Blog

Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπένζαμιν Νετανιάχου, αν και κέρδισε έστω και οριακά για πέμπτη συνεχή φορά στις εκλογές της 9ης Απριλίου 2019, δεν μπόρεσε να σχηματίσει κυβέρνηση, αφού δεν συμφώνησε τελικά ο Άβιγκντορ Λίμπερμαν του κόμματος Yisrael Beiteinu και έτσι ορίστηκαν τελικά επαναληπτικές εκλογές για την 17η Σεπτεμβρίου 2019. Έτσι πλησιάζοντας πλέον στις εκλογές άρχισαν να παρουσιάζονται δημοσκοπήσεις, που αποκαλύπτουν την υφιστάμενη πολιτική στάση των Ισραηλινών.

---

Το Ισραηλινό Πολιτικό Σύστημα

Κρίνεται σκόπιμο να αναφερθούμε στο πολιτικό – κοινοβουλευτικό σύστημα του Ισραήλ. Έτσι το Ισραήλ είναι κοινοβουλευτική δημοκρατία με νομοθετικούς, εκτελεστικούς και δικαστικούς κλάδους. Ο αρχηγός του κράτους είναι ο Πρόεδρος, του οποίου οι αρμοδιότητες είναι κυρίως εθιμοτυπικές. Η Κνέσετ, η νομοθετική αρχή του Ισραήλ, είναι το κοινοβούλιο με 120 έδρες, που λειτουργεί με συνεδριάσεις της ολομέλειας και με 12 διακομματικές επιτροπές. Τα μέλη της εκλέγονται κάθε 4 χρόνια με εθνικές εκλογές, στις οποίες συμμετέχουν και οι Ισραηλινοί του εξωτερικού. Το κυριότερο όμως είναι ότι οι εκλογές στο Ισραήλ διεξάγονται με το σύστημα της απλής αναλογικής εκπροσώπησης. Σήμερα το εκλογικό όριο για την είσοδο ενός κόμματος στην Κνεσέτ είναι το 3,25%. Έτσι λόγω της απλής αναλογικής, κανένα κόμμα δεν μπορεί να συγκεντρώσει την απόλυτη πλειοψηφία, με αποτέλεσμα οι εκάστοτε κυβερνήσεις του Ισραήλ, να είναι πάντα κυβερνήσεις συνεργασίας.

Η Δημοσκόπηση

Έτσι στον ιστότοπο του ειδησεογραφικού δικτύου i24NEWS και της εφημερίδας Israel Hayom δημοσιεύτηκαν τα αποτελέσματα δημοσκόπησης για τις επικείμενες βουλευτικές εκλογές στο Ισραήλ , σύμφωνα με την οποία, η πλειονότητα των Ισραηλινών πρόκειται να ψηφίσει με τον ίδιο τρόπο. Συγκεκριμένα , το 60% των Ισραηλινών δηλώνουν ότι τον Σεπτέμβριο θα ψηφίσουν το ίδιο κόμμα που ψήφισαν στις εκλογές του Απριλίου. Το 23% των ισραηλινών ψηφοφόρων δηλώνουν ότι θα ψηφίσουν διαφορετικό κόμμα, ενώ το 17% των ερωτηθέντων δήλωσαν ότι δεν έχουν αποφασίσει ακόμη εάν θα ψηφίσουν το ίδιο κόμμα. Ένα πολύ μεγάλο μέρος των ψηφοφόρων του Likud, του συνασπισμού κομμάτων της Γαλανόλευκης [Kahol Lavan] και του Yisrael Beiteinu δηλώνουν ότι πρόκειται να ψηφίσουν πάλι το ίδιο κόμμα (79%, 71%, και 72% αντίστοιχα), ενώ μόνο το 33% όσων ψήφισαν το κόμμα των Εργατικών τον Απρίλιο πρόκειται να το ξαναψηφίσουν. Οι ερωτηθέντες απάντησαν στα ακόλουθα ερωτήματα:
· Εάν γίνονταν σήμερα εκλογές ποιο κόμμα θα ψηφίζατε;
Απάντηση αναγόμενη σε κερδισμένες έδρες κομμάτων
ü Likud: 32
ü Συνασπισμός κομμάτων της Γαλανόλευκης [Kahol Lavan] : 31
ü Συνασπισμός κομμάτων Joint List: 12
ü Yisrael Beiteinu: 10
ü Συνασπισμός κομμάτων Yamina: 10
ü Κόμμα υπερορθόδοξων Εβραίων Shas: 8
ü Συνασπισμός κομμάτων υπερορθόδοξων Εβραίων United Torah Judaism: 7
ü Συνασπισμός κομμάτων Democratic Union: 6
ü Συνασπισμός κόμματος των Εργατικών HaAvoda με το κόμμα Gesher1: 4

