Blog

Η υπαρκτή πιθανότητα ενός θερμού επεισοδίου -ηθελημένου ή μη- πρέπει να εντυπωθεί στη συνείδηση του λαού, όχι για δημιουργία φοβικών συνδρόμων, αλλά για τον ενστερνισμό της αναγκαιότητας ύπαρξης ετοιμότητας, ενότητας και προετοιμασίας.

Στις ενημερωτικές ιστοσελίδες, στις 08 Δεκεμβρίου, γίνεται αναφορά στη συνέντευξη στην ΕΡΤ του Συμβούλου Εθνικής Ασφαλείας του Πρωθυπουργού, Αντιναυάρχου εα Διακόπουλου Αλεξάνδρου. Αναμφίβολα δηλώσεις παρόμοιων αξιωματούχων μεταφέρουν με ημιεπίσημο, αλλά συνήθως επεξηγηματικό και κατηγορηματικό τρόπο, τις διαθέσεις και μηνύματα των κυβερνήσεων παρέχοντας ενίοτε (εάν χρειαστεί) τη δυνατότητα επίσημης τήρησης αποστάσεως εξ αυτών. Ανάλογες δηλώσεις είχαν προ δεκαημέρου δημοσιοποιηθεί εκ μέρους του Αναπληρωτού Συμβούλου Εθνικής Ασφαλείας του Πρωθυπουργού, κ. Θάνου Ντόκου.

Στα μέσα ενημέρωσης, ως κυρίαρχο σημείο της συνέντευξης επιλέγει η αναφορά σε «μη ύπαρξη φόβου για θερμό επεισόδιο». Βέβαια, η προσεκτική ανάγνωση εντοπίζει ότι η παραπάνω δήλωση αναφέρεται περισσότερο στις συνέπειες του μνημονίου Τουρκίας – Λιβύης και όχι στο σύνολο των πολύπλευρων προκλήσεων και απαιτήσεων της Άγκυρας. Επιπλέον η αισιόδοξη αυτή εκτίμηση, συνοδεύεται και με δηλώσεις αποφασιστικότητας της Ελλάδος να παρεμποδίσει με κάθε τρόπο τουρκικές έρευνες ή γεωτρήσεις στην ελληνική υφαλοκρηπίδα. Ο κ. Ντόκος, προ ημερών, είχε εκπέμψει μήνυμα επιθυμίας συνεργασίας αλλά και ετοιμότητας πολεμικής σύγκρουσης. Ο Ναύαρχος έκανε αναφορά και στην αναλογικότητα των ελληνικών απαντήσεων σε ενδεχόμενες τουρκικές προκλήσεις με τη χρήση, της κατά περίπτωση, κατάλληλης απάντησης.

Ορθώς, παραπλήσια μηνύματα με τα προαναφερόμενα, πρέπει να εμπεριέχουν όλες τις δυνατές πιθανότητες, τις ημέτερες επιθυμίες και να επιδεικνύουν πειστικά την αποφασιστικότητα μας αλλά και τις συνέπειες και κινδύνους των ενεργειών του αντιπάλου σε περίπτωση επιμονής του. Ορθώς επίσης πρέπει να επιδεικνύουν μια μετριοπαθή στάση προς τη διεθνή κοινότητα, επιθυμία απόλυτης συμμόρφωσης προς το διεθνές δίκαιο, αλλά συνάμα να αποφεύγουν τη δημιουργία κλίματος ανησυχίας σε εσωτερικό και εξωτερικό. Η επίτευξη αυτών των πολλαπλών και αντικρουόμενων στόχων συνήθως ξεφεύγει της ευχέρειας ελιγμών που προσφέρει η πλούσια ελληνική γλώσσα. Για αυτό το λόγο και συχνά στρατεύονται ελαφρώς αποκλίνουσες τοποθετήσεις από διαφορετικά πρόσωπα.

