Blog

Πηγή χάρτη: διαδίκτυο.

Επιτέλους η ελληνική Κυβέρνηση, την Μεγάλη Τετάρτη 16 Απριλίου 2025, ανακοίνωσε, μετά από καθυστέρηση πέραν της δεκαετίας, τον Θ.Χ.Σ.. Για πρώτη φορά η Ελλάδα, θέτει τους κανόνες για την οργανωτική δομή του Εθνικού Θαλάσσιου Χώρου και ουσιαστικά διασφαλίζει τη διαχείριση του πλούτου της. Με τον Θ.Χ.Σ., η Χώρα μας ρυθμίζει τη βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη, τη βελτίωση των θαλάσσιων μεταφορών, την ορθή εκμετάλλευση των ενεργειακών της πόρων, θεάματα αλιείας, ιχθυοκαλλιεργειών και άλλων συναφών θεμάτων. Στόχος αυτού του άρθρου είναι να προσπαθήσουμε να αποκρυπτογραφήσουμε, κατά το δυνατόν, όλα τα σημεία του, έτσι ώστε να γίνει κατανοητή η σημασία του Θ.Χ.Σ. και όπου υπάρχουν μελανά σημεία να τα αναδείξουμε, με στόχο την διόρθωσή τους, έτσι ώστε να μην μπορέσουν αυτά να δημιουργήσουν διπλωματικά πατήματα στην άλλη όχθη του Αιγαίου.

Τι είναι ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός και ποιος είναι ο στόχος του.

Ο Θ.Χ.Σ., ουσιαστικά οριοθετεί όλες τις δραστηριότητες που μπορούν να γίνουν εντός των ορίων των θαλασσίων ζωνών μας, χωρίς να παραβλέπει την προστασία του περιβάλλοντος και ταυτόχρονα να προσδιορίζει όλες εκείνες τις δράσεις που αποσκοπούν στη βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη των θαλασσών και του νησιωτικού συμπλέγματος, εκμεταλλευόμενη όλους τους θαλάσσιους πόρους. Ποιος είναι ο στόχος και γιατί μια παραθαλάσσια χώρα θα πρέπει να έχει Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό; Ένας Θ.Χ.Σ., οργανώνει με τον καλύτερο τρόπο όλες τις θαλάσσιες δραστηριότητες που μπορούν να λάβουν χώρα εντός των ζωνών που οροθετούνται από αυτόν, λαμβάνοντας υπόψιν και τις χερσαίες δραστηριότητες που επηρεάζουν τις θαλάσσιες ζώνες, όπως κοινωνικές, οικονομικές και ενεργειακές δραστηριότητάς, με γνώμονα την προστασία του περιβάλλοντος. Πάμε τώρα να δούμε τι περιλαμβάνει αυτή η ρύθμιση, όπως αυτές αποτυπώνονται στην επίσημη ανακοίνωση του Υπουργείου Περιβάλλοντος, την οποία αναρτώ αυτούσια.

1. Την προστασία του θαλασσίου περιβάλλοντος από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και του ορισμού θαλάσσιων πάρκων.
2. Τη διαφύλαξη της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και ιδιαίτερα των ενάλιων αρχαιοτήτων.
3. Την βελτίωση και προστασία των θαλασσίων μεταφορών.
4. Την βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη.
5. Την εκμετάλλευση των ενεργειακών πόρων της χώρας και ιδιαίτερα των δυνητικών κοιτασμάτων φυσικού αερίου αλλά και των υπεράκτιων αιολικών μας πάρκων.
6. Την ιχθυοκαλλιέργεια.
7. Την ενίσχυση των διασυνοριακών υποδομών κοινού ενδιαφέροντος με άλλα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της άμεσης περιφέρειάς της.

Για ποιον λόγο η Ε.Ε., χρειάζεται τον ΘΧΣ.

