Blog

Η ΠΕΡΙΕΡΓΗ ΥΠΟΘΑΛΑΣΣΙΑ ΕΡΕΥΝΑ ΤΟΥ ΣΚΑΦΟΥΣ ARCTIC ΣΤΗΝ ΝΑ ΜΕΣΟΓΕΙΟ ΒΑΣΕΙ ΤΗΣ NAVTEX 816/23.

 

Εισαγωγή: Στις 8/9/2023, η Τουρκία με την NAVTEX 816/23 εξήγγειλε οδηγίες προς τα παραπλέοντα σκάφη της περιοχής, σχετικά με  την εκτέλεση ενός ερευνητικού προγράμματος χαρτογράφησης του βυθού  της εταιρίας FULGOR,   για την μελλοντική πόντιση τηλεπικοινωνιακού αγωγού πάνω σε μια συγκεκριμένη διαδρομή (σχήμα 1-γραμμή με κίτρινο χρώμα).  Την έρευνα αυτή θα διεξήγαγε το ερευνητικό σκάφος ARCTIC  με σημαία Γερμανίας και το οποίο  φαίνεται στην πιο κάτω εικόνα με τα συνοδεύοντα χαρακτηριστικά του:

Σε προηγούμενη εργασία στις 10/9/23[1], εξετάσθηκαν τα χαρακτηριστικά αυτής της εξαγγελθείσης  έρευνας. Πρόσφατα  η έρευνα αυτή ολοκληρώθηκε. Η πορεία όμως του ερευνητικού σκάφους η οποία υπερέβη τα όρια της σχετικής NAVTEX δημιούργησε πολλά ερωτηματικά.

Ανάπτυξη:

Στις 15/9 το σκάφος αυτό εμφανίσθηκε στην Ελληνική Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη(ΑΟΖ), αφού νωρίτερα απέπλευσε από λιμάνι της Μάλτας και κινήθηκε ανατολικά (σχήμα 1- γραμμή με κεραμιδί χρώμα). Αν και η εξαγγελθείσα NAVTEX από την Τουρκία προσδιόριζε το σημείο έναρξης και την σχετική διαδρομή  (σχήμα 1-σημείο 1 / γραμμή με κίτρινο χρώμα), παρατηρήθηκε ότι το σκάφος άρχισε να εκτελεί την έρευνα πολύ νωρίτερα και μάλιστα ανατολικότερα αυτού του  σημείου  και εντός της  οριοθετηθείσας Ελληνικής ΑΟΖ με την Αίγυπτο (δύο κάθετες πράσινες γραμμές) (σχήμα 1 – γραμμή με κεραμιδί χρώμα).

Σχήμα 1: Υποθαλάσσια έρευνα που αναγγέλθηκε με την NAVTEX 816/23. Με κίτρινο χρώμα είναι η εξαγγελθείσα διαδρομή ενώ με κεραμιδί η πραγματοποιηθείσα. Με γαλάζιο χρώμα φαίνεται η βυθομετρία της περιοχής.

Άξιο παρατήρησης είναι το γεγονός, ότι από το σημείο 1 και μέχρι  το σημείο 11 (κεραμιδί αρίθμηση) το σκάφος κινήθηκε πάνω σε μια πορεία που δεν είχε εξαγγελθεί με καμμιά σχετική NAVTEX (διότι υπάρχει πάγια τακτική, όταν ένα σκάφος ξένης υπηκοότητας εισέρχεται σε Ελληνικά νερά και πρόκειται να εκτελέσει επιστημονική έρευνα, αφού ενημερώσει τις Ελληνικές αρχές απαιτείται να λάβει και την σχετική άδεια  οποία και γίνεται γνωστή).

Μετά το σημείο 11, άρχισε να κινείται με μεγάλη ακρίβεια πάνω στην εξαγγελθείσα με την NAVTEX 816/23 διαδρομή (κίτρινο χρώμα) μέχρι και το τέλος της εξαγγελθείσης διαδρομής (σχήμα σημείο 17 με κίτρινο χρώμα). Χωρίς όμως να σταματήσει συνέχισε και πέραν αυτού όπως φαίνεται στο σχήμα 1,  κινούμενο νοτιοανατολικά , μέσα στο θαλασσοτεμάχιο 6 της Κυπριακής ΑΟΖ που έχει παραχωρηθεί στις Εταιρίες ENI και TOTAL, χωρίς να ακουστεί οιαδήποτε διαμαρτυρία ούτε από την Κυπριακή Δημοκρατία αλλά και ούτε από τις πετρελαϊκές Εταιρίες. Μετά δε  το  σημείο 74 κινήθηκε ανατολικά – νοτιοανατολικά και εντός του θαλασσοτεμαχίου 7, που έχει και αυτό παραχωρηθεί στις πιο πάνω εταιρίες και τέλος μετά το νοτιότερο σημείο 77, κινήθηκε βόρειο-βορειοανατολικά  προς το λιμάνι της Λεμεσού όπου και έφθασε στις 20:10 της 20/9/23.

