Blog

Οι Τουρκικοί S-400 και ο Πόλεμος στην Ουκρανία

https://www.kathimerini.gr/world/561771826/oi-toyrkikoi-s-400-kai-o-polemos-stin-oykrania/

 

20 Μαρτίου 2022

Είναι γνωστό ότι η προμήθεια του ρωσικής κατασκευής αντιαεροπορικού οπλικού συστήματος S-400 από την Τουρκία πυροδότησε την ένταση στις σχέσεις Ουάσιγκτον και Άγκυρας και οδήγησε στη σταδιακή εφαρμογή κυρώσεων σε βάρος της δεύτερης με επιπτώσεις στις αμυντικές της ικανότητες. Κατά διαστήματα επιδιώκεται εκατέρωθεν η εξεύρεση αμοιβαίας αποδεκτής λύσεως στο επίμαχο αυτό θέμα αλλά άνευ αποτελέσματος καθόσον κρίνεται επιζήμια οποιαδήποτε υπαναχώρηση από αμφότερα τα μέρη.

Μεσούσης όμως της ουκρανικής κρίσεως εμφανίστηκαν δημοσιεύματα που αναφέρουν ότι προτάθηκε στην Τουρκία η παραχώρηση των επίμαχων συστημάτων στην Ουκρανία για ενίσχυση των αντιαεροπορικών ικανοτήτων της τελευταίας. Ανεπιφύλακτα η χρησιμοποίηση του συγκεκριμένου οπλικού συστήματος από τους Ουκρανούς θα αύξανε σημαντικά τις δυσκολίες που ήδη αντιμετωπίζει η πολυδιαφημιζόμενη ρωσική αεροπορία. Παραταύτα δεν θα πρέπει να παραγνωρίζουμε τις επιχειρησιακές δυσκολίες μιας ανάλογης κίνησης. Καταρχήν η ένταξη ενός σύνθετου οπλικού συστήματος όπως οι S-400  στο οπλοστάσιο ενός στρατού απαιτεί μακροχρόνια εκπαίδευση για να μην αναφέρουμε και ορισμένες άλλες ανάγκες σχεδίασης-υποστήριξης και υποδομών που μάλλον ευκολότερα αντιμετωπίζονται. Παρά την τριβή των Ουκρανών με ρωσικά αντιαεροπορικά οπλικά συστήματα θα απαιτηθεί τουλάχιστον ένα εξάμηνο ώστε τα συστήματα να αποκτήσουν την αρχική επιχειρησιακή τους ικανότητα (Initial Operational Capability). Χρόνος που μάλλον δεν διαθέτει η ουκρανική πλευρά.

Επιπρόσθετα υπάρχουν σοβαρές δυσκολίες στην προσπάθεια μετακίνησης των συστημάτων και ανάπτυξης τους στο έδαφος της Ουκρανίας. Προφανώς και θα κινηθούν οδικώς από μια γειτονική νατοϊκή χώρα για να αναπτυχθούν το ταχύτερο δυνατόν στο ουκρανικό έδαφος. Δεδομένης της σχετικής αεροπορικής υπεροχής της ρωσικής πλευράς, των δυνατοτήτων πυραυλικών πληγμάτων εκ του μακρόθεν αλλά και των περιορισμένων δυνατοτήτων της ουκρανικής αεράμυνας, υπάρχουν βάσιμοι κίνδυνοι της καταστροφής τους πριν προλάβουν να οδηγηθούν στους χώρους ανάπτυξης. Να μη ξεχνάμε ότι οι S-400 είναι ένα ικανότατο μεν αλλά ογκώδες οπλικό σύστημα και άρα ευάλωτο στο χρόνο μετακίνησης τους όταν δεν προστατεύεται από άλλα μέσα. Δηλαδή υπάρχει σημαντικός κίνδυνος καταστροφής του κατά τη διάρκεια της μετακίνησης πριν να μπορέσει να αναπτυχθεί προς δράση. Ο κίνδυνος αυτός είναι πολύ μικρότερος για τα μέχρι τώρα χρησιμοποιούμενα μικρής εμβέλειας -φορητά κυρίως- αντιαεροπορικά και αντιαρματικά συστήματα που λόγω όγκου είναι δύσκολα ανιχνεύσιμα και συνάμα πολυάριθμα.

Η μεγαλύτερη όμως δυσκολία έγκειται στη λήψη μιας ανάλογης απόφασης από την Τουρκία που θα έχει ως αποτέλεσμα να διαρρήξει τις πολλαπλές σχέσεις που έχει οικοδομήσει τα τελευταία χρόνια με τη Ρωσία. Ταυτόχρονα υπάρχουν και οι νομικές δεσμεύσεις της προμήθειας που σίγουρα επιβάλλουν την έγκριση του προμηθευτή (Ρωσίας) για οποιαδήποτε αλλαγή του καθεστώτος ιδιοκτησίας του συστήματος. Φαίνεται λοιπό εξαιρετικά δύσκολα η Άγκυρα να προκαλέσει μια τέτοια, καλοδεχούμενη για τη Δύση,  διάρρηξη των σχέσεων της με τη Μόσχα. Φυσικά ο γνωστός επιτήδειος ουδέτερος δεν αποκλείεται να προχωρήσει σε μια τέτοια ενέργεια στη μάλλον απίθανη περίπτωση που εκτιμήσει ως αναπόφευκτη μια οδυνηρή ήττα της Μόσχας και προδικάσει ακόμη και αλλαγή καθεστώτος!

Άρα ποια η σκοπιμότητα των δημοσιευμάτων; Μια απλή δημοσιογραφική υπόθεση εργασίας; Μάλλον όχι καθώς φαίνεται ότι πράγματι υπήρξαν συζητήσεις μεταξύ Άγκυρας και Ουάσινγκτον. Μια κατευθυνόμενη προσπάθεια δημιουργίας καχυποψίας μεταξύ Μόσχας και Άγκυρας; Ή η συνέχιση της πίεσης προς την τελευταία για εξεύρεση οποιασδήποτε λύσης απαλλαγής από το οπλικό σύστημα S-400 με το διόλου ευκαταφρόνητο δέλεαρ της επιστροφής στο πρόγραμμα απόκτησης των αεροσκαφών F-35; Σε κάθε περίπτωση η Τουρκία συνεχίζει να σχοινοβατεί, εκμεταλλευόμενη τη θέση και δυνατότητες της και ενδεχομένως ευελπιστώντας σιωπηλά σε μια αποδυνάμωση της Ρωσίας και επιδιώκοντας να επεκτείνει την επιρροή της και το ρόλο της ως περιφερειακής υπερδύναμης στο χώρο του Ευξείνου Πόντου και της Κεντρικής Ασίας.

ΙΠΠΟΚΡΑΤΗΣ ΔΑΣΚΑΛΑΚΗΣ- Αντιστράτηγος (εα)

• Διδάκτορας Διεθνών Σχέσεων στο Πάντειο Πανεπιστήμιο
• Διευθυντής Μελετών του Ελληνικού Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών (ΕΛΙΣΜΕ)
• Τηλ: 0030-6983457318
• E-mail: rafaelmarippo@yahoo.gr