O ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΤΩΝ ΟΛΥΜΠΙΑΚΩΝ ΑΓΩΝΩΝ 2004

 

Του Υποστρατήγο ΕΛ.ΑΣ ε.α. Π. ΛΑΓΓΑΡΗ

Πρώην Υποδιευθυντού της Αντιτρομοκρατικής Υπηρεσίας της ΕΛ.ΑΣ

 

 

Η ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΟΛΥΜΠΙΑΚΩΝ ΑΓΩΝΩΝ (Δ.Α.Ο.Α.)

 

            Ενώ η συμμετοχή των Ενόπλων Δυνάμεων της χώρας στην Ασφάλεια των Ολυμπιακών Αγώνων 2004 είναι ενισχυτική και συμπληρωματική προς το έργο της Ελληνικής Αστυνομίας, συνεπικουρημένης και από εθελοντές.

            Το κύριο βάρος της ευθύνης για την Ασφάλεια των Ολυμπιακών Αγώνων 2004 έχει ανατεθεί νομικά (άρθρο 5 Ν.2833/2000 και Π.Δ. 63/2001 κ.λ.π.) στην νεοϊδρυθείσα προς τούτο Διεύθυνση Ασφάλειας Ολυμπιακών Αγώνων της Ελληνικής Αστυνομίας.

            Για την επιτυχή εκπλήρωση της υψηλής αυτής αποστολής της η Διεύθυνση Ασφάλειας Ολυμπιακών Αγώνων (Δ.Α.Ο.Α) απαιτείται όπως προβεί στην κατ΄απόλυτη προτεραιότητα έγκαιρη επισήμανση καταγραφή και περιγραφή όλων των πιθανών κινδύνων (αναγνώριση) οι οποίοι είναι δυνατόν να απειλήσουν την Ασφάλεια των Ολυμπιακών Αγώνων 2004, στην αναγνώριση των φορέων των κινδύνων (φυσικά πρόσωπα, ομάδες φυσικών προσώπων, φυσικά ή άλλα φαινόμενα) και των αποδεκτών (στόχων) των κινδύνων αυτών, όπως Ολυμπιακά Έργα, Ολυμπιακές Εγκαταστάσεις, Ολυμπιακές Εκδηλώσεις, Ολυμπιακές Διαδρομές, μέλη της Ολυμπιακής Οικογένειας, υψηλά και επίσημα πρόσωπα κ.λ.π.

            Αυτό θα γίνει με την μετουσίωση της γενικότερης πολιτικής Ασφάλειας των Ολυμπιακών Αγώνων, όπως αυτή προκύπτει από τις Αρχές της Πολιτικής Ασφάλειας των Ολυμπιακών Αγώνων 2004 (δεσμεύσεις της πολιτικής ηγεσίας) και τις αποκρυσταλλωθείσες στρατηγικές κατευθύνσεις, σε στρατηγικά, τακτικά και επιχειρησιακά σχέδια και με τον συντονισμό όλων των εμπλεκομένων φορέων και υπηρεσιών για την κατάρτιση και εφαρμογή τους.

            Με τον τρόπο αυτό, θα καθοριστούν κατά τρόπο γενικό, αλλά και σε ειδικότερους τομείς, οι τρόποι εφαρμογής των απαιτουμένων δράσεων για την αντιμετώπιση των απειλών και τη διαμόρφωση ενός γενικότερου ασφαλούς περιβάλλοντος, μέσα στο οποίο θα διεξαχθούν οι Ολυμπιακοί Αγώνες 2004.

 

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΗ ΚΑΛΥΨΗ

 

            Για την κατάρτιση των εν λόγω Σχεδίου, πρωτεύοντα ρόλο θα παίξει η συλλογή, ο έλεγχος και η επεξεργασία των πληροφοριών και οι πηγές τους, για τον προσδιορισμό των γενικών απειλών των Ολυμπιακών Αγώνων 2004, που εμφανίζονται, είτε από το εξωτερικό, είτε από το εσωτερικό και την στη συνέχεια αναγνώριση των απειλών αυτών και των κρισίμων παραμέτρων τους σε ότι αφορά τους Ολυμπιακούς Αγώνες 2004. Αυτό θα συντελέσει στην ορθή εκτίμηση των κινδύνων, όσων αφορά το μέγεθος και την κρισιμότητά τους, πράγμα που θα οδηγήσει στον αποτελεσματικότερο σχεδιασμό των απαραίτητων πόρων, του ανθρώπινου δυναμικού και των τεχνικών μέσων και της ορθολογικής κατανομής αυτών, για την αποτελεσματική λειτουργία του προγράμματος Ασφαλείας. Καθ΄όλη τη διάρκεια των Αγώνων θα πρέπει να λειτουργεί πλήρες δίκτυο πληροφοριών σε επίπεδο Ελλάδας αλλά και διεθνές (συνεργασία με INTERPOL, EYROPOL) που θα διοχετεύει με διαρκή ροή πληροφοριών την ΔΑΟΑ προς αντιμετώπιση των ειδικότερων κατ΄αντικείμενο απειλών.

