ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ – ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ (Δ.Ε.Ε.) ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΤΟΥ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΣ Του Υποστρατήγου ΕΛ.ΑΣ Ε. ΚΥΡΙΑΚΑΚΗ
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ – ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ (Δ.Ε.Ε.) ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΤΟΥ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΣ
Του Υποστρατήγου ΕΛ.ΑΣ Ε. ΚΥΡΙΑΚΑΚΗ
Διευθυντού Διευθύνσεως Εγκληματολογικών Ερευνών της ΕΛ.ΑΣ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Η κατάργηση των συνόρων στη δεκαετία του ΄90, στο χώρο της Βαλκανικής και της Ανατολικής Ευρώπης και το ρεύμα μετανάστευσης που ακολούθησε από αυτές και από Χώρες του Τρίτου Κόσμου προς τις περισσότερο ανεπτυγμένες Χώρες, σε συνδυασμό με την παγκοσμιοποίηση της οικονομίας, την τεχνολογική επανάσταση και τα επιτεύγματα της Βιοτεχνολογίας, δημιούργησαν νέα δεδομένα στο Χάρτη της Εγκληματικότητας Διεθνώς.
Σήμερα, αναμφισβήτητα, η εξιχνίαση του εγκλήματος περνάει κατά ένα μεγάλο ποσοστό στην αρμοδιότητα των Εγκληματολογικών Εργαστηρίων και η συμβολή της Επιστημονικής Αστυνομίας στον τομέα αυτό, είναι πλέον καθοριστική και παραδεκτή από όλους.
Είναι γνωστό ότι, τα τελευταία χρόνια η έμφωνη μαρτυρία έχει καταστεί μαχητή, ρευστή και έχει υποστεί ισχυρό κλονισμό, τόσο από τις εξελίξεις που συντελούνται ιδιαίτερα στο Δικονομικό Σύστημα, όσο και από αυτή καθ΄εαυτή τη φύση της, με τις ανθρώπινες αδυναμίες, καθώς και την εμπλοκή της στον κυκεώνα των σκοπιμοτήτων.
Κατά συνέπεια, οι μόνοι αδέκαστοι, αδιάψευστοι και αδιαμφισβήτητοι μάρτυρες παραμένουν τα ίχνη και τα πειστήρια, τα «επισκεπτήρια» δηλαδή των εγκληματιών στον τόπο του εγκλήματος. Έτσι, τα ίχνη των χεριών, ποδιών ή υποδημάτων τους, τα ίχνη των όπλων, μέσων και εργαλείων που χρησιμοποίησαν, οι τρίχες του σώματός τους, οι οργανικές και βιολογικές τους ουσίες, οι ίνες των ενδυμάτων τους, αλλά και κάθε τι που άφησαν στη σκηνή του εγκλήματος, είναι αντικείμενο επιστημονικής έρευνας και περαιτέρω εκμετάλλευσης, αφού δεν μεταβάλλεται, δεν αλλοιώνεται και δεν διαστρεβλώνουν τα γεγονότα, εκ προθέσεως.
ΟΡΓΑΝΩΣΗ – ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ
Η Διεύθυνση Εγκληματολογικών Ερευνών (Δ.Ε.Ε) είναι η Εθνική Εγκληματολογική Υπηρεσία της Χώρας, έχει Διοικητική αυτοτέλεια και υπάγεται απευθείας στο Αρχηγείο της Ελληνικής Αστυνομίας.
Λειτουργεί σε κεντρικό επίπεδο (Δ.Ε.Ε) και περιφερειακό, με την Υποδιεύθυνση Εγκληματολογικών Ερευνών Βόρειας Ελλάδας (Υ.Ε.Ε.Β.Ε.) στη Θεσσαλονίκη και 64 Γραφεία Εγκληματολογικών Ερευνών (Γ,Ε.Ε.) στις έδρες των Πρωτοδικείων.
