Blog

”Συμβολές στην Οντολογική Κοινωνική Σκέψη”

Συγγραφεύς ο Δημήτριος Οδ. Σταθακόπουλος

Παρουσιάζει ο Υποστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Αργυρόπουλος

Ο τίτλος του βιβλίου ήταν για εμένα ένα εύλογο ερέθισμα ώστε να εγκύψω και μελετήσω τα σημαινόμενα μέσα σ’αυτό. Το αποτέλεσμα αυτής της φιλοπεριεργείας μου οργάνωσε και εκείνο το σύμπλοκο συναίσθημα, που ο κάθε άνθρωπος με ανθρωποκεντρικές ανησυχίες, με πο-λιτικούς σκεπτικισμούς και διανοητική σύγχυση περί των τεκταινομένων στον κόσμο, θα προσηλωθεί σ’αυτό το πόνημα προς αναζήτηση κλειδών, οδηγουσών σε λυ-σιτελείς και επωφελείς «συμβο(υ)λές» αφυπνίσεως. Και εννοούμε την αυθεντική, την άδολο αφύπνιση και όχι την περιρρέουσα αποπροσανατολιστική, την εξεζητημένη, την ποικιλόχρωμη, την φαντεζί woke. Στην συγκεκρι-μένη περίπτωση δεχόμεθα την πνευματική αφύπνιση, την ανιχνεύουσα τους λόγους απομακρύνσεώς μας από τις πατροπαράδοτες αξίες. Την αφύπνιση που οδηγεί σε αυτογνωσία, σε διεύρυνση συνειδήσεως, σε δημιουργι-κότητα, σε ευθύνη. Την αφύπνιση μέσω αναστοχασμών και αναζητήσεως νοήματος πέραν του υλικού βίου. Την αφύπνιση η οποία μας επιστρέφει στις αξίες μέσω της ηθικής ανασυγκροτήσεως. Την αφύπνιση που καλοδέχεται την υπέρβαση πνευματικών και ψυχικών δεσμεύσεων. Είναι αυτή η αφύπνιση, η συνδράμουσα στην ανάδυση δημιουργικής σκέψεως και πνευματικής αυθορμησίας. Γενικά την αποτελεσματικότητα της γνησίας αφυπνίσεως την δεχόμεθα όπως εκείνη των αφυπνισθέντων λογίων αλλά και των λαϊκών Ελλήνων που οδήγησαν στην Παλιγγενεσία του 1821.

Στο βιβλίο ο αναγνώστης συναντάται με μία επιτομή εκδοχών αριθμού ζητημάτων και απορημάτων, προσκειμένη στην φιλοσοφία καθ’όλα τα πεδία θεωρήσεώς της, τα και προκαλούντα τον σκεπτόμενον άνθρωπον στο να διαδυθεί στην σφαίρα της Α-ληθείας. Όπου Α-λήθεια είναι η αντίσταση στην λήθη, στην απάτη, στην πλάνη. Εν άλλοις είναι το καθήκον της σκέψεως και της πνευματικής εντιμότητος. Εδώ ο αναγνώστης αναγκάζεται να συγκεράσει την φιλοσοφία, την φυσική επαλήθευση των φαινομένων με μία βάση, όπως  το οικείον -όσο γίνεται- κατανοητόν Γήϊνον σύστημα αναφοράς. Με τις δικές μας μεταφυ-σικές, σχεδόν αδιακρίβωτες ποιοτικά περιεργασίες, όπου -ως γεγονός- δεν υπάρχει δυνα-τότης απαντήσεως με επιστημονικότητα παρά μόνον με εκπεφρασμένες παραδοχές των όσων επικαλούνται τα εξ αποκαλύψεως σημανθέντα.

Το βιβλίο καθρεπτίζει την επίμοχθο προσπάθεια του συγγραφέως να συμμείξει την φιλοσοφία με τις πιθανές εφαρμογές της θεωρητικής της διαστάσεως στον σημερινό κόσμο. Εκεί δηλαδή, όπου ένας ελάχιστος αριθμός φιλομούσων και φιλομαθών ανθρώπων υποσυ-νειδήτως ενεργεί βάσει των ανησυχιών των προγονικών φιλοσόφων. Εκείνων των διαχρο-νικών διανοητών, των χαρακτηρισθέντων ως σκαπανέων της σημερινής απειροπραγμόνου πλανητικής νοοσφαίρας.

