Blog

ΑΛΛΑ……ΕΧΟΥΝ ΑΛΛΑΞΕΙ, ΕΝΩ ΑΛΛΑ…..

ΕΙΝΑΙ ΙΔΙΑ ΣΗΜΕΡΑ, ΣΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ 21^ου ΑΙΩΝΑ

 

Ο 21^ΟΣ αιώνας αρχίζει με την 11^η Σεπτεμβρίου 2001

 

 

Αντιστρατήγου ε.α. Δ. ΛΑΚΑΦΩΣΗ

 

 

Όπως λέγεται, ο 20ός αιώνας άρχισε από τον Αύγουστο του 1914 και μέσω μακροχρονίων αγώνων τελείωσε με την επανένωση της Γερμανίας, με την κατάρρευση της Σοβιετικής Ενώσεως και την αποσύνθεση των Βαλκανίων. Μπορούμε να πούμε ότι ο 21^ος αιώνας αρχίζει με την 11^η Σεπτεμβρίου 2001, εάν δούμε την ημερομηνία αυτή σαν προάγγελο μιας νέας καταστάσεως, που επιβάλλει αλλαγή στη στρατηγική αντίληψη της παγκόσμιας ασφάλειας και σταθερότητας.

Εισερχόμεθα σε μία εποχή, με την τεράστια δύναμη των Η/Υ, των αερομεταφορών, των χημικών-βιολογικών και πυρηνικών όπλων, όπου εύκολα μπορεί κανείς να εκμεταλλευτεί τις αδυναμίες της σύγχρονης ανοικτής κοινωνίας. Από την αρχή του 21^ου αιώνα έχει αρχίσει να επικρατεί η παγκοσμιοποίηση, το διεθνές εμπόριο, ο ιδιωτικός τομέας, η διεθνής συνεργασία και υπευθυνότητα και ο επαγγελματισμός στο στρατό.

Δυστυχώς, η έλευση του 21^ου αιώνα βρίσκει την παγκόσμια κατάσταση περίπλοκη και σύνθετη. Υφίστανται, όπως πάντα, περιφερειακές εντάσεις, ομηρίες, ναρκωτικά, εγκλήματα, πείνα, αγραμματοσύνη και θέματα περιβάλλοντος. Η τρομοκρατία υπάρχει πάντοτε, ακόμη και εάν η σημερινή οργάνωση της Αλ-Κάϊντα νικηθεί ολοσχερώς. Με την απόσυρση των Ευρωπαίων από τις αποικίες, έμειναν και μένουν ακόμη πίσω περιοχές χωρίς δημοκρατικούς θεσμούς και με εθνικιστικές και φυλετικές αντιπαραθέσεις, όπως στο Πακιστάν και στην Ινδία, με την κρίση στο Κασμίρ, στη Μέση Ανατολή, με τις συγκρούσεις Παλαιστινίων και Ισραηλινών ως και στην κεντρική Αφρική, με τις φυλετικές εντάσεις. Έτσι η σημερινή κατάσταση πρέπει να χαρακτηρισθεί ως ο «πρώτος πόλεμος της τρομοκρατίας» και κατά των «συγκρούσεων χαμηλής εντάσεως».

Η 11^η Σεπτεμβρίου 2001 απέδειξε ότι οι σύγχρονες κοινωνίες είναι τρωτές όσο ποτέ άλλοτε. Κτυπήθηκε η καρδιά των ΗΠΑ. Κτυπήθηκαν τα σύμβολα της Αμερικανικής στρατιωτικής, πολιτικής και οικονομικής δυνάμεως.

 

Η Αλ-Κάϊντα και οι φιλικές επεκτάσεις της σήμερα

 

Η Αλ Κάϊντα, που έχει την ευθύνη για την επίθεση αυτής της ημέρας, είναι μία νέα και πολύ επικίνδυνη οργάνωση, χωρίς σύνορα αλλά με παγκόσμιες βλέψεις. Εκπαιδεύει πολεμιστές, έχει σύστημα πληροφορικής, πηγές χρηματοδοτήσεως και ακόμη κάποιο σύστημα κοινωνικής υποστηρίξεως των οικογενειών των πολεμιστών. Ενεργεί τρομοκρατίες, προσπαθεί συνεργασίες αλλά στερείται συγκεκριμένου εδάφους στο χάρτη.