· Η Κατανομή παρατάξεων των 120 εδρών:
ü Δεξιά πτέρυγα: 57 έδρες
ü Κεντροαριστερά πτέρυγα: 53 έδρες
ü Yisrael Beiteinu: 10 έδρες

· Τι είδους κυβέρνηση θα προτιμούσατε να σχηματιστεί μετά τις εκλογές;
ü Κυβέρνηση ενότητας του Likud με το Kahol Lavan: 26%
ü Κυβέρνηση κομμάτων της δεξιάς (με οριακό ποσοστό): 23%
ü Κυβέρνηση του Kahol Lavan με αριστερά κόμματα: 21%
ü Κυβέρνηση Likud, δεξιών κομμάτων και Εργατικών: 14%
ü Δεν γνωρίζω: 16%

· Ποιος νομίζετε ότι είναι ο καταλληλότερος πρωθυπουργός;
ü Binyamin Netanyahu: 39%
ü Benny Gantz: 23%
ü Yair Lapid: 5%
ü Ehud Barak: 4%
ü Amir Peretz [επικεφαλής Εργατικών]: 3%
ü Avigdor Lieberman [επικεφαλής Yisrael Beiteinu]: 3%
ü Άλλες απαντήσεις: 18% [στην ε/φ Israel Hayom]

Η Ανάλυση Κομμάτων και Συνασπισμών

Όπως διαπιστώνεται, εκτός του ισχυρού δεξιού κόμματος Likud του πρωθυπουργού Νετανιάχου, έχουμε πληθώρα συνασπισμών μικρότερων κομμάτων, πράγμα σύνηθες στο πολιτικό προσκήνιο του Ισραήλ. Αναλύοντας τους Συνασπισμούς κομμάτων, τα αυτοτελή κόμματα καθώς και τον πολιτικό τους προσδιορισμό, των κομμάτων , που αναμένεται να κερδίσουν έδρες στην Κνεσέτ, παρατηρούμε τα εξής:
Το Likud (Λικούντ), είναι η βασική κεντροδεξιά παράταξη στο Ισραήλ. Ιδρύθηκε το 1973 αρχικά ως ένας συνασπισμός διάφορων δεξιών και φιλελεύθερων κομμάτων και το 1988 έγινε η μετατροπή του σε ενιαίο κόμμα. Σήμερα ηγέτης του Λικούντ και πρωθυπουργός του Ισραήλ είναι ο Μπενιαμίν Νετανιάχου.
Στον Συνασπισμό του κόμματος της Γαλανόλευκης [Kahol Lavan], συμμετέχουν τα κεντρώα κόμματα Hosen Le Yisrael (Israel Resilience) του Benny Gantz, πρώην Αρχηγού των Ενόπλων Δυνάμεων και Yesh Atid του Yair Lapid και το κεντροδεξιό κόμμα Telem του Moshe Ya’alon, πρώην Υπουργού Άμυνας και πρώην Αρχηγού των Ενόπλων Δυνάμεων
Ο Συνασπισμός κομμάτων Joint List είναι Συνασπισμός των αραβικών/ακροαριστερών κομμάτων Hadash, Ra’am, Ta’al και Balad
To κόμμα Yisrael Beiteinu , αυτοχαρακτηρίζεται ως «ένα εθνικό κίνημα με ένα καθαρό όραμα να ακολουθήσει τον γενναίο δρόμο του Ζεβ Γιαμποτίνσκι», του ιδρυτή του ρεβιζιονιστικού Σιωνισμού. Παραδοσιακά, η εκλογική του βάση αποτελούνταν από κοσμικούς, Ρωσόφωνους ψηφοφόρους. Αρχηγός ο Αβιγκντόρ Λίμπερμαν.
Ο Συνασπισμός κομμάτων Yamina είναι ένας συνασπισμός δεξιών και ακροδεξιών κομμάτων που αποτελείται από το κόμμα της Νέας Δεξιάς (New Right) και τον συνασπισμό κομμάτων της Ενωμένης Δεξιάς (Union of Right Wing)
Το Κόμμα υπερορθόδοξων Εβραίων Shas, είναι Δεξιό συντηρητικό θρησκευόμενο κόμμα που εκπροσωπεί τις κοινότητες των υπερορθόδοξων σεφαραδιτών Εβραίων και των υπερορθόδοξων Εβραίων με καταγωγή από τη Μέση Ανατολή.
Ο Συνασπισμός κομμάτων υπερορθόδοξων Εβραίων United Torah Judaism είναι Συνασπισμός δύο δεξιών συντηρητικών θρησκευόμενων κομμάτων (Degel Hatorah και Agudat Yisrael) που εκπροσωπεί τις κοινότητες των υπερορθόδοξων ασκεναζιτών Εβραίων (με καταγωγή από δυτική και ανατολική Ευρώπη).
Ο Συνασπισμός κομμάτων Democratic Union είναι Συνασπισμός αριστερών κομμάτων στον οποίο συμμετέχουν το αριστερό σοσιαλδημοκρατικό κόμμα Meretz, το κόμμα Democratic Israel που ιδρύθηκε [07/06/19] από τον πρώην Π/Θ Ehud Barak και η Stav Shaffir που αποχώρησε από το κόμμα των Εργατικών.
Ο Συνασπισμός κόμματος των Εργατικών είναι Κεντροαριστερός συνασπισμός κομμάτων των HaAvoda και Gesher.