Σε όλα τα κεφάλαια του βιβλίου αναδεικνύεται η μεθοδικότητα και η επιστημονική υπευθυνότητα του συγγραφέως, ο οποίος κινείται με ασφαλή οδηγό την ορθή λογική. Το να ασχοληθεί ο συγγραφέας με ένα τόσο δύσκολο αντικείμενο, όπως είναι η οντολογική κοι-νωνική σκέψη σημαίνει μεγάλη πνευματική γενναιότητα και φιλοσοφική τόλμη, η οποία προϋποθέτει ή και απαιτεί βαθεία γνώση των επιστητών πραγμάτων. Πραγμάτων  βασιζο-μένων στην επαγωγική ή την απαγωγική λογική. Αυτή άλλωστε είναι και η υπεροχή εκείνων, που την αναγνωρίζουν, ως το αποτέλεσμα περισκέπτου και εμβριθούς προπαρασκευής με πυξίδα την αυτοπειθαρχία και την ειλικρινή πρόθεση για ένα εύγονο πνευματικό προϊόν. Ο υπερέχων πνευματικός άνθρωπος έχει συνείδηση του ότι γνωρίζει, ότι ουδέν γνωρίζει. Ο υπερέχων γνωρίζει, ότι η υπεροχή συνίσταται σε πνευματική ταπεινότητα, σε περιθωριο-ποίηση των προκαταλήψεων και στην πραγματολογική συνθήκη, που είναι η διαρκής μάθηση από τις εμπειρίες της ζωής. Και το αποτέλεσμα της συστηματικής εξασκήσεως, της πλήρους αφοσιώσεως και της εντόνου επικεντρώσεως σε ουσιώδεις τομείς ενδιαφέροντος ονομάζεται βαθεία γνώση. Η γνώση δεν είναι μία απλή θεωρία. Είναι εμβάθυνση της πρακτικής εμπειρίας μέχρι που αυτή να οδηγήσει τον βαθειογνώστη στην συνθήκη την αναγνωριζομένη, ως διαισθητική κατανόηση. Σε κάθε σελίδα του βιβλίου επαληθεύονται αυτές οι διαπιστώσεις. Επαληθεύονται, σαν αυτά να συνιστούν δυναμικό πλεονέκτημα εν τοις πράγμασι.

Στο βιβλίο εμφανίζονται αιφνιδίως και επιδεικτικώς άπειρα ερεθίσματα που συ-ναρπάζουν εκείνους του διακρινομένους για το ανήσυχο πνεύμα τους και τις δημιουργικές τους προθέσεις. Ο συγγραφεύς στην περίπτωση αυτή μεσιτεύει με το να διευκολύνει τους όσους προτίθενται να αξιοποιήσουν το παρεχόμενο πληροφοριακό υλικό, το οποίο ως μία θετική νοησιαρχική κατεύθυνση επιτελεί στην ανέλιξη παντός φιλερεύνου νοός. Η περι-γραφομένη κοσμολογία φανερώνεται, μέσα στις γραμμές κειμένου καταγράφοντος εργασία ενός μελετητού περί των αιτίων του «υπάρχω σαν ον μέσα σε ένα απροσδιόριστο σύμπαν». Είναι αναζήτηση μετερχομένη συγκερασμούς ανοργάνου ύλης και εμβίων παραγόντων με σκοπό να εξηγηθεί το αίτιο, το διεγείρον ενσυνείδητες και έλλογες πράξεις ερμηνεύουσες με την συσσωρευμένη εμπειρία την εξέλιξη την κατανοουμένη αισθητικά από τον άνθρωπον.

