Blog

Νέα Ηγεσία Στρατού Ξηράς-Παλαιά Προβλήματα

Προ εβδομάδων έλαβε χώρα η αντικατάσταση και των τεσσάρων Αρχηγών των Επιτελείων των Ενόπλων Δυνάμεων. Καταξιωμένοι και με ικανότητες όλοι οι επιλεχθέντες Αρχηγοί, γεγονός που καταδεικνύει ότι η αξιοκρατία έχει σε μεγάλο βαθμό εδραιωθεί στις Ένοπλες Δυνάμεις και μάλιστα σε ισχυρότερο βαθμό από τους περισσότερους φορείς της δημόσιας διοίκησης. Παρά ταύτα τα προβλήματα που ταλανίζουν την άμυνα μας και ειδικά το Στρατό Ξηράς είναι πολυάριθμα και δυσεπίλυτα ενώ οι ευθύνες, διαχρονικές και διαχεόμενες σε πολλαπλά επίπεδα, χωρίς -σχεδόν- ουδείς να μπορεί να θεωρηθεί άμοιρος ευθυνών.

 

Είναι γεγονός ότι μια αμυντική υπερπροσπάθεια δεκαετιών προκαλεί δημοσιονομική υστέρηση, διακατέχεται συχνά από στοιχεία «ρουτίνας», συναντάει μείωση της λαϊκής αποδοχής, καθίσταται έρμαιο των κομματικών αντιπαραθέσεων και παρουσιάζει ασυνέχειες στη σχεδίαση, στη διάθεση πιστώσεων και στην εφαρμογή της. Για εμάς όμως, η απειλή παραμένει υπαρκτή και παρά τις διακυμάνσεις που εμφανίζονται, μάλλον καθίσταται προοδευτικά πιο προκλητική και πιο επικίνδυνη.

Σήμερα, η νέα ηγεσία του Στρατού Ξηράς κληρονομεί ένα συνδυασμό πληθώρας διασκορπισμένων μονάδων, αρκετών με χαμηλή ως απαράδεκτη  στελέχωση και μια καταφανή ανάγκη αντικατάστασης-εκσυγχρονισμού δεκάδων οπλικών συστημάτων με αποκορύφωμα την υστέρηση του ατομικού εξοπλισμού-ένδυσης του μαχητή. Χαμηλή επάνδρωση, έλλειψη χώρων ασκήσεων, ανεπάρκεια πιστώσεων, αδικαιολόγητη εμμονή υπερεξασφάλισης, υπερσυγκεντρωτισμός, δημιουργούν ένα μη ικανοποιητικό επίπεδο εκπαιδεύσεως των Μονάδων (στελεχών και κληρωτών) με αποτέλεσμα (και) την παραγωγή μιας πλημμελώς εκπαιδευμένης και ελλιπώς «συντηρούμενης» εφεδρείας.

Ταυτόχρονα, οι τεχνολογικές εξελίξεις δημιουργούν ανάγκες για ταχύτητες αναπροσαρμογές δογμάτων, τακτικών, εξοπλισμού και μορφών του αγώνα. Ακόμη και πολύ εμπειρότεροι στρατοί με αφθονία πιστώσεων αδυνατούν να παρακολουθήσουν τις εξελίξεις και ενίοτε αιφνιδιάζονται από καλώς προετοιμασμένους υποδεέστερους αντιπάλους.

Όλες αυτές οι επισημάνσεις είναι γνωστές εδώ και χρόνια στην πλειονότητα των ηγεσιών δυστυχώς χωρίς να έχουν μπορέσει να δώσουν αξιόπιστες απαντήσεις και ειδικότερα να δημιουργήσουν το κατάλληλο πλαίσιο μέσα στο οποίο σταδιακά θα υπάρξει η επιθυμητή και συνεχής αναβάθμιση των ικανοτήτων του Στρατού Ξηράς.

Θα ήταν άδικο να μην αναγνωρίσουμε ότι τεράστιες προσπάθειες έχουν λάβει χώρα, από τις ηγεσίες, στελέχη, κληρωτούς και όλους τους Έλληνες και Ελληνίδες. Η επί δεκαετίες επιτυχία της αποτροπής μας καταδεικνύει ότι η συνολική εικόνα μας επέδρασε επί του αντιπάλου και σε σημαντικό βαθμό εκπληρώθηκε ο επιζητούμενος στόχος. Δεν υπάρχουν όμως περιθώρια εφησυχασμού, ο αντίπαλος διαρκώς ενισχύεται και προβάλει ανυπόστατες διεκδικήσεις στο πλαίσιο της μακροχρόνιας στρατηγικής του.