Ως γνωστόν η κατάθεση του χάρτη του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού, έγινε μετά από αφόρητης πίεση από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Ένωσης και πήρε σάρκα και οστά, μετά την πρόσφατη καταδίκη της Ελλάδας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για την μη κατάθεσή του. Η καταδίκη αυτή ήρθε, όχι γιατί η Ελλάδα απλά δεν ασχολήθηκε με ένα θέμα το οποίο εξυπηρετεί τα Εθνικά μας συμφέροντα, άλλωστε ξαφνικά δεν την έπιασε ο πόνος την ΕΕ, για θέματα Ελληνικής Εθνικής Κυριαρχίας, αλλά γιατί για την ΕΕ, η θέσπιση ΘΧΣ, εξυπηρετεί τα δικά της αναπτυξιακά συμφέροντα και έτσι πίεσε την Ελλάδα, φτάνοντας ακόμα στην καταδίκη της και την επιβολή προστίμου, γιατί δεν προχώρησε στην κατάθεσή του. Αλλά γιατί η ΕΕ, «καιγόταν» για την κατάθεση από την πλευρά της Χώρας μας του ΘΧΣ; Γιατί πολύ απλά η ΕΕ, εδώ και μια δεκαετία έχει θέσει κάποιους αναπτυξιακούς στόχους, οι οποίοι θα «ξεδιπλωθούν» εντός των θαλάσσιων ζωνών της επικράτειάς της και χωρίς την ύπαρξη των ΘΧΣ, από τα κράτη μέλη, ΔΕΝ μπορεί να ολοκληρωθεί αυτός ο σχεδιασμός.

Τι προβλέπει η ΕΕ, για χώρες που έχουν προβληματικούς και παραβατικούς γείτονες.

Βασικός προβληματισμός των κρατών μελών της ΕΕ, ήταν τι θα γίνει εάν ένα κράτος μέλος κατά τη διάρκεια της κατάθεσης ΘΧΣ, θα έχει την πλήρη στήριξη της ΕΕ, αν ο γείτονάς του είναι προβληματικός και παραβατικός. Η πρόβλεψη της ΕΕ γι’ αυτό το θέμα είναι τελείως προβληματική και αυτό γιατί αναφέρει ρητά και κατηγορηματικά ότι η ΕΕ, ΔΕΝ θα έχει καμία εμπλοκή στην υπόθεσης επίλυσης των διακρατικών διαφορών, ακόμα και αν το παραβατικό κράτος, ΔΕΝ είναι μέλος της ΕΕ και απλά παραπέμπει στο τι περιγράφει, για αυτές τις περιπτώσεις το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας!!! Αυτό πρακτικά για μια χώρα όπως η Ελλάδα, δημιουργεί τεράστιο πρόβλημα, λόγο του Τουρκικού αναθεωρητισμού και της παρουσίας από την πλευρά της Τουρκίας της απειλής casus belli, δηλαδή της αιτίας πολέμου, για τέτοιου είδους ενέργειες. Εδώ θα πρέπει σύσσωμα τα Ελληνικά κόμματα που διαθέτουν μέλη στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να προβούν στις απαραίτητες ενέργειες, έτσι ώστε να αλλάξει αυτή η Ευρωπαϊκή λογική και ο αρμόδιος ευρωπαίος επίτροπος, Άντριους Κουμπίλιους, να εισηγηθεί, πρώτα προς το συμβούλιο των Υπουργών Άμυνας και στη συνέχεια, αυτό, προς του Συμβούλιο  Κορυφής της Ένωσης, την αλλαγή αυτής της λογικής και να περάσει στο Ενωσιακό Δίκαιο, ότι η ΕΕ, θα εγγυηθεί πολιτικά και στρατιωτικά, τις όποιες εχθρικές ενέργειες γίνουν κατά κράτους μέλους που θα επιχειρήσει να κάνει πράξη την κοινοτική οδηγία περί ΘΧΣ και ΑΟΖ, έτσι ώστε όλα τα κράτη μέλη να είναι καλυμμένα, από κάθε κίνδυνο που μπορεί να προκύψει.

Τι είναι ο χάρτης της Σεβίλλης;

