Blog

Ο Καπιταλισμός είναι το μοναδικό Σύστημα, έχει επικρατήσει με την ειδική νεοφιλελεύθερη μορφή του και ο Κόσμος είναι πλέον ενιαίος, από αυτή την άποψη. Οι Οικονομίες των χωρών είναι αλληλεξαρτώμενες περισσότερο από κάθε άλλη προηγούμενη φορά. Έτσι, ένα «ατύχημα» θα μπορούσε να προκαλέσει αλυσιδωτές ρήξεις και ανατροπές, εξαρτάται από τη συγκυρία. Η δεύτερη και καθοριστική διαφορά είναι ότι ο Καπιταλισμός επικράτησε αλλά ο Δυτικός Κόσμος, αντίθετα από τις εύλογες προσδοκίες του, νίκησε αλλά δεν κυριάρχησε.

Ο Κόσμος αυτή τη στιγμή είναι μοιρασμένος σε χώρες ισοδύναμης Ισχύος. Ισοδύναμες σημαίνει, εν προκειμένω, ότι καμία χώρα πλανητικής εμβέλειας δεν είναι σε θέση να χρησιμοποιήσει όλα τα διαθέσιμα εργαλεία της και τελικά τα πολεμικά μέσα, για να επιβληθεί, όπως και στον Ψυχρό Πόλεμο. Αλλά τώρα η ισορροπία είναι δυναμική, μεταβαλλόμενη, ασταθής, όχι παγωμένη, όπως τότε. Το πόσο θα κρατήσει αυτή η ιδιόμορφη ισορροπία είναι άλλο ζήτημα. Γεγονός είναι ότι οι παλαιοί πρωταγωνιστές, επί Ψυχρού Πολέμου, ΗΠΑ- Ρωσία-Κίνα, είναι οι ίδιοι με τους σημερινούς. Οι νεοαφιχθέντες παίκτες, πχ η Βραζιλία ή η Ινδία, είναι ακόμα πολύ πίσω ή πολύ αδύναμοι για πλανητικά παιχνίδια. Οι (ίδιοι) πρωταγωνιστές βρίσκονται και στην ίδια περίπου σειρά Ισχύος, αν και αυτό αλλάζει ραγδαία, ιδίως στα διαθέσιμα πολεμικά εργαλεία. Η πολεμική ικανότητα είναι ξεχωριστό θέμα. Αυτή είναι η συνοπτική (αλλά και σχηματική) εικόνα του Κόσμου σήμερα. Απαραίτητο συμπλήρωμα είναι ότι ενώ φαίνεται πως έχουν αποκλειστεί οι άμεσες συγκρούσεις των πρωταγωνιστών, συνεχίζονται οι διαμάχες τους, άμεσες ή έμμεσες, ένοπλες και μη, σε διάφορες περιοχές, σχεδόν τις ίδιες με εκείνες του Ψυχρού Πολέμου. Η Ευρώπη παραμένει «μπάτλερ» των ΗΠΑ, παρά τη διαφημιζόμενη γερμανική ισχύ. 
