Blog

 

 «Η ΘΕΣΗ ΤΩΝ ΗΠΑ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ»

 

Oμιλία του Πρέσβεως των ΗΠΑ στην Ελλάδα, κ. Daniel  V. Speckhard,

ΛΑΕΔ 5 Φεβρουαρίου, 2008

 

 

Κυρίες και Κύριοι,

 

Ευχαριστώ πολύ που με προσκαλέσατε εδώ, μαζί σας  απόψε για να μιλήσουμε για την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ για το 2008 και πέρα από αυτό.

 

Όπως όλοι γνωρίζετε, οι ΗΠΑ ευρίσκονται σε έτος εκλογών. Δεν αμφιβάλλω ότι πολλοί από εσάς είδατε και ακούσατε τον Αμερικανό Πρόεδρο κ. George Bush να παρουσιάζει  την περασμένη εβδομάδα στο πρόσφατο Διάγγελμά του προς το ΄Εθνος τις θέσεις του για την οικονομία, το Ιράκ, την εκπαίδευση, την υγεία, το θέμα της μετανάστευσης, την ειρήνη στη Μέση Ανατολή, τη βοήθεια στην Αφρική, την  ενεργειακή ασφάλεια, και τις κλιματικές αλλαγές.

 

Αυτές είναι οι μεγάλες προκλήσεις και ευκαιρίες που εμείς οι Αμερικανοί αντιμετωπίζουμε και για τα οποία συζητάμε το 2008.

 

Σήμερα είναι η «Super Τρίτη» και καθώς μιλάμε, οι Αμερικανοί παίρνουν μέρος σε προεκλογικές συγκεντρώσεις και προκριματικές εκλογές σε 24 από τις 50 πολιτείες. Πράγματι πρόκειται για μία ιστορική εκλογική αναμέτρηση για τις ΗΠΑ.

 

Οι Αμερικανοί έχουν τη δυνατότητα να εκλέξουν για επόμενο Πρόεδρο των ΗΠΑ ανάμεσα σε μία γυναίκα ή ένα Αφροαμερικανό ή ένα πρώην αιχμάλωτο πολέμου ή ένα Μορμόνο ή ένα πρώην Ιεροκήρυκα των Βαπτιστών.

 

Τι ακριβώς σημαίνουν αυτές οι εκλογές για τους Αμερικανούς και την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ; Τουλάχιστον ότι η Δημοκρατία στην Αμερική είναι ζωντανή και καλή.

 

Οι αρχαίοι Έλληνες δίδαξαν, και οι Πατέρες του ΄Εθνους μας γνώριζαν, ότι η δημοκρατία δεν είναι μιά στατική αλλά μία δυναμική διαδικασία. Οι δημοκρατίες μας εξακολουθούν να έχουν ακόμη πολλά κοινά.

 

Η Εξωτερική Πολιτική των ΗΠΑ και Ελλάδα

 

Ως προς την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ, νομίζω ότι είναι σωστό αν πω ότι οι Αμερικανοί γνωρίζουν πολύ καλά σήμερα ότι ζούμε σε περίοδο όπου γεγονότα που συμβαίνουν οπουδήποτε στον κόσμο μακρυά από εμάς μπορούν να μας επηρεάσουν άμεσα.

 

Φυσικά, το ίδιο μπορεί – και πρέπει – να λεχθεί για τους Έλληνες, Ευρωπαίους, Ασιάτες και Αφρικανούς και πράγματι για κάθε άνθρωπο στον πλανήτη μας σήμερα.

 

Οι τεχνολογικές και επιστημονικές αλλαγές έχουν μικρύνει τις αποστάσεις και το χρόνο, έτσι ώστε για πρώτη φορά στην ανθρώπινη εμπειρία, παγκόσμιες δυνάμεις έχουν ενώσει τη μοίρα όλων των ανθρώπων σε όλες τις χώρες.

