσουν τις ΗΠΑ με ορισμένα επικίνδυνα αντιπαλαιστινιακά σχέδια, που καλλιεργούνται από ακραίους παράγοντες στο Ισραήλ. Αντίθετα, οι ΗΠΑ θα πρέπει να στοχεύσουν στη μεγιστοποίηση της πολιτικής νομιμότητας της Παλαιστινιακής Αρχής. Αυτό απαιτεί από την κυβέρνηση Μπάιντεν, να προχωρήσει επιπλέον και περισσότερο από την αναγνώριση ενός παλαιστινιακού κράτους. Η διαφαινόμενη και βεβαία για πολλούς στρατιωτική ήττα της Χαμάς, θα πρέπει να αποφέρει μόνιμα οφέλη τόσο στον ισραηλινό όσο και στον παλαιστινιακό λαό, μόνο εάν αντικατασταθεί από μια κυβέρνηση με εγχώρια αξιοπιστία και υψηλή δημοφιλία .και από τους δύο λαούς. Αυτό, με τη σειρά του, απαιτεί έναν πραγματικό πολιτικό ορίζοντα για τους Παλαιστίνιους, χωρίς ακραίες αντιλήψεις και ιδεολογίες, όπως της Χαμάς, με την ακραία ισλαμιστική ιδεολογία του Τζιχάντ (ιερού πολέμου). Και θεωρείται σίγουρο, ότι στο μέλλον για την επίλυση του παλαιστινιακού ζητήματος, δεν υπάρχει χώρος για την Χαμάς, αφού μάλλον δεν θα υπάρχει Χαμάς.
Κατά τη διαμόρφωση του σχεδίου τους για τη Γάζα, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να απομακρυνθούν αποφασιστικά από τη διαχείριση των συγκρούσεων και τελικά να εργαστούν προς την οριστική και δίκαιη επίλυση των συγκρούσεων. Μετά από σχεδόν 20 χρόνια αποτυχημένης πολιτικής, οι συνθήκες τόσο στη Δυτική Όχθη όσο και στη Γάζα έχουν επιδεινωθεί και το Ισραήλ τελικά δεν είναι πιο ασφαλές, όπως θεωρούσαν με την μέχρι τώρα εφαρμοζόμενη πολιτική τόσο από το Ισραήλ, όσο και από τις ΗΠΑ. Η επί δεκαετίες καθυστέρηση της τελικής συγκρότησης του παλαιστινιακού κράτους, έχει ενισχύσει μόνο βίαιους παράγοντες και ακραίες ισλαμιστικές ριζοσπαστικές οργανώσεις, όπως η Χαμάς. Η Ουάσιγκτον, αν ειλικρινά επιθυμεί, μπορεί να βοηθήσει και θα πρέπει να σπάσει αυτός ο αέναος κύκλος του αίματος, ενισχύοντας την Π.Α. και αναγνωρίζοντας ένα παλαιστινιακό κράτος, με αποδεκτή ηγεσία, που θα προέλθει από νόμιμες εκλογές, καθόσον εκλογές στην Παλαιστίνη έχουν να γίνουν εδώ και 17 χρόνια. Η δε υφιστάμενη παλαιστινιακή ηγεσία, έχει χάσει αν όχι την νομιμότητά της, τουλάχιστον την αξιοπιστία και την αποδοχή της από τον παλαιστινιακό λαό.
Η Λύση των δύο Κρατών.
