Blog

• ΜΙΧΑΣ ΖΑΧΑΡΙΑΣ

Πόσες φορές έχουμε ακούσει ότι η πολιτική ηγεσία του τόπου έχει “διαβάσει” τα διδάγματα από τις πολεμικές συρράξεις της σύγχρονης εποχής και προσπαθεί να τα ενσωματώσει στην πολιτική της; Η δυσμενής πραγματικότητα είναι όμως, ότι για μια ακόμη φορά βασιλεύει η ημιμάθεια και το αναμάσημα απόψεων που διατυπώνονται στα διεθνή Μίντια. Με μια διαφορά: Οι σοβαροί εκ των αναλυτών δεν κρύβουν ότι οι απόψεις τους οικοδομούνται πάνω στα εθνικά συμφέροντα και τις προτεραιότητες των χωρών από τις οποίες προέρχονται.

Αλήθεια, έχει λόγο κανείς να πιστεύει, ότι αυτό αποτελεί τον κανόνα στη δημόσια συζήτηση στην Ελλάδα; Για τους σκοπούς της συγκεκριμένης ανάλυσης, αφήνεται στην άκρη η κραυγαλέα υπερβολή του ισχυρισμού των δικών μας ότι αντλούν “διδάγματα” από τους σύγχρονους πολέμους. Πότε πρόλαβαν; Με ποιες γνώσεις; Και με ποια διαδικασία τα αποκαλούμενα ως lessons identified (πιθανά διδάγματα) μετατράπηκαν σε lessons learned (οριστικά διδάγματα) και έχουν ήδη πάρει τον δρόμο της ενσωμάτωσης στις πολιτικές πρωτοβουλίες που αφορούν την άμυνα;

Επί της ουσίας, πρόκειται για άλλη μία περίπτωση βολικού επικοινωνιακού αφηγήματος, με το μήνυμα στην κοινωνία να είναι “εμείς επαγρυπνούμε και φροντίζουμε για εσάς”, με καταφανή πολιτική και εκλογική στόχευση. Δυστυχώς, στόχος για τον ελληνικό πολιτικό κόσμο είναι ο καθησυχασμός της κοινωνίας, χωρίς όμως αυτό να συνοδεύεται από αναθεώρηση πολιτικών και στρατιωτικών δογμάτων, με σκοπό την προσαρμογή της εθνικής άμυνας στις νέες συνθήκες. Δυστυχώς και για τις εκάστοτε στρατιωτικές ηγεσίες, που υποφέρουν από τη –μαζική πλέον– μετάσταση του “ιού της επικοινωνίας” και στον τομέα της εθνικής άμυνας.

Κατά συνέπεια, δεν εκπλήσσει το ότι στην Ελλάδα δείχνουν να μην έχουν πάρει μυρωδιά για τις εξελίξεις. Οι σοβαροί προβληματίζονται, επισημαίνοντας ότι η αντιμετώπιση των “διδαγμάτων” των πολέμων πρέπει να γίνεται με τη δέουσα προσοχή, αφού κανένας πόλεμος δεν είναι ίδιος με τον προηγούμενο! Δεν αντιλαμβάνονται τον κίνδυνο, τελικά, η προσαρμογή των Ενόπλων Δυνάμεων σε πολεμικές συρράξεις του πρόσφατου έστω παρελθόντος να τις προετοιμάσει για τον… λάθος πόλεμο! Εξάλλου, η Ελλάδα έχει μακρά και καταγεγραμμένη “λαμπρή” ιστορία άκριτης αντιγραφής προτύπων άλλων χωρών, χωρίς να τα προσαρμόσει στα ελληνικά δεδομένα.

