Blog

NATO Support Agency (NSPA) and Smart Defense

Εισαγωγή
Στη διάσκεψη κορυφής της Λισσαβόνας, το Νοέμβριο του 2010, οι ηγέτες των χωρών του ΝΑΤΟ, στα πλαίσια της νέας προσέγγισης της Έξυπνης Άμυνας, συμφώνησαν να εξορθολογίσουν τις λειτουργίες και τα προγράμματα τριών υπηρεσιών υποστήριξης του ΝΑΤΟ (της NAMSA, NATO Maintenance Supply Agency- της NAMA, NATO Airlift Management Agency και της CEPMA, Central Europe Pipeline Management Agency)  και να τις συνενώσουν σε μια υπηρεσία: στην Υπηρεσία Υποστήριξης του ΝΑΤΟ (NATO Support Agency, NSPA). Η NSPA ενεργοποιήθηκε επιχειρησιακά από την 1/7/2012. Η Ελλάδα έχει ένα σημαντικό ετήσιο κύκλο προμηθειών και αγορών υπηρεσιών και υλικών υποστήριξης από την NSPA της τάξεως των 35-40 MEUR για την υποστήριξη των ΕΔ&ΣΑ.

Τι είναι η Έξυπνη Άμυνα;
Η Έξυπνη Άμυνα είναι η νέα προσέγγιση η οποία προάγει τη συνεργασία και ενθαρρύνει τους συμμάχους να συνεργαστούν στην ανάπτυξη, απόκτηση και υποστήριξη επιχειρησιακών δυνατοτήτων για την ανάληψη βασικών εντολών στα πλαίσια του νέου στρατηγικού σχεδίου του ΝΑΤΟ. Αυτό γίνεται μέσα από την συνένωση(pooling) και την κατανομή(sharing) των δυνατοτήτων και των πόρων, την εξειδίκευση(specialization) της παραγωγής, την προτεραιοτητοποίηση των ενεργειών και τον αποτελεσματικότερο συντονισμό των προσπαθειών.
Από το 2008 η παγκόσμια οικονομία αντιμετωπίζει την χειρότερή της περίοδο μετά τον τελευταίο πόλεμο. Οι κυβερνήσεις εφαρμόζουν δραστικές περικοπές στους αμυντικούς προϋπολογισμούς για να αντιμετωπίσουν την οικονομική ύφεση. Στα πλαίσια της Έξυπνης Άμυνας τα μέλη της συμμαχίας οφείλουν να δώσουν προτεραιότητα σε εκείνες τις επιχειρησιακές δυνατότητες που χρειάζονται περισσότερο, να εξειδικεύονται σε ό,τι κάνουν καλύτερα και να ψάχνουν πολυεθνικές συνεργατικές λύσεις στα κοινά προβλήματα. Το NATO μπορεί να ενεργήσει ως μεσολαβητής, βοηθώντας τις χώρες να ορίσουν τί μπορεί να κάνουν συλλογικά με μικρότερο κόστος, αποτελεσματικότερα και με λιγότερο ρίσκο.
Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Rasmussen έχει βάλει τη φιλοσοφία της Έξυπνης Άμυνας ψηλά στους αντικειμενικούς σκοπούς και προτεραιότητες, συχνά περιγράφοντάς την ως ζωτική προτεραιότητα για τη Συμμαχία. Σύμφωνα με την ομιλία του, στη Σύσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου τον Φεβρουάριο του 2011, η Έξυπνη Άμυνα μπορεί να οριστεί ως η ειδική προσέγγιση η ικανή για “τη διασφάλιση μεγαλύτερης ασφάλειας, με λιγότερα χρήματα, μέσα από μια ευέλικτη συνεργασία με στόχο τη συνένωση και την κατανομή των πόρων έτσι ώστε τα μέλη του ΝΑΤΟ να μπορέσουν μαζί να αποκτήσουν τις απαραίτητες επιχειρησιακές δυνατότητες.”
Με αυτή τη βάση, η Έξυπνη Άμυνα δεν είναι προφανώς τίποτα το νέο (Jacob Henius, Jacopo Leone Mac Donald/NATO Defense College, Rome, March,2012). Εξάλλου, ανησυχίες και προβληματισμοί σχετικά με τις ελλείψεις στις επιχειρησιακές δυνατότητες του ΝΑΤΟ έχουν εκφραστεί πολλές φορές από αναρίθμητους στρατιωτικούς και πολιτικούς παράγοντες, προτείνοντας, συχνά, τη “συνένωση και κατανομή των πόρων”  για τον περιορισμό του κενού του ισολογισμού επιχειρησιακών απαιτήσεων και δυνατοτήτων.
Έτσι, η Έξυπνη Άμυνα δεν φαίνεται σαν τίποτα περισσότερο από μια νέα προσπάθεια για την υλοποίηση μιας παλιάς ιδέας. Ας μη λησμονούμε, η ύπαρξη του ΝΑΤΟ βασίζεται στην έμφυτη πίστη στα ενδιαφέροντα και τα οφέλη των πρωτοβουλιών της συνένωσης και της κατανομής των δυνάμεων και των πόρων, και, προφανώς αυτές τις εποχές της ύφεσης και λιτότητας, δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι μια φιλοσοφία όπως αυτή της έξυπνης άμυνας ανανεώνει την πολιτική ελκυστικότητα και αξία της.

