Blog

 Το Σχέδιο «Τουρκική Ημισέληνος» στη Μέση Ανατολή

 

 

Γράφει ο Ιωάννης Αθ. Μπαλτζώης*

          Η επιχείρηση γοητείας της Τουρκίας συνεχίζεται προς όλες τις κατευθύνσεις, σε ηγέτες  και σε κράτη που μέχρι πριν λίγο καιρό η ρητορική της ήταν προσβλητική, ανεπίτρεπτη  και γενικά, απαράδεκτη και πέραν από κάθε έννοια δικαίου, διπλωματίας και ευπρεπούς συμπεριφοράς. Αλλά βέβαια αυτά είναι ψιλά γράμματα, για την Ερντογανική Τουρκία, που θεωρεί ότι μπορεί να αλλάζει στάση και ρητορική και τα κράτη που υπέστησαν την τουρκική διπλωματική, επιθετική, αναθεωρητική επίθεση, θα είχαν μνήμη χρυσόψαρου,  θα ξεχνούσαν εύκολα το παρελθόν και θα προσέτρεχαν αμέσως στα ανατολίτικα κελεύσματα και λεκτικές γαλαντομίες της Τουρκίας.

Η επίθεση γοητείας στο Ισραήλ.

          Έτσι αρχικά βλέπουμε, τις  προσπάθειες του Ερντογάν για βελτίωση των σχέσεων με το Ισραήλ, που έχει  στόχο τη μεσολάβησή του,  στην καλυτέρευση των σχέσεων μεταξύ Τουρκίας, ΗΠΑ, Γαλλίας, Αιγύπτου, Ελλάδας και Κύπρου, που θα τον σώσει τελικά από τα μεγάλα σημερινά προβλήματά του. Ιδιαίτερα στο Ισραήλ, την χώρα που έχει δεχθεί την ισχυρότερη «επίθεση γοητείας» από την Τουρκία, υπάρχει ισχυρός προβληματισμός και άρνηση ταυτόχρονα για τις πραγματικές προθέσεις του Ερντογάν.  Ο δημοσιογράφος ITSHAK LEVANON  , σε άρθρο του στις 7-1-21 στην  εφημερίδα  MAARIV σημειώνει ότι «είχε συναντήσει τον Ερντογάν  15 χρόνια πριν (στο οικονομικό φόρουμ του Νταβός) και είχε νιώσει την βαθιά έχθρα του Τούρκου Προέδρου προς το Ισραήλ,  η οποία συνεχίζει να ενισχύεται. Ισχυρίζεται ότι αν ο Ερντογάν επιθυμεί να βελτιώσει τις σχέσεις του με το Ισραήλ θα πρέπει να το κάνει χωρίς όρους. Ο Ofuk Olotash, ο νέος πρέσβης που έχει επιλέξει να στείλει στο Ισραήλ, έχει τις ίδιες απόψεις για το Ισραήλ και το Ισραήλ έχει το δικαίωμα να μη συμφωνήσει με τον διορισμό του».

          Το ερώτημα που προκύπτει είναι γιατί τα κάνει όλα αυτά ο Ερντογάν σήμερα και ποιο είναι το σχέδιο ή η νέα του πολιτική που διαφαίνεται από την αλλαγή της στάσης του. Σύμφωνα με Ισραηλινούς αναλυτές που προσπαθούν να ερμηνεύσουν την επίθεση γοητείας του Ερντογάν προς το Ισραήλ, όπως ο ASSAF GIBOR της ενημερωτικής ιστοσελίδας MAKOR RISHON, εκτιμούν ότι  «Ο Πρόεδρος της Τουρκίας φιλοδοξεί να χρίσει τον εαυτό του σουλτάνο, για τον λόγο αυτό θα πρέπει να αυξήσει την επιρροή του στο Ισραήλ. Μέσω παροχής βοήθειας στους Άραβες της Ανατολικής Ιερουσαλήμ και μέσω προσπάθειας θαλάσσιας εδραίωσης στην Λιβύη, ο Ερντογάν προσπαθεί να επιτύχει τον στόχο του».  Ο  Ερντογάν ακολουθεί μια επιθετική πολιτική σε μια προσπάθεια να κυριαρχήσει στη Μέση Ανατολή και όχι μόνο. Ονειρεύεται να επαναφέρει την Τουρκία στις μεγάλες δόξες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και να  γίνει πραγματικά σουλτάνος.

 

Σχέδιο «Τουρκική Ημισέληνος».