Κάθε φορά που γίνεται λόγος για τα εθνικά μας κυριαρχικά δικαιώματα, είτε αυτό λέγεται ΘΧΣ, είτε αυτό λέγεται ΑΟΖ, πάντα γίνεται αναφορά στον χάρτη της Σεβίλλης και με βάση αυτόν γίνονται όλες οι συζητήσεις. Τι όμως περιγράφει ο χάρτης της Σεβίλλης και ποια η διπλωματική του σημασία; Ο χάρτης αυτός αποτελεί την μελέτη ενός Ισπανικού Πανεπιστημίου το 2004, με χρηματοδότηση της ΕΕ, ο οποίος απεικονίζει τις ΑΟΖ των κρατών μελών της ΕΕ, με βάση τη λογική της μέγιστης απόστασης των 200 ναυτικών μιλίων, από κάθε ακτή του κράτους μέλους, με ένα άλλο και στην περίπτωση που μια ακτή είναι κάτω αυτού του ορίου και εισέρχεται στην ΑΟΖ του άλλου κράτους, τότε εκεί εφαρμόζεται η λογική της μέσης γραμμής. Εδώ αξίζει να σημειώσουμε ότι η ΕΕ εκτός από τη χρηματοδότηση αυτής της μελέτης, ζήτησε από τα κράτη μέλη, τα οποία είχαν θαλάσσια επικράτεια, να στείλουν τους χάρτες με τις δικές τους αποτυπώσεις επί της ΑΟΖ και με βάση αυτούς προχώρησε το πανεπιστήμιο στη δική του τελική μελέτη. Κατά την αποστολή του αιτήματος, προς τα κράτη μέλη, η ΕΕ, επεσήμανε ότι αυτό που θα προκύψει από την μελέτη του Ισπανικού Πανεπιστημίου ΔΕΝ είναι δεσμευτικό και ΔΕΝ αποτελεί διπλωματικό τετελεσμένο. Αφήνοντας έτσι «ανοιχτή την κερκόπορτα» της αμφισβήτησης των Ευρωπαϊκών κυριαρχικών δικαιωμάτων από τρίτες χώρες που ΔΕΝ έχουν καμία σχέση με την ΕΕ, κάτι που σήμερα η Ελλάδα έχει βρει μπροστά της, κυρίως με την Τουρκία, αλλά και με την Αίγυπτο, η οποία δεν έκλεισε το θέμα οριοθέτησης ΑΟΖ με την Ελλάδα, προφασιζόμενη την άρνηση της Τουρκίας.

Τι βλέπουμε να αποτυπώνεται στον χάρτη του ΘΧΣ.

Όπως είναι φυσικό τέτοιου είδους συνθήκες, συνοδεύονται από χάρτες που αποτυπώνουν τι υπογράφεται και σε ποιες περιοχές αναφέρονται οι υπογραφές αυτές. Έτσι και στην περίπτωση αυτή η Ελληνική Κυβέρνηση μαζί με τον ΘΧΣ, δημοσίευσε και τον απαραίτητο χάρτη. Τι όμως πραγματικά βλέπουμε να αποτυπώνεται στον κατατεθειμένο χάρτη του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού; Την απάντηση σε αυτό το ερώτημα, θα προσπαθήσω να τη δώσω παρακάτω, με όσο το δυνατόν ποιο απλά λόγια, ώστε να μπορεί να γίνει αντιληπτό από τον καθένα τι συμβαίνει ή τι μπορεί να συμβεί, παρακάτω, αν φυσικά συνεχιστεί να υπάρχει η πρόθεση από την Ελληνική Κυβέρνηση να προχωρήσει σε όλα εκείνα τα βήματα που απαιτούνται για να ολοκληρωθεί το όλο εγχείρημα. Ελπίζοντας πάντα ότι υπάρχει αυτή η πρόθεση.