 

Οι διαφορετικές εμπειρίες και τα διαφορετικά σημεία  αναφοράς που έχουμε εμείς, Αμερικανοί και ΄Ελληνες, μπορούν να μας οδηγήσουν σε διαφορετικές απόψεις και γνώμες για τις διεθνείς υποθέσεις και τη μεταβαλλόμενη φύση του κόσμου. Αυτό είναι φυσιολογικό καθώς αμφότεροι αποκομίζουμε οφέλη από το θετικό πρόσωπο της παγκοσμιοποιήσεως και εκτιθέμεθα σε κόστος και κινδύνους από τη σκοτεινή και πλέον επικίνδυνη μορφή της.

 

Για τους Αμερικανούς υπάρχει η μνήμη για όσα έγιναν την 11 Σεπτεμβρίου και η ανησυχία για την εμπλοκή μας στο Ιράκ, σε συνδυασμό με την αβεβαιότητα για τον πληθωρισμό της ευρωζώνης, τα οικιστικά δάνεια, και τις τιμές του πετρελαίου.

 

Για την Ελλάδα υπάρχει  η κληρονομιά της βίαιης διάλυσης της τέως Γιουγκοσλαβίας, καθώς και οι πληθωριστικές τάσεις της ευρωζώνης και οι μακροπρόθεσμες επιδράσεις των  πυρκαϊών στην Πελοπόννησο.

 

Παρά τις διαφορές μας, ελπίζω ότι καθώς θα συνεχίζουμε τις συζητήσεις για το ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος να λύσουμε αυτού του είδους τα προβλήματα, δε θα θέλουμε να χάσουμε την επαφή μας με τις θεμελιώδεις αξίες και τα σημαντικά ενδιαφέροντα Αμερικανοί και ΄Ελληνες έχουμε από κοινού. Θα τολμούσα να πω ότι ελπίζω να εκπλαγούμε ευχάριστα με τις λύσεις που μπορούμε να βρούμε αν  συνεχίσουμε να εργαζόμενα στενά μαζί.

 

Έχοντας αυτά υπ’όψη, επιτρέψατε μου να θέσω δύο ευρέα θέματα για συζήτηση αυτό το βράδυ: Τις διαφορές στον τρόπο με τον οποίο εμείς οι Αμερικανοί βλέπουμε και συζητούμε για την έννοια «Εθνική Ασφάλεια», και το τι κάνουμε γι’αυτό με τους Ευρωπαίους συμμάχους μας στο Αφγανιστάν και στα Βαλκάνια.

 

Αλλάζοντας τον ορισμό «Εθνική Ασφάλεια»

 

Είχαμε συνηθίσει να μιλάμε για εξωτερική πολιτική και εθνική ασφάλεια σχεδόν αποκλειστικά στο πλαίσο διακρατικών σχέσεων.           

 

Για μας τους Αμερικανούς αυτός ήταν ο τρόπος με τον οποίο οργανωνόμεθα σε εθνικό και διεθνές επίπεδο κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου. Σκεπτόμεθα με όρους ενός διπολικού κόσμου και με τη βεβαιότητα της «Αμοιβαίας Εγγυημένης  Καταστροφής» μεταξύ ΗΠΑ και της πρώην  Σοβιετικής Ενώσεως, και όλα όσα αυτό συνεπαγόταν για την Ευρώπη και την Ελλάδα.

 

Οι διακρατικές σχέσεις, όπως αυτές μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας, έχουν ακόμα την αξία τους, όπως σημασία έχει και η υπεύθυνη συμπεριφορά όλων όσοι επιδιώκουν να ελέγχουν τη φοβερή δύναμη της πυρηνικής ενέργειας, για καλό ή κακό, άσχετα αν ζουν στην Ινδία ή στο Ιράν.

