Blog

ΟΙ ΠΕΡΙΣΤΑΣΕΙΣ ΑΠΑΙΤΟΥΝ ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΕΘΝΙΚΗ ΑΦΥΠΝΙΣΗ.

Βιώνουμε μία παρατεταμένη μεταβατική περίοδο κατά την οποία η έως τώρα αδιαμφισβήτητη πλανητική πρωτοκαθεδρία των ΗΠΑ (και της Δύσεως εν γένει) μετατρέπεται σε πολυπολική ανταγωνιστική σχέση Μεγάλων Δυνάμεων, εμπλουτισμένη με την ανάδυση σειράς μεσαίων δυνάμεων με φιλοδοξίες περιφερειακής εμβέλειας. Το νέο αυτό σύνθετο γεωπολιτικό τοπίο σχηματοποιείται στα δύο ευρύτερα πεδία ανταγωνισμού της Δύσεως και της Ευρασίας.

Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία επιταχύνει καταλυτικά τις ανωτέρω εξελίξεις. Τα ρωσικά αρχικά σχέδια ταχείας καταλήψεως της χώρας προσέκρουσαν στην ουκρανική αντίσταση και την Δυτική συνοχή και υποστήριξη. Μεσολάβησαν πέντε μήνες ρωσικών επιθέσεων που εκτός από βαρύ τίμημα στις ΕΔ των δύο πλευρών, προκάλεσαν τεράστιες καταστροφές σε ουκρανικές υποδομές, σε δεκάδες αστικά κέντρα και εκατοντάδες χωριά, τον εσκεμμένο θάνατο χιλιάδων Ουκρανών αμάχων και την δημιουργία εκατομμυρίων προσφύγων. Η Δύση διαπιστώνει ότι οι κυρώσεις της δεν «παραλύουν» την Ρωσία, ο Πρόεδρος Πούτιν δεν απειλείται στο εσωτερικό του και η Ρωσία σημειώνει σταδιακά σημαντικές τακτικές στρατιωτικές επιτυχίες στην Α. Ουκρανία (Ντονμπάς, ακτή Αζοφικής, Χερσώνα, ακτή Μ. Θαλάσσης έως την Οδησσό) οι οποίες προστίθενται στην προσάρτηση της Κριμαίας το 2014. Σε στρατηγικό επίπεδο η ρωσική επιδίωξη δημιουργίας «στρατηγικού βάθους», με ουδετεροποίηση της Ουκρανίας, προκάλεσε την ενδυνάμωση του «κλινικά νεκρού» ΝΑΤΟ, την ενεργειακή ευρωπαϊκή κρίση και προσπάθεια απεξαρτήσεως από το ρωσικό φυσικό αέριο, την ριζική αλλαγή πολιτικής της Γερμανίας και ασφαλώς την είσοδο στο ΝΑΤΟ της Σουηδίας και Φινλανδίας.

Ο τερματισμός του πολέμου δεν είναι ορατός με αποτέλεσμα να ελλοχεύει ο κίνδυνος της ανεξέλεγκτης στρατιωτικής κλιμακώσεως και να παρατείνεται η οικονομική, ενεργειακή και επισιτιστική αβεβαιότητα στην Ευρώπη και την ευρύτερη περιοχή Μεσογείου, Μ. Ανατολής και Αφρικής. Η Ρωσία δεν πρόκειται διαπραγματευθεί οτιδήποτε λιγότερο από μία σαφή νίκη που να δικαιολογεί το γόητρό της, τις μεγάλες στρατιωτικές απώλειες και τις οικονομικές δαπάνες της εισβολής. Η Δύση στηρίζει πολιτικά και στρατιωτικά την Ουκρανία όχι μόνο για λόγους Διεθνούς Δικαίου αλλά και διότι δεν επιθυμεί την διείσδυση της ρωσικής επιρροής στην καρδιά της Ευρώπης μέσω Ουκρανίας ή και άλλων χωρών (κυρίως πρώην μελών της ΕΣΣΔ), εφ’ όσον η Ρωσία αντιληφθεί ότι δύναται να εισβάλει σε κυρίαρχα κράτη άνευ αντιδράσεως.