 

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΕΤΟΙΜΟΤΗΤΑΣ – ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ

 

            Για τη διαπίστωση της καταλληλότητας, πληρότητας και της αποτελεσματικότητας των σχεδιασθέντων κατά περίπτωση μέτρων αντιμετώπισης των απειλών, θα πρέπει να πραγματοποιούνται ασκήσεις ετοιμότητας και ελέγχου αξιοπιστίας, με πρωτοβουλία της ΔΑΟΑ και σε συνεργασία με τις καθ΄ύλην αρμόδιες Υπηρεσίες και Φορείς, με βάση προς τούτο διαμορφούμενων σεναρίων από μικτές επιτροπές. Προϋπόθεση των ανωτέρω αποτελεί η αυστηρή τήρηση των προβλεπομένων χρονοδιαγραμμάτων και προθεσμιών ολοκληρώσεως της κατάρτισης των σχετικών Σχεδίων Ασφαλείας, μέσα στα πλαίσια συμφωνίας με τη Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή (ΔΟΕ).

            Αναγκαία έναντι πάντων καθίσταται η εκπαίδευση, επιμόρφωση και εξειδίκευση ΟΛΟΥ του προσωπικού (μόνιμου, ενισχυτικού, εθελοντών, ασφαλείας κ.λ.π.), το οποίο θα χρησιμοποιηθεί καθ΄οιονδήποτε τρόπο στη λήψη των μέτρων ασφαλείας, και το οποίο θα πρέπει να είναι το ίδιο και να μην αλλάζει καθ΄όλη τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων και εφοδιασμένο με σύγχρονο υλικοτεχνικό εξοπλισμό. Απαραίτητη επίσης είναι και η εκπαίδευση των Ειδικών Δυνάμεων (Ε.Δ. και ΕΛ.ΑΣ) που θα διατεθούν για την ασφάλεια των Ολυμπιακών Αγώνων 2004.

 

ΜΕΛΕΤΗ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΩΝ ΟΛΥΜΠΙΑΔΩΝ

 

            Καθοριστικής σημασίας κατά την κατάρτιση των Σχεδίων Ασφαλείας των Ολυμπιακών Αγώνων 2004 θα είναι η μελέτη των μέτρων Ασφαλείας προηγουμένων διοργανώσεων, ιδίως των Ολυμπιακών Αγώνων της Βαρκελώνης του 1992 και του Σίδνευ του 2003, λόγω της ομοιότητας που παρουσιάζει η Βαρκελώνη με την Αθήνα, από πλευράς εκτάσεως και πληθυσμιακής πυκνότητας, αλλά και απουσίας μεγάλων πολιτισμικών διαφορών και θεσμικών παραδόσεων. Του δε Σίδνεϋ λόγω της καθιέρωσης ενιαίας φιλοσοφίας της διοίκησης στη διοργάνωση των Αγώνων, της καθολικής συμμετοχής των Αυστραλών πολιτών και της εφαρμογής σύγχρονης τεχνολογίας. Ο εντοπισμός των διαφορών και των κοινών σημείων και η προσαρμογή αυτών στην ελληνική πραγματικότητα, μαζί με τις εμπειρίες που αποκτήθηκαν από την συμμετοχή Αξιωματικών της ΔΑΟΑ, είτε ως παρατηρητών είτε ως αποσπασμένων για εργασία στην Ασφάλεια των Ο.Α. 2000 του Σίδνεϋ, θα είναι στοιχεία πολύτιμα για το σχεδιασμό και την εφαρμογή στη συνέχεια των ενδεδειγμένων μέτρων ασφαλείας για τη διοργάνωση των Ο.Α. του 2004 της Αθήνας.

 

ΜΝΗΜΟΝΙΑ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ – ΚΕΝΤΡΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ – ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΟΥ

 

            Θα πρέπει επίσης, προς αποφυγή συγχύσεων και σύγκρουσης καθηκόντων (θετικής ή αρνητικής), να υπάρχει η ευχέρεια καταρτίσεως κοινών Μνημονίων Συνεργασίας και Συναντίληψης, που θα υπογράφονται από τους προς τούτο εξουσιοδοτουμένους εκπροσώπους τους στο ΓΕΕΘΑ και στην ΕΛ.ΑΣ, με τα οποία θα ρυθμίζονται λεπτομερειακού χαρακτήρα θέματα συνεργασίας και άλλα διαδικαστικά θέματα συνεργασίας.

