Blog

ΣΥΝΟΔΟΣ ΚΟΡΥΦΗΣ ΝΑΤΟ ΣΤΟ ΒΟΥΚΟΥΡΕΣΤΙ

1-3 Απριλίου 2008

 

Του Αντιστρατήγου ε.α. Σ. Παναγόπουλου

 

 

            Ολοκληρώθηκε στις 3 Απριλίου 2008 στο Βουκουρέστι Ρουμανίας, η Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ καθώς και η αντίστοιχος συνεργασίας ΝΑΤΟ-ΡΩΣΙΑΣ.

            Η Σύνοδος αυτή είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον, για την Ελλάδα, λόγω της επιχειρηθείσης εισόδου στο ΝΑΤΟ των Σκοπίων, καθώς και για την παγκόσμια κοινότητα λόγω της περαιτέρω προωθήσεως των στρατηγικών επιλογών της συμμαχίας, όπως αυτές απορρέουν από τη Σύνοδο Κορυφής της Ουάσιγκτον το 1999 και επικαιροποιήθηκαν από την προηγούμενη Σύνοδο Κορυφής στην Ρήγα το Νοέμβριο του 2006.

            Τα αποτελέσματα της Συνόδου του Βουκουρεστίου, δείχνουν με ενάργεια, σε ποίους τομείς οι στρατηγικοί στόχοι της συμμαχίας έχουν προωθηθεί ικανοποιητικά, σε ποίους τομείς υφίστανται προβλήματα και τέλος σε ποίο βαθμό η στρατηγική αυτή δεν ευρίσκει σύμφωνους αρκετούς συμμάχους.

            Σύμφωνα με τη διακήρυξη υπήρξαν, κατά τομέα τα παρακάτω αποτελέσματα :

• Έγινε η ένταξη στο ΝΑΤΟ της Αλβανίας και Κροατίας, ενώ δεν επιτεύχθηκε ο Αμερικανικός στόχος για ένταξη στην συμμαχία και των Σκοπίων, λόγω της σθεναρής στάσεως της Ελληνικής Κυβερνήσεως. Ομοίως δεν επιτεύχθηκε ο στόχος, της Αμερικανικής πλευράς, για ένταξη στο ΝΑΤΟ της Ουκρανίας και Γεωργίας, λόγω των αντιρρήσεων Γαλλίας και Γερμανίας.
• Έγινε αποδοχή των αποφάσεων συμμετοχής στο πρόγραμμα  «Σύμπραξη για την Ειρήνη» (Partnership for Peace – PfP), του Μαυροβουνίου και της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, ενώ η πρόσκληση προς τη Σερβία για συμμετοχή σ’ αυτό παραμένει ανοικτή. Περαιτέρω αφήνεται να εννοηθεί ότι στο αυτό πρόγραμμα έχουν δυνατότητα να συμμετάσχουν και οι χώρες που με δυνάμεις τους συνεισφέρουν στη Νατοϊκή Επιχείρηση της ISAF στο Αφγανιστάν ή στην αντίστοιχη Αμερικανική «Operation Enduring Freedom», όπως η Ιαπωνία, Ν. Κορέα, Σιγκαπούρη, Αυστραλία, Ν. Ζηλανδία.
• Δίδεται έμφαση στην ενδυνάμωση του Μεσογειακού Διαλόγου, μέσω της Νατοϊκής εκπαιδευτικής συνεργασίας και ειδικών προγραμμάτων συνεργασίας με την Αίγυπτο, Ισραήλ και Ιορδανία, καθώς και τεσσάρων χωρών του Κόλπου (Κουβέϊτ, Ομάν, Μπαχρέϊν, Αραβικά Εμιράτα) που συμμετέχουν στο πρόγραμμα συνεργασίας Κωνσταντινουπόλεως (Initiative Cooperation Istanbul).
• Aποφασίσθηκε η συνέχιση της παροχής, εκ μέρους του ΝΑΤΟ, εκπαιδεύσεως στις δυνάμεις του Ιράκ (στρατιωτικές και αστυνομικές).
• Αποφασίσθηκε η συνέχιση της παρουσίας των Νατοϊκών δυνάμεων στο Αφγανιστάν, η παροχή υποστηρίξεως στις νεοσυσταθείσες στρατιωτικές δυνάμεις του ώστε να καταστούν ικανές να παρέχουν ασφάλεια, σταθερότητα και ειρήνη στη χώρα και η περαιτέρω ενίσχυση των δυνάμεων του ΝΑΤΟ, ώστε να αντιμετωπίσουν τη δραστηριότητα των Ταλιμπάν, που έχουν ενδυναμωθεί τον τελευταίο καιρό.
• Αποφασίσθηκε η τήρηση ετοιμότητος εκ μέρους του ΝΑΤΟ για συμμετοχή στις επιχειρήσεις στο DARFOUR, μετά από πρόσκληση της Αφρικανικής Ενώσεως, για να σταματήσει η ανθρωπιστική καταστροφή που συμβαίνει εκεί.
• Αποφασίσθηκε η παραμονή των δυνάμεων του ΝΑΤΟ (KFOR) στο Κόσσοβο.
• Αποφασίσθηκε η συνέχεια της προσπάθειας ολοκληρώσεως της μετεξελίξεως των δυνάμεων του ΝΑΤΟ και η κάλυψη των κενών που υφίστανται σε ορισμένους τομείς (ελικόπτερα, στρατηγικές μεταφορές κ.α.).
• Υπήρξε αποδοχή της αντιβληματικής ομπρέλας που προτίθενται να εγκαταστήσουν οι ΗΠΑ σε Τσεχία και Πολωνία με προσπάθεια εντάξεως, σ΄αυτήν, αντιστοίχων Ευρωπαϊκών Νατοϊκών συστημάτων και μελλοντικά ανάπτυξη ενιαίου αντιβαλιστικού  Νατοϊκού συστήματος, θέμα που θα εξετασθεί κατά την επετειακή 60ή Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ το 2009.
• Ανακοινώθηκε ότι είναι σε πλήρη λειτουργία το Νατοϊκό τηλεοπτικό πρόγραμμα μέσω Internet.
• Αποφασίσθηκε η εφαρμογή ειδικής πολιτικής για την κυβερνοάμυνα και η ανάληψη ενεργειών για τη δημιουργία δομών-θεσμών και οργάνων υλοποίησής της.