Ένα νέο καθεστώς ασφαλείας διαμορφώνεται με χαρακτηριστικά ιδιότυπου Ψυχρού Πολέμου. Ο όρος «πυρηνική αποτροπή» αναφέρεται πλέον συχνότερα. Η Ρωσία ενδεχομένως να κερδίσει στην Α. Ουκρανία, την Μ. Θάλασσα και την Αζοφική. Η Δύση ισχυροποιείται στην Βαλτική και την Β. Θάλασσα, η ΕΕ απεξαρτάται βιαίως από την ρωσική ενέργεια, το ΝΑΤΟ ισχυροποιείται σημαντικά και αναμένεται αύξηση της εντάσεως στην Αρκτική. Η πρόσφατη σύνοδος του ΝΑΤΟ αποτυπώνει τις επερχόμενες γεωπολιτικές μεταβολές. Σύμφωνα με την νέα του στρατηγική αντίληψη, το ΝΑΤΟ θέτει ως πρώτη απειλή την Ρωσία και φέρεται έτοιμο να εμπλακεί στον Ινδικό και Ειρηνικό ωκεανό έναντι της Σινικής προκλήσεως. Στην νέα στρατηγική αντίληψη του ΝΑΤΟ αναφέρεται επιπλέον για πρώτη φορά ο όρος «εργαλειοποίηση μεταναστών» και δεν καταγράφεται η «κοινή αντιμετώπιση της τρομοκρατίας» (αμφότερα δυσμενή για την Τουρκία). Η άρση του εμπάργκο όπλων Σουηδίας και Φινλανδίας καθώς και η εκ μέρους των υποστήριξη της εισόδου της Τουρκίας στην ευρωπαϊκή μόνιμη αμυντική διαρθρωμένη συνεργασία (PESCO) αποτελούν αρνητικές εξελίξεις για την Ελλάδα. Στην συνάντηση των Προέδρων Μπάϊντεν και Ερντογάν άνοιξε ο δρόμος (υπό την αίρεση εγκρίσεως του Κογκρέσου), για την αναβάθμιση σε viper 80 αεροσκαφών F-16 και την αγορά ακόμη 40 F-16 viper αλλά οι ΗΠΑ ταυτόχρονα έθεσαν όρια στην αυθαιρεσία της Τουρκίας στο Αιγαίο και την ΝΑ Μεσόγειο.

Η ΕΕ επιβεβαιώνει τον τίτλο του οικονομικού γίγαντα και γεωπολιτικού νάνου. Η κατάσβεση της φωτιάς εντός της ΕΕ αποτελεί υπόθεση των ΗΠΑ και της Ρωσίας. Ξαφνικά η Ευρώπη ανακαλύπτει την ενεργειακή της γύμνια. Η βεβιασμένη υπεραισιόδοξη «πράσινη μετάβαση» βασίσθηκε στην απρόσκοπτη ροή ρωσικού φυσικού αερίου. Η βαριά εξαρτημένη από το ρωσικό φυσικό αέριο Γερμανία την επομένη της προσαρτήσεως της Κριμαίας το 2014, φρόντισε να κατασκευάσει τον αγωγό NORD STREAM II, να αντιτίθεται στον αγωγό EASTMED και να συνιστά διάλογο για το τουρκο-λιβυκό μνημόνιο και την «γαλάζια πατρίδα», θωπεύοντας την Τουρκία που «συμπτωματικά» διατηρούσε και αυτή αγαστές σχέσεις εξαρτήσεως και συνεργασίας με την Ρωσία. Η προσφάτως εξαγγελθείσα «Στρατηγική Πυξίδα» προσανατολίζεται προς την ευρωπαϊκή στρατηγική αυτονομία της οποίας όμως η υλοποίηση είναι μακροπρόθεσμη και αμβλύνεται όσο η ΕΕ επιλέγει την διεύρυνση αντί της εμβαθύνσεώς της.