1. Τα διαφορετικά χρώματα που βλέπουμε στον χάρτη, είναι καθαρά για πρακτικούς λόγους, οι οποίοι, σύμφωνα με το Υπουργείο αντιστοιχούν στην διοικητική διάρθρωση των Περιφερειών της Χώρας και τίποτε παραπάνω. Το γράφω αυτό για να μη πάει ο νους του αναγνώστη στο κακό. Η κατάτμηση των Περιφερειών θα μπορούσε να γίνε στη λογική, του ποιες Περιφέρειες «βλέπουν» θάλασσα και αυτό γιατί αυτές θα κληθούν να εκπονήσουν τα βασικά σχέδιά επί του ΘΧΣ, κατά το πρότυπο της Κυπριακής Δημοκρατίας.
2. Βλέπουμε ότι ο ΘΧΣ, έγινε επί τη βάση της Ελληνικής ΑΟΖ έτσι όπως καθορίζεται από το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας. Αυτό βέβαια δεν συνιστά κατοχύρωση ΑΟΖ και αυτό γιατί η ΑΟΖ κάθε κράτους, καθορίζεται μετά από συνομιλίες και διαβουλεύσεις μεταξύ των αντισυμβαλλόμενων όμορων, εν θαλάσση, κρατών.
3. Βλέπουμε ότι η Ελληνική ΑΟΖ, εφάπτεται πάνω στην Κυπριακή, πράγμα που σημαίνει, ότι το νησιωτικό σύμπλεγμα της Μεγίστης, βλέπε Καστελόριζο, ασκεί πλήρη επιρροή, κάτι που πολεμά η Τουρκία. Αυτό βέβαια θα πρέπει σύντομα να επισφραγιστεί και με υπογραφές σύναψης ΑΟΖ με την Κυπριακή Δημοκρατία, έτσι ώστε να κατοχυρωθεί και νομικά, με την κατάθεση συντεταγμένων καθορισμού ΑΟΖ Ελλάδας – Κύπρου, στον ΟΗΕ. Εδώ η Ελληνική και η Κυπριακή Κυβέρνηση, θα πρέπει να κινηθούν άμεσα για την τελική διευθέτηση του θέματος.
4. Όπου βλέπουμε στον χάρτη συνεχόμενη γραμμή, αλλά και διαγώνια διαγράμμιση, εντός αυτής, σημαίνει ότι έχει οροθετηθεί ΑΟΖ με τη γειτονική χώρα. Όπου η γραμμή αυτή, είναι διακεκομμένη σημαίνει ότι εκεί ΔΕΝ υπάρχει οριοθέτηση ΑΟΖ με τον γείτονα και γι΄ αυτόν τον λόγω, απεικονίζετε στον χάρτη με τον «καθορισμό» ΑΟΖ, στην λογική της μέσης γραμμής. Για να καταλαβαίνει ο αναγνώστης τι είναι η λογική της «μέσης γραμμής», θα πρέπει να πούμε το εξής. Η λογική της μέση γραμμής είναι, όπως αναφέρει το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, το γεωγραφικά ενδιάμεσο σημείο μεταξύ δυο παράκτιων κρατών, που έχουν συμφέροντά στον ίδιο θαλάσσιο χώρο και ΔΕΝ αποτελεί De Jure, αλλά De Facto, δηλαδή προσωρινό σημείο αναγνώρισης ορίων. Το De Jure, δηλαδή το μόνιμο, επέρχεται μετά από διαβουλεύσεις μεταξύ των αντισυμβαλλόμενων κρατών.
5. Με μια ποιο προσεκτική ματιά στον χάρτη, ο αναγνώστης παρατηρεί, ότι ενώ με την Τουρκία ΔΕΝ έχουμε οροθετήσει ΑΟΖ, παρά ταύτα, στην περιοχή των Δωδεκανήσων η γραμμή, από το ύψος της Σάμου και Νοτιοανατολικότερα είναι συνεχόμενη πράγμα που παραπέμπει σε περιοχές που έχουν οριοθετημένη ΑΟΖ. Αυτό συμβαίνει, γιατί η Ελλάδα θεωρεί ενεργή την συμφωνία οριοθέτησης θαλάσσιων ορίων, που είχε υπογραφεί ανάμεσα στην Ιταλία και την Τουρκία, το 1932, όταν ακόμα τα Δωδεκάνησα, αποτελούσαν μέρος της Ιταλικής επικράτειας. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως τετελεσμένο από την Ελληνική πλευρά και για τα υπόληπτα νησιά της Ελληνοτουρκικής, μεθορίου, σε μελλοντικές διαβουλεύσεις με την Τουρκία για την οριοθέτηση ΑΟΖ. Πράγμα που αποτελεί ένα ισχυρότατο διπλωματικό και κατ’ επέκταση νομικό χαρτί, για την Ελλάδα.
6. Επίσης στον χάρτη βλέπουμε ότι τα νησιά της Ελληνοτουρκικής μεθορίου, ανατολικότερα έχουν μικρή επήρεια. Αυτό συμβαίνει γιατί, έτσι έχει καθοριστεί από την Συνθήκη της Λοζάνης. Η εν λόγω Συνθήκη ναι μεν καθόριζε τότε 6ν.μ. για την Ελλάδα και 3 ν. μ. για την Τουρκία, αλλά υπό την προϋπόθεση ότι στην περίπτωση που υπήρχαν περιοχές η οποίες γεωγραφικά ήταν εγγύτερα η μια από την άλλη και απόσταση μεταξύ τους ήταν μικρότερη, όπως για παράδειγμα στη Σάμο, όπου η μια ακτή από την άλλη είναι σε απόσταση κάτω των 2 χιλιομέτρων, τότε το θαλάσσιο όριο, μεταξύ των δυο κρατών, καθορίζεται στη λογική της μέση γραμμής.

Άρα με βάση τα παραπάνω, ο χάρτης και τα όρια που εκπορεύονται από αυτόν, με επίσημο πια τρόπο, υπερασπίζει, έως ένα βαθμό, τα Εθνικά μας Συμφέρονται και ασκούν διπλή πίεση στην Τουρκική πλευρά, μια σε διπλωματικό επίπεδο και μια επί του πεδίου. Αυτό γιατί συμβαίνει πλέων ο ΘΧΣ, είναι Ευρωπαϊκό κεκτημένο και ουσιαστικά αποτελούν μέρος της Ευρωπαϊκής νομοθεσία και κυριαρχίας, βάζοντας, θεωρητικά τουλάχιστόν, στο παιχνίδι υπεράσπιση της, ολόκληρη την Ε.Ε..

