ΑΝΑΠΤΥΣΣΟΜΕΝΕΣ ΧΩΡΕΣ ΚΑΙ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΑΝΑΠΤΥΣΣΟΜΕΝΕΣ ΧΩΡΕΣ ΚΑΙ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑ
Δρ. Ευαγγέλου ΗΛΙΑ-ΤΕΜΠΟΥ
Το διπλό τυφλό τρομοκρατικό χτύπημα της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 κατά Αμερικανικών οικονομικών και στρατηγικών στόχων, αποτελεί, αναμφισβήτητα μια αποτρόπαια πράξη που δεν επιδέχεται καμία δικαιολογία. Συγχρόνως όμως, αποτελεί σημάδι μιας κατάστασης που διαιωνίζεται για μεγάλο χρονικό διάστημα και που διευκολύνει την εκδήλωση τρομοκρατικών πράξεων σε ολόκληρο τον πλανήτη. Η διαδικασία της παγκοσμιοποίησης έχει, δυστυχώς, αναγκάσει το μεγαλύτερο τμήμα του πλανήτη (γεωγραφικά και πληθυσμιακά) να διαβιώνει σε συνθήκες απόλυτης φτώχειας και εξαθλίωσης, χωρίς την δυνατότητα επιβίωσης για μεγάλο χρονικό διάστημα. Οι χώρες του αναπτυσσόμενου νότιου ημισφαιρίου και ειδικότερα αυτές της Αφρικανικής και Ασιατικής ηπείρου, βρίσκονται σε εξαιρετικά δυσμενή κατάσταση χωρίς να έχουν την δυνατότητα να προσφέρουν στους χειμαζόμενους πληθυσμούς τους τα απαραίτητα για την εξασφάλιση της ζωής τους. Το βιοτικό και συνάμα κοινωνικό επίπεδο των υπανάπτυκτων χωρών είναι υπερβολικά χαμηλό με αποτέλεσμα οι κοινωνίες αυτές να βρίσκονται κυριολεκτικά στο χείλος του αφανισμού. Επιπλέον τούτων, χρόνιες οικονομικο-κοινωνικές αδυναμίες, έλλειψη δημοκρατικών θεσμών, χαμηλό πολιτιστικό και μορφωτικό επίπεδο, εκμετάλλευση των πλουτοπαραγωγικών πηγών τους από τις δυτικές κοινωνίες και συνεχιζόμενες φυλετικές, θρησκευτικές, περιφερειακές και διακρατικές διαμάχες, έχουν αναγκάσει τους πληθυσμούς των χωρών αυτών να στραφούν σε βίαιες μεθόδους για να τονίσουν την αντίθεσή τους στην εγκατάλειψη και στην υπανάπτυξη. Οι χώρες του αναπτυσσόμενου νότου υποφέρουν από υψηλότατους ρυθμούς ανάπτυξης του πληθυσμού, χωρίς να έχουν την δυνατότητα σίτισης και στέγασης αυτού, ενώ η ανθρωπιστική και αναπτυξιακή βοήθεια από τον αναπτυγμένο βορρά είναι αποσπασματική, επιλεκτική, πολιτικά ποδηγετούμενη και ουσιαστικά ανεπαρκής.