 

            Στην υπόψη Σύνοδο, σύμφωνα με τα συμπεράσματά της, επιβεβαιώθηκε η Στρατηγική του ΝΑΤΟ, όπως αυτή διαμορφώθηκε στη Σύνοδο της Ουάσιγκτον του 1999, δηλώθηκε η σημασία που αποδίδεται στη διατήρηση και ενίσχυση του Ευρωατλαντικού Συνδέσμου, που υλοποιείται από το ΝΑΤΟ και γίνεται σαφής αναφορά στην ανάγκη στενής συνεργασίας με τον ΟΗΕ που έχει τον κυρίαρχο λόγο διατηρήσεως της Παγκοσμίου Ειρήνης, την Ευρωπαϊκή Ένωση και άλλους παράγοντες μεταξύ των οποίων και η Ρωσία, με σκοπό την εξασφάλιση ειρήνης και σταθερότητας.

            Κατά την εκτίμησή μου τα κυριότερα θέματα της Συνόδου Κορυφής στο Βουκουρέστι, που έχουν άμεσο εθνικό ενδιαφέρον είναι τα παρακάτω :

• Δεν επετεύχθη η ένταξη των Σκοπίων, λόγω, όπως προαναφέραμε, της αυτονόητης στάσης (απόλυτα ορθής) της Ελλάδος, η δε μελλοντική ένταξή τους εξαρτάται από την επίλυση της διαφοράς για το όνομά τους μέσω της διαδικασίας του ΟΗΕ, με αμοιβαία αποδεκτή λύση μεταξύ Σκοπίων-Ελλάδος. Η επιτυχία της Ελλάδος εν προκειμένω είναι πρόδηλος.
• Απέτυχε επίσης η προσπάθεια των ΗΠΑ για ένταξη Ουκρανίας και Γεωργίας στο ΝΑΤΟ, χάρις στην αντίδραση της Γερμανίας και της Γαλλίας. Η διατύπωση που υφίσταται στη διακήρυξη για το θέμα αυτό, είναι διπλωματική, δηλαδή δίδει τη δυνατότητα συμμετοχής στο παραπάνω πρόγραμμα, έτσι ώστε αυτές να ενταχθούν στις Ευρω-Ατλαντικές διαδικασίες ενώ έγινε υποδοχή της επανασυνδέσεως της Μάλτας στο πρόγραμμα PfP και Euro Atlantic Partnership Council).

