Blog

Η Απελευθέρωση των Ιωαννίνων μηνύει διαχρονικά

Tου Ταξιάρχου ε.α. Κωνσταντίνου Αργυροπούλου

 

Εάν θεωρήσομε, οτι η ελληνική μας δομή αρχίζει από την στιγμή κατά την οποία παύομε να αποδεχόμεθα εαυτούς ως εκτοπλάσματα άλλων οντοτήτων ή ως τμήματα εξωτερικής φύσεως, τότε συλλογιστικά παραδεχόμεθα, οτι είμεθα το ελληνικό «γίγνεσθαι».

 

Καθ’όλη την περίοδο της τουρκοκρατίας, είναι γεγονός αναμφίλεκτο, ο ελληνισμός, παρά την λανθάνουσά του δημιουργικότητα και πολιτισμική εξελιξιμότητα, όχι μόνον διετήρησε την βιοθεωρική του σύσταση αναλλοίωτο, αλλά η σαφώς δειχθείσα ζωτικότητά του διερμηνεύθη και ως το αδιαλείπτως γίγνεσθαι. Ο οθωμανικός παράγων ουδέ καν, ως εκ των πραγμάτων πορίζεται, αντιπαρετάθη, ως πολιτισμική οντότητα ει μη μόνον ως αναστολεύς προσπαθειών πολιτικο-κοινωνικής του υπερφαλαγγίσεως εκ μέρους των υποδούλων εθνικών κοινοτήτων. Τούτο συνεπέτεινε στην διαστολή της ευτυχούς παραμέτρου, η οποία ήτο αναγκαία για την διατήρηση θερμής της πίστεως προς την ιδέα της ελευθερίας, την συσπείρωση περί τους εκφραστές της ελληνικής συνειδήσεως και τους προτείνοντες τρόπους επαναφοράς στο μεγαλείο της Ελλάδος, όπως η εικόνα αυτή μετεφέρετο από γενεάς σε γενεά.

 

Ο ελληνοχριστιανικός κόσμος, απορφανισμένος από ηγεσίες και εγκαταλελειμένος ή παραγκωνισμένος από τον τότε γνωστό διαφωτισμένο κόσμο κατώρθωσε να επανεύρει τον δρόμο για την αναγέννησή του, διότι η ηθική του δομή διετήρησε την ικανότητά της να επιβιώνει των πιέσεων και των δεσμεύσεων, τις οποίες ο κατακτητής είχε επιβάλλει στην επικράτειά του χωρίς διάκριση.

 

Έτσι λοιπόν μετά από μία ακολουθία εξεγέρσεων ήσσονος κλίμακος, οι οποίες είχαν προηγηθεί, εισερχόμεθα στην καταλυτική χρονολογία του1821, οπότε σηματοδοτείται η αρχή της παλιγγενεσίας και η οποία μέλλει να διαρκέσει ένα αιώνα μέχρι το 1922, ότε και καταγράφεται η οδύνη της Μικρασιατικής καταστροφής και συνέπεται η συρρίκνωση του ελληνισμού της οποίας την κατάληξη δυνάμεθα να προβλέψομε εφ’όσον επιμένουν να συντρέχουν αρνητικές προϋποθέσεις.

 

Τα Ιωάννινα κατά την σκοτεινή περίοδο της τουρκοκρατίας επιδεικνύουν- πέραν των άλλων δραστηριοτήτων, οι οποίες καταγράφονται ως αξιόλογες- υπερβατική για καταχόμενον πνευματική ενέργεια, προσήλωση στις αρετές και επιμονή στον ελληνισμό. Οι τέχνες και τα γράμματα, όπως αυτά πιστώνονται στην υπόθεση των Ιωαννίνων ήταν τα στοιχεία καταλύσεως προς επιτάχυνση της όποιας ιδέας ενεργείας εκυοφορείτο για την ελευθερία των Ιωαννιτών και όλων των Ηπειρωτών.

 

Η 21η Φεβρουαρίου 1913 είναι η ημέρα εγγραφής στην Ελληνική Ιστορία της αποφασιστικής μάχης κατά των Τούρκων στο Μπιζάνι με την εύδοξο κατάληξη της απελευθερώσεως της αείποτε θρυλικής πόλεως των Ιωαννίνων.

 

Η φορά των γεγονότων στην Ήπειρο είναι μία παρουσίαση της προοπτικής υπό την οποία οι -υπό κατοχήν εξακολουθούντες να διατελούν- Ηπειρώτες από τη μία πλευρά και οι ελεύθεροι Έλληνες δια του Ελληνικού Στρατού από την άλλη, αποκαλύπτουν διακαή την επιθυμία τους και την πρακτική τους ροπή να συλλάβουν την ουσία της αμέσου, της απολύτου, της ηθικής Ελλάδος, η οποία είναι φορτωμένη με ιστορία και όπου αμφότερες οι πλευρές, ως φαίνεται, βούλονται να συνεχίσουν να διαδραματίζουν τον ρόλο τους ως προσδιοριστές της εννοίας της ελευθερίας στο διηνεκές.

 

Οι Ηπειρώτες και Γιαννιώτες, προικισμένοι με ψυχή και πνεύμα, ηθική ασπίδα, που αυτοί οι αληθινοί Έλληνες αντέτασσαν εναντίον του φυσικού αναγκασμού, προερχομένου από τον κατακτητή, εδημιούργησαν την ιστορική πρόκληση, η οποία και απαιτεί αποκατάσταση και η οποία επιβάλλεται, κατά τεκμήριο, δια στρατιωτικών επιχειρήσεων. Ενδείκτες υπερόχου ελληνισμού οι Γιαννιώτες είναι οι προσκαλλούντες ομοδόξους και ομοεθνείς αδελφούς. Φορεύς ανυπερβλήτου ικανότητος ο απελευθερωτής Ελληνικός Στρατός.

