ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΟΝΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΑΝΤΙΣΤΡΑΤΗΓΟΥ ε.α. ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΜΑΝΙΚΑ «Ο Κόσμος τον 21ον Αιώνα και η Ασφάλεια της Ελλάδος» Του Αντιστρατήγου ε.α. Χρ. Μουστάκη
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΟΝΗΜΑΤΟΣ
ΤΟΥ ΑΝΤΙΣΤΡΑΤΗΓΟΥ ε.α. ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΜΑΝΙΚΑ
«Ο Κόσμος τον 21ον Αιώνα και η Ασφάλεια της Ελλάδος»
Του Αντιστρατήγου ε.α. Χρ. Μουστάκη
Επιτίμου Διοικητού 1ης Στρατιάς
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Μέσα από το βιβλίο αυτό αντικατοπτρίζεται η προσωπικότητα και τα χαρίσματα του συγγραφέα και ιδιαίτερα οι σπάνιες πνευματικές του ικανότητες, η ευρυμάθεια, η ευθυκρισία και η δυνατότητά του να συνεκτιμά όλους τους παράγοντες και να καταλήγει σε ορθά συμπεράσματα.
Επίσης το θάρρος και η τόλμη του να εκθέτει με παρρησία τις απόψεις του ακόμα και αν προκαλούν αντιδράσεις. Αυτό άλλωστε έπραττε πάντοτε, χωρίς να υπολογίζει το κόστος.
ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Ο συγγραφέας, κατά την ανάλυση όλων των παραγόντων και στοιχείων, αναλύει, προσδιορίζει και καταγράφει όλες εκείνες τις παραμέτρους που είναι δυνατόν να επηρεάσουν σήμερα αλλά και στο μέλλον τις παγκόσμιες εξελίξεις και κυρίως τις επιπτώσεις στη χώρα μας.
Παραθέτει πληθώρα στοιχείων στο κύριο μέρος αλλά και στα παραρτήματα, δίνοντας τη δυνατότητα στον αναγνώστη-μελετητή να κάνει τις δικές του εκτιμήσεις, χωρίς να χρειάζεται συμπληρωματικά στοιχεία και να βγάλει τα συμπεράσματά του συμφωνώντας ή διαφωνώντας μαζί του.
Τα κύρια συμπεράσματά του από την ανάλυση των διαφόρων παραγόντων είναι τα εξής :
α. Οι ΗΠΑ διακατέχονται από «μεσσιανική αντίληψη» για το ρόλο τους και είναι αποφασισμένες να επιβάλλουν το, κατά την αντίληψή τους αγαθό, ακόμη και δια της βίας, αδιαφορώντας για το γεγονός ότι αυτή η πρακτική τους καλλιεργεί τον αντιαμερικανισμό.
Ενεργούν πάντοτε με γνώμονα το συμφέρον τους και παρά τα λεγόμενα περί αιφνιδιασμού και αφελείας τους, σχεδιάζουν εγκαίρως και επιμελώς.
Η ΕΕ, έχει την ανάγκη της πραγματικής ενοποιήσεως, οικεία βουλήσει, και την ανάπτυξη της ΚΕΠΠ, αν θέλει να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο. Κατά τη γνώμη του, η ΕΕ αποδέχτηκε τις αποκλίσεις του Σχεδίου Ανάν από το Ευρωπαϊκό κεκτημένο για να προετοιμάσει το έδαφος για την αποδοχή αποκλίσεων και στην ένταξη της Τουρκίας, ώστε να παρακαμφθούν αδυναμίες και υστερήσεις της, αλλά και να επιβληθούν σ΄αυτή περιορισμοί για την προστασία της υπόλοιπης ΕΕ από την αναμενόμενη δημογραφική Τουρκική εισβολή.
Η Ρωσική Ομοσπονδία αναδύεται πάλι με προοπτικές. Έχει δε πολλές πιθανότητες να επιτύχει η προσπάθειά της για την ανάπτυξη και τον εποικισμό της πέραν των Ουραλίων περιοχής. Αν γίνει αυτό θα έχομε την ανάδυση ενός νέου δυναμικού συντελεστή ρυθμιστικής παρεμβάσεως στις παγκόσμιες εξελίξεις.