 

            Περαιτέρω η συμμετοχή και συνεργασία με το ΝΑΤΟ των χωρών που συμμετέχουν στην προσπάθεια στο Αφγανιστάν, όπως η Ιαπωνία, Κορέα, Σιγκαπούρη, Νέα Ζηλανδία και Αυστραλία, είναι ανοικτό θέμα το οποίο θα εξετασθεί από το Βορειο-Ατλαντικό Συμβούλιο.

            Στα θέματα των επιχειρήσεων του ΝΑΤΟ, επιβεβαιώθηκαν :

• Η παραμονή της KFOR στο Κόσσοβο όπου αυτή συνεργαζόμενη με τον ΟΗΕ και EΕ θα εξασφαλίσει σταθερότητα, δημοκρατία και πολυεθνικό και ειρηνικό Κόσσοβο.
• Η ανάγκη συνεχίσεως των επιχειρήσεων της ISAF στο Αφγανιστάν, με την αναγκαία επίλυσή της σε προσωπικό και μέσα, ενώ δεν αποφασίσθηκε η ενοποίηση των  επιχειρήσεων Enduring Freedom των ΗΠΑ, που διεξάγεται στις Νότιες περιοχές του Αφγανιστάν (σύνορα με Πακιστάν). Στο θέμα της ενισχύσεως των δυνάμεων του ΝΑΤΟ στο Αφγανιστάν (επιχειρήσεις ISAF) υπήρξε μικρή ανταπόκριση εκ μέρους των κρατών μελών, πλην της περιπτώσεως της Γαλλίας, η οποία προσέφερε δύναμη 1.000 ανδρών, με σκοπό την επίτευξη δικών της στόχων, μετά την επανείσοδό της στο ΝΑΤΟ.
• Η υπόθεση της αντιβληματικής ομπρέλας που επιχειρούν να εγκαταστήσουν οι ΗΠΑ σε Τσεχία και Πολωνία και η οποία αποτελεί το σημείο τριβής με τη Ρωσία, γίνεται αποδεκτή έμεσα από το ΝΑΤΟ, το οποίο θα επιδιώξει τη διασύνδεση σ΄αυτό άλλων Νατοϊκών συστημάτων που είναι ανεπτυγμένα στην Ευρώπη, ώστε να δημιουργηθεί ένα ενιαίο σύστημα. Περαιτέρω το ΝΑΤΟ για τη συλλογική άμυνα της Ευρώπης θα αναπτύξει ένα ενιαίο αντιβαλιστικό σύστημα, που να καλύπτει όλα τα σύνορα του ΝΑΤΟ, θέμα που θα επανεξετασθεί στη Σύνοδο Κορυφής του 2009. Για να καμφθεί η Ρωσική αντίδραση στο θέμα, προτείνεται η ενίσχυση της συνεργασίας ΝΑΤΟ-Ρωσίας στην αντιβληματική προστασία και μέσω της διασυνδέσεως αυτών η κάμψη των Ρωσικών αντιδράσεων, χωρίς όμως να αρθεί η θέση της Ρωσίας.
• Υπήρξε αποδοχή της αποφάσεως της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης και Μαυροβουνίου να ενταχθούν στο πρόγραμμα «Σύμπραξη για την Ειρήνη» (PfP).
• Παραμένει ανοικτή η πρόσκληση προς την Σερβία για συμμετοχή στο πρόγραμμα PfP..
• Στο θέμα των στρατιωτικών δυνάμεων της συμμαχίας και πάλι τέθηκε με ένταση το θέμα της μετεξελίξεώς τους, ώστε να δύνανται να αντιμετωπίζουν όλες τις απειλές και άμεσα να απαντούν σε όλες τις προκλήσεις, με έμφαση στη Νατοϊκή Δύναμη Αντιδράσεως (NATO RESPONSE FORCE), τις στρατηγικές εφεδρείες και την κάλυψη των επιχειρησιακών κενών που υφίστανται.
• Ιδιαιτέρας μνείας είναι η απόφαση αποδοχής από το ΝΑΤΟ της πολιτικής για την κυβερνο-άμυνα και των ενεργειών για τη δημιουργία δομής και αρχών υλοποιήσεώς της.

