Blog

Κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Τουρίκη το βιβλίο “Η γεωπολιτική στρατηγική και η στρατιωτική ισχύς της Τουρκίας” του Χρήστου Δ. Μηνάγια.
Σκοπός του βιβλίου αυτού είναι η καταγραφή της μεταβαλλόμενης γεωπολιτικής στρατηγικής της Τουρκίας, καθώς και η λεπτομερής περιγραφή της στρατιωτικής της ισχύος. Η Τουρκία, χωρίς να παρεκκλίνει από την κεμαλική κληρονομιά της αρχής του κράτους-έθνους, επιδιώκει να καταστεί ένα περιφερειακό κέντρο ισχύος με αυξημένο στρατηγικό, οικονομικό και πολιτιστικό ρόλο. Η παλαιά κεμαλική εξωτερική πολιτική έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τη νέα εξωτερική πολιτική της Άγκυρας, η οποία αντλεί μεν δύναμη από το οθωμανικό της παρελθόν, ωστόσο χαρακτηρίζεται από εξωστρέφεια, προγραμματισμό, πολιτική βάθους και μια ευδιάκριτη αυτοπεποίθηση των εμπνευστών της.

Ο στόχος της Τουρκίας είναι πρόδηλος: επιδιώκει να προσδώσει στη διεθνή εικόνα της το χαρακτηριστικό της ισχυρής στρατιωτικής και πολιτικής δύναμης στον άξονα Μέση Ανατολή–Βαλκάνια, με επίκεντρο τη Μεσόγειο Θάλασσα. Με έμφαση στις «αυτοκρατορικές» βλέψεις της Τουρκίας, εδώ εξετάζεται η πολιτική που αφορά τη στρατιωτική ισχύ της γείτονας χώρας και μελετάται η στρατιωτική στρατηγική, η οργάνωση των ενόπλων δυνάμεων και η στρατηγική στους τομείς των εξοπλισμών, των επιστημών, της τεχνολογίας, καθώς και της πυρηνικής ενέργειας.
Ακόμη και οι πιο εξειδικευμένοι μελετητές της Τουρκίας θα διαπιστώσουν ότι το πρωτογενές υλικό του βιβλίου (έγγραφα, ομιλίες, χάρτες, οργανογράμματα κ.ά.) είναι αναντικατάστατο για την κατανόηση της Τουρκίας, η οποία υλοποιεί μια αναθεωρητικά επιθετική πολιτική έναντι της Ελλάδας και της Κύπρου, επιδιώκοντας να περιθωριοποιήσει την πρώτη στο φυσικό της χώρο και να ακυρώσει τη δεύτερη ως κράτος. Η Ελλάδα, αν επιθυμεί να διατηρήσει την αυτονομία της, οφείλει να βρει απαντήσεις στην τουρκική επιθετικότητα.
Με δεδομένη την ανατολική πρόκληση, το πόνημα αυτό έχει σχεδιαστεί, κατά κύριο λόγο, για τους μελετητές και σχεδιαστές της ελληνικής αμυντικής πολιτικής, αλλά και για κάθε ενδιαφερόμενο για θέματα άμυνας και ασφάλειας. Με τη βοήθεια του, θα αντιληφθείτε τον τρόπο σκέψης και λειτουργίας της κεμαλικής και ισλαμικής ελίτ.

ISBN 978-960-6761-05-8
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΟΥΡΙΚΗ, Γαργητού 134, 153 44 Γέρακας Αττικής – Τηλ.: 210 2757217, Fax: 210 2714013

Βιογραφικό σημείωμα
Ο Χρήστος Μηνάγιας γεννήθηκε το 1960 στην Ελευθερούπολη Καβάλας.
Το 1978 εισήχθη στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων απ’ όπου απεφοίτησε το 1982 ως ανθυπολοχαγός πεζικού.
Ως αξιωματικός υπηρέτησε σε Μονάδες Πεζικού, σε Επιτελεία Συντάγματος, Μηχανοκίνητης Ταξιαρχίας, Σώματος Στρατού, σε κρίσιμες θέσεις στο εξωτερικό, στο Γενικό Επιτελείο Στρατού και στο Γενικό Επιτελείο Εθνικής Άμυνας, απ’ όπου και αποστρατεύθηκε, με τη βούλησή του, με το βαθμό του Ταξιάρχου.
Είναι απόφοιτος της Σχολής Εθνικής Αμύνης, της Ανωτάτης Σχολής Πολέμου, όλων των Σχολείων Πεζικού, της Σχολής Αλεξιπτωτιστών και της Στρατιωτικής Σχολής Ξένων Γλωσσών (τμήμα τουρκικής γλώσσας).