Ποιά είναι η NSPA;
Η Υπηρεσία Υποστήριξης του ΝΑΤΟ NSPA είναι ο Νατοϊκός πάροχος ολοκληρωμένης επιμελητείας(Integrated Logistics), συνδυάζοντας τις πρώην Νατοϊκές υπηρεσίες Συντήρησης και Εφοδιασμού (NAMSA), Διαχείρισης του Αγωγού της Κεντρικής Ευρώπης (CEPMA) και Διαχείρισης Αερομεταφορών (ΝΑΜΑ). Είναι πλήρως χρηματοδοτούμενη από τα μέλή της, μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα(no profit-no loss), στελεχώνεται περίπου από 1200 υπαλλήλους και έχει την έδρα της στο Λουξεμβούργο(Capellen), με επιχειρησιακά κέντρα στο Λουξεμβούργο, τη Γαλλία, την Ουγγαρία και την Ιταλία.
Η NSPA είναι το εκτελεστικό όργανο του Οργανισμού Υποστήριξης του ΝΑΤΟ (NSPO) στον οποίο άπαντα τα 28 έθνη του ΝΑΤΟ είναι μέλη. Τα έθνη εκπροσωπούνται στο Διοικητικό Συμβούλιο του Οργανισμού (Agency Supervisory Board, ASB), το οποίο κατευθύνει και ελέγχει τις δραστηριότητες της NSPA, η οποία συγκεντρώνει σε μια ενιαία υπηρεσία δραστηριότητες επιμελητείας και προμηθειών (Logistics), παρέχοντας ολοκληρωμένες λύσεις πολυεθνικής υποστήριξης των μετόχων της. Η δημιουργία της νέας υπηρεσίας εντάσσεται στο πλαίσιο της νέας προσέγγισης της έξυπνης άμυνας.

Αποστολή της NSPA:
Η αποστολή NSPA είναι η παροχή στα μέλη του ΝΑΤΟ, στις στρατιωτικές αρχές του ΝΑΤΟ καθώς και σε εταιρικές χώρες, τόσο ατομικά όσο και συλλογικά, μιας ευέλικτης, αποτελεσματικής και αποδοτικής επιμελητείας και υποστήριξης των στρατιωτικών συ- στημάτων και επιχειρήσεών τους, σε περιόδους ειρήνης, κρίσεων και πολέμου, οπουδήποτε και αν απαιτηθεί.

Οι συνιστώσες της NSPA που παρέχουν  την υποστήριξη είναι το Πρόγραμμα Διαχείρισης Αερομεταφορών(Airlift Management Programme), το Πρόγραμμα της Διαχείρισης του Αγωγού της Κεντρικής Ευρώπης (Central Europe Pipeline System Programme) και η Υπηρεσία Επιχειρήσεων Επιμελητείας (Logistics Operations).

Πελάτες
• Χώρες-μέλη του NATO (συλλογικά ή ατομικά)
• Οι Διοικήσεις Allied Command Operations and Transformation (ACO, ACT)  και υπαγόμενες Διοικήσεις
• Χώρες-μέλη της Συνεργασίας για την Ειρήνη (Partnership for Peace, PfP)
• Υπηρεσίες και Οργανισμοί του NATO
• Διεθνείς Οργανισμοί (EU and UN)
• Χρήστες του Αγωγού της Κεντρικής Ευρώπης (CEPS)

Προμηθευτές
• Βιομηχανία και Πάροχοι υπηρεσιών των χωρών-μελών του ΝΑΤΟ
• Στρατιωτικές τεχνικές υπηρεσίες των χωρών-μελών του ΝΑΤΟ
• Βιομηχανία χωρών-μελών Συνεργασίας για την Ειρήνη (σε κάποιες περιπτώσεις).