 

΄Οπως η υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ κυρία Rice είπε στο Νταβός  πριν από δύο  εβδομάδες, «Όλες οι πρόσφατες συζητήσεις περί ενός νέου Ψυχρού Πολέμου είναι υπερβολικές ανοησίες. Οι σχέσεις μας [με την Ρωσία] σήμερα είναι θεμελιακά διαφορετικές, από ότι ήσαν όταν όλοι μοιραζόμενα την επιθυμία αποφυγής του αμοιβαίου εκμηδενισμού».

 

Το γεγονός είναι ότι οι ΗΠΑ και η Ρωσία, εργάζονται εποικοδομητικά σήμερα σε πολλά θέματα αμοιβαίου ενδιαφέροντος, όπως η μη διασπορά όπλων μαζικής καταστροφής,  ο αντιτρομοκρατικός αγώνας, και η επιδίωξη ειρήνης στη Μέση Ανατολή.

 

Αντιμετώπιση Τρομοκρατίας

 

‘Οσο όμως και να είναι σημαντικές οι διακρατικές σχέσεις…

 

΄Ασχετα αν το σημείο αναφοράς σας είναι η Νέα Υόρκη ή η Ουάσινγκτον την 11 Σεπτεμβρίου ή οι επιθέσεις της Αλ Κάιντα στη Μαδρίτη και το Μπαλί – ή για το σκοπό της συζήτησής μας τα επιτυχή μέτρα ασφαλείας της Ελλάδος  για να αποφύγει τρομοκρατική επίθεση κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004  –  γεγονός παραμένει ότι  στο σημερινό κόσμο οι παράγοντες που συνιστούν τις μεγαλύτερες απειλές για την ασφάλεια και ευημερία μας είναι μη-κρατικοί παράγοντες.

 

Η άμυνα κατά των εξτρεμιστικών στοιχείων που θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν την τρομοκρατία ως τακτική εναντίον μας θα παραμείνει στην κορυφή της αμερικανικής ημερησίας διατάξεως για το προσεχές μέλλον.

 

Aσφάλεια Συνόρων

 

            Επιτρέψατέ μου να σημειώσω ότι οι ΗΠΑ και η Ελλάδα έχουν κάνει  σημαντική πρόοδο για να προσαρμοστούν στη σύνθετη νέα  πραγματικότητα χρησιμοποιώντας ένα πολύ συγκεκριμένο αράδειγμα «Το πρόγραμμα παραιτήσεως από τη θεώρηση διαβατηρίων» [(Visa Waiver Program)VWP.]

 

Όπως ενδεχομένως γνωρίζετε η Ελλάδα ήταν πρώτη και έως σήμερα  η μοναδική χώρα που έλαβε πρόκληση να εφαρμόσει μία επικαιροποιημένη μορφή της VWP, από την ημέρα που η Εισήγηση της Επιτροπής για την 9/11 έγινε νόμος των ΗΠΑ τον περασμένο Αύγουστο.

 

Το επόμενο βήμα στη διαδικασία, ξεκίνησε τον περασμένο Νοέμβριο όταν Αμερικανοί εμπειρογνωμώνες σε προξενικά και μεταναστευτικά θέματα επισκέφθηκαν την Ελλάδα για δύο εβδομάδες, είχαν συναντήσεις στην Αθήνα, και επισκέφθηκαν με ΄Ελληνες ομολόγους τους έναν αριθμό ελληνικών διασυνοριακών φυλακίων. Οι συζητήσεις μεταξύ των εμπειρογνωμώνων μεταξύ ΗΠΑ και Ελλάδος, συνεχίζονται και με ικανοποίηση σας λέγω ότι αυτές πηγαίνουν καλά.

 

Θα ήθελα να σημειώσω εδώ, ότι για τα τελευταία έξι χρόνια, το ΝΑΤΟ έχει αναπτύξει μία πλήρη αντιτρομοκρατική επιχείρηση περιπολίας στη Μεσόγειο. Η Ελλάδα είναι ένα από τα πλέον δραστήρια μέλη που μετέχει στην επιχείρηση αυτή, που φέρει το όνομα «Active Endeavor», και θα ήθελα με την ευκαιρία να χαιρετίσω αυτή τη συμμετοχή.