Φοίτησε στη Διακλαδική Σχολή Άμυνας της Γαλλίας (Collège Interarmées de Défense) όπου του απενεμήθησαν το πτυχίο Ανώτερων Αμυντικών Σπουδών (επιπέδου ΜΑΣΤΕΡ ή διδακτορικών σπουδών) και το πτυχίο Ανώτερων Στρατιωτικών Σπουδών. Επίσης, έχει ολοκληρώσει μεταπτυχιακές σπουδές στο C.E.D.S. (Centre d’ Etudes Diplomatiques et Strategiques/ Κέντρο Διπλωματικών και Στρατηγικών Σπουδών)/Παράρτημα Αθηνών, όπου του απενεμήθη το πτυχίο των Ανώτερων Διπλωματικών Σπουδών.
Είναι μέλος του Συνδέσμου Επιτελών Εθνικής Άμυνας (Σ.Ε.Ε.Θ.Α.) και ιδρυτικό μέλος του Ελληνικού Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών (ΕΛ.Ι.Σ.ΜΕ).
Αρθρογραφεί, ως τακτικός αρθρογράφος, για θέματα Τουρκίας στην ιστοσελίδα www.geostrategy.gr και τα άρθρα του δημοσιεύονται σε εφημερίδες, περιοδικά και ιστοσελίδες της Ελλάδος και της Κύπρου. Επίσης, είναι συγγραφέας του βιβλίου «Η ΓΕΩΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΚΑΙ Η ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΙΣΧΥΣ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ».
Ομιλεί αγγλικά, γαλλικά και τουρκικά.

Πρόλογος
Το πόνημα του Χρήστου Μηνάγια είναι ένα εγχειρίδιο για την Τουρκία των ισλαμιστών και των πασάδων που απευθύνεται σε επαγγελματίες. Αφορά πρωτίστως στους διαμορφωτές της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας στα υπουργεία Εξωτερικών και Άμυνας. Επιπλέον αφορά άμεσα στους μελετητές της σύγχρονης, δηλαδή της κεμαλικής Τουρκίας, στην Ακαδημία και αλλού. Στην τελευταία κατηγορία εντάσσονται μελετητές σε δεξαμενές σκέψεις (think tanks) που φιλοδοξούν να επηρεάσουν την ελληνική εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας, δημοσιογράφοι οι οποίοι με το λειτούργημα τους ενημερώνουν και επιμορφώνουν την κοινή γνώμη και ένα μέρος των πολιτών που ασχολούνται με τα κοινά και οι οποίοι θέλουν να γνωρίζουν τα πεπραγμένα στην Τουρκία που λαμβάνουν χώρα στα παρασκήνια και κυρίως στο inner «sactum» του κεμαλικού κράτους που είναι ο τουρκικός στρατός.
Η ελληνική βιβλιογραφία για την Τουρκία είναι ελλιπέστατη επειδή εξαρτάται κυρίως από δευτερογενείς και τριτογενείς πηγές και καταλήγει στην Ελλάδα διά της τεθλασμένης. Οι γνώσεις μας για την Τουρκία βασίζονται σε μελέτες ξένων, μεταπολεμικά, κυρίως των Αμερικανών, οι πλείστοι των οποίων υπήρξαν και εξακολουθούν να είναι «εργαλειακοί» μελετητές της Τουρκίας. Με τον όρο «εργαλειακοί» εννοώ μελετητές που ασχολούνται με την Τουρκία όχι από ακαδημαϊκό ενδιαφέρον αλλά για λόγους πολιτικής (policy). Σκοπός και στόχος των μελετητών αυτών είναι η εξυπηρέτηση της αυτοκρατορικής στρατηγικής (imperial strategy) της χώρας τους. Οι πιο σημαντικοί εξ αυτών προέρχονται από κρατικοδίαιτους φορείς και δεξαμενές σκέψης (think tanks) και από επίσης κρατικοδίαιτα περιφερειακά (πανεπιστημιακά) Κέντρα Μελετών ή από ιδιωτικά think tanks. Τα τελευταία λειτουργούν ως δεκανίκια της αυτοκρατορικής πολιτικής των Ηνωμένων Πολιτειών. Κατά κανόνα, τα ιδιωτικά αυτά think tanks χρηματοδοτούνται από αντιδραστικούς και υπερσυντηρητικούς φορείς στις Ηνωμένες Πολιτείες. Από τους παραπάνω αντιδραστικούς και υπερσυντηρητικούς φορείς αυτός που ξεχωρίζει είναι το γνωστότατο RAND Corporation. Από αυτό προέρχονται γνωστοί εργαλειακοί επιστήμονες για την Τουρκία (με παράλληλη ή ταυτόχρονη υπηρεσία στη CIA) όπως οι Paul Henze, Graham Fuller, Stephen Larabee, Ian Lesser, κ.ά. οι οποίοι αποτελούν συνήθως, και περισσότερο για την Ελλάδα, πηγές αναφοράς για την Τουρκία.