Οι ενεργειακοί πόροι που δίνουν τη δύναμη σ΄αυτούς που ελέγχουν τις πηγές και το εμπόριό τους, σύμφωνα με επιστημονικές εκτιμήσεις που παραθέτει, ελαττώνονται και θα έχουν εξαντληθεί μέχρι το 2050. Εκτιμά ότι μέχρι τότε θα εξακολουθήσουν οι ανταγωνισμοί για τον έλεγχό τους και θα εντείνονται όσο τα αποθέματα περιορίζονται. Παράλληλα όμως θα έχομε και αγώνα μεταξύ τους για την πρόσκτηση εναλλακτικών πηγών ενεργείας με συνέπεια την ανάδειξη νέων δυνάμεων και ίσως και τη νέα υπερδύναμη στον κόσμο.
Ο αντιτρομοκρατικός πόλεμος όσο συνεχίζεται, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η Ισλαμική λογική, δηλαδή η πεποίθησή τους ότι η γη τους και ο πλούτος της είναι δώρο του Αλαχ και ότι έχουν υποχρέωση να ζουν σύμφωνα με το Κοράνι και να προβάλλουν μαχητική αντίσταση σ΄όποιον επιχειρεί να τους επιβάλλει εκτροπές, θα αναπαράγει τρομοκράτες και τρομοκρατία και διάχυση κλίματος ανασφάλειας.
Στις γειτονικές Βαλκανικές χώρες υπάρχουν εθνικιστικές τάσεις και καλλιεργούνται διεκδικήσεις σε βάρος της χώρας μας. Ελάχιστη επιδίωξη κάθε μιας είναι η εμπέδωση υπάρξεως δικής της μειονότητος στη χώρα μας και η κατοχύρωη δικαιωμάτων τουλάχιστον στα πλαίσια του «Ευρωπαϊκού κεκτημένου».
H Tουρκία, επειδή έχει την ικανότητα μετατροπής των προβλημάτων της σε αιτίες στηρίξεως προσδοκά την κατ΄εξαίρεση ένταξή της. Έχει όμως μεγάλες πιθανότητες παραμονής εκτός ΕΕ με με ιδιαίτερα ευνοϊκές συνθήκες.
Σημειώνει όμως ότι θα ήταν τραγικό για την Ελλάδα να πιστέψουμε ότι η πολιτική της Τουρκίας απέναντί της εξαρτάται από τους καλούς ή κακούς Τούρκους.
β. Οι δυνατότητες της Ελλάδας για την αντιμετώπιση των απειλών είναι πολύ μεγάλες αλλά πρέπει να αντιμετωπιστεί το δημογραφικό και να αναβαθμιστούν οι ηθικές δυνάμεις.
Υπάρχει ένας εφησυχασμός στην Ελλάδα για το πρόβλημα ασφαλείας με το λανθασμένο σκεπτικό, όπως έχει αποδειχτεί ιστορικά, ότι το ΝΑΤΟ και η ΕΕ μας προστατεύουν.
ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΑΠΕΙΛΩΝ
Το κεφάλαιο Αντιμετώπιση Απειλών είναι κατά την άποψή μου, το πιο σημαντικό γιατί εκτίθενται απόψεις και προτάσεις πρωτότυπες και αρκετά προωθημένες, οι οποίες θα προκαλέσουν ακόμη και αντιδράσεις. Το βέβαιο όμως είναι ότι θα προκύψει ένας γόνιμος διάλογος επ΄ωφελεία της υποθέσεως. Οι απόψεις και προτάσεις του είναι οι εξής :
α. Η Στρατηγική Εθνικής Ασφαλείας πρέπει να έχει «ως μόνη επιδίωξη την αποφασιστική και αποτελεσματική εξασφάλιση της Ασφάλειας, Ανεξαρτησίας, Εθνικής Κυριαρχίας, Ακεραιότητος και Συμφερόντων της χώρας».
β. Το Δόγμα Εθνικής Ασφαλείας πρέπει να έχει ως απαραίτητο περιεχόμενο «την έγκαιρη και ασφαλή πληροφόρηση και αποφυγή παραπληροφόρησης, αυξημένη ικανότητα προλήψεως, αποφασιστική δυνατότητα αποτροπής, βεβαιότητα αντιμετωπίσεως ή αποκρούσεως και αποδεδειγμένη δυνατότητα καταστολής και ανταποδόσεως. Λογική και επωφελής συμμετοχή σε διεθνείς ειρηνευτικές παρεμβάσεις».