Η οργάνωση της Αλ-Κάϊντα, με φιλικές προς αυτή επεκτάσεις, βρίσκεται σήμερα σε 60 χώρες, σε μικρά στοιχεία, συμμαχικές τρομοκρατικές ομάδες και συμμορίες ανταρτών. Έχουν επιφέρει περίπου 13 κτυπήματα εντός του 2002 εξ ων 7 τον Οκτώβριο : Φιλιππίνες 2, Υεμένη, Κουβέϊτ, Μπαλί Ινδονησίας, Καράτσι και Μανίλα και 6 τους προηγούμενους μήνες: Καράτσι 3, Ισλαμαμπάντ, Τυνησία και Καμπούλ στο Αφγανιστάν.

Έχει παρατηρηθεί η ύπαρξη τρομοκρατικών οργανώσεων :

Στην Ευρώπη, μικρά τρομοκρατικά στοιχεία της Αλ-Κάϊντα και από τη Β. Αφρική.

Στο εσωτερικό της Αφρικής, υποστηρικτές της Αλ-Κάϊντα μουσουλμάνοι από την Ερυθραία μέχρι τη Ν. Αφρική.

Στη Β.Αφρική, σύμμαχοι της Αλ-Κάϊντα από το Μαρόκο μέχρι την Αίγυπτο.

Στον Περσικό Κόλπο, τρομοκράτες συμπαθείς προς την Αλ-Κάϊντα. Πλούσιοι δωρητές υποστηρίζουν οικονομικά την Αλ-Κάϊντα.

Στην Υεμένη, πατρίδα του Οσάμα Μπιν Λάντεν.

Στο Πακιστάν, αρκετοί πολεμιστές της Αλ-Κάϊντα παραμένουν κρυβόμενοι.

Στην Κεντρική Ασία και Κίνα, συμμορίες που εκπαιδεύθηκαν στο Αφγανιστάν από την Αλ-Κάϊντα και συνεχίζουν να υποδαυλίζουν κτυπήματα.

 

Η συμβατική αντίληψη του χθες δεν αποτρέπει τις ασύμμετρες απειλές του σήμερα

 

Η συμβατική αποτροπή του χθες βασίζεται στο φόβο της ανταποδόσεως και στη γνώση του ποιος και που είναι ο εχθρός. Όμως η συμβατική αποτροπή δεν ισχύει για εχθρό που δεν γνωρίζουμε που είναι, όταν μάλιστα κατέχει και όπλα μαζικής καταστροφής και είναι τρομοκράτης, οπότε συνιστούν ασύμμετρες απειλές με τις ανορθόδοξες ενέργειες. Έτσι, στο νέο αυτό κόσμο, η συμβατική αποτροπή αντικαθίσταται με τη νέα στρατηγική της «προληπτικής ενέργειας». Κτύπησε, πριν ο εχθρός σε κτυπήσει. Πρόλαβε την ενέργεια πριν αυτή εκδηλωθεί».

Υπάρχει πιθανότητα, χώρες που υποβοηθούν την τρομοκρατία και έχουν τη δυνατότητα, να παραδώσουν όπλα μαζικής καταστροφής σε τρομοκράτες προς χρήση, για να αποφύγουν οι ίδιες τη διεθνή κατακραυγή.

Μέχρι τώρα η μια υπερδύναμη είχε μάθει πως να αποτρέπει απειλές από φανερό εχθρό, όπως τη Σοβιετική Ένωση. Τώρα πρέπει να μάθει πώς να αντιμετωπίζει ασύμμετρες απειλές και μέσα στο ίδιο της το έδαφος, που προέρχονται από τέτοιες οργανώσεις, όπως η Αλ-Κάϊντα.