Μαζί με αριθμητικά ελάχιστες φωτεινές περιπτώσεις Ελλήνων μελετητών της Τουρκίας, η μελέτη του Μηνάγια αποτελεί λαμπρή εξαίρεση στην ελληνική βιβλιογραφία. Ο συγγραφέας σταδιοδρόμησε στον ελληνικό στρατό, είναι απόφοιτος στρατιωτικών σχολών στην Ελλάδα και το εξωτερικό (Γαλλία) και γνωρίζει άριστα την τουρκική γλώσσα. Το ανά χείρας βιβλίο, δηλαδή, είναι μία εργασία που βασίζεται σχεδόν αποκλειστικά σε πρωτογενείς τουρκικές πηγές, η πλειοψηφία μάλιστα των οποίων προέρχεται από τον τουρκικό στρατό. Ακόμη και οι πιο εξειδικευμένοι Έλληνες μελετητές της Τουρκίας θα διαπιστώσουν ότι το έργο αυτό περιέχει ένα θησαυρό πρωτογενών τουρκικών πηγών, εγγράφων, ομιλιών όπως επίσης και οργανογραμμάτων, διαγραμμάτων, γραφικών και αντιγράφων, τα οποία, για πρώτη φορά, βλέπουν το φως της δημοσιότητας. Όλα τα παραπάνω, μαζί με την αφήγηση και ερμηνεία του συγγραφέα, προσφέρουν στο ελληνικό κοινό μία χωρίς προηγούμενο εικόνα του τρόπου σκέψης και της παράνοιας τόσο της κεμαλικής ελίτ όσο και της ανερχόμενης ισλαμικής. Η τελευταία συνοψίζεται στη νεο-οθωμανική σκέψη και αντίληψη του σημερινού ισλαμιστή υπουργού Εξωτερικών της Τουρκίας Αχμέτ Νταβούτογλου.
Στο Πρώτο Μέρος του βιβλίου ο συγγραφέας μας δίδει τη μέχρι σήμερα πιο ολοκληρωμένη εικόνα της κοσμοθεωρίας ή, πιο ορθά, ισλαμο-κοσμοθεωρίας του Νταβούτογλου. Η θεώρηση Νταβούτογλου δεν είναι βέβαια τόσο ριζοσπαστική, όσο μας την παρουσιάζει η συμβατική σοφία. Ο συγγραφέας μας παραπέμπει στις καταβολές της και πιστώνει τον Τουργκούτ Οζάλ ως τον σύγχρονο εμπνευστή της. Η σημαντική προσφορά του Νταβούτογλου είναι ότι κωδικοποίησε αυτές τις νεο-οθωμανικές αντιλήψεις προσφέροντας τους εσωτερική νομιμοποίηση στη βάση ιστορικών και γεωπολιτικών θεωρήσεων και τους προσέδωσε δυναμισμό αποδεσμεύοντάς τες από τις στατικές αντιλήψεις της κεμαλικής θεώρησης.
Εν ολίγοις, πίσω από το πλέγμα της θεώρησης Νταβούτογλου, πίσω από τα μεγάλα λόγια για «μηδενικά προβλήματα» με τους γείτονες, υποκρύπτεται η τουρκική θεώρηση της ιστορίας και ο τουρκικός ορισμός της ειρήνης. Η ειρήνη αυτή προωθείται και γίνεται αποδεκτή, όμως, μόνο με τουρκικούς όρους.
Το πρωτογενές υλικό του βιβλίου εντυπωσιάζει. Μόνο μία ενδελεχής μελέτη του μπορεί να αποδώσει τα εύσημα στο συγγραφέα για το εύρος των πληροφοριών και τις υπηρεσίες που προσφέρει σε όλους μας. Το περιεχόμενο του βιβλίου του Χρήστου Μηνάγια είναι αναντικατάστατο για την κατανόηση μίας χώρας που υλοποιεί μία αναθεωρητικά επιθετική πολιτική έναντι της Ελλάδας και της Κύπρου επιδιώκοντας να περιθωριοποιήσει την πρώτη στο φυσικό της χώρο και να ακυρώσει τη δεύτερη ως κράτος. Κατά το «όραμα» Νταβούτογλου και όχι μόνο, το 2023, στα 100 χρόνια δηλαδή της ίδρυσης του κεμαλικού κράτους, η Τουρκία πρέπει να είναι η ισχυρότερη ευρωπαϊκή δύναμη και ισότιμη των μεγάλων δυνάμεων της εποχής, δηλαδή των Ηνωμένων Πολιτειών, της Κίνας, της Ινδίας και της Ρωσίας.
