Blog

Ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ στη συνέντευξή του στην «Κ» αναλύει τη νέα φιλοσοφία των Ενόπλων Δυνάμεων της χώρας και εξηγεί γιατί θεωρεί ότι σήμερα μπορούν να ανταποκριθούν ταχύτερα σε μία κρίση ανάλογη με εκείνη του 2020

Βασίλης Νέδος

Οι Ελληνικές Ενοπλες Δυνάµεις µπορούν να ανταποκριθούν ακόµα ταχύτερα σε µια κρίση ανάλογη µε εκείνη του 2020 µε βάση τις νέες δυνατότητες που διαθέτουν, λέει σε αποκλειστική συνέντευξή του στην «Κ» ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ Δηµήτρης Χούπης.

Οι νέες δυνατότητες των Ενόπλων Δυνάµεων, όπως λέει, αναδεικνύουν το φυσικό πλεονέκτηµα που δίνει το νησιωτικό ανάγλυφο της χώρας, ενώ την ίδια ώρα αποκτάται δυνατότητα στρατηγικού πλήγµατος.

Ο κ. Χούπης χαρακτηρίζει τις σχέσεις των Ενόπλων Δυνάµεων µε εκείνες του Ισραήλ ως ένα γάµο στρατηγικό και αµοιβαία επωφελή.

– Την Πέµπτη ο πρωθυπουργός παρουσίασε στη Βουλή τον 12ετή Μακροπρόθεσµο Προγραµµατισµό Αµυντικών Εξοπλισµών. Ποια είναι η φιλοσοφία τους; 

– Είναι ευχάριστο ότι για πρώτη φορά, µε την κατεύθυνση της πολιτικής ηγεσίας, υλοποιείται στην πράξη ένα πρόγραµµα ουσιαστικά µακροπρόθεσµο. Ως τώρα δεν κάναµε το λογικό. Δηλαδή να ξεκινάµε από την απειλή, να φτάνουµε στις επιχειρησιακές απαιτήσεις που επιβάλλει αυτή η απειλή, στη συνέχεια να πηγαίνουµε στους εξοπλισµούς που καλύπτουν τις επιχειρησιακές απαιτήσεις και συνακόλουθα να φτάνουµε στη στελέχωση µε προσωπικό όλων αυτών των δυνατοτήτων.

Αν διαταραχθεί αυτή η µονοσήµαντη σχέση ουσιαστικά δηµιουργείται τεράστιο πρόβληµα. Αν προχωρούσαµε σε ένα µεγάλο εξοπλιστικό πρόγραµµα, για παράδειγµα, να αγοράζαµε πρώτα 1.000 αυτοκινούµενα πυροβόλα και να φτιάχναµε 50 µονάδες, θα προέκυπτε πρόβληµα διότι εν συνεχεία θα έπρεπε να δούµε αν όντως µας χρειάζονταν και αν πράγµατι διαθέταµε τον κόσµο για να το στελεχώσουµε.

Αρα προχωρήσαµε στον σχεδιασµό της Νέας Δοµής Δυνάµεων και στη συνέχεια φτάσαµε στα εξοπλιστικά και όχι το, λανθασµένο, αντίστροφο που γινόταν µέχρι πρόσφατα.

Ο πρωθυπουργός και ο υπουργός Εθνικής Αµυνας έδωσαν πρώτοι το σήµα για την προώθηση αυτού του νέου µεταρρυθµιστικού πλαισίου.

– Ανακοινώθηκε µια γενική γραµµατεία Εθνικής Ασφάλειας. Τι ρόλο θα έχει;

– Θα είναι η αναβαθµισµένη παρουσία του Συµβούλου Ασφαλείας στο πλευρό του πρωθυπουργού, στο ΚΥΣΕΑ και σε όλες τις εκφάνσεις του διυπουργικού ρόλου και συντονισµού που χρειάζεται η εθνική ασφάλεια. Η πληροφορία τρέχει πάρα πολύ γρήγορα και η διαχείριση της πληροφορίας είναι κοµβικής σηµασίας.

– Η διαχείριση της πληροφορίες είναι, καταλαβαίνω, κεντρική και για τον σχεδιασµό των εξοπλισµών…

– Πράγµατι. Ουσιαστικά όλο το πλέγµα της Διοίκησης και Ελέγχου ή της Διοίκησης Πυρός ή της Διοίκησης Δυνατοτήτων, θα λειτουργεί µε τρόπο ώστε, δικτυοκεντρικά, όλες οι αποφάσεις να εκτελούνται ταχέως. Και, βεβαίως, αυτή η πληροφορία θα είναι κρίσιµη ώστε οι µικροί ηγέτες στο πεδίο, οι ηγήτορες να µπορούν να κινηθούν άµεσα και χωρίς καθυστέρηση µε βάση τις ευθύνες και τις αρµοδιότητές τους.

