Blog

Ο ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΜΠΑΣΑΡΑΣ ΓΝΩΡΙΖΕΙ ΤΑ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΑ LOGISTICS ΟΣΟ ΛΙΓΟΙ, ΚΑΙ Η ΘΗΤΕΙΑ ΤΟΥ ΣΤΟ ΝΑΤΟ ΥΠΗΡΞΕ ΕΝΑ ΜΕΓΑΛΟ, ΔΙΑΡΚΕΣ «ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ» ΣΤΗΝ ΕΦΟΔΙΑΣΤΙΚΗ ΑΛΥΣΙΔΑ. ΑΠΟΣΤΡΑΤΟΣ ΣΗΜΕΡΑ, ΜΟΙΡΑΖΕΤΑΙ ΜΑΖΙ ΜΑΣ ΚΑΙΡΙΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ ΤΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΡΕΧΟΥΣΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΕΙΑΣ (ΣΕ).
Συνέντευξη στο Θανάση Αντωνίου

Το L&M είχε την ευκαιρία να συζητήσει για τα θέματα των logistics στις Ένοπλες Δυνάμεις με έναν από τους κορυφαίους logisticians (μεταξύ πολλών άλλων…) που ανέδειξε το στράτευμα τις τελευταίες δεκαετίες. Ο Αναστάσιος Μπασαράς δεν είναι απλώς ένας απόστρατος που κουβαλάει 25 χρόνια εμπειρίας στην ελληνική πολεμική αεροπορία, αλλά κι ένα διεθνούς επιπέδου στέλεχος το οποίο τίμησε τη χώρα με τη συμμετοχή του στα σχετικά όργανα του ΝΑΤΟ· έζησε κι εργάστηκε στο εξωτερικό επί μακρόν.
Η συζήτησή μας είχε ασφαλώς στο επίκεντρό της τη «Στρατιωτική Επιμελητεία» (ΣΕ), όπως ο ίδιος επιθυμεί να αποκαλούμε την στρατιωτική εφοδιαστική αλυσίδα, έναν τομέα ο οποίος παίρνει από την πίτα του προϋπολογισμού της άμυνας περίπου το 40% (περίπου ένα δισ. ευρώ) για να καλύψει τις αποδοχές και την εκπαίδευση προσωπικού logistics, προμήθειες ανταλλακτικών, πυρομαχικών, καυσίμων και λιπαντικών, υποστήριξη, συντήρηση και επισκευή εξοπλισμού, λειτουργικά έξοδα εγκαταστάσεων υποστήριξης, υγειονομικό υλικό και φάρμακα, αποθήκευση και μεταφορές, προμήθεια ειδών διατροφής, ιματισμού, εστίασης κλπ. Αυτά που, όπως λένε κάποιοι, «κερδίζουν» έναν πόλεμο.

L&M: Από τη στιγμή που δεν υπάρχει η έννοια του «κέρδους» και η έννοια του «πελάτη» με την τυπική έννοια που έχουμε γνωρίσει στον επιχειρηματικό κόσμο, τι είναι αυτό που προσδίδει αξία στην εφοδιαστική αλυσίδα των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων;
Αναστάσιος Μπασαράς (ΑΜ): Βασικές συνιστώσες της αμυντικής πολιτικής είναι η ικανότητα και η ετοιμότητα των ΕΔ. Ο κυρίαρχος παράγοντας και το κριτήριο της ετοιμότητας είναι η πιθανότητα της επιχειρησιακής διάθεσης των οπλικών συστημάτων –η διαθεσιμότητα. Η τελευταία είναι συνάρτηση μιας σειράς πεδίων της επιμελητείας όπως είναι η αξιοπιστία, η συντηρησιμότητα και η υποστηριξιμότητα. Τα πεδία αυτά έχουν ποσοτικοποιηθεί με αξιακούς δείκτες μέτρησης της απόδοσης, όπως είναι οι εξής: αποτελεσματικότητα της ικανότητας υποστήριξης, τεχνική ανταπόκριση, χρόνοι ικανοποίησης των αιτήσεων των υλικών, πιθανότητα διάθεσης των αιτούμενων υλικών στις αποθήκες αποθεμάτων, αποτελεσματικότητα μεταφοράς, μέσοι χρόνοι εντοπισμού βλαβών, μέσοι χρόνοι διορθωτικών συντηρήσεων, χρόνοι επισκευών ανά επισκευάσιμο υλικό, εργατώρες συντήρησης ανά ενέργεια συντήρησης, ρυθμοί ανεπιτυχών επεμβάσεων προσωπικού συντήρησης κλπ.
Ο καθένας χωριστά και όλοι μαζί αυτοί οι δείκτες δίνουν την αξία στην εφοδιαστική αλυσίδα και στη στρατιωτική επιμελητεία γενικότερα.