Eλληνική στρατιωτική σκέψη

Σε κάτι τέτοιες παθογένειες στηρίζεται η έκκληση εις ώτα μη ακουόντων ότι αυτό που πραγματικά λείπει είναι η ανάπτυξη αυτόνομης ελληνικής στρατιωτικής σκέψης, απόλυτα προσαρμοσμένης στις ανάγκες της άμυνας του Ελληνισμού. Η πλειοψηφία όμως των αναλυτών παρουσιάζει μαζικά το φαινόμενο της συστηματικής «παπαγαλίας», κάτι που διαπιστώνει εύκολα όποιος παρακολουθεί τη διεθνή συζήτηση στον τομέα. Αντί λοιπόν να εστιάσει η χώρα σε μικρά αλλά εφικτά βήματα, αναλώνεται σε κενά περιεχομένου αφηγήματα, τα οποία υπόσχονται διασπάθιση πόρων, που εξ ορισμού τελούν εν ανεπαρκεία. Αν μη τι άλλο σε τέτοιες συνθήκες, θα πρέπει κάθε ευρώ που επενδύεται στην άμυνα να πιάνει τόπο. Να παράγει δηλαδή αμυντική υπεραξία κι όχι να εξυπηρετεί τις δημόσιες σχέσεις πολιτικών ή/και στρατιωτικών ηγητόρων με τις χώρες που είναι “της μόδας”!

Μιας όμως και η συζήτηση αφορά την αξιοποίηση πολεμικών διδαγμάτων, ας επιχειρήσουμε να διακρίνουμε έναν απλό τομέα, για τον οποίο δύσκολα θα μπορούσε να υπάρξει έγερση ενστάσεων αναφορικά με την κυριαρχία του τα χρόνια που ακολουθούν. Κάτι που προέκυψε τόσο από τη σύγκρουση στην Ουκρανία, όσο και από αυτή στη Γάζα. Είναι ο τομέας των πυρομαχικών και συγκεκριμένα των βλημάτων πυροβολικού διαφόρων διαμετρημάτων!

Η Ελλάδα έστειλε πολλές δεκάδες χιλιάδες τέτοιες οβίδες στην Ουκρανία από τα δικά της αποθέματα. Παρόλο που η επίσημη ρητορική επιμένει ότι δεν επλήγη το αξιόμαχο των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων, το ερώτημα που ανακύπτει, είναι σε πρόβλεψη πόσων ημερών πολέμου βασίζεται η εκτίμηση αυτή; Διότι μια θεμελιακή πεποίθηση που θα έπρεπε να έχουν κλονίσει οι συγκρούσεις στην Ουκρανία και στη Γάζα, είναι αυτή του “σύντομου πολέμου”.

Μπορεί η Ελλάδα να ανταπεξέλθει;

Το ερώτημα είναι σαφές: Μπορεί η Ελλάδα να ανταπεξέλθει σε πόλεμο που θα διαρκέσει περισσότερο από τους υπολογισμούς της εγχώριας συμβατικής σοφίας; Κι ας μη βιαστούν ορισμένοι να αποφανθούν ότι αυτό δεν μπορεί να συμβεί. Κι ας μην ξεχνούν ποτέ, ότι κάθε αιφνιδιασμός από τον αντίπαλο, θα στηριχθεί στις διαμορφωμένες στερεοτυπικές πεποιθήσεις μας. Εάν μια παρατεταμένη χρονικά σύγκρουση έχει συγκεκριμένες γεωπολιτικές προϋποθέσεις, οι σύγχρονες συγκρούσεις επίσης απέδειξαν, ότι τέτοιες συνθήκες θα μπορούσαν να διαμορφωθούν και να το επιτρέψουν. Σε κάθε περίπτωση, τα στρατιωτικά επιτελεία δεν μπορεί να μην προβληματίζονται για το τι θα συμβεί εάν οι υποθέσεις (assumptions) επί των οποίων έχει οικοδομηθεί η στρατηγική και η προετοιμασία μας, “στραβώσουν” κάπου στην πορεία…

Όποιος περιμένει αμερικανικές ή άλλες καραβιές από το εξωτερικό για να καλύψουν τις ανάγκες μας σε καιρό πολέμου είναι αφελής, άρα επικίνδυνος για την εθνική ασφάλεια. Οι Ισραηλινοί, παρά τη γενναία ενίσχυση που λαμβάνουν στον τομέα αυτόν, ήδη προβληματίζονται. Να υπογραμμιστεί δε ότι το Ισραήλ είναι μια χώρα με πολύ διαφορετική πολεμική προετοιμασία. Παρόλα αυτά, τα πολύ μεγάλα αποθέματα που διατηρούσε, εξαντλούνται. Και μάλιστα εξαντλούνται με αντίπαλο δύο οντότητες που δεν έχουν κρατική υπόσταση.

Εγκληματικά λάθη στην εθνική άμυνα – Τα ΕΑΣ και τα πυρομαχικά