– Η µείωση µονάδων στοχεύει σε αυτή την ευελιξία;

– Υπήρχε ένα οργανωτικό σχήµα αραιό ως προς τη στελέχωση. Και ο χρόνος ετοιµότητας και διαθεσιµότητας των τµηµάτων αυτών σε σχέση µε τις κρίσεις που περιµένουµε, δεν ήταν ικανός να µας δώσει το αποτέλεσµα στον τόπο και τον χρόνο που χρειαζόταν.

– Γίνεται και µια προσπάθεια µεταρρύθµισης της θητείας, κυρίως όµως του συστήµατος εφεδρείας.

– Το σύστηµα θα αποµακρυνθεί από την παλαιά µορφή κλήσης των εφέδρων. Θα είναι άµεσα συνδεδεµένοι µε τη µονάδα. Η µονάδα θα µπορεί πολύ γρήγορα µε διάφορα εργαλεία (όπως το gov.gr) να επικοινωνεί άµεσα µε τον έφεδρο. Για να γίνει αυτό πρέπει η σχέση µε τη µονάδα και τον σχηµατισµό να είναι ενεργή σε σηµαντικό βαθµό. Πάνω απ’ όλα, βέβαια, πρέπει να σηµειωθεί ότι αυτή η σύνδεση θα οφείλεται στην εθελοντική συµµετοχή του εφέδρου και όχι υποχρεωτικά για όλους.

– Μέσω της Ε.Ε. µπορούν να αυξηθούν οι αποτρεπτικές δυνατότητες; 

– Το µέλλον της αµυντικής µας σχεδίασης τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, δεν έγκειται µόνο στην αύξηση του προϋπολογισµού, αλλά και στην ευθυγράµµιση των προσπαθειών µας, για συνολική ενίσχυση των αµυντικών δυνατοτήτων της Ε.Ε. Οσοι είναι επιφορτισµένοι µε τις εν λόγω αποφάσεις επιβάλλεται όπως συνειδητοποιήσουν ότι η Ευρώπη χρειάζεται γενναίες αποφάσεις για τη συνέχιση της ιστορικής διαδροµής της. Η Ευρώπη οφείλει να σταθεί µπροστά στα πολλά διλήµµατα ασφαλείας. Να λάβει υπόψη ότι η ελπίδα δεν αποτελεί επ’ ουδενί αποτελεσµατική στρατηγική. Τελικά η Ιστορία συντάσσεται και τιµά πάντοτε τους νικητές.

– Ο πόλεµος στην Ουκρανία προσέφερε διδάγµατα…

– Πράγµατι. Μετά ένα πολύ µεγάλο χρονικό διάστηµα φθοράς δεν υπάρχουν σηµαντικά εδαφικά κέρδη. Διότι ο αγώνας στο έδαφος δίνει ιδιαίτερο βάρος στον µαχητή ως µονάδα στο πεδίο της µάχης. Σε πάρα πολλές περιπτώσεις βλέπουµε ότι ένας µαχητής µε κάποιο τερµατικό να µπορεί να θέτει εκτός επιχειρήσεων µια ολόκληρη µονάδα, η οποία ουσιαστικά είναι πάρα πολύ δύσκολη στη διοίκηση και στον έλεγχο.

Μετά, ένα πρόσθετο δίδαγµα είναι πως τα drones, τα περιφερόµενα πυροµαχικά, µε πολύ χαµηλό κόστος, επιτυγχάνουν χτυπήµατα σε πολύ µεγάλο βάθος στρατηγικής αξίας. Και αυτό γίνεται καθηµερινά µέσω της ανάπτυξης της καινοτοµίας και εργαλείων που παρήχθησαν στη διάρκεια των µαχών.

Δηλαδή µέσα από την Ουκρανία προέκυψαν επιχειρησιακές ανάγκες στις οποίες η καινοτοµία έδωσε λύσεις. Αυτό έγινε µε τα drones, την επιτήρηση, τα γεωγραφικά, τη δύναµη των δορυφόρων, την παροχή και αξιοποίηση πληροφορίας.

Ουσιαστικά από τον εντοπισµό µέχρι την προσβολή ο χρόνος έχει µειωθεί, όπως και η δυνατότητα αντίδρασης.

