Είναι στρατηγικός στόχος της Μόσχας η ανατροπή Ζελένσκι;
Είναι στρατηγικός στόχος της Μόσχας η ανατροπή Ζελένσκι;
Την Αίγυπτο πρώτο σταθμό της περιοδείας του στην αφρικανική ήπειρο με την οποία επιχειρεί να δείξει ότι η Ρωσία δεν είναι απομονωμένη και απευθυνόμενος στους αντιπροσώπους των χωρών του Αραβικού Συνδέσμου επέλεξε ο Ρώσος Υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ για να μας… ενημερώσει ότι «θα βοηθήσει τον ουκρανικό λαό να απαλλαγεί από το καθεστώς, που είναι απόλυτα αντιλαϊκό και εναντίον της ιστορίας»! Αρκετοί σχολιαστές χαρακτήρισαν αυτήν την κλασική δήλωση «δημόσιας διπλωματίας» ως στροφή 180 μοιρών καθόσον τον Απρίλιο σε συνέντευξη του σε ινδικό τηλεοπτικό δίκτυο ο Λαβρόφ διαβεβαίωνε ότι η Μόσχα «δεν σχεδιάζει να προκαλέσει αλλαγή καθεστώτος στην Ουκρανία προσθέτοντας μάλιστα ότι «επαφίεται στον ουκρανικό λαό να επιλέγει τους ηγέτες του».
Πούτιν και siloviki, έχουν συγκεκριμένους στρατηγικούς στόχους στην Ουκρανία που αλληλοσυνδέονται και ένα από αυτούς είναι η ανατροπή της ουκρανικής πολιτικής καθεστηκυίας τάξης την οποία η Μόσχα θεωρεί «αντιρωσική-φιλοδυτική». Εκτιμάται ότι η προαναφερθείσα καθησυχαστική δήλωση του περασμένο Απρίλιο, ήταν μία από τις γνωστές δηλώσεις αποπροσανατολισμού των Ρώσων Αξιωματούχων ενώ η πρόσφατη στην Αίγυπτο είναι αυτή που θεωρούμε ότι αποκρυσταλλώνει τις προθέσεις και τις επιθυμίες της Μόσχας. Το ότι για ένα χρονικό διάστημα σιωπούσε για το θέμα δεν σημαίνει ότι εγκατέλειψε αυτή τη συγκεκριμένη στρατηγική στόχευση. Κρίνεται σκόπιμο να επισημανθεί ότι η συγκεκριμένη δήλωση Λαβρόφ συνδέεται και με άλλη του ιδίου την προηγούμενη εβδομάδα σχετικά με επέκταση του πολέμου και εκτός Ντονμπάς!
Βέβαια προκύπτει το ερώτημα γιατί αυτές οι δηλώσεις τώρα! Ένας λόγος που εμείς βλέπουμε είναι ότι η Μόσχα μετά τις αδιαμφισβήτητες αργές αλλά σταθερές επιτυχίες της στο έδαφος και τη σημαντική φθορά που επιφέρει στην Ουκρανία με τον παράλληλο πόλεμο κατατριβής που διεξάγει εκτιμά ότι φέρνει καθημερινά όλο και σε πιο δύσκολη θέση την πολιτική ηγεσία στο Κίεβο. Επιχειρεί να θέσει εμμέσως στον ουκρανικό λαό δίλημμα εξουσίας και φυσικά να κάμψει τη θέληση του για περαιτέρω αντίσταση. Οι απώλειες όπως οι ίδιες οι ουκρανικές αρχές έχουν δηλώσει είναι τρομακτικές και δυσαναπλήρωτες. Να διευκρινίσουμε ότι έχει Ρωσία έχει καταλάβει το 23-25% της συνολικής επικράτειας της Ουκρανίας και έχει δημιουργήσει έναν πλατύ και ασφαλή παραθαλάσσιο διάδρομο που συνδέει την Κριμαία (της οποίας προσέδωσε βάθος με την κατάληψη της Χερσώνας και της Μελιτούπολης) μέσω Μαριούπολης με το Ντονμπάς και από εκεί με τη Ρωσία.