L&M: Το γεγονός ότι στη βάση της εφοδιαστικής αλυσίδας των Ενόπλων Δυνάμεων υπάρχουν κληρωτοί –συχνά μη εξοικειωμένοι και πάντως όχι επαγγελματίες– πόσο δυσκολεύει τη διαχείριση της εφοδιαστικής αλυσίδας;
Είναι αλήθεια ότι οι κληρωτοί συνεισφέρουν πολλά στην ΕΑ και στη ΣΕ, δεν αποτελούν όμως τη βάση. Η ΣΕ βασίζεται στην εκπαίδευση και στην εξειδίκευση μόνιμου προσωπικού· στρατιωτικού κατά βάση, αλλά και πολιτικού. Υπάρχουν αναρίθμητες ειδικότητες μέσα στη ΣΕ, και σας θυμίζω μερικές: μηχανικοί, τεχνικοί, υλικονόμοι, εφοδιαστές, μεταφορικοί, διαχειριστές, αποθηκάριοι, κοστολόγοι, υποστηρικτές, οδηγοί και χειριστές ειδικών μέσων και οχημάτων, διαχειριστές προμηθειών, επιθεωρητές κλπ.
Τολμώ να πω ότι η ΣΕ είναι καλύτερα εκπαιδευμένη και περισσότερο επαγγελματική από ό,τι η εμπορική επιμελητεία (ΕΕ). Μην ξεχνάμε ότι ένα μεγάλο μέρος του προσωπικού της ΕΕ έχει πάρει τις βάσεις της επαγγελματικής κουλτούρας του από τη ΣΕ.

L&M: Πόσο επηρεάζει η παρουσία τόσο ανομοιογενών ομάδων την ασφάλεια και τον έλεγχο;

ΑΜ: Στη ΣΕ όλες οι λειτουργίες στελεχώνονται από καλά εκπαιδευμένο και ειδικευμένο προσωπικό, με περιγραφές εργασίας ανά θέση, ενημερωμένες και επικαιροποιημένες κατευθυντήριες οδηγίες και διαδικασίες λειτουργίας, υγιεινής και ασφάλειας, πρότυπα και διασφάλιση ποιότητας, δείκτες αποδοτικότητας, τακτικές επιθεωρήσεις, ελέγχους και αξιολογήσεις και με μια οργανωτική δομή με βάση τις λειτουργίες. Όλα αυτά μετριάζουν κατά πολύ την ανομοιογένεια μεταξύ των ομάδων όσο αφορά το γνωστικό αντικείμενό τους.

L&M: Στο βιβλίο σας αποδίδετε μεγάλη σημασία στις προδιαγραφές και την τήρησή τους αλλά και στις τεχνικές υπηρεσίες που παρέχουν υποστηρικτικές υπηρεσίες. Πόσο εύκολο είναι να συνεργαστούν κάτω από τον ίδιο «οίκο» άνθρωποι με διαφορετικές φιλοσοφίες και αντικείμενα ενδιαφέροντος, δηλαδή αμιγώς τεχνικό προσωπικό και διοικητικοί υπάλληλοι γραφείου;

ΑΜ: Οι τεχνικές προδιαγραφές και ευρύτερα η σωστή βιβλιογραφία, μαζί με τη δέουσα διαχείριση των συνθέσεων του υλικολογισμικού παρέχουν πολύ σημαντικά οφέλη για τη λειτουργικότητα και αποτελεσματικότητα της Επιμελητείας, γιατί διασφαλίζουν την ορθότητα των συνθέσεων των συστημάτων και των προϊόντων, συμβάλλουν στην ελαχιστοποίηση των σφαλμάτων λόγω των αλλαγών και παρέχουν ακριβή πληροφόρηση και τεκμηρίωση του υλικού και του λογισμικού των συστημάτων. Επίσης, με τη συνέπεια και ακρίβεια των απαιτήσεων βελτιώνουν την υποστήριξη, διευκολύνουν την οικονομική διαχείριση των συστημάτων και, τέλος, προάγουν και αναβαθμίζουν την ποιότητα και τη συμμόρφωση στα πρότυπα.
Όταν υπάρχουν σαφείς στόχοι και αντικειμενικοί σκοποί, κατάλληλη εκπαίδευση, σωστές τεχνικές προδιαγραφές και βιβλιογραφία, επικαιροποιημένη καθηκοντολογία, κατάλληλες πρότυπες διαδικασίες, κατευθυντήριες λειτουργικές οδηγίες, σωστή, δίκαιη και αμερόληπτη διοίκηση κλπ., τότε η «ορχήστρα» της Επιμελητείας «άδει» πολύ αρμονικά, ευχάριστα και δημιουργικά κάτω από τον ίδιο οίκο, ανεξάρτητα από την πολυπλοκότητά της.