 

Θέτοντας εκτός νόμου εξτρεμισμό και βία

 

Πέρα από τη βελτίωση της ασφάλειας των συνόρων, φυσικά, πρέπει να συνεργαστούμε  με  την υπόλοιπη διεθνή κοινότητα για να καταπολεμήσουμε την αντίληψη ότι η τρομοκρατία ή άλλες μορφές βίας είναι δικαιολογήσιμη εναλλακτική επιλογή για την συμμετοχή τους στη διεθνή κοινωνικοπολιτική ζωή και στη δημοκρατική  πολιτική διαδικασία.

 

Νομίζω ότι κάνουμε καλή πρόοδο και σ΄ότι αφορά αυτό το θέμα. Πολλοί μεγάλοι πολιτικοί αρχηγοί μεταξύ των οποίων και σημαντικοί θρησκευτικοί ηγέτες, όπως ο εκλιπών Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος, ανέλαβαν την πρόκληση του διαλόγου — ειδικά με τους νέους μας – για τη σχέση δυσαρέσκεις έναντι της κοινωνίας και της εκδήλωσης της βίας των εξτρεμιστών

 

Αφγανιστάν

 

Επιτρέψατε μου τώρα, να αναφερθώ στο Αφγανιστάν, το οποίο είναι ένα σαφές παράδειγμα για το πώς πρέπει να συνεκτιμούμε κρατικούς και μη-κρατικούς  παράγοντες όταν σκεφτόμαστε περί εξωτερικής πολιτικής και εθνικής ασφάλειας.

 

Στο Αφγανιστάν, οι Ταλιμπάν και η Αλ Κάϊντα συνεχίζουν να τρομοκρατούν  κοινότητες, αθώους πολίτες σε μία προσπάθεια να επαναεπιβάλουν την κυριαρχία τους. Η σταθερότητα και η επιτυχία της δημοκρατίας για την αντιμετώπιση της   πολυεθνικής κοινωνίας του Αφγανιστάν παραμένουν ουσιώδη συστατικά για την ειρήνη σ’αυτήν τη χώρα, τη γύρω περιοχή, την ευρύτερη Μέση Ανατολή καθώς και τις δικές μας κοινωνίες.

 

Χάρη στην επιχείρηση σταθεροποίησης μέσω της Νατοϊκής πολυεθνικής δύναμης ISAF και της παράλληλα εξελισσόμενης «Enduring Freedom», την οποία πραγματοποιούν οι ΗΠΑ μετά την 11 Σεπτεμβρίου για αυτοάμυνα, και η οποία αναγνωρίσθηκε ως τέτοια από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, έχουμε κάνει σημαντική πρόοδο στο Αφγανιστάν από το 2001. Εκατομμύρια προσφύγες έχουν επιστρέψει, οι δείκτες της βρεφικής θνησιμότητας έχουν  μειωθεί σημαντικά, αγόρια και κορίτσια επέστρεψαν στα σχολεία τους, χιλιάδες χιλιομέτρων δρόμων και πολλές γέφυρες έχουν κατασκευασθεί, και το ετήσιο κατά κεφαλήν εισόδημα έχει διπλασιασθεί σε σχέση με τα προηγούμενα τρία χρόνια.

 

Όλοι όμως μπορούμε να αναγνωρίσουμε ότι το Αφγανιστάν και η διεθνής κοινότητα έχουν ακόμη πολύ έργο να επιτελέσουν. Στην πραγματικότητα, οι ΗΠΑ σύντομα στέλνουν άλλους 3.200 πεζοναύτες στο Αφγανιστάν. Και όπως λέει  ο υπουργός Αμύνης των ΗΠΑ κ. Γκέητς, όλη η Συμμαχία πρέπει γρήγορα να εναρμονίσει τις προσπάθειές της στη νέα παγκόσμια απειλή που θέτουν οι τρομοκρατικές ενέργειες, και να βελτιώσει την ικανότητά της να αντιμετωπίζει τον ασύμμετρο πόλεμο.

