Blog

Στην βάση του αγάλματος της Ελευθερίας στην Νέα Υόρκη είναι χαραγμένα σε μια πλάκα, που τοποθετήθηκε το 1903,   στίχοι του περίφημου ποιήματος  της Emma Lazarus, The New Colossus, που αντικατοπτρίζουν το πραγματικό πρόσωπο της Αμερικής που γνωρίζαμε, που αγαπήσαμε, που θέλουμε να είναι πάντα έτσι:

Give me your tired, your poor,
Your huddled masses yearning to breathe free,
The wretched refuse of your teeming shore.
Send these, the homeless, tempest-tost to me,
I lift my lamp beside the golden door!” (όλο το ποίημα στο τέλος).

Αυτά τα λόγια,  γραμμένα  το 1883,  απεικονίζουν και καταδεικνύουν τις Ηνωμένες Πολιτείες ως το καταφύγιο για τους ανθρώπους, «τους κουρασμένους, τους φτωχούς, που με λαχτάρα αναζητούν να αναπνεύσουν ελεύθερα, στείλτους σε μένα να τους φιλοξενήσω, κρατάω την λάμπα μου για να τους υποδεχτώ δίπλα στην χρυσή πόρτα», όπως λέει το ποίημα, σε ελεύθερη μετάφραση,  εσύ Αμερική μητέρα των εξορίστων, των διωκόμενων  και των καταφρονημένων, που είχαν διασχίσει τον Ατλαντικό  ωκεανό και αναζητούσαν ένα νέο σπίτι και μια καλύτερη ζωή από ό, τι έζησαν στους χώρους που άφησαν πίσω.
«Η σημερινή μαζική ανθρωπιστική κρίση στη Μέση Ανατολή,  έχει δημιουργήσει μια πλημμύρα  προσφύγων που εξέρχεται από τη Συρία και το Ιράκ  και  υποχρεώνει τη χώρα μας να εφαρμόσουν ένα νέο  καλωσόρισμα, όπως  αναφέρθηκε στο ποίημά της η Έμα Λαζάρους» έγραψε σε ένα εξαιρετικό άρθρο της η καθηγήτρια Marjorie Cohn του  Thomas Jefferson School of Law.
«Με την εισβολή  στο Ιράκ, η οποία οδήγησε στη γέννηση του Ισλαμικού Κράτους, η κυβέρνηση των ΗΠΑ διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην αποσταθεροποίηση της Μέσης Ανατολής. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους, συμπεριλαμβανομένων της Σαουδικής Αραβίας και της Τουρκίας, χρηματοδοτούν και παρέχουν  όπλα για την καταπολέμηση των δυνάμεων της κυβέρνησης του Μπασάρ αλ-Άσαντ στη Συρία. Αυτό έχει επιδεινώσει την κρίση των προσφύγων βλέπουμε τώρα» συνεχίζει η καθηγήτρια Marjorie Cohn.
Ο  καθηγητής, ιστορικός  και συγγραφέας Juan Cole έγραψε ότι «η εισβολή των ΗΠΑ στο Ιράκ δημιούργησε 4.000.000 πρόσφυγες, περίπου το ένα έκτο του πληθυσμού του Ιράκ. Αλλά οι ΗΠΑ πήραν μόνο μερικές χιλιάδες πρόσφυγες από το Ιράκ,  προκαλώντας μετά όλα τα προβλήματα.  Οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να κάνουν κάτι καλύτερο τώρα  με τους πρόσφυγες από τη Συρία».
Ο δε πρώην ΥΠΕΞ των ΗΠΑ στρατηγός Κόλιν Πάουελ, μιλώντας για την εισβολή στο Ιράκ είπε την περίφημη φράση:“If you break it, you own it.”(Αν το σπάσεις, σου ανήκει)!!!