Αναμφίβολα ουδείς πολίτης αυτής της χώρας, υποψήφιος επενδυτής ή και απλός τουρίστας δεν θα αισθάνονταν άνετα,όταν από επίσημα χείλη επικρέμεται η απειλή ενός θερμού επεισοδίου. Ας μη ξεχνάμε ότι οι «διαθέσεις και πράξεις » των παραπάνω είναι αυτές που θα επιτρέψουν την οικονομική μας ανόρθωση και κατά συνέπεια και την αναβάθμιση της αμυντικής μας ισχύος. Όμως η υπαρκτή πιθανότητα ενός θερμού επεισοδίου -ηθελημένου ή μη- πρέπει να εντυπωθεί στη συνείδηση του λαού, όχι για δημιουργία φοβικών συνδρόμων, αλλά για τον ενστερνισμό της αναγκαιότητας ύπαρξης ετοιμότητας, ενότητας και προετοιμασίας. Ασφαλώς και ο κίνδυνος μιας μικρής ή μεγάλης σύγκρουσης είναι απόλυτα εντυπωμένος στους υπευθύνους και υπηρέτες του αμυντικού μηχανισμού αλλά απαιτείται η, όσο το δυνατόν μεγαλύτερη, συναντίληψη και εγρήγορση από τα λαϊκά στρώματα. Καλό θα ήταν επίσης να αντιμετωπιστεί η ευρέως κυκλοφορούσα άποψη ότι τυχόν σύγκρουση θα είναι αποκλειστικά σημειακή και χαμηλής έντασης και διάρκειας. Η προετοιμασία μας πρέπει να είναι πάντοτε στο επίπεδο του «πολέμου πλήρους φάσματος» αυτού δηλαδή που εμπεριέχει όλες τις μορφές του πολέμου (συμβατικού και μη) και όλης της συγκρουσιακής μεθοδολογίας (συμβατικής αλλά και της ευρέως αναφερόμενης σήμερα με τους όρους ασύμμετρες απειλές, υβριδικές συγκρούσεις κλπ).

Ορθές και οι αναφορές των Συμβούλων στην αναλογικότητα των απαντήσεων καίτοι στο συγκεκριμένο επιχειρησιακό περιβάλλον και με τον συγκεκριμένο αντίπαλο που διαθέτει την πρωτοβουλία των κινήσεων, η αναλογικότητα είναι δύσκολα εφαρμόσιμη. Η επίκληση της βούλησης μας για μια απόλυτη και αμοιβαία καταστροφική σύγκρουση πρέπει πάντα να υφίσταται ως μια πιθανή επιλογή μας στο μυαλό του αντιπάλου. Αναφορές στην αναλογικότητα της απάντησης, από επίσημα χείλη, εκτιμώ ότι περιορίζουν την αποτρεπτική μας ικανότητα η οποία δεν πρέπει να αυτοπεριορίζεται στις επιλογές της. Το να επισείουμε πειστικά (ικανότητες και βούληση) την απειλή της επιλογής εξαπόλυσης μιας τρομακτικής ολικής σύγκρουσης (παρόμοιας της ψυχροπολεμικής MutualAssuredDestruction) πρέπει να παραμείνει «όπλο» της αποτρεπτικής μας πολιτικής προς αντιπάλους και φίλους. Επιπρόσθετα πρέπει να γίνει απολύτως κατανοητό ότι σε περίπτωση οποιαδήποτε «επεισοδίου», μικρής ή μεγαλύτερης έντασης και ανεξαρτήτως έκβασης, η ανακήρυξη των ελληνικών χωρικών υδάτων στα 12 ναυτικά μίλια θα έχει αμετάκλητα πραγματοποιηθεί τα πρώτα λεπτά της κρίσεως.

Σίγουρα, δηλώσεις, από όπου και αν προέρχονται, έχουν την ανάλογη με την πηγή, σημασία και δυναμική τους. Ο αντίπαλος όμως, πέραν της ακροάσεως των ημετέρων δηλώσεων, ανατρέχει και στον (συν)υπολογισμό των μετρήσιμων (μέχρι ενός βαθμού) αμυντικών μέσων και των διαθεσιμοτήτων τους. Οι δε δηλώσεις μας εμπεριέχουν την αξιοπιστία που συμβαδίζει και με τα διαθέσιμα μέσα μας. Εκεί δυστυχώς έχουμε πολύ δουλεία να κάνουμε υπό συνθήκες χρονικής πίεσης και οικονομικών δυσχερειών. Ακόμη όμως χειρότερη είναι η εικόνα μας -των κυβερνώντων ελίτ- για την ύπαρξη βούλησης και σθένους αντιπαράθεσης! Εδώ δυστυχώς χρειάζεται ακόμη μεγαλύτερη προσπάθεια. Ευελπιστώ να πλανιέμαι οικτρά.

*Ιπποκράτης Δασκαλάκης Αντιστράτηγος εα, Διευθυντής Μελετών ΕΛΙΣΜΕ.