Η Τουρκία στον γνωστό ρόλο του επιτήδειου ουδέτερου προσπαθεί να μεγιστοποιήσει τα οφέλη της, από τον πόλεμο στην Ουκρανία. Μετά την αποτυχία της ως διαμεσολαβητού της «ειρήνης» προσφέρει τώρα υπηρεσίες για την προώθηση των ουκρανικών σιτηρών και προβάλλει ως ενεργειακός κόμβος για την Ευρώπη. Η Δύση αν και προσπαθεί να κρατήσει την Τουρκία εντός τειχών, αντιλαμβάνεται όλο και περισσότερο ότι η αυτονόμησή της, οι περιφερειακές επεκτατικές της φιλοδοξίες και ο αυξανόμενος προσανατολισμός της προς την Ευρασία, αποκτά χαρακτήρα μονιμότητος και ανεξαρτήτως κυβερνητικού σχήματος.

Ο αναθεωρητισμός «αυτοκρατορικού» τύπου και ειδικότερα επεκτατικός σχεδιασμός στην Ελλαδική και Κυπριακή επικράτεια,  διαμορφώνουν στην τουρκική αντίληψη μία σχέση «ηγεμόνος» και «δορυφόρων».  Αφού παγίωσε την θέση της στην Κύπρο μετά την εισβολή και κατοχή του 1974, η Τουρκία απαιτεί η Ελλάς και Κύπρος να μην εξοπλίζονται. Το σύνολο των ελληνικών νήσων και η Κύπρος δεν έχουν ΑΟΖ. Στις νήσους του Α. Αιγαίου δεν πρέπει να υπάρχουν ένοπλες δυνάμεις (ΕΔ) και αποτελεί πρόκληση η επίσκεψη αυτών από Έλληνες αξιωματούχους. Στις γνωστές απειλές του casus belli, της «γαλάζιας πατρίδας», των «γκρίζων ζωνών» και των δύο κυριάρχων κρατών στην Κύπρο, τώρα προστίθεται και η κυριαρχία μεγάλων νήσων του Α. Αιγαίου εάν αυτές δεν αποστρατικοποιηθούν. Αντιθέτως η Τουρκία επιτρέπεται να εξοπλίζεται διαρκώς, να εργαλειοποιεί τους μετανάστες, να ψαρεύει παρανόμως σε ελληνικά χωρικά ύδατα, να προβαίνει σε υπερπτήσεις, παραβιάσεις, παραβάσεις και παράνομες έρευνες, να υπογράφει το τουρκο-λιβυκό μνημόνιο, να καταθέτει στον ΟΗΕ την δική της αντίληψη περί κυριαρχικών δικαιωμάτων, να μετατρέπει την Αγ. Σοφία σε τζαμί, να διακηρύσσει τα «σύνορα της καρδιάς της» και να διεισδύει στην ευρύτερη περιοχή κατά τρόπο υπονομευτικό για τα Εθνικά Συμφέροντα Ελλάδος και Κύπρου.  Όλα αυτά η τουρκική αντιπολίτευση τα θεωρεί ήπια και παροτρύνει τον Πρόεδρο Ερντογάν να διενεργήσει κατάληψη ελληνικών νήσων. Το τουρκικό αυτό θράσος αποδεικνύει, εκ του αποτελέσματος, ότι η ελληνική αποτρεπτική στρατηγική δεν αποτρέπει στον επιθυμητό βαθμό.