Ολοκληρώνω με δύο παρατηρήσεις. Η πρώτη αφορά στην εντυπωσιακή πρόοδο της Τουρκίας σε ζητήματα γνώσης και τεχνολογίας, στην κόψη των οποίων βρίσκεται ο τουρκικός στρατός και επ’ αυτού προτρέπω να μελετηθεί, ως παράδειγμα, η ομιλία του αρχηγού του τουρκικού Γενικού Επιτελείου Ενόπλων Δυνάμεων, στρατηγού Yaşar Büyükanit, στις Ακαδημίες Πολέμου στις 16-3-07. Παρατίθεται ολόκληρη στο Παράρτημα Ζ΄ του βιβλίου. Το εντυπωσιακό δεν είναι αυτά που ο στρατηγός αναφέρει για την τέχνη του πολέμου. Είναι το περιεχόμενο μέσα στο οποίο τα ενσωματώνει. Στο κείμενο ο αναγνώστης θα βρει αναφορές σε Ινδούς ποιητές, στον Αριστοτέλη (Aristo), στον Νεύτωνα, σε θεωρήσεις των πραγμάτων, συμπεριλαμβανομένης της θεωρίας του χάους, ακόμη και στην εναλλακτική θεώρηση περί υποδειγμάτων του Imre Lakatos. Η μόνη αδυναμία που χαρακτηριστικά ξεχωρίζει στην ομιλία του αρχιπασά είναι η θεοποίηση του Μεγάλου Ηγέτη-του Κεμάλ.
Η δεύτερη παρατήρηση αφορά σε ένα από τα βασικά συμπεράσματα του συγγραφέα, ίσως και το πιο βασικό: ότι οι συντελεστές ισχύος μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας διαμορφώνονται αρνητικά για την πρώτη με τέτοιους ρυθμούς ώστε επιβάλλεται η άμεση επίλυση των ελληνοτουρκικών ζητημάτων για να περιοριστούν οι απώλειές μας. Αυτό μπορεί να συμπεραίνεται από μια «γραμμική» εξέλιξη των πραγμάτων. Αλλά όπως επισημαίνει και ο Büyükanit στην προαναφερθείσα ομιλία του, τα ανθρώπινα πράγματα δεν εξελίσσονται όπως τα αναμένουμε, αλλά απρόσμενα και αναπάντεχα. Η Ελλάδα μπορεί και πρέπει να βρει απαντήσεις στην τουρκική επιθετικότητα, αν θέλει να διατηρήσει την αυτονομία της. Και μια καλή αρχή, για όσους δεν αποδέχονται τα «οράματα» των ισλαμο-πασάδων και την τουρκική ειρήνη, είναι να μελετηθεί το πόνημα του Μηνάγια Χρήστου στο σύνολό του. Από αυτό μπορούν να αντληθούν μαθήματα και συμπεράσματα από τις θεωρήσεις των γειτόνων, για το πώς αυτοπροσδιορίζονται, για τον τρόπο που λειτουργούν και συνεπώς για τον τρόπο αντιμετώπισής τους.

Μάριος Λ. Ευρυβιάδης, Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών, Πάντειο Πανεπιστήμιο

Εισαγωγή
Μετά την πτώση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας η Τουρκία για πρώτη φορά τα τελευταία χρόνια επιδεικνύει τόσο μεγάλη επεκτατική διάθεση προς τα Βαλκάνια, τον Καύκασο, την Κεντρική Ασία και τη Μέση Ανατολή.