 

            Αυτές είναι, σ΄ότι αφορά τα άμεσα ενδιαφέροντά μας, οι κυριότερες αποφάσεις της Συνόδου Κορυφής, που ολοκληρώθηκε στις 3 Απριλίου 2008. Σχολιάζοντας τη Σύνοδο αυτή μπορούμε να πούμε ότι :

• Δεν επιτεύχθηκε, παρά τις αμερικανικές πιέσεις λόγω της σταθεράς ελληνικής στάσεως, η ένταξη στο ΝΑΤΟ των Σκοπίων, με τρόπο τέτοιο που η μελλοντική ένταξή του να προϋποθέτει επίλυση της διαφοράς με αμοιβαία αποδεκτό τρόπο με την Ελλάδα.
• Η μη ένταξη της Ουκρανίας και Γεωργίας, που «επίκρανε» τον Πρόεδρο των ΗΠΑ, απεσόβησε την επανέναρξη ενός νέου ψυχρού πολέμου στην Ευρώπη που θα ήταν ζημιογόνος δι΄αυτήν.
• Η επέκταση της θεματολογίας της Συνόδου Κορυφής, ακόμη και σε ενεργειακά θέματα παράλληλα με την προσπάθεια επεκτάσεως του ΝΑΤΟ μέσω διαφόρων προγραμμάτων, σε χώρες της Άπω Ανατολής (Ιαπωνία, Κορέα, Σιγκαπούρη) και Ωκεανίας (Αυστραλία και Ν. Ζηλανδία), δείχνει ότι υλοποιείται από τον οργανισμό, η Μαξιμαλιστική Στρατηγική των ΗΠΑ για την μετεξέλιξη του ΝΑΤΟ σε παγκόσμιο οργανισμό ασφαλείας, που θα δρα παράλληλα και σε πολλές περιπτώσεις αυτόνομα με τον ΟΗΕ, στηρίζοντας την εγκαθίδρυση του μονοπολισμού.
• Η εγκατάσταση της αντιπυραυλικής ομπρέλας στην Αν. Ευρώπη και η μη αποδοχή της Ρωσικής πρότασης για την εγκατάστασή της στο έδαφός της, με δεδομένο ότι η αιτιολογία της εγκατάστασής της είναι η αντιμετώπιση των βαλλιστικών δυνατοτήτων Β. Κορέας και Ιράν, δημιουργεί σοβαρά προβλήματα στις σχέσεις ΗΠΑ, Ρωσίας και μελλοντικά ΝΑΤΟ-Ρωσίας, και παρά τις δηλώσεις του Προέδρου των ΗΠΑ στο Σότσι, ότι ο στόχος του προγράμματος αυτού δεν είναι η Ρωσία και ότι ο ψυχρός πόλεμος τελείωσε, δεν επείσθη η Ρωσία αλλά και αριθμός Νατοϊκών συμμάχων. Το θέμα παραμένει ανοικτό, όπως φαίνεται από την ασαφή διατύπωση στο κείμενο συμπερασμάτων.
• Με βάση τις αντιρρήσεις που αναπτύσσονται μέσα στο ΝΑΤΟ, από πολλούς ευρωπαίους συμμάχους, για τη γενικότερη κατεύθυνση του οργανισμού, η οποία διαμορφώνεται από τις ΗΠΑ, είναι απαραίτητο να ολοκληρωθεί η προσπάθεια για την Κοινή Πολιτική Άμυνας και Ασφάλειας της ΕΕ και η οποία να εκφράζεται ενιαία και δυναμικά μέσα στο ΝΑΤΟ, έτσι ώστε ο Ευρω-Ατλαντικός δεσμός να διαμορφώνεται με βάση και τις προθέσεις της ΕΕ και όχι μόνο των ΗΠΑ.