Blog

ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΚΥΠΡΟΣ ΣΤΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ

 

Του Αντιστρατήγου ε.α. Γ. ΚΟΡΑΚΗ

 

 

 

Στις 8 Απριλίου 1993 η Ελλάδα κατέθεσε σχετική αίτηση στη Διεθνή Τηλεπικοινωνιακή Ένωση (ITU) για να δοθεί άδεια αποστολής στο διάστημα τηλεπικοινωνιακού δορυφόρου. Με βάση το εθνικό πρόγραμμα που παρουσίασε τότε η χώρας μας, δόθηκε ως Ελληνική η τροχιακή θέση 39^ο Ανατολικά. Με την παραχώρηση της αδείας η Ελλάδα ανέλαβε την συμβατική υποχρέωση να κάνει χρήση των διαστημικών δικαιωμάτων προκειμένου να κατοχυρωθούν.

     Τα αίτια της μεγάλης καθυστέρησης του διαστημικού μας προγράμματος που παραλίγο θα μας κόστιζε την απώλεια της κατοχυρωμένης τροχιακής μας θέσεως θα τα προσπεράσω λέγοντας ότι για εννέα ολόκληρα χρόνια ο ελληνικός δορυφόρος είχε γίνει «UFO». Οι διαστημικές δραστηριότητες της χώρας στο χρονικό αυτό διάστημα ήταν ανύπαρκτες. Ως επίσημη δικαιολογία προβλήθηκε το γεγονός της έλλειψης αποτελεσματικού «συντονισμού συχνοτήτων» της ελληνικής τροχιακής θέσης 39^ο Ανατολικά με τις γειτονικές χώρες και ιδιαίτερα με την Τουρκία, το Ισραήλ και τη Ρωσία.

     Η αλήθεια είναι ότι δεν μπορέσαμε να ανταποκριθούμε στις υποχρεώσεις μας παρά τις συνεχείς παρατάσεις, με αποτέλεσμα το μισό φάσμα συχνοτήτων, δηλαδή ένα σημαντικό άϋλο περιουσιακό στοιχείο της χώρας μας εκτάσεως 250 ΜΗΖ να μην είναι υπό ελληνική κυριαρχία. Η τελευταία προθεσμία που είχε δοθεί στη χώρα μας  ήταν η 14 Απριλίου 2003.

     Κάτω από την ασφυκτική πίεση των χρονικών περιορισμών η παραχώρηση της θέσης μας στο διάστημα σε ιδιωτικό φορέα (με συμμετοχή βέβαια του δημοσίου) ήταν μονόδρομος. Το διαστημικό όνειρο έγινε πραγματικότητα, επιτέλους, στις 14 Μαίου 2003 όπου στο Διαστημικό Κέντρο Ελέγχου της Astrotech στο Κέϊπ Κανάβεραλ εκτοξεύθηκε ο πρώτος Ελληνοκυπριακός δορυφόρος Hellas Sat στο διάστημα.

     Η διαδικασία εκτόξευσης άρχισε με αγιασμό κατά την Χριστιανική Ορθόδοξη παράδοση που τελέσθηκε από τον Αρχιεπίσκοπο Αμερικής κ.κ. Δημήτριο. Ο δορυφόρος πήρε την οριστική θέση του μια εβδομάδα αργότερα. Η διάρκεια της ζωής του υπολογίζεται σε 15 χρόνια περίπου και οι πρώτες επίσημες εκπομπές θα εδίδοντο σε ένα μήνα.

     Ο Hellas Sat δορυφόρος είναι από τους πλέον τεχνολογικά εξοπλισμένους και διαθέτει δύο σταθερές δέσμες με 18 αναμεταδότες για την κάλυψη της Ευρώπης και δύο κινητές δέσμες με 12 αναμεταδότες για την κάλυψη της Μέσης Ανατολής, της Αφρικής και της Νοτιοανατολικής – Κεντρικής Ασίας.

     Κάθε ένας αναμεταδότης έχει εύρος ζώνης 36 ΜΗΖ και παρέχει τη δυνατότητα παροχής μιας σειράς τηλεπικοινωνιακών και τηλεοπτικών υπηρεσιών όπως δορυφορικό Internet, υπηρεσίες διανομής ήχου και εικόνας, ψηφιακή δορυφορική τηλεόραση κ.λ.π. Επιτρέπει επίσης την εφαρμογή της τηλεϊατρικής, της τηλεκπαίδευσης και της τηλεργασίας. Αναβαθμίζει την επικοινωνία μεταξύ υπηρεσιών και λοιπών ενδιαφερομένων και θα συμβάλλει στην απρόσκοπτη αναμετάδοση των Ολυμπιακών Αγώνων.

     Η εκτόξευση του δορυφόρου είναι ένα πολύ σημαντικό γεγονός που εισάγει την Ελλάδα και Κύπρο στις χώρες που έχουν παρουσία στο διάστημα και αποτελεί μια στρατηγική επιλογή με σημαντικά πλεονεκτήματα σε πολιτικό, οικονομικό και τεχνολογικό επίπεδο, ενώ παράλληλα δικαίωσε και την Κυπριακή Ομάδα Επιστημόνων που επόπτευε και καθοδηγούσε το διαστημικό πρόγραμμα.