            Πρωταρχικής σημασίας έργο του Κέντρου Διοίκησης και Ελέγχου της ΔΑΟΑ για την αντιμετώπιση των απειλών είναι ο σχεδιασμός και η οργάνωση της λειτουργίας Επιχειρησιακού Κέντρου στη ΔΑΟΑ, ως και επί μέρους Επιχειρησιακών Κέντρων που θα λειτουργήσουν σε Ολυμπιακές εγκαταστάσεις και περιοχές και ο καθορισμός της διαδικασίας του συντονισμού συνεργασίας, ροής πληροφοριών και αναφορών μεταξύ των κέντρων αυτών.

            Επιπλέον πρέπει να καθοριστούν οι διαδικασίες συνεργασίας και συντονισμού του Επιχειρησιακού Κέντρου της ΔΑΟΑ με τα υφιστάμενα Κέντρα Επιχειρήσεων άλλων εμπλεκομένων υπηρεσιών και φορέων, όπως των Ενόπλων Δυνάμεων, Λιμενικού Σώματος, Πυροσβεστικού Σώματος, Πολιτικής Προστασίας και ΕΚΑΒ, αλλά και με εκείνα που θα δημιουργηθούν για τις ανάγκες των Ολυμπιακών Αγώνων, όπως της Ο.Ε.Ο.Α. και της διαχείρισης κυκλοφορίας.

            Πέραν των ανωτέρω το Κέντρο Διοίκησης και Ελέγχου της ΔΑΟΑ θα πρέπει :

• Να διαμορφώνει σενάρια και να προγραμματίζει ειδικές ασκήσεις ετοιμότητας και αντιμετώπισης εξαιρετικά σοβαρών καταστάσεων, σε συνεργασία με τις συναρμόδιες Υπηρεσίες και τους λοιπούς φορείς.
• Να εκπονεί προγράμματα ειδικής εκπαίδευσης για τη διαχείριση και αντιμετώπιση κρίσεων, σε συνεργασία με τις συναρμόδιες υπηρεσίες και λοιπούς φορείς.
• Να μεριμνά για τη διαδικασία σύγκλισης του Συμβουλίου Διαχειρίσεως Κρίσεων που προβλέπεται από το Π.Δ. 63/2001, καθώς και για την υλοποίηση των αποφάσεών του.
• Να οργανωθεί το ίδιο, ώστε να λειτουργήσει ως Επιχειρησιακό Κέντρο για το συντονισμό και την καθοδήγηση των υπηρεσιών και φορέων που εμπλέκονται στη λήψη μέτρων τάξεως και ασφάλειας των Ολυμπιακών Αγώνων.

 

ΕΞΑΣΦΑΛΙΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ

 

            Η εξασφάλιση καλής επικοινωνίας είναι μια σημαντική συνιστώσα, οποιουδήποτε προγράμματος Ασφάλειας Ολυμπιακών Αγώνων :