Θετικά σημεία του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού.

Στα θετικά σημεία του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού, πέρνα της κατάθεση του και της επί χάρτου σχηματοποίησής του, θα πρέπει να σημειώσουμε τα εξής τρία σημεία.

1. Την αποτύπωση της οριοθετημένης ΑΟΖ σε δυο σημεία, με Ιταλία και τη μισή με την Αίγυπτο. Αυτό το σημείο, αν και με σχετική ευθηνή του Καΐρου είναι μισή, θα πρέπει να κλείσει άμεσα και για να γίνει αυτό, θα πρέπει να κλείσει η εκκρεμότητα της οριοθέτησης της ΑΟΖ με την Κύπρο. Αυτή ήταν και η δικαιολογία των Αιγυπτίων για να οροθετηθεί μισή ΑΟΖ.
2. Η αποτύπωση της δυνητική ΑΟΖ με την Αλβανία, έτσι όπως είχε συμφωνηθεί με την Αλβανία, το μακρινό 2009, την οποία αργότερα το Συνταγματικό Δικαστήριο των Τυράννων την έκρινε αντισυνταγματική, μετά από προσφυγή της τότε αντιπολίτευσης του σημερινού πρωθυπουργού Έντι Ράμα. Εδώ υπήρξε Τουρκικός δάκτυλος και για τον λόγω αυτό ορθός η Ελληνική πλευρά την αποτυπώνει στον χάρτη, για ευνόητους λόγους.
3. Η αποτύπωση Νοτιοδυτικά της Κρήτης τη δυνητική ΑΟΖ με την Λιβύη, στη λογική της μέσης γραμμής και αυτό είναι κάτι που έχει σεβαστεί και η ίδια η φιλοτουρκική κυβέρνηση της Τρίπολης, η οποία πριν από λίγο καιρό έκανε το ίδιο και ουσιαστικά με αυτή της την κίνηση αναιρεί, προς την ορθή κατεύθυνση, την υπογραφή που έβαλε στο παράνομο Τουρκολιβυκό μνημόνιο.

Προβληματικά σημεία του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού.

1. Δεν έχουν εκπονηθεί τα σχέδια, τα οποία καλύπτουν το εύρος των ενεργειών που θα μπορούν να λάβουν χώρα, εντός των ζωνών του Θ.Χ.Σ., έτσι όπως αποτυπώνονται στα 7 σημεία που ανακοίνωσε η Ελληνική Κυβέρνηση. Αυτό δυνητικά, ίσως να αποτελέσει πρόβλημα, για την άρση του προστίμου που επέβαλε η ΕΕ, στη Χώρα μας, για την μη ύπαρξη Θ.Χ.Σ..
2. Αυτό που βλέπουμε στον χάρτη, δεν αποτελεί δεσμευτικό κείμενο και αυτό γιατί ούτως η άλλως για να ολοκληρωθεί θα πρέπει να συνοδευτεί και με την κλείσιμο της ΑΟΖ, έτσι ώστε να μπορεί η Χώρα μας να εκμεταλλευτεί στο έπακρο τις δυνατότητες που τις δίνει η ολοκλήρωση του ΘΧΣ και της ΑΟΖ.
3. Για την ολοκλήρωσή του θα πρέπει να εκπονηθούν Περιφερικά σχέδια, που να αναλύουν τα αρχικά επτά σημεία, εδώ θα απαιτηθεί γρήγορη δουλειά από τις Περιφερειακές Ενότητες και σχετική πίεση από τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπ. Εν., για την επιτάχυνση των διαδικασιών.
4. Προβληματικό σημείο μπορεί να χαρακτηριστεί το γεγονός της αποσύνδεσης, από την πλευρά του Έλληνα Υπ. Εξ. κ. Γεραπετρίτης, του αγωγού ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ, από τον ΘΧΣ.
5. Έλλειψη παρουσίας στον σχεδιασμό, τεχνητών νησιωτικών συμπλεγμάτων, με στόχο την ενοποίηση κοινών δράσεων.
6. Ναυτικά μίλια και ΑΟΖ. Στον χάρτη αποτύπωσης του ΘΧΣ, διακρίνουμε μια διγλωσσία. Η διγλωσσία αυτή συνίσταται στο γεγονός ότι τα νησιά του Ιονίου πελάγους, αποτυπώνονται με αιγιαλίτιδα ζώνη που φτάνει στα 12 ν. μ. και τα νησιά του Αιγαίου, αποτυπώνονται να έχουν 6 ν. μ.. Ένα άλλο προβληματικό σημείο είναι το γεγονός ότι ο χάρτης δεν συνοδεύετε από κατάθεση συντεταγμένων και ειδικά στις περιοχές όπου ΔΕΝ έχει οροθετηθεί ΑΟΖ με τις γειτονικές χώρες αυτό μπορεί να αποτελέσει δυνητικό πρόβλημα.
7. Ένα άλλο προβληματικό σημείο που υπάρχει στην ανακοίνωση του Υπουργείου Περιβάλλοντος και ενέργειας, το οποίο κατά την ταπεινή μου γνώμη θα πρέπει να διορθωθεί άμεσα, είναι η χρήση του όρου «υφαλοκρηπίδα».

