Blog

Τι σχέση μπορεί να έχει ένας αεροπόρος με ένα εμπορικό  πλοίο και μάλιστα τύπου Liberty;

Η ανωτέρω αινιγματική τοποθέτησή μου προήλθε από τη μελέτη του πονήματος του Ναυάρχου Χρήστου Ντούνη με θέμα: “Των Ελλήνων τα Λίμπερτυ”.

Εκεί πλέον των πολύ σημαντικών ιστορικών στοιχείων που περιλαμβάνονται στο ογκώδες βιβλίο, συναντάμε δύο πλοία  με ονόματα Ελλήνων Αεροπόρων, που είχαν ενταχθεί στη RAF και ενός Αμερικάνου που  πολέμησαν γενναία κατά τον Β’ ΠΠ και έπεσαν για την ειρήνη και την  ελευθερία.

Τα πλοία αυτά ήταν από τα 100 Λίμπερτυ, τα οποία πουλήθηκαν ομαδικά από την Αμερικανική Κυβέρνηση σε Έλληνες εφοπλιστές με την εγγύηση της Ελληνικής Κυβέρνησης.

Τα πλοία είναι τα κάτωθι:

-ΑΕΡΟΠΟΡΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗΣ (1947-1963).[1]  Ναυπηγήθηκε τον Φεβρουάριο του 1943 με το όνομα LOT WHITCOMB. To πλοίο αγοράσθηκε από τον πλοίαρχο Μιχαήλ Βασιλειάδη και ύψωσε την Ελληνική Σημαία με το όνομα ΑΕΡΟΠΟΡΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗΣ. Το όνομα του πλοίου δόθηκε για να τιμήσει ο πλοιοκτήτης την μνήμη του γιού του Βασιλείου (1919-1945) αποφοίτου της Ναυτικής Σχολής της Ύδρας.

Εδώ αρχίζει μία ένδοξη , γεμάτη συγκίνηση ιστορία και ενώ πρέπει να είμαστε γενικά φειδωλοί και να προσεγγίζουμε με πολύ προσοχή την έννοια : “ήρωας”, στην παρούσα περίπτωση, προφανώς δεν υπερβάλουμε.

Ο Βασίλειος Βασιλειάδης ανήκε στη ναυτική οικογένεια και όταν τελείωσε την Σχολή της Ύδρας μετέβη στο Λονδίνο για ευρύτερες σπουδές. Δύο ημέρες μετά την κήρυξη του Ελληνοιταλικού πολέμου απευθύνθηκε στο αγγλικό υπουργείο της Αεροπορίας: “Είμαι, γράφει, Έλλην εκ Χίου σπουδαστής ενταύθα και εφόσον η Πατρίς μου εισήλθε εις τον πόλεμο επιθυμώ να υπηρετήσω τα συμμαχικάς δυνάμεις προς υπεράσπιση των συμφερόντων της πατρίδος μου”.

Κατετάγη στην Αεροπορία (RAF)και μέχρι το 1944 εμάχετο συνεχώς. Τον Αύγουστο του 1944 κατέπεσε εντός εχθρικών γραμμών στη Νορμανδία και συνελήφθη αιχμάλωτος. Διέφυγε και επανήλθε στη βάση του.

Ο Βασιλεύς της Αγγλίας παρασημοφόρησε τον ανωτέρω, ο οποίος  έλαβε τον βαθμό του ανθυποσμηναγού. Επανήλθε σε δράση,  προήχθη λόγω ανδραγαθίας σε σμηναγό και του απονεμήθηκε  ο σταυρός διακεκριμένων πτήσεων (κατέρριψε 12 εχθρικά αεροπλάνα).

Την 25^ην Μαρτίου του 1945 ως αρχηγός σμήνους (Commander) έπεσε για τελευταία φορά εντός των εχθρικών γραμμών και τα ίχνη του χάθηκαν.

ΔΗΜΟΣ (1961-1967) [2]. Ναυπηγήθηκε τον Ιανουάριο 1944 με το όνομα JOHN SHERMAN. To 1947 πουλήθηκε σε εταιρεία του Σταύρου Λιβανού και το 1961 η κυριότητα του πλοίου μεταβιβάστηκε στους πλοιάρχους Αντώνιο Δημάδη και Διονύσιο Γκιούλη υψώνοντας την Ελληνική Σημαία με το όνομα ΔΗΜΟΣ.

Ο Αντώνιος Δημάδης έδωσε το όνομα στο πλοίο του γιού του Δήμου, που είχε γεννηθεί το 1919 και σπούδαζε ναυπηγός στο πανεπιστήμιο του Ντάραμ της Αγγλίας. Στον πόλεμο κατετάγη στην RAF και υπηρέτησε ως πιλότος καταδιωκτικού Spitfire όταν καταρρίφθηκε και φονεύτηκε κατά την διάρκεια αερομαχίας την 11 Οκτωβρίου 1943 στην περιοχή του NEWCASTLE.

ΡΙΧΑΡΔΟΣ Δ. ΛΑΙΟΝΣ:[3] Πλέον των ανωτέρω υπάρχει και μία περίπτωση πλοίου Λίμπερτυ, του οποίου το όνομα δεν αφορά Έλληνα αεροπόρο πεσόντα, αλλά Αμερικάνο.

Συγκεκριμένα, το πλοίο ναυπηγήθηκε τον Μάρτιο του 1945 με το όνομα RICHARD DE LYONS. Ήταν αρχικά από τα 15 Λίμπερτυ που παραχωρήθηκαν κατά την διάρκεια του πολέμου στην Ελληνική Κυβέρνηση, για διαχείριση, σύμφωνα με τον Αμερικανικό νόμο περί εκμισθώσεως και δανεισμού. Ύψωσε την Ελληνική Σημαία το 1945 με το ίδιο όνομα  ΡΙΧΑΡΔΟΣ Δ. ΛΑΙΟΝΣ.

Το όνομα αρχικά είχε δοθεί για να τιμηθεί η μνήμη του RICHARD D. LYONS, που ήταν ο πρώτος Αμερικανός πιλότος που σκοτώθηκε σε δράση στο Β’ ΠΠ. Εδώ αξίζει να σημειωθεί ότι ο σεβασμός της μνήμης ενός Αμερικανού ήρωα του πολέμου, τιμά ιδιαίτερα τους Έλληνες πλοιοκτήτες του πλοίου που διατήρησαν το όνομα του πλοίου σε όλη τη διάρκεια του ενεργού του βίου.

Στέκεται κανείς με ύψιστο σεβασμό, τιμή αλλά και θαυμασμό, προς αυτούς τους νέους, που ευρισκόμενοι, ειδικά οι δύο πρώτοι, μακριά από την πατρίδα τους, έσπευσαν αυθόρμητα να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους και στο τέλος την ίδια τους τη ζωή.

[1] Χρήστος Ντούνης : «Των Ελλήνων τα Λίμπερτυ» Εκδόσεις J&J HELLAS, 2008, σελ.157.

[2] Χρήστος Ντούνης: «Των Ελλήνων τα Λίμπερτυ» Εκδόσεις J&J HELLAS, 2008, σελ.291

[3] Χρήστος Ντούνης: «Των Ελλήνων τα Λίμπερτυ» Εκδόσεις J&J HELLAS, 2008, σελ. 585.