Από τη πιο πάνω έρευνα προκύπτουν διαπιστώσεις και ερωτήματα:

Διαπιστώσεις:

1. Το σκάφος κινήθηκε έξω από τα όρια της σχετικής NAVTEX, δυτικά κατά 121  χλμ. περίπου αλλά και ανατολικά-νοτιοανατολικά και βόρεια κατά 250 χλμ. περίπου χωρίς κάποιες ανακοινώσεις/αδειοδοτήσεις (οι οποίες πιθανόν να υπάρχουν αλλά δεν έχουν γίνει γνωστές δημόσια) από την Ελληνική και Κυπριακή Δημοκρατία, αφού οι κινήσεις αυτές ήταν εντός των δικών τους οριοθετημένων, βάσει του Διεθνούς Δικαίου, ΑΟΖ.
2. Παρακολουθώντας την προοδευτική υλοποίηση της έρευνας, διαπιστώθηκε ότι το σκάφος ξεκίνησε από το σημείο 1 ( σχήμα 1 –  αρίθμηση επι της γραμμής με κεραμιδί χρώμα). Στο σημείο αυτό και πριν κινηθεί ανατολικότερα  έκανε και μερικά προφιλ μήκους 80 χλμ. μέχρι του σημείου 2 (κεραμιδί αρίθμηση) (περιοχή Α – κύκλος). Εν συνεχεία κινήθηκε  με κατεύθυνση βορειοανατολική.
3. Μετά από 80 περίπου χλμ. διαδρομής (σημεία 3 έως 10) και πριν προχωρήσει ανατολικότερα, εξετέλεσε ένα συμπληρωματικό σύνολο ερευνητικών διαδρομών (περιοχή Β) συνολικού μήκους περίπου 100 χλμ.
4. Μετά από περίπου άλλα 115 χλμ. διαδρομής (σημεία 13 έως 28), έφθασε στην περιοχή  C . Μεταξύ των σημείων 18 και 19 (κίτρινη αρίθμηση)  προεβλέπετο από την NAVTEX να εκτελεσθεί ένα επί πλέον μικρό προφίλ (από το σημείο 18 στο 19). Αντ’ αυτού εκτελέσθηκε ένα μικρό σύνολο ειδικών διαδρομών με κατεύθυνση  δυτική – ανατολική περίπου 120 χλμ. που κάλυπτε μια ευρύτερη περιοχή.
5. Ανάλογη συμπληρωματική έρευνα έγινε και μεταξύ των σημείων 49 και 50 (περίπου 5 χλμ.) (περιοχή D) καθώς και από το σημείο  59 μέχρι 63 (περίπου 8 χλμ.) (περιοχή Ε) και τέλος πριν φθάσει στο λιμάνι της Λεμεσού εξετέλεσε ακόμη ένα συμπληρωματικό πρόγραμμα περίπου 33 χλμ. (περιοχή F), δηλώνοντας με τον τρόπο αυτό, ότι υπάρχει κάποιο ιδιαίτερο ενδιαφέρον για αυτές τις περιοχές. Ήτοι συνολικά έκανε ένα  προφίλ διευθύνσεως δύση – ανατολή (κεραμιδί γραμμή) συνολικού μήκους περίπου 810 χλμ., που μαζί με τα συμπληρωματικά στις περιοχές A έως F  υπερβαίνουν τα  150 χλμ. έναντι των 441 χλμ. που προσδιοριζόταν απο την NAVTEX.
6. Η ταχύτητα του σκάφους κατά την διάρκεια της έρευνας (περίπου 7 knots), η μοναδική διαδρομή, αλλά και ο εξοπλισμός του, δηλώνουν ότι δεν πρόκειται για σκάφος που κάνει γεωφυσική έρευνα για ανακάλυψη υδρογονανθράκων, αλλά πρόκειται για σκάφος που κάνει βυθομετρική έρευνα για μελέτη της διαμόρφωσης του βυθού. Σημειώνεται ότι τα σύγχρονα βυθόμετρα σήμερα, εκτός του ότι μπορούν κα καλύψουν μεγάλο εύρος αριστερά και δεξιά εγκάρσια της διαδρομής,  συνήθως διαθέτουν και δύο συχνότητες (30 και 210 KHZ). Η χαμηλή συχνότητα των  30 ΚΗΖ μπορεί να διεισδύσει και μερικά μέτρα κάτω από τον βυθό, παρουσιάζοντας μια εικόνα γεωλογικής διαστρωμάτωσης, ενώ αυτή των 210 KHZ ανακλάται στον βυθό και προσδιορίζει το βάθος με μεγάλη ακρίβεια.