Η απέραντη αυτή απειλή καθορίζει σαφώς τις διμερείς σχέσεις ως παίγνιο μηδενικού αθροίσματος στο οποίο δεν υπάρχουν λύσεις win – win. Μερίδα, εν τούτοις, Ελλήνων σε θέσεις ευθύνης, θέτει ως σκοπό την εξ αρχής και άνευ προϋποθέσεων αποκλιμάκωση, συνιστά ΜΟΕ, αναγορεύει την ειρήνη σε ύψιστο αγαθό και συζητά οτιδήποτε προκειμένου να την διασφαλίσει. Δημοσιολογούντες Έλληνες συνιστούν τον κατευνασμό στην λογική  «ταϊστε το θηρίο πριν θυμώσει». Υπάρχουν τέλος και πολιτικοί ισχυριζόμενοι ότι η Ελλάς αποβαίνει σε άσκοπη κούρσα εξοπλισμών, υπενθυμίζοντας το ψευδοδίλημμα «βούτυρο ή κανόνια». Οι εν λόγω πολιτικοί αντί να απολογούνται στον ελληνικό ελληνικό λαό για την 20ετή εγκατάλειψη των ΕΔ, επιμένουν ότι έναντι της συγκεκριμένης απειλής, η αυτονόητη αντικατάσταση παρωχημένων στρατιωτικών μέσων, εκτός χρονικών ορίων επιχειρησιακού βίου  και η διαθεσιμότητα του υφισταμένου υλικού και μέσων συνιστούν άσκοπη σπατάλη.

Παρά τις συστάσεις των ΗΠΑ προς την Τουρκία για σταθερότητα στην περιοχή, κατά την τρέχουσα περίοδο είναι πιθανή η αύξηση της εντάσεως, ενώ δεν αποκλείεται μία νέα κρίση. Η διαρκώς επιδεινούμενη οικονομική κατάσταση στην Τουρκία, η δημοσκοπική καθίζηση Ερντογάν, οι αντιπολιτευτικές κατηγορίες για ήπια πολιτική έναντι της Ελλάδος, και το μικρό ποσοστό υλοποιήσεως του εξοπλισμού των ελληνικών ΕΔ, πιθανόν να τον εξαναγκάσουν να επιδιώξει κάποιο εντυπωσιακό κέρδος ικανό να διασφαλίσει την επανεκλογή του (π.χ. εξόρυξη σε ελληνική ή και κυπριακή ΑΟΖ, προσάρτηση κατεχομένων, προσχεδιασμένο επεισόδιο με κατάληξη τετελεσμένου, «ηρωϊκή» έξοδο από το ΝΑΤΟ κ.λπ.).

Η Ελλάς χρειάζεται να λάβει άμεσες και μεσοπρόθεσμες αποφάσεις μέσω ολοκληρωμένης και αυτόφωτης Εθνικής Στρατηγικής. Η γεωγραφία επιβάλλει όπως βασικό πυλώνα της Εθνικής Στρατηγικής αποτελέσει η στροφή προς την θάλασσα. Βασική θέση της ελληνικής στρατηγικής επιβάλλεται να είναι η αποτροπή και όχι ο κατευνασμός. Η υλοποίηση αυτής θα πρέπει να συναρτάται με τα ζωτικά εθνικά συμφέροντα και όχι εξωγενείς «φραγμούς». Η Ελλάς δεν πρέπει να αντιδρά ανακλαστικά σε τουρκικές πρωτοβουλίες – παγίδα. Η χώρα μας πρέπει να επιλέξει τον χρόνο, τον τόπο και τον τρόπο με τα οποία θα ενασκήσει πλήρως την κυριαρχία και τα κυριαρχικά της δικαιώματα. Η Κύπρος αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του ελληνισμού και τυχόν απώλεια αυτής ισοδυναμεί με δεύτερη Μικρασιατική καταστροφή. Ελλάς και Κύπρος θα πρέπει να αποβάλλουν τον εθισμό της κατοχής και να δημιουργήσουν προϋποθέσεις για μελλοντική της απελευθέρωση.