Εκτιμήσεις.

Όπως διαπιστώνεται, η πολιτική ανθρωπογεωγραφία των κομμάτων καλύπτει όλο το φάσμα των πολιτικών πεποιθήσεων, αν συμπεριλάβουμε όλα τα κόμματα που συμμετείχαν στις εκλογές της 9ης Απριλίου 2019, συνολικά 43 κόμματα. Όμως από αυτά λιγότερα από τα μισά εκπροσωπούνται στην Κνεσέτ των 120 βουλευτών, για αυτό και υπάρχει πληθώρα συνασπισμών, άρα και συνεργασίας. Εξάλλου ουδέποτε στην ιστορία του Ισραήλ είχαμε μονοκομματικές κυβερνήσεις, αλλά πάντα κυβερνήσεις Συνασπισμού και συνεργασίας των πολιτικών κομμάτων, με ότι αυτό, καλό ή κακό αν υπάρχει, συνεπάγεται. Πάντως αν και είναι σχετικά νωρίς για την σαφή ένδειξη της τάσης των Ισραηλινών για τις επόμενες εκλογές, φαίνεται ότι κάπως έτσι θα εξελιχθούν τα αποτελέσματα των εκλογών, με οριακά νικητή τον Μπένζαμιν Νετανιάχου, από το δυναμικό νέο κόμμα της Γαλανόλευκης, ή το κόμμα των στρατηγών, όπως αναφέρεται στο Ισραήλ. Ακόμη θα πρέπει να λάβουμε υπόψη τον παράγοντα έκπληξη, που πάντα ελλοχεύει στις Ισραηλινές εκλογές και εμφανίζεται τακτικά, οπότε τότε να νικήσει το κόμμα της Γαλανόλευκης. Όμως εκεί θα ανακύψει το πιο σημαντικό θέμα, που είναι οι αναγκαίες συνεργασίες των κομμάτων, όπου άλλος να κερδίσει τις εκλογές και ενδεχομένως άλλος να κυβερνήσει στο Ισραήλ.

* Ο Ιωάννης Αθαν. Μπαλτζώης είναι αντιστράτηγος ε.α., πρώην Ακόλουθος Άμυνας στο Τελ Αβίβ, πρώην Αξιωματικός επιχειρήσεων της ECMM στον πόλεμο της Βοσνίας, Απόφοιτος Tactical Intelligence School (U.S. Army), με Μεταπτυχιακό (M.Sc.) στην Γεωπολιτική Ανάλυση, Γεωστρατηγική Σύνθεση και Σπουδές Άμυνας και Διεθνούς Δικαίου του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, μέλος του Δ.Σ. του Ελληνικού Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών (ΕΛΙΣΜΕ)