γ. Η μόνη αποτελεσματική προστασία είναι αφ΄ενός μεν η έγκαιρη ενημέρωση και προστασία και αφ΄ετέρου η πλέον προωθημένη ακόμη και πέραν των συνόρων εγκατάσταση των απαραιτήτων μέτρων ασφαλείας και εν ανάγκη αμύνης.
δ. Η δυνατότητα ανταποδόσεως, πρέπει να είναι πραγματική και να έχει έγκαιρη και πειστική προβολή.
Επισημαίνεται ότι αυτό δεν έχει καμιά σχέση με την πομπώδη και χωρίς κανένα μέτρο εξαγγελία περί «ισοδυνάμου τετελεσμένου» που μόνο θυμηδία προκαλεί στους Τούρκους.
Την άποψη αυτή εξέφραζε ο Στρατηγός από παλιά και ως Διοικητής XVI ΜΠ και Δ΄ ΣΣ έψαχνε τρόπους να βάλει τους Τούρκους να σκάψουν.
ε. Η αρχική σχεδίαση Εθνικής Ασφαλείας πρέπει να γίνεται στο ΚΥΣΕΑ, το οποίο αναλόγως συγκροτούμενο οφείλει να ασκεί ουσιαστικώς διοίκηση και έλεγχο και όχι μόνο συντονισμό. Πρέπει δε να λειτουργεί και ως Πολεμικό Συμβούλιο, κατά την ειρηνική περίοδο, γιατί η εθνική ασφάλεια προτάσσεται και περιέχει την εθνική άμυνα και οι κατ΄αυτής απειλές είναι υπαρκτές, ζώσες και αναμένουσες ευκαιρίες και όχι έναρξη πολεμικών επιχειρήσεων για να εκδηλωθούν.
στ. Απαιτείται η σύνταξη Σχεδίου Εθνικής Ασφαλείας στο οποίο να ενοποιούνται όλα τα μέχρι τώρα Σχέδια Αμύνης, Ασφαλείας, Εκτάκτων Αναγκών, Αποκαταστάσεως και Τηρήσεως της Τάξεως, Αντιμετωπίσεως Οργανωμένου Εγκλήματος και Εγκλημάτων Βίας.
ζ. Επιβάλλεται η ενότης διοικήσεως των ενεργουσών δυνάμεων, ανεξαρτήτως προελεύσεως, οπωσδήποτε όμως συνεργασία και συντονισμός.
η. Πρέπει να διαφοροποιηθούν οι ρόλοι των ΕΔ και ΣΑ «Περισσότερο αστυνομικές ΕΔ και περισσότερο ικανά σε δυναμικές επεμβάσεις ΣΑ».
θ. Πρέπει να ξεπεραστούν οι φοβίες του παρελθόντος και να ληφθούν υπόψη δύο στοιχεία της μετά το 1950 σχεδιάσεως του ΣΕΑ, σ΄ότι αφορά την εξασφάλιση και φρούρηση των στόχων και τη χρησιμοποίηση των Μονάδων Εθνοφυλακής.
ΔΟΜΗ ΔΥΝΑΜΕΩΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ
Για τη δομή των ΔΑ εκτίθενται οι εξής απόψεις-προτάσεις :
α. Η ΕΥΠ πρέπει να αναβαθμιστεί και να αναλάβει επιτελικό και συντονιστικό ρόλο στα πλαίσια του ΚΥΣΕΑ.
Αν μείνει έτσι είναι προτιμότερο να υπαχθεί στην ΕΛ.ΑΣ και να δημιουργηθεί ένα άλλο όργανο κατάλληλο να σχεδιάσει, αναπτύξει και λειτουργήσει το Εθνικό Σύστημα Πληροφοριών.
β. Ο ΣΞ πρέπει να προσαρμόσει την οργάνωσή του με βάση τις νέες απειλές στις εξής κατηγορίες :
(1)Δυνάμεις Επιτηρήσεως και Ελέγχου Συνόρων και Παραμεθορίων Περιοχών.
Ο έλεγχος προκαλύψεως να επανέλθει στο παλιό σύστημα της κλασσικής υπηρεσίας προκαλύψεως του Στρατού και την ενεργοποίηση Τμημάτων Εθνοφυλακής όταν προκύπτει ανάγκη.
(2) Δυνάμεις Αμύνης.