Η χώρα οφείλει να αξιοποίηση την γεωπολιτική της αξία για την ασφάλεια και την ευημερία της. Στο πλαίσιο αυτό η πολυμερής συνεργασία με Μεγάλες και Περιφερειακές Δυνάμεις, καθώς και με επιλεγμένα κράτη της περιοχής πρέπει να επιδιώκεται αλλά ποτέ σε βάρος του Δυτικού στρατηγικού προσανατολισμού της χώρας (πάγια γραμμή Ε. Βενιζέλου). Η Ελλάς ως αξιακή, φιλοσοφική, επιστημονική, νομική και πολιτισμική έκφανση είναι η ίδια η Δύση και αυτό το τεράστιο πολιτικό κεφάλαιο υποδεικνύει τις δέουσες εθνικές επιλογές. Η χώρα μας πρέπει να λάβει ριζοσπαστικά μέτρα για το δημογραφικό και το μεταναστευτικό ζήτημα, καθώς και για την πληθυσμιακή ενδυνάμωση και την ευημερία των παραμεθορίων περιοχών. Επιλεγμένες συμμαχίες (πολυμερείς και διμερείς) πρέπει να επιδιώκονται λόγω πολλαπλού εθνικού οφέλους (π.χ. διπλωματική στήριξη, νομιμοποίηση, τεχνογνωσία, συμπαραγωγή, αμυντική υποστήριξη κ.λπ.) αλλά η άμυνα και ασφάλεια της χώρας οφείλει να βασίζεται στην αυτοβοήθεια και όχι σε αυτές, διαφορετικά η χώρα μετατρέπεται σε υποχείριο των κρατών που πολεμούν αντ’ αυτής.

Η Δύση πρέπει να πεισθεί από την ελληνική διπλωματία ότι πέραν του Διεθνούς Δικαίου που συνάδει με τις ελληνικές θέσεις, τα συμφέροντά της ταυτίζονται με ένα ελληνικό Αιγαίο και μία ενιαία Κύπρο όπου εφαρμόζεται το Διεθνές και Ευρωπαϊκό δίκαιο. Οι «ίσες αποστάσεις» βλάπτουν ευθέως την Δύση. Μία αυτονομημένη Τουρκία, με πυρηνικές φιλοδοξίες, που αλληθωρίζει προς την Ευρασία και εμφανίζεται ως προστάτης των Μουσουλμάνων και συνεργάτης του ακραίου Ισλάμ (αδελφοί Μουσουλμάνοι, ISIS, Χαμάς), την καθιστά αποσταθεροποιητική δύναμη και δομικό αντίπαλο της Δύσεως,  του Ισραήλ, της Γαλλίας και σειράς χωρών της περιοχής. Κατά συνέπεια εάν η Τουρκία ελέγχει τμήματα του Αιγαίου και της Κύπρου, μεταξύ άλλων διευκολύνει πολλαπλώς την Ρωσία. Ομοίως η απρόβλεπτη Τουρκία δεν πρέπει να αποτελεί ζωτικό ενεργειακό κόμβο για την Ευρώπη και να ελέγχει την παράνομη μαζική διακίνηση κυρίως Μουσουλμάνων μεταναστών προς την Γηραιά Ήπειρο. Αντιθέτως η πλήρης ενάσκηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων από μία χώρα status quo όπως η Ελλάς διευκολύνει τα Δυτικά συμφέροντα. Στις ΗΠΑ και την Γαλλία πρέπει να καταστεί αξιόπιστα σαφές ότι η Ελλάς δεν θα ανεχθεί νέα Ίμια, νέες «γκρίζες ζώνες» και νέα σχέδια τύπου Ανάν αλλά αν χρειασθεί θα ανοίξει «την πόρτα του φρενοκομείου». Η Δυτική στάση προς την Τουρκία επιβάλλεται να είναι προειδοποιητική, προληπτική και όχι κατασταλτική.

Η εθνική διπλωματική πειθώ και αξιοπιστία θα συντελεσθούν μόνο με την συνέχιση του εξοπλιστικού προγράμματος και την ενδυνάμωση της αμυντικής μας βιομηχανίας. Η Εθνική Στρατιωτική Στρατηγική δέον όπως διέπεται από τις εξής κατευθύνσεις, οι οποίες θα πρέπει να ισχύουν ταυτόχρονα:

1. Η Κύπρος να αντιμετωπίζει αυτόνομα και επιτυχώς τις εχθρικές δυνάμεις επί της νήσου.
2. Ελλάς και Κύπρος να απαγορεύουν την περαιτέρω εχθρική ενίσχυση της Κύπρου.
3. Η Ελλάς να διεξάγει αποτελεσματικά γενικευμένες επιχειρήσεις στην χερσαία και θαλάσσια περιοχή επιχειρήσεων.
4. Η Ελλάς να διασφαλίζει την ασφάλεια των βορείων συνόρων της.