Χαρτοφυλάκιο Παρεχόμενων Υπηρεσιών Υποστήριξης
• Μεταφορά καυσίμων και νάφθας
• Τράπεζα αεροπορικών καυσίμων (JET A-1)
• Αποθήκευση καυσίμων
• Ποιοτικός έλεγχος καυσίμων
• Διοίκηση και υποστήριξη των τριών μέσων αερομεταφοράς (Boeing C-17).
• Χρησιμοποίηση των μέσων αερομεταφοράς στα πλαίσια των  συμφωνιών των Εθνών, ΝΑΤΟ, ΕΕ και ΟΗΕ.
• Διάθεση μέσων αερομεταφοράς στις χώρες-μέλη ανάλογα με την προσυμφωνημένη κατανομή.
• Υποστήριξη οπλικών συστημάτων και μέσων
– Επίγεια συστήματα
– Αεροσκάφη
– Ναυτικά συστήματα
– Μη επανδρωμένα αεροπορικά συστήματα
– Βλήματα και ρουκέτες
– Πυρομαχικά
– Επίγεια συστήματα αεράμυνας
– Αισθητήρες και ραντάρ (διοίκησης και ελέγχου)
– Συστήματα τηλεπικοινωνιών
– Πακέτα Επιχειρησιακής Ικανότητας του NATO.
• Παροχή Υπηρεσιών Logistics
– Εφοδιαστική υποστήριξη
– Συντήρηση, επισκευή και διακρίβωση
– Τεχνική και μηχανική συμβούλευση
– Μεταφορές
– Αναθέτον Έθνος (Host Nation) συστημάτων και έργων ΝΑΤΟ  (NSIP)
– Υποστήριξη συστημάτων Σωμάτων Ασφαλείας και Λιμενικού.
– Μεσιτεία προμήθειας υλικών (Random Brokerage)
– Αποσυναρμολόγηση, αποστρατικοποίηση, απόσυρση και καταστροφή στρατιωτικού υλικού
– Διαχείριση Έργων (turn-key solutions) και τεχνική βοήθεια
– Διαχείριση πληροφοριών και δεδομένων Logistics (NATO  codification, configuration and documentation management, Product Life Cycle Support, data management support)
– Προγραμματισμός και διαχείριση συμβάσεων επιχειρήσεων του ΝΑΤΟ
– Ολοκληρωμένη επιμελητεία στο πεδίο επιχειρήσεων
– Πολλαπλές υπηρεσίες υποστήριξης εκστρατευτικών επιχειρήσεων
– Έργα πολιτικού μηχανικού
– Ανακούφιση και βοήθεια μετά από μείζονες καταστροφές

Πολιτική Προμηθειών
Οι αντικειμενικοί σκοποί της πολιτικής των προμηθειών της NSPA είναι η επίτευξη της καλύτερης τιμής τηρώντας τις τεχνικές και ποιοτικές προδιαγραφές καθώς και τα χρονοδιαγράμματα. Οι βασικές αρχές είναι η συνένωση(Consolidation) των προμηθειών, ο διεθνής ανταγωνισμός(Competition), ο δίκαιος ισολογισμός (Balancing) μεταξύ των χωρών-μελών, η διαφάνεια και ευελιξία καθώς και ο αυστηρός ποιοτικός έλεγχος.

Οι βασικοί κανόνες των διαγωνισμών προμηθειών είναι:
• Η συμμετοχή επιτρέπεται μόνο στους εγγεγραμμένους προμηθευτές της βάσης προμηθευτών της NSPA (supplier source file).
• Η επιλογή γίνεται από τη βάση των προμηθευτών.
• Η διεργασία των διαγωνισμών μπορεί να γίνεται μέσα από τη διαδικτυακή εφαρμογή των ηλεκτρονικών προμηθειών(Ebid, Electronic Bidding).
• Πρόσκληση τριών τουλάχιστον προμηθευτών για προμήθειες κάτω των 75KEUR.
• Υποχρεωτική συμβούλευση όλων των ικανών προμηθευτών για απαιτήσεις προμηθειών άνω των 75KEUR.
• Ο Φάκελος της Πρόσκλησης Προτάσεων (RFP) αποτελεί τη βάση της σύμβασης.
• Οι συμβάσεις σταθερής τιμής είναι προτιμητέες.
• Οι προσφορές αξιολογούνται και η προσφορά η συμμορφούμενη με τις τεχνικές προδιαγραφές και απαιτήσεις με την μικρότερη τιμή δίνει τον ανάδοχο της σύμβασης. Όλοι οι συμμετέχοντες προμηθευτές ενημερώνονται για τα αποτελέσματα του διαγωνισμού.