L&M: Η Ελλάδα βιώνει παρατεταμένη κρίση, η οποία επηρεάζει και τις στρατιωτικές δαπάνες. Ποια είναι η εικόνα που παρουσιάζει σήμερα η διαχείριση της εφοδιαστικής αλυσίδας στις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις;

Ήταν αναπόφευκτο το ότι η βαθιά οικονομική κρίση θα είχε αντίκτυπο στην αμυντικές δαπάνες, παράλληλα με τη μακροχρόνια ύφεση στην ανάπτυξη, την κατακόρυφη αύξηση της ανεργίας και το βάρος του δημόσιου χρέους. Οι αμυντικές δαπάνες στην ΕΕ, στο ΝΑΤΟ και περισσότερο στη χώρα μας μειώνονται σημαντικά τα τελευταία χρόνια, λόγω της οικονομικής κρίσης και ύφεσης, παρόλο που η επένδυση στην άμυνα συμβάλλει στη σταθερότητα, στην εμπιστοσύνη και στην ψυχολογία που χρειάζονται για τη βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη. Συγκρίνοντας τις προϋπολογισθείσες αμυντικές δαπάνες του έτους 2014 με το μέσο όρο των ετών 2009 – 2013 όσον αφορά τις πιστώσεις για Logistics, έχουμε πολύ σημαντική μείωση, περίπου 40%.

L&M: Αν οι δαπάνες της υποστήριξης μειώθηκαν κατά 40%, μπορούμε να πούμε ότι και η ικανότητα και η ετοιμότητα των ΕΔ μειώθηκαν αντίστοιχα;

ΑΜ: Ασφαλώς όχι. Ο εξορθολογισμός των λειτουργικών δαπανών, η νέα δομή δυνάμεων, η κατάργηση στρατοπέδων, η μετεγκατάσταση – συνένωση σχηματισμών και μονάδων, η κάλυψη του μεγαλύτερου δυνατού εύρους αναγκών των ΕΔ με ίδια μέσα (μέσω της αξιοποίησης στο έπακρο των στρατιωτικών εργοστασίων και του εξειδικευμένου προσωπικού), η χρήση προσομοιωτών εκπαίδευσης επιχειρησιακού προσωπικού, καθώς και ο εξορθολογισμός της χρήσης και προμήθειας ανταλλακτικών, ειδών συντήρησης και λοιπού εξοπλισμού, μαζί με την καταπολέμηση της διαφθοράς ασφαλώς, συντέλεσαν στη μεγάλη αυτή οικονομία της ΣΕ, κρατώντας την επιχειρησιακή ετοιμότητα και ικανότητα πάνω από την ελάχιστη απαιτούμενη.
Πιστεύω ότι η ασφάλεια και οικονομική ανάπτυξη και ευημερία είναι αδιαίρετα. Οι επενδύσεις στην άμυνα και στην ασφάλεια εξασφαλίζουν ένα περιβάλλον πολιτικής σταθερότητας, ενισχύουν και βελτιώνουν την ψυχολογία και το κλίμα της οικονομίας, αποτελούν βασική προϋπόθεση για κάθε ξένη και εγχώρια επένδυση και προστατεύουν τις υπάρχουσες υποδομές.
Από την άλλη μεριά, η Τουρκία, παρά την κάποια βελτίωση στο κλίμα των διμερών σχέσεων τα τελευταία χρόνια, συνεχίζει να αποτελεί την κύρια και άμεση εξωτερική απειλή. Έτσι, είναι απαραίτητο η χώρα να επενδύσει στην άμυνα και στην ασφάλεια, χωρίς να φείδεται το κόστος (που εξάλλου θα επιστρέψει και με το παραπάνω μέσα από την ανάπτυξη της οικονομίας), το οποίο δεν πρέπει να είναι κάτω από το 2% του ΑΕΠ.

L&M: Τι μπορεί να γίνει για να βελτιωθεί η αποδοτικότητα της Σ.Ε.;

ΑΜ: Η «έξυπνη άμυνα» προάγει τη συνεργασία και ενθαρρύνει όλους τους φορείς άμυνας και ασφάλειας να συνεργαστούν στην ανάπτυξη, απόκτηση και υποστήριξη των απαιτούμενων επιχειρησιακών δυνατοτήτων. Η προσέγγιση αυτή πρέπει να μελετηθεί και να χρησιμοποιηθεί πλατιά από τα Υπουργεία Εθνικής Άμυνας, Δημοσίας Τάξης/Προστασίας του Πολίτη και Ναυτιλίας.
Ο δείκτης της Ελληνικής Βιομηχανικής Επιστροφής (ΕΒΕ) από τις υπηρεσίες του ΝΑΤΟ είναι κάτω από 0,5 την τελευταία πενταετία, πράγμα που σημαίνει ότι η Ελληνική Αμυντική Βιομηχανία παίρνει πολύ λιγότερα από ό,τι η Ελλάδα δίνει στο ΝΑΤΟ. Έτσι πρέπει το ΥΕΘΑ, μέσω των εθνικών του αντιπροσώπων, να συντονίζει τα θέματα που αφορούν τη ΒΕ, μέσω των διεθνών οργανισμών, με στόχο την επίτευξη υψηλού δείκτη ΕΒΕ (>1).

