Blog

ΑΝΑΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΑΝΤΙΠΥΡΑΥΛΙΚΗΣ (Α/Π) ΑΣΠΙΔΑΣ
ΣΤΗΝ Α. ΕΥΡΩΠΗ. ΡΕΑΛΙΣΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΙΡΑΝΙΚΗΣ ΑΠΕΙΛΗΣ,
ΚΑΛΗ ΘΕΛΗΣΗ ΠΡΟΣ ΤΗ ΡΩΣΙΑ – 2009

Υπό Αντιστρατήγου ε.α. Δ. Λακαφώση

 

            Στο τέλος Σεπτεμβρίου 2009, οι ΗΠΑ αποφάσισαν να εγκαταστήσουν κινητούς πυραύλους στην Α. Ευρώπη αντί των μέχρι τώρα σχεδιαζομένων σταθερών πυραύλων στην Πολωνία και στην Τσεχία – θεωρούμενοι από την Ρωσία ως απειλή για την ίδια – . Η απόφαση λήφθηκε μετά από ρεαλιστική επανεκτίμηση της απειλής από το Ιράν και άλλες χώρες. Αλλά, μπορεί να ενταχθεί και στην στρατηγική και επανεκκίνηση των σχέσεων με την Ρωσία, ώστε να υπάρξει και συνεργασία για αντιμετώπιση της απειλής.

Σκοπός της Α/Π Ασπίδας – Θετική η ανταπόκριση της Ρωσίας

            Στη νέα σχεδίαση προβλέπεται η αντιμετώπιση απειλής ΜΟΝΟ από πυραύλους μικρής και μέσης εμβέλειας (shahab 1-2-3, 300-2000 km) και όχι μεγάλου βεληνεκούς, όπως στην αρχική σχεδίαση. Επανεκτιμήθηκε ότι το Ιράν δεν έχει ακόμη τη δυνατότητα να αναπτύξει πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς, ούτε και την τεχνολογία να προσαρμόσει πυρηνικές συμβατικές κεφαλές σ΄αυτούς τους πυραύλους. Εάν, δε, παρουσιασθεί απειλή από πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς υπάρχει ευελιξία για αναπροσαρμογή του νέου σχεδίου, αφού βέβαια αποτύχει και η προσπάθεια για συγκράτηση της ιρανικής απειλής.
Ειδικότερα, η νέα α/π ασπίδα περιλαμβάνει την ανάπτυξη του α/π συστήματος Aegis σε πλοία στη Μεσόγειο και μετά και μέχρι το 2015 ανάπτυξη στην ξηρά – κινούμενοι πύραυλοι – και στον αέρα. Προβλέπεται και ανάπτυξη αισθητήρων ανίχνευσης και πυραύλων ανάσχεσης στην Ευρώπη και στην περιοχή του Καυκάσου.
Οι χώρες της Α. Ευρώπης παραπονέθηκαν ότι εγκαταλείπονται στη νέα α/π ασπίδα. Οι ΗΠΑ, όμως, σπεύδουν να τις καθησυχάσουν. Προβαίνουν στην αντικατάσταση των μέχρι τώρα σχεδιαζομένων πυραύλων στην Πολωνία με πλέον σύγχρονης τεχνολογίας πυραύλους SM-3, για τους οποίους η Ρωσία ανησυχεί λιγότερο αφού δεν έχουν τη δυνατότητα να καταρρίψουν διηπειρωτικούς ρωσικούς πυραύλους.
Η Ρωσία, την επαύριο της αμερικανικής στροφής στην α/π ασπίδα, δηλώνει ότι αναβάλλει την εγκατάσταση στο ρωσικό θύλακα του Καλίνιγκραντ – μεταξύ Πολωνίας και Λιθουανίας – των πυραύλων Iskander και άλλων βλημάτων που έχουν τη δυνατότητα να διαπερνούν αόρατα α/π ασπίδα.