Ενδιαφέρουσες Επιχειρησιακές Επισημάνσεις 
– Στελέχωση: ~1200 άτομα από όλες τις χώρες μέλη του ΝΑΤΟ.
– Σύνολο συμβατικών συνδιαλλαγών προμηθειών υλικών και υποστήριξης: ~25,000
– Συνολικός κύκλος συνδιαλλαγών:  ~MEUR 1,800 (υλικά 400, υπηρεσίες 1,400)
– Αποδοτικότητα υπηρεσίας (Administrative expenditures over the value of services):  5%
  – Σύνολο συνεργαζόμενων μονάδων βιομηχανίας & υπηρεσιών: ~10,000 συνολικά.
 – Μέσος χρόνος προμηθειών: ~55 Ημέρες
– Κόστος Προμηθειών: Πέρα από τις προμήθειες υλικών και υπηρεσιών υποστήριξης που παρέχονται μέσα από τα θεσμοθετημένα προγράμματα και συνεργασίες της NSPA (Weapon systems programs, partnerships and support conferences), παρέχονται επίσης μη προγραμματισμένες υπηρεσίες υλικών και υπηρεσιών (Random Brokerage Services) ύστερα από αίτημα οποιουδήποτε μέλους.Το κόστος αυτών είναι: Διοικητικό Πάγιο 300EUR ανά αίτημα + Προσθετο Επιχειρησιακό Τέλος, βασισμένο στην αξία των υλικών ή/και των υπηρεσιών υποστήριξης. Το πρόσθετο επιχειρησιακό τέλος ποικίλει από 0.5% μέχρι 7% της αξίας των παρεχόμενων υλικών/υπηρεσιών.

– Ελληνικές Βιομηχανικές Επιστροφές (ΕΒΕ):

Η βιομηχανική επιστροφή (ΒΕ) είναι ο λόγος της αξίας των συμβάσεων που η NSPA έχει κάνει με την Βιομηχανία μιας χώρας προς την αξία των αγορών και προμηθειών που η χώρα έχει κάνει μέσω της NSPA σε μια καθορισμένη περίοδο (συνήθως 1 έτος).

Όταν είναι ΒΕ>1 τότε η χώρα είναι καλά-καταταγμένη (Well Placed Country).

Όταν ΒΕ είναι από 0.5 έως1 τότε η χώρα είναι μέτρια-καταταγμένη (Less Well Placed Country) και

όταν ΒΕ<0.50 τότε η χώρα είναι φτωχά-καταταγμένη (Poorly Placed Country).

Το 2011 η  ΕΒΕ ήταν ~0.38 (Η Ελλάδα τοποθέτησε συμβάσεις αξίας ~MEUR36 ενώ η NSPA-ΝΑΜSA, τότε- έδωσε στην Ελλάδα συμβάσεις αξίας ~MEUR 4), πράγμα που σημαίνει ότι η Ελληνική Βιομηχανία παίρνει πολύ λιγότερα από ότι η Ελλάδα δίνει στη NSPA και η χώρα είναι φτωχά-καταταγμένη. Είναι προφανές ότι τα υπουργεία Άμυνας και Ανάπτυξης πρέπει να συνεργαστούν στενά για να ανεβάσουν την ΕΒΕ άνω του 1 (σαν παράδειγμα, Οι ΕΒΕ της Ιταλίας, Τουρκίας, Βελγίου είναι αντίστοιχα  ~7.3, ~6.9 και ~1.3).

– Συμμετοχή Ελληνικών Συστημάτων:

Η Ελλάδα αγοράζει από τη ΝSPA υπηρεσίες υποστήριξης των παρακάτω συστημάτων:
– Βλήματα και Τορπίλες (HAWK, AMRAAM, Artillery Rocket&Missile Systems, Land Combat Missiles, Stinger, Patriot)
– Αεροσκάφη(Fixed Wing Aircraft, Helicopter, Strategic Airlift Intetrim Solution, AWACS)
– Χερσαία Συστήματα (Land Combat Vehicles, Logistics Services for UAVs)
– Ναυτικά Συστήματα (Torpedo, Naval Logistics Support)
– Συστήματα Τηλεπικοινωνιών(NATO: Crypto, Depot&Support System, Maritime Communications, Net- work Management Systems, Peace Support Operations, SATCOM, Transmission Systems)
– Συστήματα Αεράμυνας (AADGE, CRC, GBD, RAT31, RSRP, SSSB)
– Υπηρεσίες Υποστήριξης (Ammunition, NADB, PfP, Random Brokerage, COMMIT, NMCRL)
– Υποστήριξη Επιχειρήσεων (KFOR Fuel)

– Συμμετοχή Ελληνικού προσωπικού: Μόνιμοι διεθνείς υπάλληλοι: Α’ κατηγορία ~10, Β’ κατηγορία ~15,  Σύνδεσμοι  αξιωματικοί ΕΕΔ (4).

Πηγές:
NATO Support Agency(NSPA), www.nspa.nato.int,
NATO Defense College, Jacob Henius, Jacopo Leone Mac Donald, Rome, March, 2012

Αναστάσιος Μπασαράς
Σμχος ε.α. (ΜΗ), πρώην Ανώτερο Στέλεχος ΝΑΤΟ