Blog

Μεγάλη ανησυχία δημιουργείται τόσο σε περιφερειακό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο από την εδώ και 15 ημέρες κλιμάκωση της έντασης στις σχέσεις μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν, χωρών με πυρηνικό οπλοστάσιο, που το τελευταίο διήμερο, κατέληξε σε θερμά επεισόδια στην αμφισβητούμενη περιοχή του Κασμίρ. Επισημαίνεται ότι είναι η πρώτη σοβαρή στρατιωτική εμπλοκή εδώ και δεκαετίες.

Τι έχει συμβεί

Προχθές, Τρίτη ο Ινδός Υπουργός Εξωτερικών Βιτζάι Γκοκαλ, ανακοίνωσε ότι η Ινδική Πολεμική Αεροπορία σε μία … «μη στρατιωτική προληπτική ενέργεια», προσέβαλε Στρατόπεδο Εκπαιδεύσεως των ισλαμιστών ανταρτών «Jaish-e-Mohammed (JeM)» (Στρατός του Μοχάμεντ) που επιδιώκουν την απόσχιση του Κασμίρ που κατέχει η Ινδία. Η προσβληθείσα από τους Ινδούς περιοχή βρίσκεται στο ελεγχόμενο από το Πακιστάν Κασμίρ, 75 χιλιόμετρα από την «Γραμμή Ελέγχου» όπως ονομάζεται η όριος γραμμή μιας και εκεί δεν υπάρχουν επισήμως αναγνωρισμένα σύνορα. Το Πακιστάν αρχικά απείλησε θα ανταποδώσει το πλήγμα σε χρόνο και τόπο της επιλογής του ενώ ο Εκπρόσωπος Τύπου του Υπουργείου Άμυνας υπονόησε ακόμα και χρήση πυρηνικών όπλων.

Οι προχθεσινές ινδικές αεροπορικές επιθέσεις αποτελούν αντίποινα και αποσκοπούσαν στην μείωση της μαχητικής ικανότητας της τζιχαντιστικής «JeM» η οποία είχε αναλάβει την ευθύνη της βομβιστικής επίθεση αυτοκτονίας στο Ινδικό Κασμίρ τη 14 Φεβρουαρίου προκαλώντας τον θάνατο 44 ανδρών των Ειδικών Δυνάμεων Ασφαλείας της Ινδίας. Το Δελχί κατηγορεί το Ισλαμαμπάντ ότι υποθάλπτει τους αυτονομιστές αντάρτες που δρουν στο Ινδικό Κασμίρ ενώ για την βομβιστική επίθεση της 14 Φεβρουαρίου επέρριψε την ευθύνη στο Πακιστάν, που αρνήθηκε κάθε εμπλοκή. Κρίνεται σκόπιμο να επισημανθεί ότι η τζιχαντιστική «JeM» έχει χαρακτηριστεί εκτός από Ινδία, ΟΗΕ, ΗΠΑ και ΗΒ ως τρομοκρατική οργάνωση, ο δε ιδρυτής και Αρχηγός της Μασούντ Αζχάρ είχε επαφές και με την Αλ Κάιντα.

Με τις εκατέρωθεν επίγειες στρατιωτικές δυνάμεις σε κατάσταση συναγερμού, η συνέχεια δόθηκε χθες 27 Φεβρουαρίου με την κατάρριψη ενός ινδικού Α/Φ Mig-21 και την σύλληψη του πιλότου του. Πλέον κάνει μία υπερπαραγωγή προπαγανδιστικών βίντεο, σαν αυτά των Τούρκων στην περίπτωση της σύλληψης των 2 Στρατιωτικών μας.

Από Ινδικής πλευράς ενώ έχουν μιλήσει όλοι οι …Υπουργοί, παραμένει σιωπηλός ο Πρωθυπουργός Μόντι ο οποίος έχει συνεχώς δίπλα του τον Διοικητή της Υπηρεσίας Πληροφοριών και τον Αρχηγό των Δυνάμεων Ασφαλείας. Από την πλευρά του ο Πακιστανός Πρωθυπουργός Ιμράν Χαν υπεραμύνθηκε της κατάρριψης του Ινδικού Α/Φ αλλά φάνηκε στις δηλώσεις του συγκρατημένος και συμβιβαστικός. Τόνισε ότι πρέπει να επικρατήσει λογική και αυτοσυγκράτηση καθόσον και οι δύο χώρες έχουν πυρηνικά και ένας κακός υπολογισμός θα είναι καταστροφικός και για τις δύο πλευρές ενώ θα βοηθήσει για να βρεθούν οι υπεύθυνοι της βομβιστικής επίθεσης της 14 Φεβρουαρίου. Τόσο η Ινδία όσο και το Πακιστάν είχαν ανακαλέσει τους Πρέσβεις τους μετά την 14 Φεβρουαρίου όταν άρχισε να «φουντώνει» η κρίση.