Ο τρόπος για την επίτευξη του σκοπού, είναι η εφαρμογή του σχεδίου «Τουρκική Hμισέληνος» – δηλαδή ο  στρατηγικός τουρκικός έλεγχος των κρατών της περιοχής, δια της επιρροής, ή του στρατιωτικού καταναγκασμού. Η «Τουρκική Ημισέληνος» ξεκινά  από τη βόρεια Συρία, περνά από τη βόρεια Κύπρο και φτάνει μέχρι το Ισραήλ.  Η Τουρκία  ενίσχυσε, όπως ισχυρίζεται  την προστασία της στις ισλαμιστικές εξτρεμιστικές οργανώσεις που δημιουργήθηκαν στην Συρία και υπάρχουν ακόμη στην στις περιοχές ΒΔ και Β της Συρίας, με τις τρεις επιχειρήσεις-εισβολές στην Συρία,  την “Ασπίδα του Ευφράτη” του 2016, τον “Κλάδο Ελαίας” του 2018 και την «Πηγή  Ειρήνης» του 2019 και δημιούργησε μια ζώνη ασφαλείας μεταξύ Συρίας και Τουρκίας, στα Βόρεια και ΒΔ σύνορά με την Συρία,  υπό τον έλεγχό στην πραγματικότητα,  αυτών των τζιχαντιστικών οργανώσεων.                Ταυτόχρονα, η Τουρκία δραστηριοποιείται εντατικά στον Λίβανο και στοχεύει να εκμεταλλευτεί την παρακμάζουσα οικονομία του για να αυξήσει την επιρροή της στη χώρα των κέδρων. Κατά ειρωνικό τρόπο όμως, η Χεζμπολάχ του Λιβάνου  και το Ισραήλ, δεδηλωμένοι εχθροί,  έχουν κοινό συμφέρον να αποτρέψουν την εμπλοκή της Τουρκίας στην περιοχή. Η Χεζμπολάχ φιλοδοξεί να συνεχίσει το ιρανικό μονοπώλιο ελέγχου επί του Λιβάνου και το Ισραήλ δεν επιθυμεί «εγκατάσταση» της Τουρκίας στο Λίβανο  και  μια περιττή μελλοντική ναυτική αντιπαράθεση με τους Τούρκους.
                 Η τουρκική ημισέληνος, συνεχίζει στη «δημοκρατία της Βόρειας  Κύπρου», ή όπως την αποκαλούν οι Τούρκοι – «Τουρκική Κύπρο». Τον περασμένο Νοέμβριο, ο Ερντογάν  επισκέφθηκε τη βόρεια Κύπρο και δήλωσε ότι η μόνη λύση είναι η διαίρεση σε δύο κράτη. Έτσι, πέρα από «τη γεωγραφία και την ιστορική δικαιοσύνη» – σύμφωνα με τους Τούρκους,  βάσει των οποίων «η Κύπρος ήταν υπό τον έλεγχο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας» –  ο Ερντογάν  θέτει  ως προτεραιότητά του τις AOZ της Κυπριακής Δημοκρατίας. Και εδώ μπαίνει στην εξίσωση και το Ισραήλ που αποτελεί μέρος της «τουρκικής ημισελήνου». Η Τουρκία  επενδύει πολλά χρήματα και πόρους στους Άραβες της Ανατολικής Ιερουσαλήμ προκειμένου να αυξήσει την επιρροή της στο τέμενος του Αλ Ακτσά και στους Παλαιστίνιους.  Στην ανατολική Ιερουσαλήμ, δραστηριοποιούνται MKO που χρηματοδοτούνται από την Τουρκία, με υπονομευτικές δράσεις,  παλιά κτίρια έχουν ανακαινιστεί από την Τουρκία και τοπικά καταστήματα και εστιατόρια έχουν τοποθετήσει μπροστά από αυτά την τουρκική σημαία και το πορτραίτο του Ερντογάν!!  Η τουρκική εμπλοκή στην ουσία  προωθεί τα συμφέροντα της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, καθόσον ο Ερντογάν είναι ο ίδιος Αδελφός Μουσουλμάνος, μια αδελφότητα που  έρχεται σε  αντίθεση με τα πλείστα αραβικά κράτη, που την έχουν κηρύξει παράνομη. Το δε  Ισραήλ διεξάγει μάχη στην προσπάθεια του  να  σταματήσει την εμπλοκή και επιρροή της Τουρκίας στην περιοχή και ιδιαίτερα στην Ιερουσαλήμ.

Εξετάζοντας τις γεωπολιτικές εξελίξεις στο σύμπλοκο Βαλκάνια, Βόρειος Αφρική, Ανατολική Μεσόγειος, Μέση Ανατολή και Καύκασος και αναλύοντας τουρκική εθνική στρατηγική διαπιστώνουμε ότι υπάρχουν και άλλα σχέδια «Τουρκικής Ημισελήνου». Κέντρο η Τουρκία και σύνδεση με  τα φιλικά  κράτη που έχει άμεση και συμμαχική σχέση, με  τουρκικές στρατιωτικές  βάσεις ή  τουρκική στρατιωτική παρουσία έστω και με μορφή συμβούλων, που δεν εξετάζονται στο παρόν. Έχουμε: Νότια Ημισέληνος με Κατάρ – Σομαλία –  Λιβύη- Αλβανία.