Τι πρέπει να γίνει, για να λυθεί το πρόβλημα.

Για να λυθούν τα τωρινά και μελλοντικά προβλήματα που μπορεί να προκύψουν, αλλά κυρίως, για να μπορέσουν να αξιοποιηθούν διπλωματικά μελλοντικά θα πρέπει:

1. Να επαναπροσδιοριστεί, επί χάρτου, ο διαχωρισμός που γίνεται με βάση την διοικητική διάρθρωση και η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου να αποσπαστεί από εκείνη της Αττικής, με την οποία δεν έχει καμία οικονομικοκοινωνική συνάφεια και είτε να αποτελέσει ξεχωριστό κομμάτι στον ΘΧΣ, είτε να ενοποιηθεί με την Περιφέρεια Κρήτης και να εκπονήσουν ένα κοινό ΘΧΣ μιας και έχουν, αν όχι κοινή, σίγουρα μεγαλύτερη οικονομικοκοινωνική συνάφια.
2. Να εκπονηθούν άμεσα σχέδια ΘΧΣ, τόσο για την θαλάσσια περιοχή της Περιφέρειας Κρήτης, όσο και από την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, με πλήρη αποτύπωση των επιτρεπόμενων ενεργειών που διέπουν έναν ορθά διατυπωμένο και σχεδιασμένο ΘΧΣ. Αναφέρω αυτές τις δυο περιφέρειες για δυο λόγους. 1. Γιατί αυτές οι Περιφέρειες, έχουν τεράστιες οικονομικές- τουριστικές δυνατότητες και συνδέονται πολιτισμικά μεταξύ τους και 2. Γιατί είναι αυτές που καθορίζουν ΑΟΖ με τη Λιβύη, βλέπε Κρήτη και «κλειδώνουν ΑΟΖ με Κύπρο και το υπόλοιπο που απομένει με την Αίγυπτο. Βάζοντας τέλος στο Τουρκικό όνειρο της «Γαλάζιας» Πατρίδας» και θεμελιώνουν με τον καλύτερο διπλωματικό τρόπο την μια και μοναδική Γαλάζια Πατρίδα, η οποία είναι η Ελληνική!!! Στη συνέχεια να προχωρήσουμε στην εκπόνηση σχεδίων για το σύνολο του ΘΧΣ, έτσι ώστε ο κάθε δυνητικός επενδυτής να γνωρίζει εκ των προτέρων που επιτρέπετε να γίνει τι και έτσι να μπορεί να προχωρήσει γρηγορότερα στην εκπόνηση της μελέτης του, για την ανάπτυξη των σημείων ενδιαφέροντος και ουσιαστικά της περιοχής όπου θέλει να επενδύσει.
3. Άμεσή επίλυση των εκκρεμοτήτων σχετικά με το κλείσιμο της ΑΟΖ, με κράτη που έχουμε θαλάσσια σύνορα και μπορεί να υπάρξει διπλωματική συνεννόηση, όπως Κύπρος – Αίγυπτος και Λιβύη. Βάζω στο κάδρο και τη Λιβύη, γιατί πρόσφατα το κράτος αυτό προκήρυξε διαγωνισμό εκδήλωσης ενδιαφέροντος για την εκμετάλλευση θαλασσίων ενεργειακών οικοπέδων που της ανήκουν, ΣΕΒΟΜΕΝΗ τη λογική της μέσης γραμμής με την Ελλάδα και έτσι ουσιαστικά κατήργησε η ίδια επί του πεδίου το παράνομο Τουρκολιβυκό σύμφωνο, κάτι που θα πρέπει άμεσα η Ελλάδα να το εκμεταλλευτεί διπλωματικά και ο κ. Γεραπετρίτης να σπεύσει να κλείσει το θέμα χάραξης ΑΟΖ με τη Λιβύη και έτσι καταθέτοντας τις σχετικές συντεταγμένε στον ΟΗΕ να βάλει μια για πάντα ταφόπλακα στις ορέξεις των Τούρκων.
4. Σε ότι αφορά τη δήλωση Γεραπετρίτη, με την οποία αποσυνδέει την ηλεκτρική διασύνδεση, από τον ΘΧΣ, θα πρέπει να επισημάνω, ότι ό Έλληνας Υπ. Εξ., κάνει τεράστιο και τραγικό λάθος και αυτό γιατί μια από τις χρησιμότητες του ΘΧΣ, όπως είπαμε και ποιο πάνω, είναι και η αρίθμηση ενεργειακών θεμάτων, εντός της ζώνης αυτής. Άρα ο αγωγός πρέπει να γίνει εχθές!!!