Προσπάθεια για συγκράτηση της Ιρανικής απειλής

            Στις 21 Οκτωβρίου 2009, σε διαπραγματεύσεις μεταξύ ΗΠΑ-Ρωσίας-Γαλλίας-Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ) και του Ιράν, έγινε αποδεκτή από το Ιράν η σε σχέδιο συμφωνία. Να γίνεται εμπλουτισμός ουρανίου έξω στη Ρωσία και σε τέτοιο βαθμό που απαιτείται για την λειτουργία του ιρανικού αντιδραστήρα πυρηνικής ενέργειας για ειρηνικούς σκοπούς. Να μετατρέπεται στη Γαλλία σε ράβδους καυσίμου και να επιστρέφεται στο Ιράν. Όλα αυτά υπό τον έλεγχο της ΙΑΕΑ.
Όμως, στη μέχρι τώρα συνεργασία ΙΑΕΑ και Ιράν επικρατεί δυσπιστία. Ανώτερος αξιωματούχος της Ιρανικής Βουλής δηλώνει ότι δεν γίνεται συζήτηση για εξαγωγή από το Ιράν ουρανίου. Ο δε πρόεδρος Αχμεντινεζάντ ότι προτιμά την αγορά ουρανίου από το εξωτερικό και ότι είναι πρόθυμος να συνεχίσει τις διαπραγματεύσεις για να βρεθεί λύση.
Το Ιράν παλινδρομεί πολλάκις θέσεις του. Γι΄αυτό η ΙΑΕΑ έχει επιφυλάξεις. Το Ιράν σταματά οριστικά «τον εμπλουτισμό ουρανίου και τις κρυφές εγκαταστάσεις πυρηνικής ενέργειας; Διαφορετικά μπορεί εντός μικρού χρονικού διαστήματος να παράγει ποσότητα ίση με αυτή που εξάγει και να κατασκευάσει πυρηνικό όπλο, ίσως και εντός 2010-15. Ακόμη, θα λειτουργήσει πρώτα, τον πυρηνικό αντιδραστήρα και μετά θα στείλει για εμπλουτισμό ουράνιο ή θα προμηθευτεί αυτό από έξω; Απαιτείται να αποκτηθεί εμπιστοσύνη, πράγμα πολύ δύσκολο αφού πρόσφατα επαναλαμβάνει ότι θα κατασκευάσει ακόμη 10 πυρηνικές εγκαταστάσεις πέραν της νέο-αποκαλυφθείσης στην Qom, κοντά στην Τεχεράνη.

Συμπεράσματα

            Ο Obama, λοιπόν, φαίνεται κατ΄αρχήν να έχει τη συνεργασία της Ρωσίας για το Ιράν. Η Ρωσία χαιρετίζει την εγκατάλειψη της α/π ασπίδας στην Α. Ευρώπη από τις ΗΠΑ – που την θεωρούσε απειλή για την ίδια – . Προσφέρεται, μεσολαβητικά και δέχεται να γίνει ο εμπλουτισμός ιρανικού ουρανίου στο έδαφός της και συνεχίζει να αρνείται να προμηθεύσει το Iράν με S-300 πυραύλους.
Φαίνεται ότι η σε σχέδιο συμφωνία που προτείνεται από την ΙΑΕΑ να είναι η πλέον ρεαλιστική λύση του ιρανικού προβλήματος. Απορρίπτεται η δυνατότητα για πυρηνικό όπλο, αλλά αποκτάται η δυνατότητα για πυρηνική ενέργεια για ειρηνικούς σκοπούς  και το Ιράν να αντιμετωπίζεται από τον κόσμο ως χώρα με πυρηνικό καύσιμο. Άσχετα, εάν το στέλνει έξω ή προμηθεύεται εμπλουτισμένο ουράνιο.
Επιπλέον ακολουθείται στην προσέγγιση του προβλήματος η μέθοδος της «συγκράτησης» έναντι των άλλων επιλογών στο τραπέζι : «περαιτέρω ενίσχυση των κυρώσεων, αποτροπή και κτύπημα», μία εκ των οποίων επιλογών θα έχει διαφορετικά τη θέση. Το Ιράν αρκετά έχει παίξει με τη διεθνή κοινότητα για 3 χρόνια. Ο χρόνος δεν είναι απεριόριστος.