 

Η δύναμη του ΝΑΤΟ  ISAF στο Αφγανιστάν περιλαμβάνει 26 συμμάχους και άλλες 11 χώρες εκτός Συμμαχίας, και αριθμεί 40.000 στρατό, στον οποίο περιλαμβανονται 147 ΄Ελληνες. Θα ήθελα να ευχαριστήσω τα μέλη των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων που υπηρετούν στο Αφγανιστάν και να τους συγχαρώ για τον επαγγελματισμό τους και το χαρακτήρα τους.

 

Συγκεκριμένα, ο ελληνικός Λόχος Μηχανικού συμμετέχει σε πολλά κατασκευαστικά έργα, και συμβάλλει αποτελεσματικά στη βελτίωση των υποδομών, που είναι τόσο πολύ απαραίτητη για τις ανάγκες των Αφγανών και της κυβέρνησής τους.  

 

Οι Έλληνες στρατιωτικοί έχουν μεγάλες, αποδεδειγμένες ικανότητες και θα χαιρετίζαμε, για παράδειγμα, πρόσθετους εκπαιδευτές από την Ελλάδα για τον  αφγανικό εθνικό στρατό από την Ελλάδα, καθώς και πρόσθετη αεροπορική υποστήριξη.

 

Αναφορικά με αυτό, σημειώνω με ικανοποίηση ότι η Ελλάδα τελευταία έκανε μια προσφορά για τη  διάθεση μιας επιχειρησιακής ομάδας Συμβούλων και Συνδέσμων (Operational Mentoring and Liaison Team, MOLT) και οι συζητήσεις για την ανάπτυξή τους είναι σε εξέλιξη. Οι Νατοϊκοί Διοικητές έχουν υπογραμμίσει την επιθυμία τους να δουν Έλληνες στρατιωτικούς να αναπτύσσονται σε περιοχές εκτός της Καμπούλ, το οποίο θα προϋπέθετε κυβερνητική απόφαση να  αρθεί ο σχετικός εθνικός περιορισμός που επί του παρόντος περιορίζει τους ΄Ελληνες στρατιωτικούς «στη Καμπούλ και τον περιβάλλοντα αυτής χώρο». Το Υπουργείο Αμύνης σε συνεργασία με το αντίστοιχο των Εξωτερικών συνεξετάζουν το θέμα αυτό τώρα. Μια θετική απόφαση θα ήταν εξαιρετικά επιβοηθητική των προσπαθειών της Συμμαχίας και του διοικητή της ISAF.

 

Το διακύβευμα στο Αφγανιστάν για τη διεθνή ειρήνη και ασφάλεια είναι αναμφισβήτητα υψηλό, με μακρόπνοες συνέπειες. Ελλάδα και ΗΠΑ πρέπει να εργασθούν από κοινού για να διασφαλίσουν τη σταθερότητα και τις δημοκρατικές διαδικασίες για τους Αφγανους.

 

Βαλκανια

 

Κοινά ενδιαφέροντα κατά τη διάρκεια της κοινής μας συνεργασίας με στόχο τη διασφάλιση της σταθερότητας και των κοινών μας δημοκρατικών αξιών υπάρχουν  και πλησιέστερα στην πατρίδα σας, τα Βαλκάνια. 

 

Το περασμένο σαββατοκύριακο, οι ψηφοφόροι στη Σερβία επανεξέλεξαν τον παρόντα ηγέτη τους, ο οποίος πρέπει τώρα να συνεχίσει την συνεργασία με τη διεθνή κοινότητα για την επίλυση του καθεστώτος του Κόσσυφοπεδίου. Οποιοδήποτε και αν είναι το αποτέλεσμα αυτής της διεθνούς προσπάθειας, ως άγκυρα σταθερότητας στα Βαλκάνια η Ελλάς έχει να παίξει ένα σημαντικό ρόλο ως ένας από τους ισχυρότερους συμμάχους της Σερβίας.