Αυτή ακριβώς η μακροχρόνια και συνεπής στρατηγική και κυρίως η εφαρμογή της αποτελούν τα αδύνατα σημεία μας. Ασυνέχεια στις προσπάθειες εκσυγχρονισμού και αναδιοργάνωσης, επιλογή πρόχειρων λύσεων χωρίς ολιστική και σε βάθος προσέγγιση, συχνά με «πυροσβεστικές διαθέσεις», αδυναμία σταθερής και μακροχρόνιας πρόβλεψης και διάθεσης των αναγκαίων -αλλά εφικτών- οικονομικών πιστώσεων, ατολμία υιοθέτησης ριζικών αλλαγών σε δόγματα και τακτικές, προσήλωση σε δοκιμασμένες μεθόδους («αλμανάκ») και συντεχνιακές αντιλήψεις που βαδίζουν αλληλέγγυες με προσωπικές φιλοδοξίες και κομματικές σκοπιμότητες.

Δεν θα ήμασταν όμως ειλικρινείς αν δεν αναγνωρίσουμε ότι στο σώμα των Ελλήνων αξιωματικών υπάρχει μια διάχυτη απογοήτευση και ανησυχία για την υστέρηση του Στρατού Ξηράς παράλληλα με  τη δικαιολογημένη ανησυχία για την επαγγελματική τους εξέλιξη και τις οικονομικές απολαβές τους.

Η αντιμετώπιση αυτής της καταστάσεως είναι δύσκολη και απαιτεί να εντοπιστούν νηφάλια και χωρίς εξωραϊσμούς τα αίτια από την πολιτική και στρατιωτική ηγεσία που σε αγαστή συνεργασία θα σχεδιάσουν ένα μακροπρόθεσμο, ρεαλιστικό σχέδιο με μηχανισμούς αξιολόγησης, ανατροφοδότησης και διορθωτικών κινήσεων. Συγχρόνως θα πρέπει όμως η ανώτατη στρατιωτική ηγεσία, με κατανόηση των προβλημάτων, απαλλαγμένη από τη ρουτίνα της καθημερινότητας, να εστιάσει στα παραπάνω σημεία, εμπνέοντας αξιοκρατία σε κάθε κίνηση -πρωταρχικά με το παράδειγμα της- προχωρώντας στην αποσυμφόρηση υπερβολικά περιοριστικών διαταγών και διαδικασιών, τροποποιώντας τις διαδικασίες αξιολογήσεως στελεχών, επιβραβεύοντας κάθε πρωτοβουλία και επικρίνοντας τη κακώς εννοούμενη «δημοσιοϋπαλληλική» νοοτροπία και μεταλαμπαδεύοντας αυτό το νέο «πνεύμα» σε όλες τις Στρατιωτικές Σχολές και Σχολεία Εφαρμογής.

Η πρόσφατη εξαιρετική επιλογή της νέας ηγεσίας των Ενόπλων Δυνάμεων αποτελεί μια ιδανική ευκαιρία για μια επί της ουσίας νέα προσπάθεια που πρέπει όμως να τύχει της αμέριστης υποστήριξης της πολιτικής ηγεσίας καθόσον η νομοτελειακή αδράνεια του συστήματος σε βασικές αλλαγές θα επιφέρει αντιδράσεις, τριβές και παράπονα (ενίοτε και δικαιολογημένα).

ΙΠΠΟΚΡΑΤΗΣ ΔΑΣΚΑΛΑΚΗΣ- Αντιστράτηγος (εα)

• Διδάκτορας Διεθνών Σχέσεων στο Πάντειο Πανεπιστήμιο
• Διευθυντής Μελετών του Ελληνικού Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών (ΕΛΙΣΜΕ)
• Διαλέκτης στη Σχολή Εθνικής Αμύνης (ΣΕΘΑ)
• E-mail: rafaelmarippo@yahoo.gr