Σε όλα αυτά υπάρχει ένα προαπαιτούµενο: Πρέπει να δοθεί ευελιξία στους διοικούντες να παίρνουν αποφάσεις στον βαθµό τους και στη θέση τους.

Είδαµε από την πλευρά της Ρωσίας ένα δυσκολοδιοίκητο µηχανισµό λήψης αποφάσεων. Επίσης τα χτυπήµατα σε βάθος, είτε µε drones είτε µε πυραυλικά στρατηγικά όπλα, έχουν δηµιουργήσει ένα περιβάλλον από απόσταση προσβολής. Πολλές φορές αυτό γίνεται σε συνδυασµό µε τις διαστηµικές επικοινωνίες και πληροφορίες.

Επιπλέον, η Μαύρη Θάλασσα έχει γίνει µια λίµνη και οι ναυτικές δυνάµεις είναι εγκλωβισµένες και δέσµιες των δυνατοτήτων που υπάρχουν. Το ίδιο και στρατηγικές εγκαταστάσεις στην ξηρά.

Γενικά η καινοτοµία καταργεί εξοπλιστικά µέσα σε µια ώρα.

– Πώς φέρνουµε τα διδάγµατα της Ουκρανίας στο ελληνικό πεδίο;

– Εµείς κοιτάµε τι είναι αναγκαίο στο δικό µας περιβάλλον. Ολο το εξοπλιστικό πρόγραµµα στοχεύει να προσαρµοστούµε σε αυτό το νέο γεωστρατηγικό περιβάλλον.

Εχουµε ένα περιβάλλον µε πάρα πολλά νησιά. Κάθε νησί ως χερσαίος χώρος θα δίνει συνεισφορά στην αεράµυνα, απελευθερώνοντας τα µαχητικά αεροσκάφη και τις µονάδες επιφανείας από τον αποκλειστικό ρόλο στο Αιγαίο ή την Ανατολική Μεσόγειο.

Με την αεράµυνα, το πυραυλικό πυροβολικό, τους αντιπλοϊκούς και αντιβαλλιστικούς πυραύλους, τις ανθυποβρυχιακές δυνατότητες, αξιοποιείται η γεωγραφία της χώρας. Εξασφαλίζουµε την αποτρεπτική δυνατότητά µας. Και την ίδια στιγµή δεν χάνουµε τη δυνατότητά µας για στρατηγικά πλήγµατα σε βάθος.

 -Eχουµε και στρατηγικά όπλα στην εξίσωση πια… 

– Ναι, µε δυνατότητες πολλών εκατοντάδων χιλιοµέτρων, µέχρι και χιλίων. Παράλληλα, η εγκατάσταση των συστηµάτων της «Ασπίδας του Αχιλλέως», δίνει τη δυνατότητα χτυπηµάτων µε βλήµατα, αλλά και ηλεκτρονικού πολέµου. Ο θόλος δεν καταρρίπτει µόνο µε βλήµατα, αλλά έχει και δυνατότητες ηλεκτρονικής προσβολής που θα χρησιµοποιείται σε περίπτωση κορεσµού ενός στόχου.

Φυσικά υπάρχει και αντιαεροπορική και αντιπυραυλική δυνατότητα και στις νέες µονάδες του Πολεµικού Ναυτικού. Μια φρεγάτα FDI έχει 180 χιλιόµετρα γύρω από το φυσικό της µέγεθος. Αρα αναπτύσσονται δυνατότητες σε όλη την περιοχή του γεωστρατηγικού µας ενδιαφέροντος, από την Κρήτη έως την Κύπρο αλλά και στο Αιγαίο.

– Το 2020 ζήσαµε µια κρίση. Το 2025 είµαστε σε καλύτερη φάση από πλευράς δυνατοτήτων;

– Οι δυνατότητές µας πλέον δίνουν φυσικό πλεονέκτηµα που σε κάθε περίπτωση προσδιορίζει ένα πολύ καλύτερο περιβάλλον ανταπόκρισης στην κρίση. Η ανταπόκρισή µας πλέον µπορεί να είναι ταχύτερη. Η σχέση μας με το Ισραήλ έχει στρατηγικό βάθος

– Τι θα λέγατε σε έναν νέο που είναι 18 ετών και θέλει να κάνει καριέρα στις Ενοπλες Δυνάµεις;

– Και οι δύο γιοι µου και ο γαµπρός µου είναι νεαροί αξιωµατικοί. Hταν προσωπική επιλογή τους. Eχω διατελέσει διοικητής στη Σχολή Ευελπίδων και θα πω στους νέους σήµερα αυτό που έλεγα και στους γονείς των σπουδαστών. Καταρχάς είναι δική τους επιλογή. Δεν είναι χώρος που µπορεί να οδηγήσει στον πλουτισµό και διέπεται από κάποιες αρχές και αξίες.