Το νομικό πλαίσιο λειτουργίας της στηρίζεται στις διατάξεις του άρθρου 30 του Π.Δ. 14/2001 (ΦΕΚ Α-12), του Π.Δ. 198/1992 (ΦΕΚ Α-92) και του Π.Δ. 342/1977 (ΦΕΚ Α-109) το οποίο αποτελεί και τον Κανονισμό Λειτουργίας της.
Τα Εργαστήρια της Δ.Ε.Ε. είναι θεσμοθετημένα, ως τα μοναδικά Κρατικά Εργαστήρια, εφαρμόζουν δε μεθόδους και τεχνικές που είναι Επιστημονικοτεχνικά τεκμηριωμένες, Διεθνώς αναγνωρισμένες και Δικαστικώς παραδεκτές, παρέχοντας έτσι σημαντική υποστήριξη και βοήθεια στο έργο των Διωκτικών Αρχών της Χώρας, που σχετίζεται με την εξιχνίαση-δίωξη του εγκλήματος, κοινού και οργανωμένου, καθώς και της τρομοκρατίας, συμβάλλοντας αποφασιστικά στην καταστολή της εγκληματικότητας.
Η Δ.Ε.Ε. έχει ενταχθεί στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο Εγκληματολογικών Ινστιτούτων (ENFSI), ανταλλάσσει πληροφορίες μεταξύ κρατών-μελών της Ε.Ε. μέσω INTERPOL, EUROPOL, EURODAC, Συνθήκης SCHENGEN κ.λ.π. και εκπροσωπείται με εμπειρογνώμονες Αξιωματικούς σε Ομάδες Εργασίας της Ε.Ε. για θέματα Επιστημονικοτεχνικού – Εγκληματολογικού ενδιαφέροντος.
Τα Επιστημονονικοτεχνικά Τμήματα και Εργαστήριά της στελεχώνουν εξειδικευμένοι Αξιωματικοί Γενικών Καθηκόντων με τις αντίστοιχες κατά αντικείμενο ειδικότητες πραγματογνωμόνων, καθώς και Αξιωματικοί – Βαθμοφόροι Ειδικών Καθηκόντων, κάτοχοι πτυχίων Α.Ε.Ι. – Τ.Ε.Ι. και μεταπτυχιακών τίτλων.
Προκειμένου το επιστημονικοτεχνικό προσωπικό της Δ.Ε.Ε. να είναι συνεχώς καταρτισμένο και ενήμερο των εξελίξεων που συντελούνται Διεθνώς, στον τομέα της Εγκληματολογικής Επιστήμης, μετεκπαιδεύεται σε ετήσια βάση και μετέχει ανελλιπώς σε εκπαιδεύσεις και σεμινάρια που πραγματοποιούνται στο Εξωτερικό.
ΥΛΙΚΟΤΕΧΝΙΚΗ ΥΠΟΔΟΜΗ Δ.Ε.Ε.
Η Πολιτεία, αναγνωρίζοντας το σημαντικό ρόλο της Δ.Ε.Ε. στην καταπολέμηση της εγκληματικότητας, διαθέτει σημαντικά κονδύλια για τη δημιουργία σύγχρονης επιστημονικοτεχνικής υποδομής, με την προμήθεια και λειτουργία Συστημάτων υψηλής τεχνολογίας.
Σήμερα στη Δ.Ε.Ε. είναι εγκατεστημένα και λειτουργούν :
- Αυτόματο Σύστημα Συγκριτικής Εξέτασης Ιχνών Καλύκων και Βολίδων (I.B.I.S.).
- Ηλεκτρονικό Σύστημα Εξέτασης Κλειδιών.
- Ηλεκτρονικοί Θάλαμοι Εξερεύνησης Επιφανειών Αντικειμένων.
- Αυτόματο Σύστημα Αναγνώρισης Δακτυλικών Αποτυπωμάτων (Α.Σ.Α.Δ.Α.).
- Ηλεκτρονικό Μικροσκόπιο Σάρωσης (S.E.M).
- Συσκευή Ανάλυσης Φάσματος Ελέγχου Παραχαραγμένων Χαρτονομισμάτων Αξιογράφων και Εντύπων (V.S.C.).
