Η διασάλευση σταθερότητας και οι δυτικές ανοχές
Του Γιώργου Κακλίκη* ΤΑ ΝΕΑ – 04/05/2022 (σελ. 12)
Τα ολοκληρωτικά καθεστώτα εξολοθρεύουν με απλό τρόπο τους εσωτερικούς τους αντιπάλους. Είτε με εγκλεισμό των τελευταίων σε φυλακές είτε με φυσική εξόντωση. Η ενστικτώδης αντίδραση του κακοποιού να φιμώσει το θύμα προκειμένου η προσοχή των τρίτων να μη στραφεί προς την αποτρόπαιη πράξη. Σε όλες τις περιπτώσεις εργαλειοποίησης της δικαιοσύνης, εγκλεισμού ή εξαφάνισης των αντιφρονούντων, τα καθεστώτα αυτά αντιδρούν βίαια σε κάθε έξωθεν κριτική. Με δύο πανομοιότυπα χαρακτηριστικά: τον χαρακτηρισμό της ασκούμενης κριτικής ως «παρέμβασης στα εσωτερικά της χώρας» και την αντιπαραβολή των δικών τους ανομημάτων με «αντίστοιχα» των τιμητών τους.
Ο Οσμάν Καβαλά καταδικάστηκε σε ισόβια πριν από λίγες ημέρες. Η γερμανική κυβέρνηση διαμαρτυρήθηκε στον τούρκο πρεσβευτή στο Βερολίνο για την καταδίκη του ακτιβιστή συμπατριώτη του χωρίς δικαίωμα αναστολής ή αποφυλάκισης υπό όρους. Αντιδρώντας, ο τούρκος υπουργός Δικαιοσύνης μίλησε για «παρέμβαση στα εσωτερικά», επισημαίνοντας ότι «η Γερμανία έχει ποδοπατήσει πολλές φορές τη δικαιοσύνη». Οπως είχε πράξει προ ημερών και ο πρόεδρος Ερντογάν, αντιδρώντας στα λεχθέντα Μπάιντεν περί γενοκτονίας των Aρμενίων, συνιστώντας στις ΗΠΑ «να κοιταχτούν στον καθρέφτη και να αναλογιστούν τι έκαναν στους ιθαγενείς της ηπείρου τους».
Οι φραστικές αντιδράσεις της Δύσης – με άλλους κύριους εκφραστές της τον ύπατο εκπρόσωπο της ΕΕ κ. Μπορέλ και το Συμβούλιο της Ευρώπης – προφανώς δεν νουθετούν τον τούρκο πρόεδρο, ο οποίος αισθάνεται ευνοημένος από τις εξελίξεις στην Ουκρανία μετά την ευκαιρία που άδραξε να εμφανιστεί ως ειρηνοποιός! Υπενθυμίζοντας τεχνηέντως στη Δύση την αντίληψη περί της χρησιμότητας που έχει γι’ αυτήν η Τουρκία.
Ευχής έργον θα ήταν Ουάσιγκτον και Βρυξέλλες να δουν όχι με συγκυριακή ματιά την ακραία πολιτική του τούρκου προέδρου μέσα και πέρα από τη χώρα του. Οσα πράττει κατά των ίδιων των συμπολιτών του, ποδοπατώντας κάθε δυτική αντίληψη περί δικαιοσύνης, όπως και όσες εξαιρετικά επικίνδυνες ανατροπές αποπειράται σε όλη σχεδόν τη γειτονιά του και την Ανατολική Μεσόγειο, δεν πρέπει να παραμερίζονται χάριν μιας εικαζόμενης χρησιμότητας της Τουρκίας. Οι δυτικές αρχές και αξίες που έχουν ήδη υποστεί πλήγματα από την Τουρκία και τη συμπεριφορά της τόσο έναντι των τούρκων πολιτών όσο και έναντι των γειτόνων της, κάθε άλλο παρά συμμαχική σοβαρότητα και συνέπεια από την Αγκυρα προοιωνίζονται. Οι απειλές πολέμου στο Αιγαίο, οι ναυτικές προκλήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο έναντι Γαλλίας και Ιταλίας και όλη η επιθετική ρητορική που μέχρι πρόσφατα υιοθετούσε, είναι περίεργο πώς δεν συγκινούν τον Αντονι Μπλίνκεν που, παρά την τραυματική εμπειρία των S-400, αρκέστηκε σε μια προσχηματική αναστολή προμήθειας από την Αγκυρα της δεύτερης δόσης των ρωσικών συστοιχιών για να διαδηλώσει την επιθυμία του για επίσπευση του εξοπλιστικού προγράμματος της Τουρκίας. Ας μη λησμονείται όμως ότι, επί δεκαετίες, η Δύση πρωτοστατούσε σε έναν αγώνα υπέρ αρχών και αξιών. Οταν, τώρα, η Ουάσιγκτον δίνει προτεραιότητα στα εξοπλιστικά της Τουρκίας και τον εκ νέου εναγκαλισμό της, «ξεχνώντας» τις έννοιες των Δικαιωμάτων, της Ελευθερίας, της Δημοκρατίας και της Δικαιοσύνης, πολλά ερωτηματικά δημιουργούνται στους συμμάχους της που βλέπουν μια ανησυχητική ασυνέχεια σε λόγους και σε πράξεις.
*Ο Γιώργος Κακλίκης είναι πρέσβης επί τιμή