Η ειρήνη δεν εξασφαλίζεται με την ελπίδα για το καλύτερο αύριο. Απαιτεί ενέργεια. Δεν μπορούμε να «μασήσουμε» σήμερα ότι υπάρχει στο στόμα μας για πολλά έτη πριν, ένεκα της αδρανείας και του εφησυχασμού.

 

Επικρατούσες ανησυχίες στις αρχές του 21^ου αιώνα

 

Ο στρατηγικός παγκόσμιος χάρτης, παρουσιάζει ευαίσθητα στρατηγικά σημεία, με ανησυχίες στην παγκόσμια σταθερότητα και ασφάλεια.

Στο θαλάσσιο χώρο-στενά, από τη Σιγκαπούρη και Ινδονησία μέχρι την Ιαπωνία, Κορέα και Ρωσία, συγκρούονται τεράστια γεωστρατηγικά, εθνικά και οι οικονομικά συμφέροντα. Συχνά παρατηρείται ένταση μεταξύ Ιαπωνίας με τη Β.Κορέα και Κίνας με Ταϊβάν, με διεθνείς επιπτώσεις. Οι ΗΠΑ, από τις 11 Σεπτεμβρίου 2001, έχουν επανεγκαταστήσει μεγάλες ναυτικές βάσεις στις Φιλιππίνες και τη Σιγκαπούρη και αρχίζουν μετακινούν την κυρία προσπάθεια προς την Ασία. Ανησυχία προκαλεί η πρόσφατη δήλωση της Β.Κορέας ότι έχει αναπτύξει το πρόγραμμα των πυρηνικών όπλων με εμπλουτισμένο ουράνιο και οι ενέργειες εξτρεμιστών ισλαμιστών στην Ινδονησία και Φιλιππίνες, με απώτερο σκοπό τη δημιουργία ισλαμικού κράτους από Μαλαισία μέχρι Φιλιππίνες. Οι ΗΠΑ αποδέχθηκαν την πρόταση της Κίνας να συμπεριλάβουν στον κατάλογο των τρομοκρατών και τους εξτρεμιστές της δυτικής επαρχίας «Σινκιάνγκ» της Κίνας.

Στην Κεντρική Ασία, στην Ινδία και στο Πακιστάν, που διαθέτουν πυρηνικά όπλα, που προς το παρόν έχουν αποτρεπτικό ρόλο στην από εκατέρωθεν χρήση τους, παρατηρείται ένταση, με διεθνή ανησυχία, κυρίως λόγω του Κασμίρ. Στην περιοχή της Κασπίας, υπάρχουν σημαντικές ποσότητες πετρελαίου και αερίου με διεθνή συμφέροντα. Εντάσεις παρατηρούνται και στην Τσετσενία, μεταξύ Ρωσικών στρατευμάτων και Τσετσένων αυτονομιστών ως και στη Γεωργία, όπου Τσετσένοι αντάρτες έχουν καταφύγει στην ορεινή περιοχή «Πανκίσι Γκόρτζ».

Στη Μέση Ανατολή και στον Περσικό Κόλπο, συνεχίζονται οι συγκρούσεις μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστινίων και ο Χουσείν αψηφεί συνεχώς τα ψηφίσματα των Η.Ε., με κίνδυνο για σύγκρουση με τους γείτονές του και κυρίως με το Ισραήλ, που πιθανόν να προκαλέσει γενικότερη ανάφλεξη στην περιοχή. Το πετρέλαιο του Περσικού Κόλπου, που είναι αρκετά καλής ποιότητας και υποφερτού κόστους παραγωγής, αποτελεί σήμερα την κυρία πηγή ενεργείας του Δυτικού Κόσμου. Πάντως, αντικατάστατο του πετρελαίου είναι δυνατό να βρεθεί, παρά τις όποιες δυσχέρειες και προβλήματα, όπως από την περιοχή της Κασπίας, της Ρωσίας και ακόμη από νέα τυχόν γεωστρατηγική συγκρότηση της Μέσης Ανατολής. Δύσκολο, όμως, να βρεθεί κοινή γλώσσα συνεννοήσεως, που είναι το κυριότερο πρόβλημα της περιοχής αυτής, σήμερα.