Για να επιτευχθούν τα ανωτέρω, θα πρέπει να υλοποιηθούν συστηματικά και απρόσκοπτα τα ακόλουθα:

1. Συντήρηση, αναβάθμιση και υψηλή διαθεσιμότητα υφισταμένου υλικού και μέσων.
2. Υλοποίηση τρέχοντος εξοπλιστικού προγράμματος.
3. Επένδυση σε πολλαπλασιαστές ισχύος και ασυμμέτρων δυνατοτήτων, βάσει γεωγραφίας, απειλής και προσβάσιμης υψηλής τεχνολογίας και κόστους (π.χ. προσωπικό, έξυπνα και αιωρούμενα πυρομαχικά, ρομποτική, κατευθυνόμενα βλήματα μεγάλης εμβέλειας και ακρίβειας, αισθητήρες, τεχνητή νοημοσύνη, δορυφορικά συστήματα, μικρά σκάφη, UAV’s, UCAV’s κ.λπ.).
4. Διατήρηση και επαύξηση εξοπλισμού στις νήσους του ανατολικού και κεντρικού Αιγαίου.
5. Να αντιμετωπισθούν ριζοσπαστικά τα θέματα θητείας και εφεδρείας.
6. Αναγωγή σε θεμελιώδη αναπτυξιακό πυλώνα της υψηλής αμυντικής τεχνολογίας (έρευνα, αμυντική βιομηχανία, αύξηση συμμετοχής σε προγράμματα, εμπλοκή ΑΕΙ, ΑΣΕΙ)
7. Βελτίωση του Εθνικού Συστήματος Χειρισμού Κρίσεως και συστηματική θεσμοθετημένη συμμετοχή σε σχετικές ασκήσεις και ενημερώσεις του συνόλου των εμπλεκομένων (κυρίων των πολιτικών οι οποίοι άλλωστε διαχειρίζονται τις κρίσεις).
8. Απαραίτητες μεταβολές στην Δομή Διοικήσεως ώστε να διασφαλίζεται η απρόσκοπτη λειτουργία των ΕΔ σε στρατηγικό και επιχειρησιακό επίπεδο, να μηδενίζονται περιπτώσεις αμοιβαίων παρεμβολών (π.χ. επικαλύψεις περιοχών ευθύνης, δυαρχία σε μικρές περιοχές κ.λπ.), να μεγιστοποιείται η διακλαδικότητα και τα εξ αυτής οφέλη και να καταργούνται ενδιάμεσα κλιμάκια ιεραρχίας ή να αλλάζουν ρόλο εφ’ όσον απαιτείται (π.χ. ξεπερασμένα λόγω τεχνολογίας).

Η διασφάλιση ειρήνης και ευημερίας συνδέεται με την αποτροπή και την ετοιμότητα νικηφόρας στρατιωτικής εμπλοκής της Ελλάδος όποτε απαιτηθεί. Κατά συνέπεια οι ΕΔ πρέπει να αποτελέσουν πάγιο κοινό και ενωτικό σημείο αναφοράς των πολιτικών κομμάτων (τουλάχιστον αυτών της εξουσίας). Είναι διαφορετική η αυτονόητη πολιτική πρωτοκαθεδρία στις ΕΔ, από την αναξιοκρατική κομματική διείσδυση. Οι μεγάλες εθνικές προκλήσεις απαιτούν ώριμες ηγεσίες και ώριμους πολίτες.

08 – ΙΟΥΛΙΟΥ – 2022

Αντιναύαρχος Β. Μαρτζούκος ΠΝ

Επίτιμος Διοικητής ΣΝΔ

Αντιπρόεδρος ΕΛ.Ι.Σ.ΜΕ.