Το περιοδικό Newsweek, σε άρθρο με τίτλο Exclusive: Biden‘s Plan for Gaza Wins Palestinian Backing, τονίζει ότι η Π.Α. αποδέχεται και είναι έτοιμη να ανακτήσει τον πλήρη έλεγχο της Λωρίδας της Γάζας, μόλις τελειώσει ο πόλεμος μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς και είναι πρόθυμη να διεξαγάγει τις πρώτες εθνικές εκλογές από το 2006 ως μέρος μιας ευρύτερης μακροπρόθεσμης ειρηνευτικής συμφωνίας, όπως είπε παλαιστίνιος αξιωματούχος στο περιοδικό. Η Π.Α. θα αποδεχόταν την πρόταση της κυβέρνησης Biden για επανένωση της Γάζας και της Δυτικής Όχθης υπό τον έλεγχο της , εάν η διεθνής κοινότητα υποστηρίξει την πλήρη ανοικοδόμηση της Γάζας και ωθήσει το Ισραήλ να συμφωνήσει σε μια λύση δύο κρατών, δήλωσε ο Ahmad Majdalani, υψηλόβαθμο στέλεχος της Εκτελεστικής Επιτροπής της PLO, σε συνέντευξή του σε κυβερνητικό γραφείο στη Ραμάλα στην Δυτική Όχθη. «Είμαστε έτοιμοι για μια πολιτική μεταρρυθμιστική ατζέντα με ελεύθερες, δημοκρατικές γενικές εκλογές», είπε. Ωστόσο, «η Π.Α. δεν θα έρθει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, εάν το Ισραήλ δεν την αφήσει να αποφασίσει για το μέλλον της Γάζας. Δεν επιστρέφουμε με ισραηλινό τανκ, αλλά με πολιτική λύση». Τα σχόλια αντιπροσωπεύουν την πρώτη ουσιαστική απάντηση της ηγεσίας της Π.Α., στο όραμα του Λευκού Οίκου για μια νέα Γάζα μετά τη σύγκρουση, που η Αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Καμάλα Χάρρις, περιέγραψε λεπτομερώς σε μια πρόσφατη ομιλία της. Όμως, η θέση που διατυπώθηκε από τον Majdalani εγείρει επίσης σημαντικά σημεία πιθανής διαφωνίας μεταξύ της Παλαιστινιακής Αρχής και του Ισραήλ, ένδειξη των εμποδίων στην προσπάθεια των Ηνωμένων Πολιτειών να αρχίσουν να χαράσσουν μια πολιτική λύση στη σύγκρουση.
Από ισραηλινής πλευράς, ισραηλινός αξιωματούχος, μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας στο περιοδικό Newsweek λέγοντας: «Υποθέτουμε ότι θα εξακολουθήσουν να υπάρχουν εστίες τρομοκρατίας στη Γάζα μετά το τέλος της τρέχουσας φάσης του πολέμου, που θα απαιτήσει συνεχιζόμενη ισραηλινή παρουσία ασφαλείας στο έδαφος. Το Ισραήλ, θα πρέπει να διατηρήσει κάποιο επίπεδο επιχειρησιακής ελευθερίας στη Γάζα», είπε ο αξιωματούχος, προσθέτοντας ότι το Ισραήλ δεν ενδιαφέρεται για μια εκ νέου κατάληψη της Λωρίδας της Γάζας. Όμως η Π.Α. το έχει ξεκαθαρίσει, ότι θα ήταν αντίθετη σε οποιαδήποτε τέτοιας μορφής προσωρινής ρύθμισης και ότι είναι αντίθετη και δεν θα υποστηρίξει μια διεθνή ειρηνευτική δύναμη μετά τον πόλεμο. «Η Π.Α. μπορεί να χειριστεί την ασφάλεια στη Γάζα, εάν λάβει υλικοτεχνική υποστήριξη από την Αίγυπτο και την Ιορδανία», είπε ο Majdalani, χωρίς να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες.