- Σύστημα Τηλεμετάδοσης Εικόνας (PHOTOPHONE)
- Εθνικό Κέντρο Ανάλυσης ΕΥΡΩ – Σύστημα Παρακολούθησης Παραχάραξης.
- Αυτόματο Σύστημα Αρχειοθέτησης Αναζήτησης Φωτογραφιών (I.S.I.S.).
- Εργαστήριο Ανάλυσης Βιολογικών Υλικών (D.N.A.).
- Τομέας Εξέτασης Εγγράφων και Γραφής.
- Σύστημα Εξέτασης Φωνής και Ήχου (VOICE)
- Τομέας Εξέτασης Ψηφιακών Πειστηρίων (D.E.E.L.).
Επίσης έχουν παραληφθεί 4 αναλυτές αλληλουχιών βάσεων DNA τελευταίας τεχνολογίας και ο εξοπλισμός για τη δημιουργία της Εθνικής Βάσης Δεδομένων DNA, ενώ αναμένεται η παραλαβή νέου συστήματος Α.Σ.Α.Δ.Α. για τις ανάγκες εξακρίβωσης της ταυτότητας των προσαγομένων ατόμων.
Τέλος εξοπλίσθηκε και λειτουργεί η Εθνική Μονάδα EURODAC στα πλαίσια της συνθήκης του Δουβλίνου για τους αιτούντες πολιτικό άσυλο, ενώ παράλληλα δημιουργήθηκε το αναγνωρισμένο από την INTERPOL Ευρωπαϊκό Κέντρο Εκπαίδευσης Δακτυλικών Αποτυπωμάτων, με πλήρη εξοπλισμό και δυνατότητα εκπαίδευσης ατόμων της ημεδαπής και αλλοδαπής που κατανοούν την Ελληνική γλώσσα.
ΠΡΟΟΠΤΙΚΉ Δ.Ε.Ε.
Προκειμένου η Δ.Ε.Ε. να είναι αυτοτελής, διεπιστημονική, έχοντας Εθνική και όχι μόνο εμβέλεια και να παραμείνει εφάμιλλη των Εγκληματολογικών Υπηρεσιών των τεχνολογικά προηγμένων Χωρών, ώστε να ανταποκριθεί κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο στη σημαντική αποστολή της, είναι ανάγκη να αναβαθμισθεί και να μετεξελιχθεί σε ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ (Ε.Κ.Α.Ε.Ε.).
Προς το σκοπό αυτό, απαιτείται να γίνει Οργανωτικός και Λειτουργικός ανασχεδιασμός της Δ.Ε.Ε., ο οποίος να περιλαμβάνει, μεταξύ των άλλων, την ίδρυση Σχολής Εγκληματολογικών Σπουδών και τη δημιουργία Κέντρου Περιφερειακής Συνεργασίας στην Υ.Ε.Ε.Β.Ε. (Θεσσαλονίκη), για παροχή τεχνογνωσίας σε θέματα εγκληματολογικής έρευνας, στις Βαλκανικές και πρώην Ανατολικές χώρες.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Η παγκοσμιοποίηση του εγκλήματος, σε συνδυασμό με τις συντελούμενες ευρύτερες Κοινωνικοπολιτικές, Οικονομικές και Τεχνολογικές ανακατατάξεις, θα απαιτήσουν ριζικές αλλαγές στο υφιστάμενο Διεθνές Νομικό Πλαίσιο, καθώς και στα Εθνικά, Αστυνομικά και Δικαστικά συστήματα.
Στα πλαίσια αυτά, καθίσταται επιτακτική η ανάγκη εκσυγχρονισμού των διωκτικών μεθόδων και διαδικασιών, που εφαρμόζουν οι Διωκτικές Αρχές στη δίωξη του εγκλήματος, η αποτελεσματικότητα των οποίων θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από την εκμετάλλευση των δυνατοτήτων των Εγκληματολογικών Εργαστηρίων.