Το έργο IMEC απέναντι στις κινεζικές και τουρκικές οδούς: ένας νέος ευρασιατικός δρόμος.
27 Μαΐου 2025
Ο Οικονομικός Διάδρομος Ινδίας–Μέσης Ανατολής–Ευρώπης (IMEC), ο οποίος ανακοινώθηκε επίσημα τον Σεπτέμβριο του 2023 στο περιθώριο της Συνόδου G20 στο Νέο Δελχί, αποτελεί ένα σχέδιο δημιουργίας λογιστικού και οικονομικού διαδρόμου που θα συνδέει την Ασία με την Ευρώπη μέσω της Μέσης Ανατολής. Ένα μνημόνιο κατανόησης υπεγράφη από την Ινδία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, τη Σαουδική Αραβία, την Ευρωπαϊκή Ένωση, τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ιταλία και τις Ηνωμένες Πολιτείες, με στόχο την ενίσχυση της διακίνησης εμπορικών αγαθών, της μεταφοράς ενέργειας και της ψηφιακής συνδεσιμότητας μέσω ενός συνόλου σιδηροδρομικών και θαλάσσιων οδών, καλωδίων και αγωγών.
Αυτός ο διάδρομος, που φιλοδοξεί να προσφέρει μια εναλλακτική λύση στις διαδρομές που διέρχονται είτε από την Ερυθρά Θάλασσα είτε από το σύμπλεγμα Κεντρικής Ασίας–Τουρκίας, περιλαμβάνει μια θαλάσσια σύνδεση μεταξύ Ινδίας και αραβικής χερσονήσου, ακολουθούμενη από σιδηροδρομική σύνδεση έως το Ισραήλ μέσω Ιορδανίας και μια νέα θαλάσσια διαδρομή προς τους ευρωπαϊκούς λιμένες. Οι σχεδιαζόμενες διαδρομές, οι οποίες δεν έχουν οριστικοποιηθεί ακόμη, περιλαμβάνουν τρία κύρια ευρωπαϊκά λιμάνια: τον Πειραιά (Ελλάδα), παρά το γεγονός ότι ανήκει στον κινεζικό όμιλο Cosco, την Τεργέστη (Ιταλία) και τη Μασσαλία–Fos (Γαλλία).
Ωστόσο, από τη στιγμή της ανακοίνωσης του έργου, το διεθνές και περιφερειακό περιβάλλον έχει μεταβληθεί σημαντικά. Ο πόλεμος που εμπλέκει το Ισραήλ έχει διαταράξει τις ισορροπίες και έχει περιορίσει τις φιλοδοξίες του IMEC. Κατά συνέπεια, η εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ Σαουδικής Αραβίας και Ισραήλ φαίνεται να είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τη σταθεροποίηση της περιοχής και τη δυνατότητα υλοποίησης του διαδρόμου.
Το Ισραήλ, που βλέπει την ευκαιρία να καθιερωθεί ως στρατηγική γέφυρα μεταξύ Ασίας και Ευρώπης, προσδοκά σημαντικά οικονομικά οφέλη από την αύξηση των εμπορικών ροών, τις επενδύσεις σε λιμενικές υποδομές και την ανάπτυξη μεταφορικών και ενεργειακών υποδομών.
Η Ινδία, η οποία απέκτησε πλειοψηφικό πακέτο στον λιμένα της Χάιφα, επιδιώκει να προβάλλει τον IMEC ως εναλλακτική πρόταση απέναντι στους Κινεζικούς «Νέες Δρόμους του Μεταξιού» και τις τουρκικές οδούς, βελτιστοποιώντας παράλληλα τις εφοδιαστικές αλυσίδες μεταξύ των τριών περιοχών.
Για την Ευρωπαϊκή Ένωση, το έργο αυτό προσφέρει τη δυνατότητα μείωσης της εμπορικής εξάρτησής της από την Κίνα και ενίσχυσης της ενεργειακής διαφοροποίησης μέσω του διαδρόμου «απανθρακοποιημένου υδρογόνου», ο οποίος θα συνδέει τις μελλοντικές κύριες ζώνες παραγωγής (Ινδία και Σαουδική Αραβία) με τις ζώνες κατανάλωσης (ΕΕ). Οι Ηνωμένες Πολιτείες, ως συνυπογράφουσες του μνημονίου, βλέπουν το έργο ως ευκαιρία να ανταγωνιστούν την κινεζική επιρροή στην περιοχή και να εδραιώσουν τα «Συμφωνητικά του Αβραάμ» που ξεκίνησαν κατά την πρώτη προεδρική θητεία του Ντόναλντ Τραμπ.
Αν και οι δυνατότητες του IMEC είναι προφανείς, η επιχειρησιακή του υλοποίηση εξακολουθεί να προσκρούει σε σημαντικές προκλήσεις, όπως η πολιτική σταθερότητα στη Μέση Ανατολή, η εξασφάλιση χρηματοδοτήσεων και τα λογιστικά εμπόδια, όπως η εναρμόνιση των σιδηροδρομικών συστημάτων και των τελωνειακών κανονισμών.