5. «Δημιουργία» τεχνητών νησιωτικών συμπλεγμάτων. Στόχος της «δημιουργίας» αυτή είναι, 1. Η κοινή πολιτισμική και τουριστική αξιοποίηση, όπως προβλέπεται άλλωστε από τον ΘΧΣ. 2. Για την στρατιωτική τους αξιοποίηση, στα πλαίσια του προγράμματος που έχει εξαγγείλει ο Υπ. Αμ. κ. Δένδιας, για την «Ασπίδα του Αχιλλέα», προσδίδοντας έτσι έναν ακόμα πολλαπλασιαστή αποτρεπτικής ισχύος και ασφάλειας στη Χώρα μας. Αυτό βέβαια προϋποθέτει την εμπλοκή στο όλο εγχείρημα της εκπόνησης του διευκρινιστικού σχεδιασμού ΚΑΙ του Υπουργείου Άμυνας.
6. Ναυτικά μίλια. Στο θέμα αυτό η Χώρα μας θα πρέπει να κινηθεί μεθοδικά με τον εξής τρόπο. Στο Ιόνιο, όπως είπαμε, έχει γίνει η επέκταση στα 12 ν. μ.. Στα νησιά του Αιγαίου τα οποία είναι μια ιδιάζουσα περίπτωση θα πρέπει να γίνει και εκεί μια οπτική αποτύπωση των μελλοντικών 12 ν. μ. της αιγιαλίτιδας ζώνης και ας μην έχει γίνει ακόμα η οριοθέτηση τους και αυτό για δυο λόγους. Α. Αυτός ο χάρτης θα κατατεθεί σε ΕΕ και ΟΗΕ, πράγμα που τον καθιστά επίσημο χάρτη αποτύπωση κυριαρχικών δικαιωμάτων και άρα μπορεί να αξιοποιηθεί μελλοντικά. Β. Για να μη γίνει αντικείμενο εκμετάλλευσης από την Τουρκία, λέγοντας, ότι αφού καταθέσατε σε ΕΕ και ΟΗΕ αυτές τις συντεταγμένες των 6 ν. μ., τότε αποδέχεστε το γεγονός ως τετελεσμένο και ουσιαστικά δεν έχετε το δικαίωμα επέκτασης. Σε ότι αφορά την κατάθεση συντεταγμένων, οι οποίες δείχνουν τα όρια της Ελληνικής ΑΟΖ, θα πρέπει άμεσα να ενταχθούν στον φάκελο του ΘΧΣ, μια και το όλο εγχείρημα έχει αποτυπωθεί πάνω στον δυνητικό χάρτη της ΑΟΖ και αυτό για να διασφαλίσει, αν και δεν είναι δεσμευτικό, την μελλοντική διαπραγμάτευση με τις γειτονικές Χώρες που εκκρεμεί το θέμα. Εδώ για να είμαι δίκαιος, θα πρέπει να σημειώσω το εξής. Στο υπόμνημα που συνοδεύει τον χάρτη του ΘΧΣ, γίνεται λόγος για την μελλοντική επέκταση στα 12 ν. μ. στο Αιγαίο, αλλά καλό θα ήταν να υπάρχει ΚΑΙ οπτική απεικόνιση στον χάρτη, για καθαρά διπλωματικούς λόγους και αυτό γιατί τα πάντα στη διπλωματία εκτός από τα έγραφα, τα πάντα αποτυπώνονται και στους χάρτες που τα συνοδεύουν.
7. Η χρήση του όρου «υφαλοκρηπίδα». Η λέξη αυτή θα πρέπει άμεσα να απαλειφθεί από την επίσημη διακήρυξη και αυτό για τον εξής Εθνικό λόγο. Η λέξη αυτή, αποτελεί εδώ και δεκαετίες την βασική διένεξη μας με την Τουρκία. Τι λέει η Τουρκική πλευρά; Οι Τούρκοι λένε ότι τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, επικάθονται στην υφαλοκρηπίδα της Τουρκικής Ηπειρωτικής Χώρας και έτσι ΔΕΝ έχουν κανένα δικαίωμα σε ΑΟΖ, μια και αποτελούν φυσική συνέχεια της Τουρκικής επικράτειας. Η χρήση από την πλευρά μας αυτής της λέξεις ενδεχομένως, για να μη πω σίγουρα, θα αποτελέσει αντικείμενο διπλωματικής εκμετάλλευσης από την άλλη πλευρά, με στόχο να πλήξει τα εθνικά μας συμφέροντα. Θα πρέπει άμεσα να αντικατασταθεί με την φράση «τα όρια της Ελληνικής ΑΟΖ, όπως ορίζει το Δ. Δ. τ. Θ. και έτσι να μην υπάρχει διπλωματικό «πάτημα» από την άλλη πλευρά. Για να γίνει κατανοητό αυτό που λέω το Δίκαιο της Θάλασσας, από το 1982 που θεσπίστηκε, κάνει λόγο για ΑΟΖ και όχι για υφαλοκρηπίδα, για να αποφεύγονται διενέξεις μεταξύ όμορων κρατών, με νησιωτικά συμπλέγματα και ακτές που είναι πολύ κοντά η μια στην άλλη, όπως είναι η δική μας περίπτωση με την Τουρκία.