     Η Ελλάδα και η Κύπρος, με την εκτόξευση του δορυφόρου συγκαταλέγονται μεταξύ των χωρών που έχουν παρουσία στο διάστημα. Ανοίγει ο δρόμος για τις δύο χώρες να γίνουν μέλη της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας, δηλαδή σε έναν από τους ελάχιστους ευρωπαϊκούς οργανισμούς που δεν είχαμε προσέγγιση. Η Ελλάδα και η Κύπρος συγκαταλέγονται μεταξύ των τεχνολογικά ανεπτυγμένων χωρών με «απόδειξη».

     Με την αξιοποίηση των παρεχομένων υπηρεσιών ενισχύεται το διεθνές κύρος των δύο χωρών.

Θα υπάρξουν οικονομικά οφέλη (τα οποία κατά βάση θα καρπωθεί ο ιδιωτικός φορέας) από ενοικίαση των υπηρεσιών του δορυφόρου.

Θα δημιουργηθεί ένας νέος κύκλος εργασιών στο χώρο των ΜΜΕ, των τηλεπικοινωνιών, των ασφαλειών, των νομικών υπηρεσιών και γενικά στην παραγωγή, πώληση, διακίνηση συναφών υποστηρικτικών προϊόντων.

Οι Ένοπλες Δυνάμεις θα ωφεληθούν από την εκμετάλλευση των τηλεπικοινωνιακών δυνατοτήτων του δορυφόρου. Η χρήση δορυφορικών τηλεπικοινωνιών εξασφαλίζει στο χρήση την πληροφοριακή επικράτηση στο πεδίο της μάχης. Ο Hellas Sat δημιουργεί προϋποθέσεις για ενιαίο «τηλεπικοινωνιακό» χώρο μεταξύ Ελλάδος και Κύπρου, για παροχή συνεχών διαλειτουργικών ισχυρών «δικτυοκεντρικών» επικοινωνιών χωρίς γεωγραφικούς περιορισμούς σε σταθερούς ή κινητούς χρήστες. Οι δορυφορικές επικοινωνίες προσφέρουν υψηλούς ρυθμούς μετάδοσης δεδομένων και υψηλή αντοχή σε περιβάλλον Ηλεκτρονικού Πολέμου και χαρακτηρίζονται από χαμηλή πιθανότητα εντοπισμού, παρεμβολής, ραδιογωνιομετρήσεις. Τα σημαντικά  και ιδιαίτερα πλεονεκτήματα των δορυφορικών επικοινωνιών αποτελούν πολλαπλασιαστή ισχύος για τις Ένοπλες Δυνάμεις.

Θα παραθέσω στη συνέχεια πολύ επιγραμματικά κάποια στοιχεία διαστημικών δραστηριοτήτων της γειτονικής μας χώρας της Τουρκίας. Η Τουρκία στις 10 Αυγούστου 1994 εκτόξευσε τον πρώτο της τηλεπικοινωνιακό δορυφόρο ενώ τον ίδιο χρόνο με το περιορισμένο σχετικά κεφάλαιο των 300 εκατομμυρίων δολαρίων εξασφάλισε τις προϋποθέσεις για την δημιουργία εσόδων που χρηματοδοτεί μια ολόκληρη σειρά από διαστημικά προγράμματα.

Όταν εμείς το 2001 για όγδοο χρόνο συνεχίζαμε τις «έντονες» προσπάθειες για την υλοποίηση του δύσμοιρου δορυφορικού μας προγράμματος η Τουρκία εκτόξευσε τον τρίτο της τηλεπικοινωνιακό δορυφόρο (στις 10 Ιανουαρίου 2001), τον Turksat 2A που από τους 32 αναμεταδότες του οι δύο έχουν διατεθεί για στρατιωτικές εφαρμογές.

Η Τουρκία είναι η πέμπτη χώρα του ΝΑΤΟ που διαθέτει δορυφορικές στρατιωτικές επικοινωνίες ενώ ο τελευταίος της δορυφόρος είναι ο μεγαλύτερος που έγινε ποτέ στην Ευρώπη. Διαθέτει τέσσερις συνολικά θέσεις στο διάστημα (31^ο, 41^ο, 50^ο και 71^ο ανατολικά). Το διαστημικό της πρόγραμμα επεκτείνεται και πέραν των δορυφορικών επικοινωνιών (απόκτηση δορυφόρου επιτήρησης, επίγειων σταθμών εδάφους και πρόσφατα επιδιώκει να εισαχθεί και στο χώρο κατασκευών δορυφόρων).

Οι διαστημικές δραστηριότητες των δύο χωρών δεν είναι συγκρίσιμες. Η διασφάλιση των αποκλειστικών δικαιωμάτων στην πρόσβαση και χρήση της ονομαστικής τροχιακής θέσεως 39^ο ανατολικά είναι ένα από τα πολλά χαρακτηριστικά παραδείγματα για σύγκριση ηγεσιών όλων των επιπέδων στις δύο χώρες. Είναι μια από εκείνες τις περιπτώσεις που επιβεβαιώνουν αυτό που σύμφωνα με ορισμένες αντιλήψεις ως λαός, ενώ είμαστε πνευματικά ευνοημένοι, η δυσκολία μας βρίσκεται στη μετάβαση από την  ατομική στη συλλογική ευφυϊα. Έξυπνοι ως άτομα ενώ ως σύνολο δεν δικαιολογούμε τις ικανότητές μας. Επιβεβαιώνεται ακόμη η αντίληψη ότι είμαστε έξυπνοι ως λαός αλλά μας κυβερνούν………