Γιατί το Κασμίρ προκαλεί διαχρονική σοβαρή τριβή μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν

Το Κασμίρ είναι μία αμφιλεγόμενη στρατηγική περιοχή στους πρόποδες των Ιμαλάιων και αποτελεί εστία κρίσεων από το 1947 όταν Ινδία και Πακιστάν έγιναν κράτη. Το πρόβλημα δημιουργήθηκε όταν τα ημιαυτόνομα «Πριγκιπάτα» της αποικιοκρατικής Ινδίας διαχωρίζονταν στα δυο νέα σχηματιζόμενα κράτη. Ενώ ο Μαχαραγιάς του Κασμίρ προτίθετο να ενταχθεί στην Ινδία αντιμετώπισε μουσουλμανική εξέγερση. Το Δελχί ζήτησε άμεση ένταξη, έστειλε Στρατό που πολέμησε με το Πακιστάν και έτσι διαμοιράστηκε μεταξύ των δυο, καταλήγοντας σε αυτό που σήμερα ονομάζουμε «Γραμμή Έλεγχου». Το Δημοψήφισμα που απαίτησε με το 47 Ψήφισμα του, το ΣΑ/ΟΗΕ προκειμένου οι κάτοικοι να αποφασίσουν για το που θα ενταχθούν δεν έγινε ποτέ.

Αν και διαμοιρασμένο το διεκδικούν …ολόκληρο και οι δύο τους! Παράλληλα ένα μικρό μέρος του ελέγχεται από την Κίνα. Η «Γραμμή Ελέγχου» είναι η γραμμή κατάπαυσης πυρός μετά τις πολεμικές συγκρούσεις του 1947 και δεν αναγνωρίζεται επισήμως ως σύνορο. Ινδία και Πακιστάν έχουν πολεμήσει για το Κασμίρ 3 φορές με τελευταία σύγκρουση το 1999.
Εδώ και 40 χρόνια υπάρχει ισλαμικό ανταρτικό κίνημα που επιδιώκει την ένωση όλου του Κασμίρ υπό το Πακιστάν το οποίο κρυφά το υποστηρίζει. Όλα αυτά τα χρόνια γίνεται ανταλλαγή πυρών φορητού οπλισμού ακόμα και πυρών όλμων και πυροβολικού. Όμως πρώτη φορά παραβιάστηκε εναέριος χώρος και έγινε αεροπορική προσβολή.

Είναι πιθανός ένας γενικευμένος πόλεμος Ινδίας και Πακιστάν

Αν και υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να έχουμε συνέχιση κάποιων ανταποδοτικών στρατιωτικών ενεργειών το ενδεχόμενο γενικευμένη σύρραξη εκτιμάται ως πολύ χαμηλό. Ο κύριος λόγος είναι ότι πέρα από ένα τεράστιο συμβατικό οπλοστάσιο υπολογίζεται ότι Πακιστάν και Ινδία έχουν στην κατοχή τους 100-180 πυρηνικές κεφαλές για προσβολές στόχων τόσο σε στρατηγικό όσο και τακτικό επίπεδο. Αυτό συνιστά σημαντική αποτροπή του ενός προς τον άλλο! Η Ινδία είναι αρκετά ισχυρότερη, με Ένοπλες Δυνάμεις 3 φορές μεγαλύτερες από του Πακιστάν, με πολύ μεγαλύτερο και πιο σύγχρονο οπλοστάσιο και 10 φορές μεγαλύτερη σε μέγεθος οικονομία. Η ανισορροπία όμως λόγω του πυρηνικού οπλοστασίου που διαθέτει και το Πακιστάν είναι σχετικά μικρή.

Και οι δύο συνδέονται και συνεργάζονται στενά με τις ΗΠΑ αν και η Ινδία δεν έχει σταματήσει την συνεργασία της με την Ρωσία σε όλα τα επίπεδα. Το Πακιστάν υποστηρίζεται από την Κίνα που το βοήθησε στην ανάπτυξη πυρηνικών δυνατοτήτων αλλά ζήτησε χθες με την σειρά της αυτοσυγκράτηση και αποκλιμάκωση. Μεγάλη βοήθεια παίρνει το Πακιστάν από την Σαουδική Αραβία αλλά και από την γειτονική μας Τουρκία με την οποία έχει ειδική στρατηγική σχέση και είναι πελάτης της αμυντικής της βιομηχανίας.

Σημαντική όμως ήταν η παρέμβαση του Υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο, ο οποίος ζήτησε από τις Κυβερνήσεις Ινδίας και Πακιστάν, να δείξουν «αυτοσυγκράτηση» (σημ. κάτι που θα πουν μετά βεβαιότητας και σε περίπτωση ελληνοτουρκικής κρίσεως, για να μην έχουν κάποιοι …αυταπάτες!) να αποφύγουν κάθε «περαιτέρω στρατιωτική δραστηριότητα» απαιτώντας ταυτόχρονα από το Ισλαμαμπάντ να αναλάβει «αποφασιστική» δράση εναντίον των «τρομοκρατικών οργανώσεων» με ορμητήριο την επικράτειά του. Κάτι που δείχνει προς τα πού θα κινηθεί η αποκλιμάκωση.
Αντί επιλόγου

Ένας «πυρηνικός χειμώνας» στην Ινδική Υποήπειρο δεν θα βουλιάξει μόνο τις δύο χώρες αλλά θα συμπαρασύρει και την παγκόσμια σταθερότητα. Αυτό το γνωρίζουν εκτός από τους δύο εμπλεκόμενους και οι Παγκόσμιοι δρώντες και για τον λόγο αυτό πιστεύουμε ότι θα επικρατήσει σύνεση και λογική. Σύνεση και λογική που καθοδηγείται όμως από την μαγική λέξη που λέγεται «Αποτροπή».

*Ο Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Λουκόπουλος είναι επικεφαλής στο «Παρατηρητήριο Liberal».