 

Η ενθάρρυνση της Σερβίας να επιμείνει στην πορεία ενσωμάτωσης της στην ευρύτερη ευρωπαϊκή και ευρωατλαντική οικογένεια έχει ουσιώδη σημασία για την επιτυχία της καθώς επίσης και για την επιτυχία του Κοσσυφοπεδίου.

 

Γνωρίζω ότι πολλοί από εσάς έχετε ανησυχίες  για την επικείμενη και ενδεχόμενη ανακήρυξη της ανεξαρτησίας του Κοσσυφοπεδίου.

 

Δε φτάσαμε στο σημείο αυτό εξαιτίας την έλλειψης εμπλοκής της διεθνούς κοινότητας. Τα Ηνωμένα Έθνη, η Ευρωπαϊκή Ένωση, το ΝΑΤΟ και Ομάδα Επαφής δαπάνησαν χρόνια διπλωματικής εργασίας για την επίτευξη συμφωνίας για το μελλοντικό του καθεστώς.

 

Αλλά, ύστερα από τόσα χρόνια προσπαθειών και διαπραγματεύσεων, η μετά από σκέψη άποψή μας – καθώς και πολλών ευρωπαίων συνεργατών μας –   είναι ότι ήρθε η ώρα να εφαρμόσουμε το Σχέδιο Αχτισάαρι  για διεθνώς επιτηρούμενη ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου, με ισχυρή προστασία των Σέρβων που ζουν εκεί.

 

Αναγνωρίζουμε ότι η Ελλάδα έχει συμφέρον για τη σταθερότητα στην περιοχή  περισσότερο από πολλούς άλλους. Μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι η πολιτική μας το λαμβάνει υπ’όψη της αυτό, και ότι η δέσμευσή μας σε σας ως σύμμαχο του ΝΑΤΟ  είναι σταθερή για τη συνέχιση της υποστήριξης της διεθνούς παρουσίας στο Κοσσυφοπέδιο για διασφάλιση ειρήνης και σταθερότητος.

 

Συμπέρασμα

 

Συμπερασματικά, επιτρέψατέ μου να επαναλάβω ότι οι Αμερικανοί σήμερα γνωρίζουν πολύ καλά ότι πολλά από τα πιο σημαντικά προβλήματα που επηρεάζουν την ασφάλεια και ευημερία μας δε μπορούν να λυθούν χωρίς την ισχυρή διεθνή εμπλοκή μέσω των διμερών μας δεσμών και μέσω περιφερειακών και παγκόσμιων θεσμών όπως το ΝΑΤΟ, η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα Ηνωμένα Έθνη.

 

Καθώς παρακολουθείτε τις προεδρικές μας εκλογές μας του 2008 μαζί μας εδώ στην Ελλάδα, θα ήθελα παρακαλώ να σας ζητήσω ακόμα μια φορά να θυμάστε τις  θεμελιώδεις αξίες που μοιραζόμαστε, και το δυναμισμό που έχει η δημοκρατία για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που βρίσκονται ενώπιόν μας.

 

Μπορούμε και πρέπει να συνεχίσουμε τη στενή συνεργασία μας για το κοινό καλό των πολιτών μας και την ευρύτερη διεθνή κοινότητα. Ταυτόχρονα είναι ουσιώδες να διατηρήσουμε ένα ανοικτό πνεύμα και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού για να βρούμε λύσεις στα παγκόσμια προβλήματα.

 

Μπορώ να σας υποσχεθώ ότι αυτή θα είναι η προσέγγισή μου.

 

Με αυτά, επιτρέψατέ μου να σας ευχαριστήσω για την ευκαιρία που μου δώσατε να είμαι μαζί σας απόψε.

 

Θα χαρώ να απαντήσω σε ερωτήσεις σας ανάλογα με το διαθέσιμο χρόνο.