Εκτιμήσεις – Προοπτικές. Οι νέοι Ηγέτες
Σε ότι αφορά τους ηγέτες και από τους δύο λαούς, εκτιμούμε ότι οι σημερινές ηγεσίες ισραηλινών και παλαιστινίων δεν θα έχουν θέση στις ειρηνευτικές συνομιλίες και θα απομακρυνθούν με το τέλος του πολέμου. Ο πρωθυπουργός Νετανιάχου δεν θα είναι πρωθυπουργός, αφού η ισραηλινή αντιπολίτευση είναι έτοιμη να καταθέσει πρόταση μομφής εναντίον του, θεωρώντας τον υπεύθυνο για την εισβολή της Χαμάς της 7ης Οκτωβρίου (η ισραηλινή 11η Σεπτεμβρίου) και θεωρείται δεδομένο ότι ή θα καταψηφισθεί, ή θα προτιμήσει την παραίτηση. Έτσι έγινε το 1973, με την Γκόλντα Μέγιερ, που παραιτήθηκε αμέσως μετά τον πόλεμο, αν και νίκησε τελικά, θεωρώντας ότι ευθύνεται για τον αιφνιδιασμό που υπέστη το Ισραήλ στον πόλεμο του Γιομ Κιπούρ το 1973. Το ποιος θα είναι ο νέος ηγέτης του Ισραήλ, είναι νωρίς ακόμη, αλλά πολλά ονόματα έρχονται ήδη στο προσκήνιο, όπως ο ηγέτης της αντιπολίτευσης Τεντ Λαπίντ και ιδιαιτέρως και ίσως το φαβορί (για μένα), ο πρώην αρχηγός του Γενικού Επιτελείου και πρόεδρος του κόμματος Γαλάζιο και Λευκό, ο στρατηγός Μπένι Γκάνζ, ένας άριστος ηγέτης και ηθικός πολιτικός. Το ίδιο και στην παλαιστινιακή πλευρά, όπου ο γηραιός, «ανίκανος και διεφθαρμένος πρόεδρος της Π.Α.», Μαχμούτ Αμπάς, όπως τον κατηγορούν πολλοί παλαιστίνιοι ηγέτες. Θα πρέπει να παραδώσει την εξουσία σε μια προσωρινή κυβέρνηση που θα οδηγήσει τους παλαιστινίους σε έντιμες και δίκαιες εκλογές για τις δύσκολες συνομιλίες με νέα ηγεσία που θα συνενώσει όλο τον παλαιστινιακό λαό, στην Δ. Όχθη και στην Γάζα. Ηγέτες, όπως ο Μωχάμεντ Νταχλάν, που ζει εξόριστος στα Εμιράτα θα παίξει ρόλο στις εξελίξεις μετά τον πόλεμο. Άλλος παλαιστίνιος ηγέτης και ίσως το φαβορί είναι ο φυλακισμένος στο Ισραήλ για περίπου δύο δεκαετίες, ο Μαρουάν Μπαργκούτι, ιδρυτής των Ταξιαρχιών των Μαρτύρων του Αλ Ακτσά. Για την παλαιστινιακή ηγεσία θα αναφερθούμε αργότερα, με περισσότερες λεπτομέρειες. Έτσι εκτιμούμε, ότι πρέπει, οι νέοι ηγέτες και από τις δύο πλευρές, νουνεχείς, δημοκρατικοί, συμφιλιωτικοί και με όραμα για το μέλλον και τις ειλικρινείς σχέσεις των δύο λαών, να ηγηθούν της ιστορικής αυτής προσπάθειας και να επιτύχουν το φοβερά δύσκολο, αδιανόητο για τους περισσότερους επίτευγμα των αποδοχής των δύο κρατών, ισραηλινού και παλαιστινιακού που θα συμβιώνουν ειρηνικά δίπλα-δίπλα, σύμφωνα και με την 181 απόφαση του ΟΗΕ, του 1947. Είναι εύκολο; Φυσικά όχι. Είναι τρομερά δύσκολο να επιτύχει και να υλοποιηθεί, πρέπει να γίνει, διαφορετικά ο κύκλος του μίσους, της βίας, του αίματος θα συνεχιστεί. Ευχόμενοι να τελειώσει το συντομότερο δυνατόν ο πόλεμος στην Γάζα και οι δύο πλευρές να καθίσουν στο τραπέζι για συνομιλίες και επίλυση του πιο μακροχρόνιου ζητήματος και προβλήματος στην Μέση Ανατολή.
*Ο Ιωάννης Αθ. Μπαλτζώης είναι αντιστράτηγος ε.α. πρώην ΑΚΑΜ Τελ Αβίβ, με M.Sc. στην Γεωπολιτική από το ΕΚΠΑ, πρόεδρος του ΕΛΙΣΜΕ