• Η επικοινωνία με τα ΜΜΕ και το κοινό σε θέματα Ασφάλειας από ένα και μόνο επίσημο φορέα ενημέρωσης,εκτός των άλλων, θα διαμορφώσει ένα κλίμα συναίνεσης, αποδοχής, συμμετοχής και υποστήριξης των μέτρων Ασφάλειας που θα υιοθετηθούν, θα προκαλέσει την προσέλκυση εθελοντών για τη συμμετοχή τους στα μέτρα ασφάλειας και το κυριότερο, θα δημιουργήσει συνθήκες αποτροπής της εγκληματικής-τρομοκρατικής δραστηριότητας, με την αποδοχή από το ελληνικό και το παγκόσμιο κοινό του μηνύματος, ότι το Ολυμπιακό ιδεώδες και η βία είναι έννοιες ασυμβίβαστες.
• Ουσιαστική και αποφασιστική συμβολή στην αντιμετώπιση των πάσης φύσεως απειλών των Αγώνων θα έχει η εγκατάσταση ενός ασφαλούς και ολοκληρωμένου συστήματος ενδοεπικοινωνίας και κυρίως της ασύρματης, χωρίς τη δυνατότητα να υπεισέρχεται τρίτος στη συχνότητα ενδοεπικοινωνίας μεταξύ των εμπλεκομένων φορέων και υπηρεσιών με την Αστυνομία. Το καταλληλότερο όλων αυτή τη στιγμή είναι το σύστημα τεχνολογίας TETRA (Terrestrial Trunked Radio), ένα νέο πρότυπο ψηφιακής ραδιοεπικοινωνίας υψηλής διαθεσιμότητας και ασφάλειας, κατάλληλο για ενδοεπικοινωνία εφαρμογών, όπως οι Αστυνομικές και ικανοποιεί αυστηρές προδιαγραφές για ασφαλή ενδοεπικοινωνία στόλου οχημάτων κατ΄απαίτηση, πράγμα που στερείται αυτή τη στιγμή η Αστυνομία. Το ιδανικότερο είναι στην περίπτωση αυτή, να επιτευχθεί η δυνατότητα επικοινωνίας του Κέντρου Επιχειρήσεων Ο.Α. 2004 με τη μεταφορά έγχρωμης εικόνας, τόσο με όλες τις Αστυνομικές κ.λ.π. δυνάμεις, όσο και με τους εμπλεκόμενους φορείς και υπηρεσίες.
• Γενικότερα, η παροχή υπηρεσιών ασφάλειας γίνεται αποτελεσματικότερη, όταν στην αντιμετώπιση των απειλών συμμετέχει, παράλληλα με το ανθρώπινο δυναμικό, η σύγχρονη τεχνολογία και οι υπηρεσίες τεχνικής υποστήριξης. Η αξιοποίηση των υπηρεσιών τεχνικής υποστήριξης θα συντελέσει, στην αποτελεσματική διαχείριση των επικοινωνιών μέσω του ενσύρματου και ασύρματου δικτύου, και στην ασφαλή μεταφορά δεδομένων μεταξύ των εμπλεκομένων φορέων, μέσω των συστημάτων πληροφορικής, Με τον τρόπο αυτό θα εξασφαλιστούν υψηλά επίπεδα ασφάλειας για να μειωθεί κατά το μέγιστο δυνατόν η πιθανότητα υποκλοπών, παρεμβολών και διεισδύσεων στο δίκτυο. Απαραίτητη προϋπόθεση όμως επιτυχίας των ανωτέρω, είναι η συνεχής και καλή λειτουργία των τεχνολογικών συστημάτων και τεχνικών μέσων, η εξασφάλιση εναλλακτικών λύσεων σε περιπτώσεις αστοχιών και πτώσεως των δικτύων, όπως η ύπαρξη εφεδρικού συστήματος επικοινωνιών και μεταφοράς δεδομένων καθώς και πηγών ενεργείας. Το βασικότερο όμως είναι η πλήρης επάνδρωση και κατάλληλη προετοιμασία (εκπαίδευση-εξοπλισμός) των υπηρεσιών τεχνικής υποστήριξης, σε τρόπο ώστε να είναι πανέτοιμες να υποστηρίξουν το δίκτυο κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες.
• Ο σχεδιασμός και η απαρέγκλιτη εφαρμογή ενός αποτελεσματικού συστήματος ελέγχου πρόσβασης σε κάθε τεχνολογική εγκατάσταση (τεχνολογική παρείσφυση) ή σε κάθε εγκατάσταση αθλητική ή άλλη εκδήλωση ατόμων, μη εξουσιοδοτημένων θα συντελέσει στην εξουδετέρωση των απειλών από παρεισφύσεις τέτοιου είδους.

 

Η ΣΤΕΓΑΝΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΣΥΝΟΡΩΝ

 

            Η καλή αστυνόμευση των συνόρων μας αποτελεί θέμα πρωταρχικής σπουδαιότητας για την Ασφάλεια των Ο.Α. 2004. Αυτή αποσκοπεί στον αποτελεσματικό και πλήρη έλεγχο των συνόρων, και όλων των σημείων εισόδου διαβατηριακού ελέγχου της χώρας, με την παροχή οδηγιών, κατευθύνσεων και πληροφοριών για την εκπόνηση σχεδίων, προ και κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων, προς αποτροπή εισόδου ανεπιθύμητων προσώπων (κακοποιών, τρομοκρατών, πρακτόρων, δολιοφθορέων κ.λ.π.) ή παράνομης εισαγωγής αντικειμένων, τα οποία είναι δυνατόν να προκαλέσουν προβλήματα στην Ασφάλεια των Αγώνων. Για το σκοπό αυτό η ΔΑΟΑ μεταφέρει τις απαιτήσεις και ζητά τη συνδρομή των Ενόπλων Δυνάμεων, για την υποβοήθηση του έργου των Αστυνομικών, Λιμενικών και Πυροσβεστικών Αρχών.