Ο πρόεδρος Ομπάμα υποσχέθηκε ότι οι ΗΠΑ θα δεχθούν περί τους 10.000 πρόσφυγες, από τους συνολικά 4.000.000 πρόσφυγες από την Συρία  και δέχθηκε σφοδρή κριτική. Έτσι ο ΥΠΕΞ Τζον Κέρι δήλωσε ότι οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να δεχθούν 185.000 Σύριους πρόσφυγες, τα επόμενα δύο χρόνια, αλλά από ότι φαίνεται μάλλον δεν πρόκειται να συμβεί.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες, κατά την άποψή μου,  έχουν πλέον ηθική υποχρέωση, και ίσως και  νομική, να αποδεχθεί πολλές δεκάδες χιλιάδες  Σύριων προσφύγων. Οι διεθνείς κανόνες υποχρεώνουν όλες τις  χώρες του κόσμου να παρέχουν καταφύγιο σε όσους έχουν εγκαταλείψει την πατρίδα τους για να ξεφύγουν από πόλεμο ή διωγμό. «Επειδή οι Ηνωμένες Πολιτείες κατέχουν το 28% του παγκόσμιου πλούτου, θα πρέπει να λάβουν  τουλάχιστον το 28% των προσφύγων», σύμφωνα με την Phyllis Bennis του Ινστιτούτου Πολιτικών Μελετών. «Αυτό θα ισοδυναμούσε με περίπου 350.000 ανθρώπους. Και ότι  οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να καταβάλλουν  αμέσως στον ΟΗΕ το 28% των αναγκών   για την ανακούφιση  των προσφύγων, δηλαδή περίπου $ 5.5 δισεκατομμύρια, για  σχεδόν 6 εκατομμύρια πρόσφυγες από τη Συρία και  τις γειτονικές χώρες μέχρι το τέλος του 2015».
Ήδη πολλοί αμερικανοί αξιωματούχοι έχουν την άποψη ότι σύμφωνα με το νομικό και ηθικό καθήκον τους, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να αποδεχθούν και να καλωσορίσουν ένα  σημαντικό αριθμό προσφύγων.  Περισσότερα από 20 πρώην ανώτεροι Δημοκράτες  και Ρεπουμπλικάνοι  αξιωματούχοι  προτρέπουν την κυβέρνηση Ομπάμα να δεχθεί τουλάχιστον 100.000 πρόσφυγες από τη Συρία, και να συμβάλει με  ένα ποσό περίπου  $ 2 δισεκατομμυρίων  για τη χρηματοδότηση της επανεγκατάστασης τους και να βοηθήσουν τις διεθνείς προσπάθειες για την περίθαλψη των  προσφύγων.
Οι πρόσφυγες είναι το αποτέλεσμα του πολέμου στην Συρία (και του Ιράκ –Αφγανιστάν), μιας λανθασμένης έως εγκληματικής  πολιτικής των ΗΠΑ στην Μέση Ανατολή. Αντί οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί των να απαιτούν την  αλλαγή του καθεστώτος στη Συρία, βοηθώντας, εκπαιδεύοντας, χρηματοδοτώντας ακραίες ισλαμιστικές οργανώσεις θα πρέπει αλλάξουν αντίληψη και πολιτική. Για την επίτευξη της ειρήνης  θα πρέπει να συνασπιστούν με άλλες δυνάμεις που μπορούν να βοηθήσουν και να επηρεάσουν καταστάσεις. Έτσι μετά τα τελευταία γεγονότα, την ιστορική συμφωνία με το Ιράν και την στρατιωτική παρουσία της αποφασιστικής Ρωσίας στην Συρία, οι καταστάσεις κρίνονται ευνοϊκές για την επίτευξη της ειρήνης στην περιοχή. Ο πρόεδρος Ομπάμα, απαλλαγμένος πλέον  από τα νεοφιλελεύθερα γεράκια του πολέμου και τους νεοσυντηρητικούς  (Ντέιβιντ Πετρέους, Τζον Άλλεν, Τζέφρευ Φέλτμαν) και του πολέμου με την Ρωσία, μπορεί  τώρα να συνασπιστεί  με τη Ρωσία και το Ιράν για την επιδίωξη μιας διπλωματικής λύσης για την τραγική αυτή σύγκρουση αναδεικνύοντας πάλι τις ΗΠΑ ηγέτιδα ολοκλήρου του κόσμου και όχι παγκόσμιο ταραχοποιό. Μάλιστα ο ίδιος ο αμερικανός πρόεδρος κάλεσε Ρωσία και Ιράν από το βήμα της συνόδου του ΟΗΕ (28-9-15)  να συνεργαστούν για την αντιμετώπιση του Ισλαμικού κράτους, που οι ΗΠΑ μέχρι τώρα απέτυχαν ή δεν ήθελαν πραγματικά να αντιμετωπίσουν.  Έτσι θα δοθεί τέλος και στο ύψιστο αυτό πρόβλημα των προσφύγων, που ματώνει καθημερινά τις γειτονικές της Συρίας χώρες και φυσικά την Ευρώπη, με το τεράστιο αυτό κύμα της μετανάστευσης. Σύμφωνα με την Διεθνή Αμνηστία οι γείτονες της Συρίας Τουρκία, Ιορδανία, Ιράκ, Λίβανος και Αίγυπτος   έχουν δεχθεί μέχρι τώρα το 95% των προσφύγων. Η Τουρκία έχει δεχθεί περίπου 2.000.000 (όπως δήλωσε και στον ΟΗΕ ο Νταβούτογλου, η Ιορδανία 500.000, το Ιράκ 250.000 και η Αίγυπτος 140.000. Φυσικά οι υπόλοιποι έχουν διαχυθεί στην Ευρώπη, με το προσφυγικό να έχει πλέον αναδειχθεί το ύψιστο πρόβλημα, αλλά και το θέμα τριβής μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ, καθιστώντας την έννοια της αλληλεγγύης σχεδόν ανύπαρκτη.