 

Ερωτήματα

 

1. Παρόλο που όπως έγινε γνωστό, η εταιρία FULGOR ειδοποίησε και την Ελλάδα και την Κύπρο και την Τουρκία για την έρευνα, μόνον η Τουρκία έβγαλε σχετική αναγγελία ( NAVTEX 816/23) και αμέσως μετά και η Κύπρος εξέδωσε την δική της εξαγγελία (ANTINAVTEX NAV WRNG 316/23 ), με την οποία την  απαξίωνε λέγοντας ότι αυτή ήταν παράνομη και κανονικά έπρεπε να εκδοθεί από την Κύπρο (μια συνηθισμένη διαδικασία τα τελευταία χρόνια). Η Ελλάδα γιατί δεν έβγαλε (δεν έχει γίνει γνωστή στον συγγραφέα) μια ανάλογη, τουλάχιστον για την περιοχή που ανήκει στην δική της και μάλιστα οριοθετημένη ΑΟΖ;
2. Για πιο είδος τηλεπικοινωνιακού αγωγού γίνεται αυτή η έρευνα, αφού μέχρι τώρα δεν είχε εξαγγελθεί τέτοιο έργο;
3. Η σχετική σιωπή σημαίνει ότι υπάρχει κάποια μυστική συναίνεση και των τριών κυβερνήσεων για την εκτέλεση αυτού του έργου;
4. Έχουν δοθεί από το Υπουργείο Εξωτερικών και Αμύνης οι σχετικές άδειες για την ερευνητική αυτή προσπάθεια;
5. Γιατί το σκάφος αφού τελείωσε το προαναγγελθέν προφίλ (κίτρινο χρώμα) δεν κατευθύνθηκε κατευθείαν προς το λιμάνι της Λεμεσού, αλλά κινήθηκε νοτιοανατολικά διατρέχοντας το θαλασσοτεμάχιο 6 και περνώντας σε απόσταση περίπου τριών χιλιομέτρων από την εκτελεσθείσα γεώτρηση “ Καλυψώ -1” (σχήμα 1- μεταξύ σημείων 75,76);
6. Γιατί μετά από αυτήν την ανεξήγητη “βουτιά” προς τον νότο, άρχισε να κινείται προς το λιμάνι της Λεμεσού, κινούμενο βόρειο-βορειοανατολικά κάνοντας επι πλέον μερικά προφίλ στην περιοχή F που βρίσκεται στα βορειοδυτικά του υποθαλάσσιου όρους “Ερατοσθένης”, γύρω από το οποίο έχουν εντοπισθεί πιθανές περιοχές αποθεμάτων υδρογονανθράκων;
7. Θα δοθούν τα αποτελέσματα της έρευνας και στις τρείς κυβερνήσεις ή θα είναι κτήμα μόνον της FULGOR, κάτι που δεν συνηθίζεται, γιατί συνήθως τα αποτελέσματα γίνονται γνωστά και στα Κράτη στις περιοχές των οποίων γίνονται οι έρευνες;
8. Τα δεδομένα που είναι μέσα στην Ελληνική ΑΟΖ, αλλά και στην Κυπριακή θα δοθούν και στην Τουρκία, η οποία αποκτά ανέξοδα ακόμη επιπλέον πληροφορίες για μια περιοχή της ΝΑ Μεσογείου και μάλιστα μέσα στις νόμιμα οριοθετημένες αλλά και στις εν δυνάμει ΑΟΖ της Ελλάδας και της Κύπρου, έστω και αν αυτές αναφέρονται σε μια βυθομετρική χαρτογράφηση;
9. Πρόκειται για την βυθομετρική έρευνα για κάποιον αγωγό τηλεπικοινωνίας η άλλου είδους, για τον οποίο έχουν γίνει μυστικές συνεννοήσεις που αγνοεί η Ελληνική Πολιτεία η είναι συμμέτοχος και αυτή;
10. Υπήρχε πάνω στο σκάφος Έλληνας και Κύπριος παρατηρητής για να παρακολουθεί την πρόσληψη των βυθομετρικών στοιχείων ;
11. Τι τέλος πάντων γίνεται στα Ελληνικά και Κυπριακά νερά; Θα λάβουμε ποτέ μια υπεύθυνη απάντηση;

Αν και δεν φαίνεται πιθανόν την δραστηριότητα αυτή να την ξέρει μόνον ένας απλός μελετητής, που πιθανόν να μην έχει και πλήρη πληροφόρηση,  πιστεύεται ότι οι Ελληνικές υπηρεσίες έχουν λάβει τα απαραίτητα μέτρα. Αν όχι, τότε πραγματικά θα πρόκειται για μια εκδήλωση αδιαφορίας για το τι γίνεται στις θάλασσές μας, έστω και αν πρόκειται για απλές και άδολες επιστημονικές έρευνες. Διότι πολλές φορές, μέσω αυτών καταπατώνται κυριαρχικά δικαιώματα και αν δεν υπάρχουν αντιδράσεις δημιουργούνται μονιμότητες που ανοίγουν την όρεξη αναθεωρητών για περαιτέρω αμφισβητήσεις και διεκδικήσεις.

 

Λεόντιος Κ. Πορτοκαλάκης                                                       Ημερομηνία 20 Σεπτεμβρίου 2023

Τοπογράφος Μηχ., M.Sc.

Μέλος του Δ.Σ του ΕΛΙΣΜΕ

 

[1] https://slpress.gr/ethnika/ti-kryvetai-piso-apo-tin-prosfati-toyrkiki-navtex-816-23/