Χαρακτηριστικό του πρώην Σοβιετικού Κόσμου, περιλαμβανομένης της Κίνας, είναι ότι δεν παράγουν  ιδεολογία και Πολιτισμό, έστω καπιταλιστικού τύπου. Αντιμάχονται/ανταγωνίζονται τη Δύση στη βάση της οικονομικής ή/και στρατιωτικής Ισχύος ενώ και ο Δυτικός Κόσμος έχει στερέψει από Ιδέες. Η αντιπαλότητα των δυο Κόσμων γεννούσε αν όχι Πολιτισμό τουλάχιστον Πολιτισμική δραστηριότητα, έστω μέτρια και οπωσδήποτε πολεμική. Ωστόσο ο βασιλιάς δεν είναι εντελώς γυμνός. Το ιδεολογικό πρόταγμα για μια άλλη κοινωνία δεν εξέλειψε αλλά υποχωρεί μπρος στον εκ νέου εναγκαλισμό της Πατρίδας, του Έθνους, ως καταφύγιο επιβίωσης. Οι αφορισμοί, η απαξίωση, ο φόβος, δεν αλλάζουν τη ροπή. Από τη Ρωσία ως την Κίνα, κύριο όπλο της (ιδεολογικής) αντιπαράθεσης με τη Δύση είναι ο (κακώς ή καλώς εννοούμενος) εθνικισμός ή πατριωτισμός, ως σημείο ή απόπειρα συσπείρωσης του εσωτερικού Μετώπου. Αντίστροφα, στη Δύση το ίδιο φαινόμενο, ο εθνικισμός ή πατριωτισμός, διαιρεί και εσωτερικά την κάθε χώρα και τη Δυτική ενότητα. Αντιπαρατάσσει εθνικιστές και πατριώτες στους νεοφιλελεύθερους της Παγκοσμιοποίησης/Μνημονίων. Όταν οι σημαντικές αντιμαχίες είναι υπόθεση Εθνών/Κρατών το αναπόφευκτο κυρίαρχο ιδεολογικό παράγωγο είναι όχι οι ταξικές συγκρούσεις αλλά η συσπείρωση περί το Έθνος/Κράτος. Οι κοινωνίες, ως υπέρτατος κριτής, ενδιαφέρονται πρωτίστως για την επιβίωσή τους, όχι για το «προοδευτικό» ή το «οπισθοδρομικό» των επιλογών τους, κατά την κρίση του οποιουδήποτε. Δεν πρόκειται, όμως, για μια ευθύγραμμη επιστροφή στα παλιά. Οι μαζικές μεταναστεύσεις είναι μη αναστρέψιμο (όσο και πανάρχαιο) φαινόμενο και αναγκάζουν πχ το Εθνικό Μέτωπο στη Γαλλία να εντάξει στους κόλπους του ακόμα και μαύρους μετανάστες, ενόψει εξουσίας-οι κατάρες κατά της ευρωπαϊκής ακροδεξιάς δεν βελτιώνουν, δυστυχώς, τη γνώση μας για τις ζυμώσεις και μεταβολές στον ευρωπαϊκό χώρο. Η παγκοσμιοποίηση του Καπιταλισμού υποχρεώνει τις χώρες πλανητικού βεληνεκούς να συγκροτήσουν ευρύτατους συνασπισμούς, από τη Ρωσία ως την Κίνα συμπεριλαμβάνοντας τις ενδιάμεσες μικρότερες χώρες, ενώ στη Δύση προωθείται η στενότερη οικονομική συνεργασία ΗΠΑ και ΕΕ. Ο εθνικισμός/πατριωτισμός φαίνεται ότι καλείται να επιβιώσει σε ευρύτερο (διεθνοποιημένο) θεσμικό πλαίσιο, κάτι αδιανόητο την εποχή της κυριαρχίας των μεμονωμένων Εθνών/Κρατών. Αν θα διαλυθεί η ΕΕ (ευχή της Μαρίν Λεπέν αλλά και επιθυμία τάσεων της Αριστεράς), αν θα αναβιώσει η ιδέα του Ντε Γκολ για μια «ΕΕ των Πατρίδων» ή αν θα καταλήξουμε στην «Ευρώπη των λαών» (αδιευκρίνιστου προσώρας περιεχόμενου) είναι ανοιχτό ζήτημα. Η γερμανική Ευρώπη είναι στο τραπέζι αλλά το μέλλον της  είναι δυσοίωνο.
Ανασυγκροτούνται σταδιακά και με σφοδρές αντιπαραθέσεις/ συγκρούσεις(βλ. Ουκρανία), διακρατικές «συνάξεις» χωρίς περιθώρια μη ένταξης στους μικρούς ή/και αδύναμους. Και πριν και μετά την παγκόσμια επικράτηση του καπιταλισμού, η τάση διαμόρφωσης Αυτοκρατοριών παραμένει. (Παρένθεση: σ’ αυτή την τάση θέλησε να ενταχθεί η Τουρκία δια του νέο-οθωμανισμού αλλά δεν κατάλαβε ότι όσο ζουν οι εξ αίματος Άρχοντες οι αρχιυπηρέτες δεν έχουν τύχη.) Οι λέξεις μένουν ίδιες αλλά το νόημα αλλάζει επειδή σε κάθε συγκεκριμένη κατάσταση αντιστοιχούν διαφορετικά αιτήματα. Που δίνουν απτό περιεχόμενο στο διαχρονικό «Ψωμί, Παιδεία, Ελευθερία».