Φαντάζομαι τον συγγραφέα με την φιλοπραγμοσύνη του, σκυμμένον πάνω από μία γυάλινη σφαίρα, όπως αυτή των αστρομαντών να παρατηρεί με απόλυτη αφοσίωση και τεταμένη συγκέντρωση τις αστρονομικές ταχύτητες μεταβολής των συμπαντικών συν-τελεστών. Από το μηδέν έως το άπειρον. Διαστολές και super nova. Νεφελώματα και μαύρες τρύπες. Να θαυμάζει τις βαρυτικές συνέπειες. Να διαλογίζεται τον ρόλο του σαν την απειρο-ελαχίστη μονάδα ενεργείας και το μέγεθος της δικής του συνεισφοράς στο κοσμολογικό γίγνεσθαι. Να διαβουλεύεται με τον εαυτόν του με την όση υπευθυνότητα επιβάλλει κάποια αναγωγική αναγκαιότητα στην κοινωνική συνείδηση, ώστε να μην διαφύγει της προσοχής το θαρραλέο του εγχείρημα. Δεόμενος εμπρός στο μεγαλείο της φύσεως. Την θεωρεί ωσάν τον καθρέπτη των υπερδραστηρίων πνευμάτων. Αποδέχεται το γεγονός, ότι η φύση απο-τελεί αντικείμενο σεβασμού εκ μέρους της επιστήμης, της φιλοσοφίας, της ποιήσεως, των τεχνών και της θεολογίας. Διερωτάται εάν η φύση τελικά υπακούει σε μία ανωτέρα δύναμη. Είναι η φύση ένα Θείον αποτύπωμα ή είναι μία ουδετέρα αλληλουχία συμβαινομένων και απροσδοκήτων γεγονότων; Στο τέλος στέργει με την συνήθη απόφανση των θνητών όντων, ότι «όλα είναι σχετικά». Και η σχετικότητα εμού του αναγνώστου αποδίδεται στην ανε-πάρκεια της ανθρωπίνης αντιληπτικότητος στο να συλλάβει τα κοσμικά θαυμαστά έργα και πάντοτε με υποστηρικτική διάθεση προς τους διαχρονικούς σκαπανείς και την αρωγή του προελαύνοντος διδύμου «Επιστήμη-Τεχνολογία».

Μία ουσιαστική και χρήσιμη παραίνεση του συγγραφέως είναι, ότι κατανοώντας την Α-λήθεια κερδίζουμε το νόημα της ζωής, όντας πλέον υπερπλήρεις με την δική μας σιγουριά και την αυτοπεποίθηση. Κι εμείς με την σειρά μας αντιλαμβανόμενοι την συμπλοκή κοινω-νικής θεωρήσεως μιας κοσμοεικόνας με την συνδρομή των μεριστών αποφαντικών πάνω στην αστροφυσική, τους αριθμούς, την κοσμολογία συναντώμεθα με ένα μείγμα καθοδη-γητικών αρχών, διανοητικών πλαισίων και γενικών προσανατολισμών, που μας εισαγάγουν κατ’έμμεσο παρότρυνση στον χώρο της φιλοσοφίας. Μένει στο τέλος μία δική μας προσπά-θεια να διεργαστούμε την γαργαλιστική και διεγερτική διερώτηση του συγγραφέως: …μήπως τελικά το σύμπαν είναι «Ο Λόγος» μιας υπερδιάνοιας;

Και κάτι το πολύ χρήσιμο για όσους υποπίπτουν στο ατόπημα να κρίνουν πρόσωπα του βαθέως παρελθόντος καθώς και τις πράξεις αυτών με αβαθή επιχειρήματα και χωρίς την προσήκουσα περίσκεψη. Ο Δημήτριος Σταθακόπουλος μας το υπογραμμίζει: Δεν κρίνουμε τις τότε κοινωνίες με την σύγχρονη ματιά και τα εις διάθεσιν εργαλεία αναλύσεως.

Στο επίλογόν του ο συγγραφεύς μας εξομολογείται: «…εν κατακλείδι, το μόνο ίσως που με φειδώ και ειλικρινή ταπεινότητα θα μπορούσα να καταθέσω, είναι η «φτωχή» εμπειρία ζωής μου, που ακροβάτησε και ακροβατεί μεταξύ του επιθυμώ, του θέλω και του πρέπει, «καθωσπρέπει» που φαινομενικά κινήθηκε και κινείται στα όρια του «αξιοπρε-πούς», του political correct και των «κοινωνικών προτύπων», χωρίς πραγματικά να ξέρω εάν όντως ήταν τέτοια».

Υποκλινόμεθα στην αξιοθαύμαστη ειλικρίνεια και εντιμότητα του συγγραφέως, ο οποίος μας υπενθυμίζει, ότι το να αποδεχόμεθα να αποκαλύψουμε την σκέψη μας σημαίνει, ότι έχουμε φθάσει σε ένα σημείο υπερβάσεως των περιρρεόντων πνευματικών περιορι-σμών και ότι είμεθα εις θέσιν να καλλιεργήσουμε μία ευρύτερη, περισσότερο σύνθετη και βεβαίως ελευθέρα θεώρηση της πραγματικότητος, των αξιών, των θεσμών και κυρίως του εαυτού μας. Αυτή η πνευματική ελευθερία δίδει την ικανότητα της αποδοχής της πολλα-πλότητος των όψεων της πραγματικότητος και μάλιστα χωρίς το πνεύμα μας να εγκλω-βίζεται σε δόγματα και απολυτότητες.