L&M: Η ελληνική αμυντική βιομηχανία αμφισβητείται αυτό το διάστημα. Ποια είναι η δική σας άποψη για το θέμα;

ΑΜ: Τα αρμόδια Υπουργεία πρέπει να μεγιστοποιήσουν τη συμμετοχή της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας στις προμήθειες των ΕΔ και των σωμάτων ασφαλείας, συμβάλλοντας έτσι στη μείωση των εισαγωγών, στην αύξηση της εγχώριας απασχόλησης, στη δημιουργία προστιθέμενης αξίας και στη μεταφορά και διάχυση της τεχνολογίας και τεχνογνωσίας.

L&M: Άρα υπάρχει ένα ζήτημα άμεσα οικονομικό…

ΑΜ: Ο αντικειμενικός σκοπός της πολιτικής των προμηθειών πρέπει να είναι η επίτευξη της καλύτερης τιμής τηρώντας τις τεχνικές και ποιοτικές προδιαγραφές καθώς και τα χρονοδιαγράμματα. Για την επίτευξη αυτού του σκοπού χρειάζεται πιστή τήρηση των βασικών αρχών της μεγιστοποίησης: της συνένωσης (προφανώς εκεί όπου είναι εφικτό και δυνατό) των προμηθειών κοινών υλικών και υπηρεσιών (καλύτερη τιμή) του διεθνούς και εγχώριου ανταγωνισμού (καλύτερη τιμή και χρονοδιαγράμματα παράδοσης).
Επίσης, μεταξύ των βασικών αρχών πρέπει να συμπεριλαμβάνονται ο δίκαιος ισολογισμός μεταξύ των προμηθευτών της αγοράς, η διαφάνεια και ευελιξία για τη σωστή ανάπτυξη της οικονομίας, καθώς και ο αυστηρός ποιοτικός έλεγχος· δηλαδή καλύτερη ποιότητα και αξιοπιστία.

L&M: Τι γνώμη έχετε για την προσπάθεια εξορθολογισμού του πλαισίου των μεγάλων συμβάσεων;

ΑΜ:  Η συνολική προσαρμογή των υπηρεσιών των προμηθειών των Υπουργείων Άμυνας και Ασφάλειας στο νέο Εθνικό Σύστημα Ηλεκτρονικών Δημοσίων Συμβάσεων του ΥΠΑΑΝ πρέπει να ολοκληρωθεί άμεσα μέσα στην προσεχή διετία. Κι αυτό για να επιτευχθούν οι στόχοι της συνένωσης των κοινών προμηθειών, της διαφάνειας και ευελιξίας, της ελαχιστοποίησης του κόστους των προκηρύξεων, της επίτευξης οικονομιών κλίμακας και της μείωσης της δημοσιονομικής δαπάνης.
Τα Υπουργεία πρέπει να προχωρήσουν στην ανάπτυξη ενός Συστήματος Διακλαδικής Επιμελητείας των ΕΔ/ΣΑ για τη διαχείριση, απόκτηση, υποστήριξη, ανταλλαγή και διάθεση κοινών συστημάτων και εφοδιαστικών υλικών, αποθεμάτων, πλεονασμάτων και υπηρεσιών υποστήριξης κατά τη φιλοσοφία και τα πρότυπα της Υπηρεσίας Υποστήριξης του ΝΑΤΟ. Είναι βέβαιο ότι το αποτέλεσμα θα είναι επίτευξη οικονομιών κλίμακας, μείωση της δημοσιονομικής δαπάνης και καλύτεροι χρόνοι υστέρησης προμηθειών.

Ο σμήναρχος ε.α. Αναστάσιος Μπασαράς υπηρέτησε τόσο στην Ελληνική Πολεμική Αεροπορία όσο και στο ΝΑΤΟ επί δεκαετίες, σε σημαντικές θέσεις ευθύνης, με αντικείμενο –μεταξύ άλλων– τη στρατιωτική επιμελητεία.Σήμερα είναι αντιπρόεδρος του Ελληνικού Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών (WWW.ELISME.GR) και μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής του Συνδέσμου Αποφοίτων της Σχολής Ικάρων ‘Ικαρος’ (www.ikaros.net.gr).

 
Αναστάσιος Μπασαράς:  Μια ζωή στα «χακί» logistics

Κατεβάστε ΕΔΩ! τη συνέντευξη!

ΕΔΩ! η συνέντευξη στο L&M