Κλείνοντας αυτή μας την ανάλυση, οφείλω να επισημάνω το τι κατά τη γνώμη μου θα πρέπει να κάνει η Ελληνική Κυβέρνηση, για να κεφαλαιοποιήσει και να αξιοποιήσει στο έπακρο, αυτό το πρώτο, αλλά σημαντικό βήμα για την προάσπιση των Εθνικών μας συμφερόντων. Είπαμε στην αρχή ότι ο ΘΧΣ, δεν αποτελεί κατοχύρωση ΑΟΖ. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η Ελληνική Κυβέρνηση, θα πρέπει άμεσα να: 1. Προχωρήσει στην οροθέτηση ΑΟΖ με την Λιβύη, με στόχο και την De Jure, κατάργηση του παράνομου Τουρκολιβυκού συμφώνου. 2. Να προχωρήσει με την Κύπρο, οριοθέτηση ΑΟΖ,  για την De Jure προάσπιση της πλήρους επιρροής του Καστελόριζου σε ΑΟΖ. Και 3. Να κλείσει την εκκρεμότητα με την Αίγυπτο, σε ότι αφορά το υπόλοιπο της οριοθέτησης ΑΟΖ και αυτό γιατί στην περίπτωση που γίνει κάτι και αλλάξει η σημερινή κυβέρνηση του Καΐρου, δεν ξέρουμε τι θα προκύψει στο θέμα κλεισίματος, του τόσου σοβαρού και ζωτικού για εμάς θέματος.

Όλα τα παραπάνω, όπως είναι φυσικό θα προκαλέσουν την αντίδραση της Τουρκίας και αυτό γιατί με αυτές τις κινήσεις που κάνει η Ελλάδα, γκρεμίζει το αφήγημα περί «Γαλάζιας Πατρίδας» και αυτό όπως είναι φυσικό προκαλεί εκνευρισμό στους γείτονες. Στο σημείο αυτό θα πρέπει η Ελληνική Κυβέρνηση να είναι έτοιμη για κάθε ενδεχόμενο και για κάθε σενάριο που μπορεί να ξεδιπλωθεί το επόμενο διάστημα, από την πλευρά της Τουρκίας, είτε αυτό είναι σε διπλωματικό επίπεδο, είτε αυτό είναι επί του πεδίου σε Αιγαίο και Κύπρο. Η Ελλάδα, πέραν των όσων αναφέρω ότι πρέπει να κάνει σε διπλωματικό επίπεδο, θα πρέπει να έχει τα μάτια και τα αυτιά της ανοιχτά και να διατηρεί σε υψηλό επίπεδο την αποτρεπτική της ισχύ και να είναι έτοιμη να απαντήσει σε κάθε πρόκληση, που η απέναντί πλευρά, είναι κάτι παραπάνω από σίγουρο, ότι θα κάνει.

Αθανάσιος Ι. Δημητριάδης.

Μέλος Ελληνικού Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών.

(ΕΛ.Ι.Σ.ΜΕ.)