Με τις τελευταίες πρωτοβουλίες της κυβέρνησης εξασφαλίζεται ότι ο αξιωµατικός θα έχει µια αξιοπρεπή διαβίωση για να µπορεί να είναι ελεύθερος στην άσκηση των καθηκόντων του χωρίς άγχος. Αυτό, βεβαίως, δεν θα πρέπει να οδηγεί σε µια δηµοσιοϋπαλληλική σχέση µε το λειτούργηµα.

Ο αξιωµατικός θα πρέπει να είναι ταγµένος και δεδοµένος για την υπηρεσία. Ο δρόµος έχει µια αποστολή: αφοσίωση στο καθήκον. Για εµάς η φιλοπατρία δεν είναι κάτι απροσδιόριστο. Είναι άµεσα συνδεδεµένη µε το υπέρτατο αγαθό, τη θυσία της ζωής για την πατρίδα.

– Η νέα µορφή των Ενόπλων Δυνάµεων προϋποθέτει να µπουν στις παραγωγικές σχολές και νέες ειδικότητες, για παράδειγµα της τεχνολογίας πληροφοριών (ΙΤ).

– Τα νέα οπλικά συστήµατα πρέπει να έχουν χειριστές µε τη δυνατότητα να τα χειρίζονται. Και θα έχουν. Θα βγαίνουν από τα Ανώτατα Στρατιωτικά Εκπαιδευτικά Ιδρύµατα καταρτισµένοι. Θα πρέπει, βέβαια, όπως προχωρά η τεχνολογία να υπάρχει και αυτό που λέµε διά βίου µάθηση, διά βίου γνώση. Και ταυτόχρονα θα υπάρχουν κάποιοι περιορισµοί. Οταν η πατρίδα έχει δαπανήσει κάποια χρήµατα και προσπάθεια για να εκπαιδεύσει ένα στέλεχος που θα χειρίζεται ένα συγκεκριµένο σύστηµα, δεν θα πρέπει να µπορεί να παίρνει αυτή την τεχνογνωσία εκτός Ενόπλων Δυνάµεων. Δηλαδή ο αξιωµατικός παραµένει κυρίως αξιωµατικός. Είναι ηθικό συµβόλαιο µε την πατρίδα.

– Συζητήθηκε η εµπλοκή της εγχώριας αµυντικής βιοµηχανίας. Η Ελλάδα τι µπορεί να κάνει;

– Λίγες, αλλά σοβαρές αµυντικές εταιρείες στην Ελλάδα εξάγουν σε 120 χώρες ανά την υφήλιο, χωρίς να αγοράζουµε εµείς. Πρόκειται για εταιρείες που άντεξαν στην κρίση, έδωσαν δουλειά σε πολλούς νέους επιστήµονες, έδειξαν δηλαδή ότι υπάρχει χώρος. Θέλουµε ανθρώπους να παραγάγουν και να υποστηρίξουν όλο αυτό το εξοπλιστικό πρόγραµµα.

– Πόσο στενές είναι οι σχέσεις µας µε τις ισραηλινές Ενοπλες Δυνάµεις;

– Πάρα πολύ στενές. Είναι µια συµµαχία µε πολύ µέλλον και πολύ στέρεες βάσεις. Η Ελλάδα και η Κύπρος δίνουν ένα στρατηγικό βάθος σε αυτή τη σχέση και για το έθνος του Ισραήλ. Στις Ενοπλες Δυνάµεις υπάρχει στρατηγικός σχεδιασµός σε βάθος, σε σχέση µε τις δυνατότητες που µπορούµε να αναπτύξουµε µε το Ισραήλ. Είναι ένας γάµος που είναι αµοιβαία επωφελής και για τα δύο έθνη. Οι Ενοπλες Δυνάµεις του Ισραήλ λειτουργούν µε βάση µια παραδοχή: Σαν να µην υπάρχει επόµενη µέρα στο πεδίο της επιχειρησιακής εγρήγορσης. Πρέπει, νοµίζω, κι εµείς να παραδειγµατιστούµε. Και να σκεφτούµε κατά πόσο µπορεί να προσαρµοστούµε κι εµείς, σε σχέση µε την απειλή που αντιµετωπίζουµε.

Καθημερινή