ΒΔ Ημισέληνος: Βουλγαρία (η νότια περιοχή)-Σκόπια (Βόρεια Μακεδονία)- Κόσσοβο με κατάληξη Αλβανία.

Ανατολική Ημισέληνος:  Κατάρ- Κουρδικό Ιράκ- Αζερμπαιτζάν-Ναγκόρνο Καραμπάχ.
           

Διαπιστώσεις.

Τα τελευταία χρόνια η Τουρκία  με την αναθεωρητική και επιθετική της πολιτική και την ακόρεστη επιθυμία της να ελέγξει τα πλουσιοπάροχα ενεργειακά κοιτάσματα της ανατολικής Μεσογείου, τις θαλάσσιες  ενεργειακές διαδρομές,  σκοπό έχει να καταστεί κυρίαρχη περιφερειακή δύναμη, που να υποστηρίζει την πολιτική  της  και  να έχει τον κυρίαρχο  λόγο σε κάθε γεωπολιτική εξέλιξη. Κράτη στόχοι για την επίτευξη του σκοπού των κυρίως η Ελλάδα και η Κύπρος, καθώς και τα υπόλοιπα κράτη του περιβάλλοντός της. Έτσι η Τουρκία,  με οδηγό την καινοφανή και απολύτως εξωφρενική και παράνομη θεωρία της «Γαλάζιας Πατρίδας», το παράνομο «τουρκολυβικό μνημόνιο», τις παραβιάσεις της υφαλοκρηπίδας Ελλάδος και ΑΟΖ της Κύπρου , την εμπλοκή της  στην Λιβύη, οδήγησε σε αύξηση της έντασης με τον Ελληνισμό, την Αίγυπτο, αλλά και την Γαλλία. Η φιλοδοξία της Τουρκίας είναι να χρησιμοποιήσει τον θαλάσσιο χώρο της διχασμένης Λιβύης,  προκειμένου να επιτύχει ναυτικό έλεγχο  στη Μέση Ανατολή,  θα είχε σαν αποτέλεσμα να ελέγχει ολόκληρη την ανατολική Μεσόγειο, με άμεσες επιπτώσεις στο διεθνές εμπόριο και ιδιαίτερα  στα κράτη της περιοχής, όπως Ελλάδα, Αίγυπτος, Ισραήλ. Ιδιαίτερα θα  μπορούσε να προκαλέσει στο Ισραήλ τεράστια οικονομική ζημιά , καθόσον  διεξάγει το 90% του διεθνούς εμπορίου του, μέσω της Μεσογείου. Έτσι σε συνδυασμό, με την διείσδυση ΜΚΟ, που ελέγχονται από την Τουρκία  στην ανατολική Ιερουσαλήμ, την στενή σχέση με την Παλαιστινιακή Αρχή και την προστασία στην Χαμάς και σε καταζητούμενους παλαιστινίους ,  κάνει το Ισραήλ να είναι πολύ  επιφυλακτικό, στην επίθεση φιλίας της Τουρκίας προς το Ισραήλ. Εξάλλου η διαμορφούμενη συμμαχία των κρατών που δέχθηκαν αήθη και προσβλητική επίθεση της Τουρκίας, δηλαδή Γαλλία, Αίγυπτος, Ελλάδα, Κύπρος, Ισραήλ, Εμιράτα, Μπαχρέιν και Σαουδική Αραβία και των οποίων τα συγκλίνοντα συμφέροντά τους έρχονται σε πλήρη αντιπαράθεση με τις τουρκικές γεωστρατηγικές επιδιώξεις, αρχίζει να παίρνει σάρκα και οστά, που σαφέστατα συνέβαλλε στην προσχηματική αυτή μετάλλαξη της Τουρκίας, δήθεν προς το καλύτερο.  Το Ισραήλ το έχει αντιληφθεί. Η Ελλάδα όμως; Και τι σημαίνουν οι διερευνητικές επαφές, όταν η άλλη πλευρά προσέρχεται με μόνο βήμα  καλής θέλησης, ότι έχει αποσύρει τον παράνομο πλουν του ερευνητικού σκάφους Ουρούτς Ρέις. Είναι όμως αρκετό αυτό; Και τα υπόλοιπα θέματα που θέτουν οι Τούρκοι; Ίδωμεν. 

 

*Ο Ιωάννης Αθ. Μπαλτζώης είναι αντιστράτηγος ε.α. με μεταπτυχιακό M.Sc. του ΕΚΠΑ στην Γεωπολιτική, πρόεδρος του Ελληνικού Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών (ΕΛΙΣΜΕ).