IΡΑΝ. ΈΝΑΣ ΣΥΣΧΕΤΙΣΜΟΣ ΠΟΥ ΠΡΟΚΑΛΕΙ ΑΝΗΣΥΧΙΕΣ. Toυ Κωνσταντίνου Κύπριου
IΡΑΝ. ΈΝΑΣ ΣΥΣΧΕΤΙΣΜΟΣ ΠΟΥ ΠΡΟΚΑΛΕΙ ΑΝΗΣΥΧΙΕΣ.
Toυ Κωνσταντίνου Κύπριου
| Οι φιλοδοξίες της Ιρανικής κυβέρνησης να καταστήσει την χώρα της, μία ισχυρή περιφερειακή δύναμη, σε συνδυασμό με την εξωτερική πολιτική που ακολουθεί το κυβερνητικό καθεστώς από την εποχή της Ισλαμικής Επανάστασης, έχουν φέρει την Ιρανική Ισλαμική Δημοκρατία πολλές φορές σε πολιτική αντιπαράθεση με το Διεθνή παράγοντα και ιδιαίτερα τις Ηνωμένες Πολιτείες και το στενό κύκλο των συμμάχων των. Οι προβληματισμοί, που συσχετίζονται με το Βαλλιστικό πυραυλικό πρόγραμμα του Ιράν, βρίσκουν έμπρακτη υλοποίηση στην αναφορά του ως ενός εκ των κινδύνων, που προβλέπεται να αντιμετωπίσει η αντιπυραυλική ασπίδα των Ηνωμένων Πολιτειών. Το δεύτερο άμεσα συσχετιζόμενο θέμα που έχει προκύψει και στο οποίο έχει δοθεί ιδιαίτερη σημασία από τη Διεθνή Κοινότητα, είναι το πρόγραμμα πυρηνικής ενεργείας του. Σεβαστή η επιθυμία του Ιράν ως προς την αξιοποίηση ειρηνικών μορφών πυρηνικής ενέργεας, όμως βάσιμες και οι Διεθνείς ανησυχίες, καθώς οι διαφορές μεταξύ των εγκαταστάσεων παραγωγής και αξιοποίησης πυρηνικών καυσίμων και ενέργειας, εγκαταστάσεως παραγωγής πρώτων υλών αλλά και τις διαδικασίες εμπλουτισμού του ουρανίου προς αξιοποίησή του δια την παραγωγή ατομικών και πυρηνικών όπλων, είναι κυριολεκτικά ανύπαρκτες. Τα τελευταία αναφερόμενα,σε συνδυασμό με τη λειτουργία ενός μακροχρόνιου βαλλιστικού πυραυλικού προγράμματος, έχουν δημιουργήσει έκδηλες ανησυχίες στη διεθνή κοινότητα, ιδιαίτερα στις ΗΠΑ και στο Ισραήλ, δεδομένων της γνωστής πολιτικής κατάστασης καθώς και της σχετικής ρητορικής εκ μέρους επισήμων ανωτάτων αντιπροσώπων της Ιρανικής κυβέρνησης. Παρά τις διεθνείς διαμεσολαβητικές προσπάθειες το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν όπως και το Βαλλιστικό εξακολουθεί να τρέχει κανονικά. Η πρόσφατη εκτόξευση του διαστημικού φορέα Καβοσγκάρ-3, η τρίτη επιτυχημένη του συγκεκριμένου τύπου, καθώς και η τοποθέτηση σε τροχιά του πρώτου Ιρανικού δορυφόρου, δείχνουν ότι το Ιράν διαθέτει πλέον την δυνατότητα κατασκευής βαλλιστικών 7τυραύλων μεγάλου βεληνεκούς, καθώς τα προγράμματα ανάπτυξης και παραγωγής της συγκεκριμένης κατηγορίας πυραυλικών συστημάτων τεχνολογικά συσχετίζονται και αποτελούν το πρώτο βήμα ανάπτυξης πυραυλικών φορέων οπλικών συστημάτων της αναφερόμενης κατηγορίας. Στην προκειμένη περίπτωση καθώς το τεχνολογικό επίπεδο του Ιράν, όσον αφορά την συγκεκριμένη κατηγορία οπλικών συστημάτων, είναι ακόμα χαμηλό, όπως και γενικότερα η συγκριμένη κατηγορία δεν παρουσιάζει ιδιαίτερη ακρίβεια, η λύση συνήθως δίνεται με την ενσωμάτωση όπλων μαζικής καταστροφής, δηλαδή χημικών, βιολογικών ή πυρηνικών κεφαλών. Στα τελευταία αναφερόμενα εναποθέτεται ο δεδομένος συσχετισμός του συγκεκριμένου προγράμματος με το πρόγραμμα πυρηνικής ενέργειας του Ιράν, καθώς και οι ιδιαίτερες ενστάσεις επί των συγκεκριμένων προγραμμάτων αλλά και οι επιφυλάξεις και οι ανησυχίες από μέρους της διεθνούς κοινότητας. Η πρόσφατη απόφαση της αποστολής ουρανίου στο εξωτερικό, προκείμενου ο εμπλουτισμός του να διεξαχθεί υπό την εποπτεία του διεθνούς παράγοντα και της