Ο προϋπολογισμός του τρέχοντος έτους έχει καταρτισθεί επί τη βάσει της προβλέψεως για αύξηση του Α.Ε.Π. κατά 2,8%.
Η Τράπεζα της Ελλάδος, το ΔΝΤ και η Ε.Ε. εκτιμούσαν ότι το Α.Ε.Π. θα μπορούσε να αυξηθεί από 2% έως 2,4%.
Η κρίση του κοροναϊού οδήγησε σε προβλέψεις για υποχώρηση έως 0,6% σε σχέση με τις εκτιμήσεις, δηλαδή για αύξηση Α.Ε.Π. περί το 2%.
Όμως, ας κάνουμε κάποιες πιο συγκεκριμένες εκτιμήσεις.
1. Ο τουρισμός συμβάλει στο Α.Ε.Π. κατά 10%, χωρίς να υπολογίσουμε τις συνέργειες με άλλους κλάδους (μεταφορές, τρόφιμα, δώρα & τουριστικά είδη κλπ). Επίσης, δεν μπορούμε να υπολογίσουμε την παραοικονομία του τουρισμού, η οποία είναι πολύ μεγάλη.
1.1. Είμαστε στο μέσον του Μαρτίου άρα το 1ο τρίμηνο ήδη χάθηκε. Είναι μάλλον βέβαιον ότι θα χαθεί ολόκληρο το 1ο εξάμηνο. Οι μαζικές ακυρώσεις αναγκάζουν πολλά ξενοδοχεία να αναβάλλουν την έναρξη λειτουργίας τους.
1.2. Ως εκ των ανωτέρω, η πτώση στον τουρισμό θα είναι τουλάχιστον 25%-30% και μάλλον πρόκειται για συντηρητική εκτίμηση. Αυτό μεταφράζεται σε μείωση 2,5%-3% του ΑΕΠ μόνο από τον τουρισμό και πρόκειται για το αισιόδοξο σενάριο.
2. Η συνεισφορά της ναυτιλίας στο Α.Ε.Π. επίσης θα μειωθεί, αλλά ακόμη δεν έχουμε περισσότερα στοιχεία. Το βέβαιον είναι ότι υπάρχουν πολλές ακυρώσεις ναυλοσυμφώνων.
3. Προφανώς, μεγάλη υποχώρηση θα προκύψει και στις υπηρεσίες logistics και, πολύ περισσότερο, στις μεταφορές κάθε είδους, εμπορευματικές, αναψυχής, ταξιδιωτικές κλπ. Οι ακυρώσεις εκδηλώσεων και συνεδρίων, διεθνώς, το επιβεβαιώνουν.
4. Ακόμη και μετά την άρση των περιορισμών στη λειτουργία επιχειρήσεων, σχολείων κλπ. η αρνητική ψυχολογία θα συνεχίσει να επηρεάζει την κατανάλωση.
5. Η βιομηχανία θα πληγούν δευτερογενώς και λιγότερο από τους άλλους κλάδους, αλλά με ανύπαρκτο τραπεζικό σύστημα, άρα χωρίς επαρκή χρηματοδότηση, και εκεί οι συνέπειες μπορεί να είναι ιδιαιτέρως αρνητικές.
6. Οι εξαγωγές ήδη μετράνε ζημιές αφού κυριότερο προορισμός μας είναι οι χώρες της Ε.Ε. (55,5%) με πρώτη την Ιταλία.
Το προφανές συμπέρασμα είναι ότι το 2020 θα κλείσει μάλλον με ύφεση παρά με αύξηση του Α.Ε.Π.
7. Η μείωση της οικονομικής δραστηριότητας θα φέρει μειωμένα έσοδα, κατ’ αρχήν λόγω μειωμένων εισπράξεων Φ.Π.Α. και λοιπών φόρων επί της καταναλώσεως και αργότερα, εντός του 2021, από την μειωμένη άμεση φορολογία επιχειρήσεων και ιδιωτών. Από άμεσους φόρους, από έμμεσους φόρους, από ΦΠΑ και φόρους στη κατανάλωση.
Πως, λοιπόν, θα προκύψει πρωτογενές πλεόνασμα 3,5%, όπως ορίζει η συμφωνία με Ε.Ε.-Ε.Κ.Τ-Δ.Ν.Τ.;
Ευελπιστώ ότι η Ε.Ε. έχει ήδη αντιληφθεί την κρισιμότητα της καταστάσεως και θα λάβει δραστικότατα μέτρα έστω και αν αυτό σημαίνει ανατροπή του Συμφώνου Σταθερότητος και περαιτέρω ποσοτική χαλάρωση από την Ε.Κ.Τ.
Μάλλον τα χειρότερα είναι μπροστά μας, αλλά θέλω να πιστεύω ότι δεν έχω υπολογίσει τις όποιες θετικές συνέπειες μπορεί να υπάρχουν και να αντισταθμίζουν, μερικώς έστω, τις δυσμενείς.
Υπομονή και κουράγιο! Η Ιστορία της ανθρωπότητος είναι γεμάτη καταστροφές. Οι σημαντικότερες εξ αυτών ήταν οι πανδημίες, αλλά πάντοτε ο πολιτισμός προχωρούσε και, μάλιστα, οι πανδημίες ίσως τον επιτάχυναν όπως, άλλωστε, και οι πόλεμοι.