Μέσα σε αυτή την ζοφερή κατάσταση είναι αυτονόητο ότι θα δημιουργηθούν οι κατάλληλες συνθήκες για την βίαιη εκδήλωση του φαινομένου της εγκατάλειψης τους από τις δυτικές χώρες. Μέσα σε αυτές τις εξαθλιωμένες κοινωνίες θα δημιουργηθούν οι κυψέλες για την στρατολόγηση νέων μελών που θα προσπαθήσουν να αποκτήσουν με πολεμικές τακτικές αυτά που (τους) στερούνται για πολλά έτη. Οι επιδέξιοι φανατικοί θρησκευτικοί ηγέτες θα προσπαθήσουν (επιτυχώς) να προσηλυτίσουν νέα μέλη τα οποία είναι εξόχως απελπισμένα και εγκαταλελειμμένα και επιδιώκουν να τονίσουν με βίαιο τρόπο την αντίδρασή τους στη συνεχιζόμενη μάστιγα του λιμού και της περιθωριοποίησης. Τα σύγχρονα δυτικά κράτη δια μέσου του κοινωνικού αποκλεισμού και της ξενοφοβίας κατά των αλλογενών και αλλόθρησκων, εξέθρεψαν, για μεγάλο χρονικό διάστημα στους κόλπους τους εν δυνάμει εγκληματικά στοιχεία. H μίζερη κατάσταση των χωρών του αναπτυσσόμενου νότου ευνοεί την συγκρότηση φανατικών στοιχείων και την κατάλληλη υποδαύλισή τους από αυτοαποκαλούμενους θρησκευτικούς ηγέτες που αποσκοπούν να εκμεταλλευθούν την κοινωνική, οικονομική και μορφωτική ανέχεια των εξαθλιωμένων μελών τους και να τους στρέψουν κατά των δυτικών πολιτισμών με την δικαιολογία ότι ευθύνονται –εν μέρει δικαίως- για την απόλυτη στέρηση που υφίστανται η κοινωνίες αυτές. Έτσι, στα μάτια των δυστυχισμένων απόρων του υπανάπτυκτου νότου, η δύση και οι <<άπιστοι>> αναδεικνύονται ως το υπέρτατο κακό που στερεί τους λαούς αυτούς από την ευτυχία και την ανόρθωση του βιοτικού τους επιπέδου και κατ’ επέκταση στην ίδια την ζωή. Όσο αυξάνει το οικονομικό χάσμα και το επίπεδο της ζωής μεταξύ του αναπτυγμένου και εύπορου βορρά και του αναπτυσσόμενου αλλά πολυπληθέστερου νότου, τόσο η μισαλλοδοξία και ο φανατισμός θα κατευθύνουν τις πράξεις των δύσμοιρων ανθρώπων που θα ενδίδουν στις πιέσεις και τις παραινέσεις των θρησκευτικών ηγετών τους για σύγκρουση με την δύση. Η λύση, για τους δυτικούς πολιτισμούς, δεν έγκειται στην εξαπόλυση μεγάλης διαρκείας αντιτρομοκρατικών μεθόδων και στην καταστολή και περιστολή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων αφού κάτι τέτοιο θα ενδυναμώσει το παγκόσμιο εξτρεμιστικό κίνημα με επιπρόσθετους εθελοντές που θα επιθυμούν να θυσιαστούν για την επίτευξη των στόχων τους. Αυτή ακριβώς την λανθασμένη κίνηση αναμένουν και οι θρησκευτικοί ηγέτες, που σκοπεύουν να ενισχύσουν την επιχειρηματολογία τους με καινούργια στοιχεία κατά της δύσης.
Η λύση έγκειται στην μεταφορά πόρων και κονδυλίων από την πλούσια δύση στον φτωχό νότο για την ανακούφιση της δυστυχίας και τον περιορισμό της εξαθλίωσης και την οικονομική και μορφωτική ανόρθωση των κοινωνιών αυτών. Μονάχα εάν μειωθεί το τεράστιο χάσμα μεταξύ του βιοτικού επιπέδου των δυτικών πολιτισμών και του υπανάπτυκτου νοτίου ημισφαιρίου, θα μειωθούν τα κρούσματα βίας και τρομοκρατίας κατά της δύσης. Διαφορετικά, η κοινωνική εξαθλίωση και η στέρηση δημοκρατικών θεσμών στις αναπτυσσόμενες κοινωνίες, θα συνεχίσουν να τροφοδοτούν τους απανταχού τρομοκράτες με νεοσύλλεκτους οι οποίοι θα ταυτίζουν την σύγχρονη Χριστιανική δύση με τις Μεσαιωνικές Σταυροφορίες και την αποικιοκρατία οι οποίες κατέστρεψαν τον Μουσουλμανικό πολιτισμό.
Η δύση πρέπει να αντιληφθεί ότι η συνεχής, ανιδιοτελής και ουσιαστική αρωγή προς το ασθενές τμήμα του πλανήτη αποτελεί την μοναδική ευκαιρία για να ξεχαστούν τα λάθη του παρελθόντος και για την ειρηνική και ευοίωνη συνύπαρξη στον πλανήτη. Διαφορετικά, η προφητική και συνάμα δυσοίωνη ρήση του Σάμιουελ Χάντιγκτον για την σύγκρουση των πολιτισμών μπορεί να επαληθευθεί.