Ένας άλλο λόγος είναι ότι διαφαίνεται ότι στην Ουκρανία υπάρχει εδώ και δύο εβδομάδες μία μικρή εσωτερική κρίση που οδήγησε τον Πρόεδρο Ζελένσκι αποπέμψει τον επικεφαλής των Υπηρεσιών Ασφαλείας (SBU) Ιβάν Μπακάνοφ, τη Γενική Εισαγγελέα Ιρίνα Βενεντίκτοβα και άλλους 60 ουκρανούς αξιωματούχους των υπηρεσιών αυτών από τις θέσεις τους. Ο Ζελένσκι κατηγόρησε πολλούς από αυτούς για προδοσία και συνεργασία με τη Ρωσία. Εξ άλλου από τις αρχές Ιουλίου καταζητείται το μέλος του κοινοβουλίου Ολεξίι Κοβαλιόφ για εσχάτη προδοσία καθόσον αποκαλύφθηκε πως έχει γίνει αντιπρόεδρος του συμβουλίου το οποίο ανέλαβε τη διακυβέρνηση στην κατεχόμενη από τα ρωσικά στρατεύματα Χερσώνα. Όλα αυτά δείχνουν ότι αν και μικρή, δυστυχώς υπάρχει ακόμα μία λανθάνουσα ρωσική επιρροή στις κρατικές δομές του Κιέβου κάτι που η Μόσχα προσπαθεί βέβαια να εκμεταλλευτεί.
Πάντως πιστεύουμε ότι Μόσχα παρά το γεγονός ότι ξαναφέρνει στην επιφάνεια την αλλαγή καθεστώτος στο Κίεβο προτιμάει τον Ζελένσκι να είναι αυτός που θα αναγκαστεί να διαπραγματευτεί έστω μία ανακωχή που είτε θα οδηγήσει σε κάποια μορφή πολιτικού διακανονισμού είτε θα μετατρέψει την περιοχή σε ακόμα μία παγωμένη σύγκρουση με αναπόφευκτες εδαφικές απώλειες για την Ουκρανία. Αυτό θα μείωνε το κύρος του Ζελένσκι μέσα στην Ουκρανία και ίσως να έβρισκαν την ευκαιρία για ανασύνταξη οι φιλορωσικές πολιτικές δυνάμεις γιατί υπάρχουν και αυτές.
Η δήλωση του για 18 χρόνια Ρώσου ΥΠΕΞ Λαβρόφ ότι «ο ρωσικός και ο ουκρανικός λαός θα συνεχίσουν να ζουν μαζί και σίγουρα θα βοηθήσουμε σε αυτό» απευθύνεται σε αυτούς. Επίσης θα μείωνε και το κύρος της «Δύσης» που στηρίζει την παρούσα Ουκρανική Κυβέρνηση. Στη Μόσχα διαβλέπουν ότι κάποιες αμετροεπείς δηλώσεις του Ουκρανού Προέδρου δημιουργούν πολιτική δυσφορία σε χώρες που τον στηρίζουν, όπως ο Καναδάς, η Γερμανία ακόμα και πρόσφατα με την Ελλάδα την οποία απείλησε με… κυρώσεις, προφανώς δυσαρεστημένος με τη στάση των ελλήνων εφοπλιστών να μεταφέρουν ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο παραβλέποντας βέβαια το γεγονός ότι δεν υπάρχει απαγόρευση περί αυτού.
Στη Ρωσία πήρε τέσσερις με πέντε μήνες για να μπει σε τροχιά νίκης όπως αναλύσαμε σε πρόσφατο άρθρο μας στο Liberal τη 10 Ιουλίου με τίτλο «Βρίσκεται η Ρωσία στο μονοπάτι της νίκης στην Ουκρανία;» και ίσως της πάρει άλλους …πέντε για να οριστικοποιήσει τη νίκη της όπως είχα εμφατικά τονίσει σε διεθνή ΜΜΕ. Με ή χωρίς Ζελένσκι στην εξουσία! Και εδώ με την ευκαιρία να πούμε ότι βάζουμε ευδιάκριτα όρια μεταξύ ευσεβών πόθων και της διαμορφούμενης σκληρής πραγματικότητας. Άλλωστε όπως έχω ξαναπεί μόνο στις ταινίες νικούν πάντα «οι καλοί» και οι καλοί δεν μπορεί να είναι αυτοί που παραβίασαν τη διεθνή νομιμότητα.
Αυτό όμως που υποστηρίζαμε, δηλαδή « να μην χάσει η Ουκρανία και να μην κερδίσει ο Πούτιν» φαίνεται ότι είναι αδύνατον τελικά να επιτευχθεί. Καλύτερα θα λέγαμε όμως ότι πρέπει να επιδιωχθεί να μην χάσει πολλά η Ουκρανία και ας χάσει όσο το δυνατόν περισσότερα η Ρωσία με την οποιαδήποτε πύρρεια νίκης της. Η συνέχιση των επιχειρήσεων πιθανώς να καταστήσει το Κίεβο ακόμα πιο αδύναμο σε μελλοντικές διαπραγματεύσεις και επιπροσθέτως να κλονίσει την αποδοχή του Ζελένσκι μέσα στην Ουκρανία κάτι το οποίο επιδιώκει διακαώς η Μόσχα.
* Ο Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Λουκόπουλος είναι Γεωστρατηγικός Αναλυτής και Εκτελεστικός Διευθυντής στο «Παρατηρητήριο Ευρωμεσογειακής Ασφάλειας και Συνεργασίας»