Blog

Τα προβλήματα και στις τρεις βαθμίδες της ελληνικής παιδείας εί­ναι πολύπλευ­ρα, πο­λύ­πλο­κα και χρό­νια. Το σημαντικότερο εξ αυτών συνίσταται στην «χαλαρή» διάθεση της μαθητιώσας νεολαίας, απότοκο του γενικότερου «ξεχαρβαλώματος» της παιδείας, το οποίο καταχρηστικά αναφέρεται ως ανθρωπιστική προσέγγιση, και όχι στην διδασκαλία ή μη των θρησκευτικών.

Για έναν σημαντικό αριθμό ευρωπαίων πολιτών αλλά και εγκατεστημένων σε ευρωπαϊκά κράτη ανθρώπων, το θρησκευτικό τους πιστεύω δεν ασκείται ως ένα αυστηρώς ατομικό άθλημα αποκομμένο από τον δημόσιο χώρο. Στις δυτικές χώρες η απουσία ή η επιλεξιμότητα του μαθήματος των θρησκευτικών, στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, δεν επέφερε την πολυπόθητη εκκοσμίκευση, ως ενιαία κοινωνική συμπεριφορά˙ ιδιαιτέρως δε στους μαθητές και μαθήτριες που προέρχονται από μη χριστιανικές χώρες ή οικογένειες.

Το γεγονός ότι για αρκετούς ανθρώπους οι μεταφυσικές αναζητήσεις και η προσέγγιση του επέκεινα δεν αφορούν και δεν επηρεάζουν καθ’ οιονδήποτε τρόπο την ζωής τους, δεν σημαίνει πως η εν λόγω κοσμοαντίληψη υιοθετείται καθολικά. Η στρεβλή και εκτός επίσημου μαθησιακού πλαισίου θρησκευτική αναζήτηση, όπως τραυματικά διαπίστωσε η, εμμονική ορισμένες φορές Δύση, είχε δυσάρεστες  πολιτικές και κοινωνικές συνέπειες! Το ερώτημα που ανακύπτει, ως υπαρκτό πολιτικό πρόβλημα και όχι ως ατομική προτίμηση, συνίσταται στο κατά πόσο είναι προτιμότερο οι νέοι να προσεγγίζουν θεολογικά ζητήματα στο ελεγχόμενο και μαθησιακά επαρκές περιβάλλον των εγκύκλιων σπουδών ενός οργανωμένου κράτους ή να υφίστανται μόνο την διδαχή διαφόρων εξω-θεσμικών φορέων. 

Αναφερόμενοι στα καθ’ ημάς, η αξίωση εξοβελισμού των θρησκευτικών από την παιδεία δεν αποτελεί κάτι το καινοφανές. Υπήρχε και συνεχίζει να εμφανίζεται ως επιδίωξη αντιτιθέμενων πολιτικών και ιδεολογικών χώρων, θεωρώντας ότι δεν προσφέρει κάτι ωφέλιμο στους μαθητές. Την περίοδο όπου η ελληνική κοινωνία αποτελείτο, σχεδόν στο σύνολο της, από πιστούς του ίδιου δόγματος, ίσως η συγκεκριμένη συζήτηση να είχε κάποιο λόγο ύπαρξης. Υπό τις παρούσες, όμως, συνθήκες, όπου στην χώρα μας διαβιούν άνθρωποι διαφορετικών θρησκειών και δογμάτων, η αναγκαιότητα της διδασκαλίας των θρησκευτικών στα σχολεία είναι σημαντικότερη απ’ ό,τι στο παρελθόν. Στην τωρινή συγκυρία η κατάργηση ή η περαιτέρω υποβάθμιση του μαθήματος των θρησκευτικών ενδεχομένως να δημιουργήσει περισσότερα προβλήματα, εν σχέσει με αυ­τά που φι­λο­δο­ξεί να λύσει. Δεν ξέρω τί είναι προτιμητέο και κοινωνικά επωφελές, κάθε αίθουσα σχολείου να γίνει χώρος συνύπαρξης και διαλόγου, έστω για μια ώρα εβδομαδιαίως, μεταξύ νέων διαφορετικών θρησκειών και δογμάτων ή οι θεολογικές τους αναζητήσεις να λαμβάνουν χώρα αυστηρώς εκτός εκπαιδευτικής διαδικασίας;

Η μέχρι τώρα πρακτική στις δυτικές κοινωνίες κατέδειξε πως η ανυπαρξία ή κατ’ επιλογήν ενασχόληση με θεολογικά ζητήματα στις αρχικές βαθμίδες της εκπαίδευσης δεν επέφερε τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Για πολλοστή φορά αποδείχθηκε ότι το ιστορικό γίγνεσθαι δεν διαμορφώνεται κατ’ αρέσκειαν συγκεκριμένων ιδεοληψιών και δογματικών πολιτικών πρακτικών. Σήμερα η ποιοτική αναβάθμιση του μαθήματος των θρησκευτικών φαίνεται να είναι περισσότερο αναγκαία ως μέσο ανεκτικότητας, κοινωνικής συνοχής και αποτροπής ακραίων συμπεριφορών. Επιπρόσθετα δεν πρέπει να λησμονούμε ότι μέσω της εκμάθησης των θρησκευτικών διασώζεται η μεταφυσική μας παράδοση, αναπόσπαστο χαρακτηριστικό της κοσμοθεωρητικής μας συγκρότησης.

Τα προβλήματα και στις τρεις βαθμίδες της ελληνικής παιδείας εί­ναι πολύπλευ­ρα, πο­λύ­πλο­κα και χρό­νια. Το σημαντικότερο εξ αυτών συνίσταται στην «χαλαρή» διάθεση της μαθητιώσας νεολαίας, απότοκο του γενικότερου «ξεχαρβαλώματος» της παιδείας, το οποίο καταχρηστικά αναφέρεται ως ανθρωπιστική προσέγγιση, και όχι στην διδασκαλία ή μη των θρησκευτικών. Η κατάργηση του συγκεκριμένου μαθήματος δεν θα αναβαθμίσει αυθωρεί το προσφερόμενο εκπαιδευτικό έργο, λόγω του ότι στην θέση τους θα διδάσκεται κάποιο άλλο. Ακόμη και σ’ αυτούς που α­πο­ζη­τούν ε­να­γω­νί­ως α­πτές και ά­με­σες ωφέλειες από την μαθησιακή διαδικασία ή ανησυχούν για τυχόν αμφισβήτηση του θύραθεν χαρακτήρα της παιδείας, η κοινωνική πραγματικότητα στην χώρα μας συντείνει περισσότερο προς την αναγκαιότητα διδασκαλίας των θρησκευτικών, παρά στον εξοστρακισμό ή εκφυλισμό τους.

Αναδημοσίευση από Νέα Πολιτική!