Διεθνής Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας, θα αμβλύνει τις εντάσεις καθώς θα διασφαλίζονταν η ειρηνική χρήση του ουρανίου αφού το Ιράν θα λαμβάνει μόνο τις αναγκαίες ποσότητες για το πρόγραμμα πυρηνικής ενέργειας, εμπλουτισμένο στον κατάλληλο βαθμό ώστε να μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο για ειρηνικούς σκοπούς. Η οπισθοχώρηση του Ιράν στην συγκεκριμένη απόφαση, όταν δεν κατέστη δυνατόν να συμφωνηθεί ο βαθμός εμπλουτισμού του ουρανίου, αναδεικνύει ότι τουλάχιστον η πολιτική σύγκρουση με μέρος της διεθνούς κοινότητας είναι πλέον αναπότρεπτη. Η δεδομένη σύγκρουση επιταχύνεται και από την έναρξη παραγωγής ουρανίου στο πειραματικό αντιδραστήρα της Τεχεράνης με επίπεδο εμπλουτισμού μεγαλύτερο του απαραίτητου ως προς τη χρήση για ειρηνικούς σκοπούς. Οι πρώτες κινήσεις φαίνεται ότι αφορούν την επιβολή κυρώσεων στο Ιράν και γενικότερα τη σκλήρυνση της στάσης της διεθνούς κοινότητας. Επιπλέον δε προβλέπεται να τεθεί το ζήτημα στο Συμβούλιο Ασφαλείας, αν και η λήψη σχετικής απόφασης αντιμετωπίζεται επί του παρόντος με σκεπτικισμό, καθώς δεν αναμένεται η υποστήριξη σχετικών μέτρων κατά του Ιράν από όλα τα κράτη. Επί του παρόντος δεν παρουσιάζονται κάποια σενάρια εισβολής ή επιθετικής επιχείρησης εναντίον του Ιράν. Σε οποιαδήποτε περίπτωση όμως, οι αυξημένες αμυντικές δαπάνες του Ιράν συνεχίζονται με τη γενικότερη αμυντική πολιτική του να καταστεί περιφερειακή δύναμη, όπως αναφέρθηκε. Όπως συνεχίζεται και η ανάπτυξη εγχώριων οπλικών συστημάτων, ιδιαίτερα δε συστήματα που δε δίνεται η άδεια εξαγωγής από τη χώρα προέλευσης. Η γενικότερη κατάσταση θα εξακολουθήσει να δυναμιτίζει την ευρύτερη περιοχή ανεβάζοντας την ένταση και προσδίδοντας ιδιαίτερη διάσταση, δεδομένης της αντιπαράθεσης μεταξύ Ισραήλ και Ιράν. Δεδομένης της προϊστορίας, δηλαδή της επιδρομής και καταστροφής του κεντρικού αντιδραστήρα του αντίστοιχου προγράμματος του Ιράκ στο παρελθόν, οι εικασίες και οι Ιρανικές έρευνες, σε συσχετισμό με τις πάγιες δηλώσεις κατά του Ισραήλ αλλά και τη σκληροπυρηνική στάση του Ιράν στον προκείμενο τομέα, δεν αποκλείουν την επανάληψη παρόμοιας ενέργειας. Ενέργεια για την αντιμετώπιση της οποίας το Ιράν προετοιμάζεται, αγοράζοντας αντιαεροπορικά όπλα καθώς και ενισχύοντας τις εγκαταστάσεις των εργοστασίων του. Παράγοντας, που δεν έχει ληφθεί υπόψη ακόμα και παραμένουν άγνωστες οι πτυχές του, είναι πως θα επιδράσει η γενικότερη κατάσταση και το αναφερόμενο θέμα στους Ιρανο — Σαουδαραβικούς συσχετισμούς, δεδομένου ότι οι σχέσεις μεταξύ των δύο αυτών κρατών είναι ιδιαίτερα τεταμένες, καθώς πέραν των θρησκευτικών διαφορών τους, επηρεάζονται και από τον μεταξύ τους περιφερειακό ανταγωνισμό. Στο παρελθόν, εξοπλιστικά προγράμματα, είχαν σχεδιαστεί αποκλειστικά στα πλαίσια του αναφερομένου ανταγωνισμού όπως έγιναν και πρόσφατες αγορές οπλικών συστημάτων. Εν κατακλείδι, εφόσον το Ιράν προχωρεί στο εμπλουτισμό του ουρανίου και το συγκεκριμένο πρόγραμμα να περνά στην τελική φάση του, χωρίς την συνεργασία και την συγκατάθεση του Διεθνούς παράγοντα, δεν θα πρέπει παρά πλέον να είναι αναμενόμενες ραγδαίες εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή αλλά και στο χώρο των εξοπλιστικών προγραμμάτων. |