Και εδώ βέβαια θα πρέπει να γίνει ιδιαίτερη μνεία στα πλουσιότερα αραβικά κράτη της περιοχής, την Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Κατάρ, το Ομάν, το Μπαχρέιν και το Κουβέιτ   που αν και ομόθρησκα, ομόδοξα και ομοεθνή  δεν έχουν δεχθεί ούτε έναν Σύριο ή Ιρακινό πρόσφυγα και αρνούνται κατηγορηματικά και συνεχώς να παρέξουν την ιθαγένεια ή άσυλο στους πρόσφυγες. Δηλαδή από την μία ενισχύουν ποικιλοτρόπως τις εξτρεμιστικές ισλαμικές οργανώσεις και από την άλλη δεν δέχονται πρόσφυγες από εκεί που ασέλγησαν πολιτικά, παραπέμποντας τους στην «ανθρωπιστική» Ευρώπη. Αν δεν είναι ηθική αναλγησία και τυχοδιωκτική πολιτική αλητεία, μήπως είναι ενδεχομένως ύπουλος σχεδιασμός; Ακόμη να αναφέρουμε και μια ιδιαίτερη περίπτωση, το Ισραήλ, που και αυτό αρνείται να πάρει Σύριο πρόσφυγα. Πολλοί από τους Σύριους πρόσφυγες είναι Παλαιστινιακής καταγωγής, που αυτοί ή οι γονείς των κατέστησαν πρόσφυγες κατά τον πόλεμο ανεξαρτησίας του Ισραήλ (1947-48), τον Nakba κατά τους Παλαιστινίους, εγκαταλείποντας την Παλαιστίνη καταφεύγοντας στις γειτονικές χώρες. Το Ισραήλ δεν θα πρέπει να ξεχνά την περίπτωση του πλοίου SS ST LOUIS, όταν το 1939, το πλοίο με 937 Εβραίους πρόσφυγες από την Ευρώπη για να γλυτώσουν από τους Ναζί  κατέφυγε στις ΗΠΑ. Τότε οι ΗΠΑ αρνήθηκαν να τους δεχθούν και τους γύρισαν πίσω, όπου εκατοντάδες από αυτούς εξοντώθηκαν τελικά από τους Ναζί του Χίτλερ.
Όλα τα έθνη του κόσμου και ιδιαίτερα η ηγέτιδα του κόσμου οι ΗΠΑ θα πρέπει να διασφαλίσουν ότι οι υφιστάμενοι πρόσφυγες θα πρέπει τελικά να αποκτήσουν το ανθρώπινο καταφύγιο που νομικά και ηθικά δικαιούνται.  Και φυσικά οι ΗΠΑ να κάνουν το καθήκον τους δεχόμενες τον αριθμό προσφύγων που τους αναλογεί. Και ας θυμηθούν ξανά τους στίχους του περίφημου ποιήματος της  Ελληνολάτριδος  Ema Lazarus , The New Colossus:
Not like the brazen giant of Greek fame,
With conquering limbs astride from land to land;
Here at our sea-washed, sunset gates shall stand
A mighty woman with a torch, whose flame
Is the imprisoned lightning, and her name
Mother of Exiles. From her beacon-hand
Glows world-wide welcome; her mild eyes command
The air-bridged harbor that twin cities frame.
“Keep ancient lands, your storied pomp!” cries she
With silent lips. “Give me your tired, your poor,
Your huddled masses yearning to breathe free,
The wretched refuse of your teeming shore.
Send these, the homeless, tempest-tost to me,
I lift my lamp beside the golden door!”

*Ο Ιωάννης Αθαν. Μπαλτζώης είναι Αντιστράτηγος (ε.α.), πρώην ΑΚΑΜ Τελ Αβίβ, απόφοιτος Tactical Intelligence School (U.S. Army), ειδικός σε θέματα Μέσης Ανατολής.