Στη Δυτική και Κεντρική Αφρική, η επικρατούσα εκεί αστάθεια και οι αυξο-μειώμενες εντάσεις προκαλούν ανησυχία, όπως φάνηκε στη Συμμαχία το 1993, στον Κόλπο το 1996 και παλαιότερα στο Σουδάν.

Στην Κεντρική Αμερική, ο εσωτερικό εμφύλιος στην Κολομβία πρόκειται να αποβεί το επόμενο «Βιετνάμ» για τους Αμερικανούς. Η αναρχία της χώρας υπάρχει φόβος να εξαπλωθεί και στις γειτονικές χώρες, στο Περού, στο Εκουαντόρ και τη Βραζιλία.

 

Οι υπό ανάφλεξη εστίες εντάσεων, σήμερα

 

Γενικά, συνεχίζουν και σήμερα να παρατηρούνται εστίες αναταραχών στον κόσμο, από τη Λατινική Αμερική μέχρι τον Καύκασο και τη Ν.Α. Ασία.

Στην Κολομβία, μαίνεται εμφύλιος πόλεμος από δεκαετίας.

Στην Αλγερία, οι ισλαμιστές αντάρτες συνεχίζουν τις επιδρομές στα χωριά.

Στη Δημοκρατία του Κογκό, τα ξένα στρατεύματα έχουν αποχωρήσει αλλά υπάρχουν τοπικές διαμάχες.

Στο Σουδάν, υφίσταται εύθραυστη κατάπαυση πυρός στον 19ετή πόλεμο, με τον οποίο σκοτώθηκαν και εκτοπίσθηκαν εκατομμύρια άνθρωποι.

Στην Τσετσενία, η σύγκρουση μεταξύ Ρωσικών στρατευμάτων και Τσετσένων ανταρτών απειλεί τις γύρω χώρες.

Στο Ισραήλ, η σύγκρουση μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων συνεχίζεται.

Στο Ιράκ, ο Σαντάμ απειλεί την παγκόσμια ειρήνη.

Στο Ιράν, που κατηγορείται ότι υποστηρίζει του ισλαμιστές εξτρεμιστές στο εξωτερικό.

Στο Αφγανιστάν, οι Ταλιμπάν έχουν εκτοπισθεί αλλά ακόμη επικρατεί αβεβαιότητα και βιαιότητες.

Στο Κασμίρ, διαφιλονικούμενη περιοχή μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν.

Στη Β. Κορέα, η πρόσφατη αποκάλυψη ότι κατέχει πυρηνικά όπλα δημιουργεί απειλή για την περιοχή.

Στις Φιλιππίνες, εξτρεμιστές με πιθανές διασυνδέσεις με την Αλ-Κάϊντα προκαλούν τρομοκρατικές ενέργειες και

Στην Ινδονησία, οι πρόσφατες βομβιστικές επιθέσεις από εξτρεμιστές ισλαμιστές.

Συμπερασματικά, ο 21^ος αιώνας αρχίζει με τη ζοφερή ημέρα της 11^ης Σεπτεμβρίου 2001 και βρίσκει τη διεθνή κατάσταση πολύπλοκη και σύνθετη. Η Αλ-Κάϊντα και οι παγκόσμιες φιλικές της επεκτάσεις προβάλλουν ως νέα μορφή απειλής. Η μέχρι σήμερα συμβατική αντίληψη δεν αντιμετωπίζει τις σημερινές ασύμμετρες απειλές. Επικρατούν ανησυχίες και εστίες αναφλέξεως σε όλο τον κόσμο. Πολλά παραμένουν ίδια, πολλά έχουν επιβάλλει νέα κατάσταση που απαιτεί αλλαγή στην παγκόσμια αντίληψη της ασφάλειας και σταθερότητας.