(3) Δυνάμεις Εφεδρείας και Ανταποδόσεως οι οποίες να περιλαμβάνουν τρεις (3) Μ/Κ, τρεις (3) ΤΘ και δύο (2) Ταξιαρχίες ΠΖ, μία (1) τουλάχιστον Αεροκίνητη και μία (1) Αμφίβεια.
(4)Δυνάμεις Διεθνούς Διαθέσεως.
(5) Δυνάμεις Εσωτερικής Ασφαλείας.
Καθορίζει επίσης την στελέχωση, συγκρότηση και το ποσοστό επανδρώσεως κατά κατηγορία.
(6)Για τα Στρατηγεία του ΣΞ δεν συμφωνεί με τη νέα δομή που βρίσκεται σε εξέλιξη. Εκτιμά ότι πρέπει να υπάρχει ανά ένα Στρατηγείο ΣΣ έναντι Αλβανίας, ΠΓΔΜ, Βουλγαρίας και Τουρκίας. Επίσης να διατηρηθεί η 1η Στρατιά και να έχει την ευθύνη εκπαιδεύσεως και προετοιμασίας των Δυνάμεων Εφεδρείας και Ανταποδόσεως. Επίσης την ανάπτυξη της ΑΣΔΕΝ σε Στρατιά.
(7) Από τις υπόλοιπες προτάσεις για το ΣΞ έχουν ιδιαίτερη αξία οι εξής :
(α)Στράτευση στο 18ο έτος και θητεία 12 μήνες.
(β)Όσοι επιτυγχάνουν στα ΑΕΙ να υπηρετούν 6 μήνες και στη συνέχεια ένα μήνα το έτος.
(γ) Κατάργηση του βαθμού ΔΕΑ και αναπλήρωση στο ρόλο του Διμοιρίτου από Ανθυπασπιστές και Αρχιλοχίες της ΣΜΥ. Οι δε ελλείψεις στην Επιστράτευση να καλύπτονται από κληρωτούς Υπαξιωματικούς, οι οποίοι, κατόπιν επιλογής να ονομάζονται Ανθυπασπιστές.
(δ) Το Πολεμικό Ναυτικό έχει την άποψη ότι δεν αντιμετωπίζει ιδιαίτερα προβλήματα, αλλά πρέπει να έχει ενεργότερη συμμετοχή στην άμυνα νήσων.
(ε) Το ίδιο και η Πολεμική Αεροπορία, αλλά να έχει ενεργότερη συμμετοχή στην Αεράμυνα.
(στ) Οι απόψεις του Στρατηγού για την ΕΛ.ΑΣ έχουν ιδιαίτερη αξία, γιατί διετέλεσε και Υπουργός Δημοσίας Τάξεως. Συνοψίζονται δε ως εξής :
1/ Γενική αναθεώρηση της οργανώσεως και εκπαιδεύσεως.
2/ Καταπολέμηση της δημοσιοϋπαλληλικής νοοτροπίας και απεμπλοκής από κομματικές εξαρτήσεις που την έχουν καταστήσει αναποτελεσματική παρόλο που η αναλογία αστυνομικών προς αστυνομευομένους είναι από τις μεγαλύτερες στον κόσμο (1/220 όταν στην Ιταλία είναι 1/500 , στο Βέλγιο 1/800 και στην Ιαπωνία 1/1300).
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ
Το βιβλίο συμπληρώνεται και με τέσσσερα Παραρτήματα, από τα οποία το πιο σημαντικό είναι το «Γ», που περιλαμβάνει τις επίσημες τοποθετήσεις των Ακαδημιών Σόφιας, Τιράνων και Σκοπίων επί των εθνικών τους δογμάτων.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Ο Συγγραφέας με το πόνημά του δίνει στοιχεία για προβληματισμό και εποικοδομητικό αντίλογο. Δεν δογματίζει, αλλά αναλύει και συνθέτει και καταλήγει σε συμπεράσματα. Τολμά δε να κάνει καθαρές και όχι Πυθιακές προτάσεις, όπως γίνεται συνήθως.
Μπορείς να συμφωνείς ή να διαφωνείς μαζί του όχι όμως και να τον αγνοείς.
Γι΄αυτό η Πολιτική και Στρατιωτική ηγεσίες οφείλουν να αξιοποιήσουν το σύγγραμα διανέμοντάς το σε Στρατηγεία και Σχολές.
Αξίζουν θερμά συγχαρητήρια στον Στρατηγό για το πράγματι σημαντικό και χρήσιμο πόνημά του.