Σε πολλά σημεία του έργου του ο συγγραφεύς φανερώνει μία συναισθηματική ευαισθησία. Ιδίως όταν υποπτεύεται, ότι κάποια άποψή του εκτίθεται στον κίνδυνο αμ-φισβητήσεως. Ίσως, διότι έχει τόσα πράγματα ταυτόχρονα να διεξέλθει, όπου -ως φυσικόν- υπάρχει το ενδεχόμενον συγκρούσεως πολυσήμων, εν εκθέσει, ιδεών. Εμείς, ωστόσο γνω-ρίζουμε, ότι ο κόσμος που ζούμε είναι μοχθηρός, φθονερός, κακεντρεχής, δυσάρεστος και επίβουλος. Συνεπώς, γι’αυτόν τον απαράδεκτο κόσμο, όταν κάποιος αγαθών προθέσεων πρέπει να πει πολλά πράγματα αφαιρετικά -και μάλιστα, όταν οι άλλοι περιμένουν από αυτόν να πει αυτά που εκείνοι θέλουν να πει, τότε υπάρχει ο κίνδυνος ανοικείων τοπο-θετήσεων, που συνήθως απηχούν ιδεολογικές και ουτοπικές δομές σκέψεως. Αυτός ο συναι-σθηματικός εκφραστής της νοήσεως, ουδέν οφείλει προς διασάφηση, διότι η εχθρότητα τού κόσμου είναι μέρος της ιστορίας της ανθρωπότητος. Εξ άλλου είναι γνωστόν, ότι ο ρόλος των διανοουμένων είναι να παράγουν ιδεολογία, η οποία αξιοποιουμένη να προσφέρει προτροπές κοινωνικής ανελίξεως. Ούτως ή άλλως η ιστορία δεν τελειώνει εδώ, ούτε στο μέλλον θα μας λείψει η απαίτηση προς απολογίαν των διανοουμένων απέναντι σε πολεμικές δραστηριοποιήσεις. Σε ό,τι αφορά σ’εμάς τους υπολοίπους υπό καθεστώς πνευματικής εχθρότητος, καλόν είναι να θεωρήσουμε ότι η άμυνα του εαυτού μας είναι η δύναμή μας να μην ασχολούμεθα με το κακό. Είναι αφελής η σκέψη, ότι μπορεί να γίνει πιστευτό, ότι η ανθρώπινη φύση είναι δυνατόν να μεταβληθεί σε ακραιφνώς λογική και συνετή. Συνεπώς, όταν προφυλάσσουμε τον συνειδητοποιημένο μας εαυτόν, σημαίνει, ότι αυτή η άμυνα αντιστοιχεί με «αξία» υπό την ηθική-κανονιστική έννοια του όρου. Ο συγγραφεύς μας υπο-δεικνύει τον δρόμο με το να μας γνωστοποιεί, ότι οι κεκτημένες γνώσεις, οι εμπειρίες με φύλακα την φρόνηση θα έχουν σαν εξαγόμενο την διατήρηση του πλεονεκτήματος της αληθινής σοφίας.

Επί όλων των ανωτέρω, φρονώ, ότι η στάση ημών είναι το συνετό διακέλευσμα προς τους αντιτιθεμένους στο να αναμετρηθούν με τις ηθικές απαιτήσεις  της συνειδήσεώς των και την πρακτική του καθαρού λόγου.

Εν συμπεράσματι, θεωρώ εαυτόν ωφελημένον από το βιβλίο του Δημητρίου Σταθα-κοπούλου, διότι μου έδωσε την ευκαιρία να διευρύνω την σκέψη μου σε πεδία οικουμε-νικών αξιών, τα οποία εκείνος τα περιέγραψε με ένα τρόπο, όπου ο συνειδητοποιημένος αναγνώστης αναγνωρίζει μέσω του βιβλίου τα πράγματα προτού τα αντιληφθούν οι αισθή-σεις του. Ιδού η ευκαιρία καθέξεως υπερτέρων ιδεών.