Blog

Από την μητέρα μου έλκω την καταγωγή μου από την Λέσβο. Επισκεπτόμουν το νησί τους θερινούς μήνες και είχα την τιμή να υπηρετήσω την στρατιωτική μου θητεία παραμένοντας εκεί για περισσότερους από 10 μήνες, γεγονός που συνέτεινε να την αισθάνομαι, έτι περαιτέρω, ως ιδιαίτερη πατρίδα μου. Παραθερίζοντας στην Μυτιλήνη τον προηγούμενο Αύγουστο με πληροφόρησαν αλλά και διαπίστωσα ιδίοις όμμασι την αναιμική τουριστική κίνηση. Οι εικόνες του περσινού καλοκαιριού με τους χιλιάδες των προσφύγων που κατέκλυζαν την Λέσβο, απόρροια του εμφυλίου πολέμου στην Συρία και της απροκάλυπτης επιδίωξης της Τουρκίας να τους χρησιμοποιήσει ως διαπραγματευτικά μέσο έναντι της Ελλάδος και της ΕΕ, επηρέασαν δυσμενώς την εφετινή τουριστική κίνηση.
Καθ’ όλο το προηγούμενο διάστημα και γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο, η Λέσβος βρέθηκε στο επίκεντρο των εγχώριων και διεθνών μέσων μαζικής ενημέρωσης. Συνέπεια αυτού του γεγονότος ήταν η διεθνής «κοινή γνώμη» να εμφανίζεται  σοκαρισμένη από την εν λόγω ανθρωπιστική τραγωδία, αλλά και να αποδίδει τα εύσημα για τον τρόπο που διαχειρίστηκε η λεσβιακή κοινωνία την συγκεκριμένη κατάσταση. Η ηθική επιβράβευση δεν συνοδεύτηκε από αντίστοιχες τουριστικές, εγχώριες και διεθνείς, ροές τόσο προς την Λέσβο, όσο και προς τα υπόλοιπα νησιά του ανατολικού Αιγαίου που αντιμετώπισαν, σε μικρότερο βέβαια βαθμό, ανάλογα προβλήματα.
Δυστυχώς ο συριακός εμφύλιος πόλεμος διανύει το έκτο έτος από την έναρξή του και τα αντικρουόμενα συμφέροντα των κρατών που εμπλέκονται, αμεσότερα ή εμμεσότερα, παρεμποδίζουν τον τερματισμό του. Κατά την αρχική εξέλιξη της σύγκρουσης και για όσο διάστημα οι σύριοι εκτοπισμένοι και πρόσφυγες παρέμεναν σε όμορες χώρες, τα ανθρωπιστικά ελατήρια των ευρωπαϊκών κοινωνιών παρέμεναν αδρανή. Συν τω χρόνω  όταν οι προσφυγικές ροές άρχισαν να απειλούν την ευημερία και την τάξη των δυτικών κοινωνιών, πολλοί εξ αυτών επιζήτησαν την παρέμβαση του διεθνούς παράγοντα, δηλαδή των ισχυρότερων κρατών.
Αναμφισβήτητα οι χώρες έχουν ιερό καθήκον να προστατεύσουν τους πρόσφυγες, ταυτόχρονα όμως οι πρόσφυγες έχουν ανάλογη υποχρέωση να σεβαστούν τις κοινωνίες στις οποίες φιλοξενούνται. Ορισμένοι εξ ημών, φαίνεται ότι επιδιώκουν να εκμεταλλευτούν την τραγωδία των προσφύγων για να επιβάλλουν στις φιλοξενούσες κοινωνίες τις περιθωριακές και μειοψηφικές αντιλήψεις τους. Αναμφίβολα τα παιδιά των προσφύγων πρέπει να συμμετέχουν στην εκπαιδευτική διαδικασία, για όσο διάστημα βρίσκονται στην χώρα μας υπό συνθήκες που θα εξυπηρετούν τις ιδιαίτερες ανάγκες τους. Παράλληλα, όμως, δεν θα πρέπει να αναιρούν, άθελά τους, την μαθησιακή κανονικότητα των υπολοίπων.
Η «παγκόσμια κοινωνία», την οποία επιπόλαια επικαλούνται ορισμένοι απλώς δεν υφίσταται ως υπαρκτή πολιτική οντότητα. Οι ηθικοπλαστικές επιζητήσεις μερικών κύκλων, επ’ αφορμή της προσφυγικής κρίσης, δεν φαίνεται να βρίσκουν ευήκοα ώτα στην Ελλάδα και όχι μόνο. Η διαρκής επίκριση προς την ελληνική κοινωνία ότι διακατέχεται από ξενοφοβικά ως και ρατσιστικά αισθήματα έγκειται στην απροθυμία της να επινεύσει στις αντιλήψεις όλων όσοι επιθυμούν να αμφισβητήσουν τα βασικά χαρακτηριστικά της ιδιοσυστασίας της και της συλλογικής της βούλησης να εξακολουθεί να αυτοπροσδιορίζεται ως ελληνική. Σχετικά με την εκ του μακρόθεν κριτική προς τις τοπικές κοινωνίες που διαχειρίζονται το προσφυγικό ζήτημα, θα υπομνήσω την φράση του βρεταννού συγγραφέα John Galsworthy πως: Ο ιδεαλισμός αυξάνεται ευθέως ανάλογα με την απόσταση που έχει κανείς από το πρόβλημα.

Δημοσιεύτηκε και στη Νεα Πολιτική!