Συστατικά καλής αποδοχής των Ηπειρωτών, η παιδεία, η οικογένεια, η εκκλησία, η ελληνική αγωγή και ο πόθος της ενσωματώσεως στον φυσικό ελληνικό οργανισμό. Συστατικά της μητέρας πατρίδας, το ελληνικόν πνεύμα, η πολεμική αρετή και η πίστη στο δίκαιο του αγώνος. Η ιστορία εκπληρώνει μία ορθολογικότητα. Δέχεται την πρόκληση και αποδίδει το γεγονός. Το αποτέλεσμα αδιαμφισβήτητο «Τα πήραμε τα Γιάννενα, μάτια πολλά το λένε οπου γελούν και κλαίνε».

Αυτά για τότε. Υπέρτατη κατάληξη η επιστροφή στην Ελλάδα. Ειναι η εξελικτική πορεία του θετικού ελληνισμού με την δυναμική του, όπου οι ελληνικές αξίες διαμηνύονται στον ελεύθερο κόσμο δια των αγωνισθέντων εκφραστών και συνάμα κηρύκων της μεγαλοφροσύνης.

Σήμερα, ενενήντα χρόνια αργότερα, πολλές έννοιες αποδεκτές από την διαλεκτική της ιστορίας είτε έχουν μεταλλαχθεί είτε έχουν απωλέσει το βάρος της τότε αποδοθείσης σημασίας των.

Σήμερα υπάρχει χαώδης σύγχυση, ως προς το τί εννοούμε εξελικτική πορεία του ελληνισμού και ποιές πρέπει να είναι οι εθνικές διεκδικήσεις, εάν βέβαια δεχθούμε, οτι πρέπει τέτοιες –πλέον των οικονομικών- να υπάρχουν. Εάν καταφύγομε στα διδάγματα της ιστορίας θα διαπιστώσομε, οτι σε κάθε σελίδα της και σε παγκόσμια εφαρμογή μας υπογραμμίζει, οτι τίποτε δεν είναι κεκτημένο και μόνιμο δικαίωμα και, οτι εφόσον ένας λαός, μία εθνότητα, μία κοινωνική ομάδα ή κάποιο συναφές σύνολο, ευρίσκονται σε αδυναμία να το εξασφαλίσουν τότε το κεκτημένο απώλυται οριστικά και αδιαπραγμάτευτα.

Σήμερα με πολλή ανησυχία παρατηρούμε ένα σχήμα ελλήνων, που διαγράφεται από άτομα και ομάδες, τα οποία εύκαμπτα προσαρμόζονται στην τεχνολογική και οικονομική ανελικτική πορεία, αλλά είναι άκαμπτα στην αποδοχή εννοιών, όπως πατριωτισμός, ελληνική παιδεία, ελληνικές αρετές. Αυτό, κατά την περιορισμένη μας ικανότητα προς εκτίμηση των παραγώγων εκ της περιφρονήσεως της ιστορίας, σημαίνει οτι ο αστισμός μας θα οδεύσει σε αδιέξοδο και η κοινωνική μας σύνθεση θα εκδοθεί στον όποιο ισχυρότερο, ο οποίος, κατά αναγκαστική παραδοχή θα αναλάβει και την τύχη της εκδοθείσης μας κοινωνίας.

Ο ελληνικός πολιτισμός διετηρήθη στους αιώνες, διότι οι εκφραστές του είχαν επίγνωση των κινδύνων που τον απειλούσαν και συνεχώς παρήγαγον πλεονεκτήματα ώστε να αντισταθούν εθνολογικά, επιβιώσουν βιολογικά, διατηρηθούν πολιτισμικά και ακτινοβολήσουν οικουμενικά και παραδειγματικά. Σήμερα κατακαλυπτόμεθα απο εφησυχασμόν, κακό σύμβουλο σε κάθε πρόταση για επαγρύπνηση. Είναι η άμβλυνση των συνειδήσεων, ως προς το -ενός εκάστου- χρέος προς την πατρίδα. Είναι το ανεύθυνον της αντιμετωπίσεως οιουδήποτε παράγοντος, που αναφύεται επιβουλευόμενος ή υπονομεύων τις εθνικές μας υποδομές. Είναι-κι’αυτό είναι το επικινδυνοδέστερον- η αδυναμία μας να αναγνωρίσομε ή να επισημάνομε τις απειλές. Φθίνομε σαν Ελλάδα!

Κατά τον Arnold Toynbee «οι πολιτισμοί δεν πεθαίνουν παρά μόνον όταν αυτοεγκαταλείπονται» είναι ένα μέγεθος ιδεολογικού απαυγάσματος το οποίο εμείς οι Έλληνες οφείλομε να συνειδητοποιήσομε, διότι, σχεδόν ευρισκόμενοι προ του σταδίου της εθνικής μας εξαχρειώσεως είναι ανάγκη να αναπροσδιορίσομε τους προσανατολισμούς μας σε ό,τι αφορά στην εθνική μας συνάρτηση. Αλλοιώς η μετοχή μας στην περί Ελλάδος μετάφραση ή απόδοση ουδόλως θα αποκρίνεται στο ελεύθερον το εύψυχον. Και τότε οδυρόμενοι, όσοι δυστυχείς βέβαια το έχουν αντιληφθεί, θα ανακράξουν «Μας πήρανε τα Γιάννενα, μάτια πολλά το λένε οπου και μόνον κλαίνε».