Blog

ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ ΑΓΩΓΩΝ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ (Φ/Α)

ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ

 

Του Αντιστρατήγου ε.α. Δ. Λακαφώση

 

 

            Το περισσότερο φυσικό αέριο (Φ/Α) που χρησιμοποιείται από την Ευρώπη, προέρχεται από τη Ρωσία. Το 80% του ρωσικού Φ/Α διοχετεύεται μέσω αγωγών από την Ουκρανία και το υπόλοιπο από τις λοιπές χώρες της Αν.Ευρώπης. Όμως, οι πρόσφατες κρίσεις Ρωσίας-Ουκρανίας, με ενίοτε περικοπή του Φ/Α, έφερε και πάλι στην επιφάνεια το θέμα της ενεργειακής ασφάλειας της Ευρώπης και την ανάγκη διαφοροποίησης της προμήθειας του Φ/Α από διάφορους, παραδοσιακούς και μη, προμηθευτές.

            Έτσι, μεγάλες δυνάμεις, ηγέτες χωρών, κοινοπραξίες εταιρειών ενέργειας και προμηθευτές Φ/Α, έχουν εμπλακεί σε επιλογές, σχεδιασμούς και διπλωματίες αγωγών μεταφοράς Φ/Α προς την Ευρώπη.

 

            Ενεργειακοί Αγωγοί Φ/Α

 

            Νabucco αγωγός :       Αποσκοπεί στη μεταφορά Φ/Α από την Κασπί Θάλασσα μέσω Τουρκίας – που παίζει κυρίαρχο ρόλο – Βουλγαρίας, Ρουμανίας, Ουγγαρίας προς Αυστρία και προς την Κεντρική Ευρώπη. Στον αγωγό συμμετέχει και γερμανική εταιρεία ενέργειας, ενώ έχει αποκλισθεί  γαλλική εταιρεία από την Τουρκία για πολιτικούς, κυρίως, λόγους. Εκτιμάται ότι ο Nabucco αγωγός δεν θα είναι έτοιμος πριν από το 2013.

            Αγωγός Τουρκίας – Ελλάδας – Ιταλίας (TGI) : Αποσκοπεί στην μεταφορά Φ/Α από Αζερμπαϊτζάν προς Τουρκία – Ελλάδα – Ιταλία και εκείθεν, μελλοντικά, προς Ν. Ευρώπη με προοπτική επέκτασης ενός διαδριατικού πλέγματος προς τα Δυτ. Βαλκάνια. Για το ελληνικό τμήμα του TGI έχουν γίνει εγκαίνια λειτουργίας Φ/Α μέχρι την Κομοτηνή. Υπόψη, η Βουλγαρία σκοπεύει να συνδεθεί με TGI μέσω Χασκόβου-Κομητηνής. Ο TGI προβλέπεται να λειτουργήσει το 2011.

            Ο South Stream (Νότιος Αγωγός) : Ρωσική ενεργειακή διακλάδωση, με υποθαλάσσιο τμήμα στον Εύξεινο προς Μπουργκάς Βουλγαρίας και εκείθεν διακλαδώνεται με το ΝΔ Τμήμα του, προς Αλεξανδρούπολη, μέσω ελληνικού εδάφους προς τη Ν. Ιταλία και με το ΒΔ Τμήμα του προς Ρουμανία-Ουγγαρία-Αυστρία και Β.Ιταλία. Προβλέπεται και επέκταση προς Σερβία-Βοσνία-Σλοβακία και Β.Ιταλία. Υπολογίζεται ότι το ρωσικό Φ/Α θα είναι προσιτό στη Ν. Ευρώπη μέχρι το 2013.

            Νorth Stream (Βόρειος Αγωγός : Αποσκοπεί στη μεταφορά Φ/Α από τη Ρωσία μέσω Βαλτικής Θάλασσας προς τη Γερμανία. Ο αγωγός θα παρακάμπτει την Ουκρανία, που σήμερα είναι το διαμετακομιστικό κέντρο Φ/Α προς την Ευρώπη. Η στέρηση αυτού του πλεονεκτήματος αποκαθίσταται εάν υιοθετηθεί άλλος αγωγός Φ/Α – White Stream – υποθαλασσίως, μέσω Ευξείνου, από Γεωργία προς Ουκρανία. Υφίστανται και εμπόδια από τις περιβαλλοντικές ανησυχίες των Βαλτικών χωρών για επιβάρυνση του ήδη βεβαρημένου υποθαλασσίου χώρου από τα συντρίμμια πολεμικού υλικού από το Β΄ΠΠ, στη Βαλτική Θάλασσα.

 

 

 

 

Αντιπαλότητες και Σύγκριση των Αγωγών Φ/Α

 

            Στην ουσία ο Nabucco αγωγός, που υποστηρίζεται από τις ΗΠΑ, αποσκοπεί στο να παρακάμψει τη Ρωσία. Ο δε South Stream είναι απάντηση στο Nabucco.  Βέβαια, οι  δύο (2) αγωγοί εκτιμάται ότι δεν ενεργούν ανταγωνιστικά αλλά συμπληρωματικά και, με τελικό αποτέλεσμα, η ύπαρξη και των δύο (2) αγωγών να συμβάλει στην ευρωπαϊκή ενεργειακή ασφάλεια.

             Η Ελλάδα υπέγραψε στις 29 Απριλίου 2008 συμφωνία με ισχύ 30 χρόνια για συμμετοχή στον αγωγό South Stream. Καθίσταται έτσι δίοδος ενεργείας, προμηθεύεται επαρκές Φ/Α και εξοικονομεί χρήματα από τα τέλη διελεύσεως του South Stream από το ελληνικό έδαφος. Οι ΗΠΑ δυστροπούν από τη συμμετοχή της Ελλάδας σε αυτόν τον αγωγό για δικούς τους γεωπολιτικούς λόγους  Η απάντηση της Ελλάδος στους ισχυρισμούς ότι τώρα η Ελλάδα εξαρτοποιείται ενεργειακά από τη Ρωσία είναι ότι επιπλέον θα προμηθεύεται Φ/Α και από το Αζερμπαϊτζάν (TGI) και υγρό Φ/Α από την Αλγερία, αλλά και με προοπτική και από άλλες διάφορες πηγές ενέργειας.

            Η ΕΕ δίδει πράσινο φως για τη συμμετοχή της Ελλάδας στο South Stream αγωγό, αφού στόχος της ΕΕ είναι η εξυπηρέτηση της ενεργειακής ασφάλειας με τη συμπληρωματικότητα και την ποικιλία των αγωγών και με τη διαφοροποίηση προμήθειας Φ/Α από διάφορες πηγές. Η ΕΕ δε, θέλει να αποθαρρύνει και τα κράτη-μέλη, που υποστηρίζουν το Nabuccο αγωγό και γι΄αυτό συγχρηματοδοτεί αυτόν τον αγωγό, ο οποίος αντιμετωπίζει προβλήματα κυρίως οικονομικής φύσεως αλλά, κατά ισχυρισμούς άλλων, και ανεπάρκειας Φ/Α από Αζερμπαϊτζάν. Μελλοντικές, όμως, πιθανές επιλογές για την ενίσχυση του Nabucco αγωγού και με Φ/Α από το Blue Stream αγωγό, με το οποίο διοχετεύεται τώρα ρωσικό Φ/Α προς την Τουρκία, αλλά και με Ιρανικό Φ/Α, εφόσον βέβαια εξομαλυνθούν οι σχέσεις Ιράν-ΕΕ, ίσως να προσδώσουν άλλη προοπτική στο Nabucco αγωγό.