Η πολιτική ηγεσία της Τουρκίας εφαρμόζει μία διεθνή πολιτική με κύριο χαρακτηριστικό την καθημερινή πραγματιστική προσέγγιση. Με τον τρόπο αυτό προσπαθεί έντεχνα να αποδυναμώσει το ρόλο των στρατιωτικών και παράλληλα να προσδώσει στη χώρα ένα νεο-οθωμανικό προφίλ, προφανώς ικανοποιώντας εν μέρει την αναζήτηση ταυτότητας των Τούρκων του 21ου αιώνα. Βασικός συντελεστής της προαναφερθείσας προσπάθειας θεωρείται ο υπουργός Εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλου, του οποίου η ακαδημαϊκή προέλευση αλλά και η έντονη διπλωματική δραστηριότητα συντελούν αφενός μεν στη δημιουργία διακρατικών «στρατηγικών σχέσεων» αφετέρου δε στην καθιέρωση της Τουρκίας ως χώρα «διαμεσολαβητή» για την επίλυση περιφερειακών-διεθνών κρίσεων και προβλημάτων. Πρωτεύοντα ρόλο στη συγκεκριμένη πολιτική παίζει η λογική και η ιστορία και κατόπιν ακολουθεί το συναίσθημα. Όλα τα παραπάνω προβάλλονται έντεχνα από τα αρμόδια όργανα του τουρκικού μηχανισμού, με αποτέλεσμα να εξαπατάται η Δύση πολλές φορές και να δυσχεραίνεται το έργο όλων εκείνων που προσπαθούν να αποκαλύψουν τον νέο τουρκικό επεκτατισμό.
Η Ελλάδα αντιμετωπίζει την Τουρκία με βάση συσσωρευμένες αλλά παρωχημένες εμπειρίες της και είτε δεν μπορεί είτε δεν έχει τη βούληση να προσαρμόσει τη στρατηγική της στις πολυάριθμες πρόσφατες αλλαγές που ενισχύουν τις φιλοδοξίες και την αλαζονεία της Τουρκίας.
Στο βιβλίο αυτό γίνεται προσπάθεια καταγραφής της μεταβαλλόμενης γεωπολιτικής στρατηγικής της Τουρκίας καθώς επίσης και λεπτομερής περιγραφή της στρατιωτικής της ισχύος. Όλα τα στοιχεία του βιβλίου αποτελούν προϊόν προσωπικής έρευνας του συγγραφέα μέσω του διαδικτύου και τουρκικών βιβλίων, περιοδικών, ΜΜΕ κ.ά., ενώ οι μεταφράσεις όλων των κειμένων έγιναν από τον ίδιο. Οι πηγές που χρησιμοποιήθηκαν είναι κατά βάση τουρκικές με σκοπό ο Έλληνας αναγνώστης αφενός να κατανοήσει τον τρόπο σκέψης και τη γεωπολιτική-στρατιωτική θεώρηση της Τουρκίας, αφετέρου να προσεγγίσει την εξωτερική πολιτική των Τούρκων κάτω από το δικό τους πρίσμα.
Στο Πρώτο Μέρος του βιβλίου περιγράφεται η γεωπολιτική στρατηγική της Τουρκίας όπως αυτή διαμορφώθηκε θεωρητικά και εφαρμόζεται στην πράξη από τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλου. Η στρατηγική αυτή βασίζεται σ’ ένα σταθερό, ισορροπημένο και μεθοδικό πλαίσιο δράσης  και έχει ως βασικές αρχές το στρατηγικό βάθος και την εξασφάλιση των ισορροπιών μεταξύ ασφάλειας και ανεξαρτησίας. Πρέπει να σημειωθεί ότι  οι Τούρκοι επαναξιολόγησαν τον περιφερειακό ρόλο της χώρας τους και με την πολιτική που εφαρμόζουν επιδιώκουν την περαιτέρω αναβάθμισή του για δύο τουλάχιστον λόγους. Ο πρώτος αφορά  στην καθιέρωση της Τουρκίας σ’ ένα σημαντικό παράγοντα ασφάλειας και σταθερότητας της Μέσης Ανατολής, των Βαλκανίων, καθώς επίσης και μίας ευρύτερης περιοχής η οποία εκτείνεται από τον Καύκασο μέχρι και το Αφγανιστάν. Ο δεύτερος λόγος αφορά στην αποκατάσταση της εικόνας του «μεγάλου αδελφού» που έχει η Τουρκία στις συγκεκριμένες περιοχές με στόχο τη διεκδίκηση ενός ηγετικού ρόλου, δεδομένου ότι ο αραβικός κόσμος βρίσκεται σε αποδιοργάνωση και το Ιράν αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα. Για την καλύτερη τεκμηρίωση και κατανόηση της τουρκικής αντίληψης για το ρόλο της Τουρκίας, το Αιγαίο και την Κύπρο θεωρήσαμε σκόπιμο να παρουσιάσουμε επίσης το σύστημα λήψεως αποφάσεων της χώρας και τις θέσεις μερικών οργάνων αυτού, οι οποίες προκύπτουν μετά από αξιολόγηση όλων των εσωτερικών και εξωτερικών απειλών.
Η αντίληψη περί εσωτερικών, εξωτερικών απειλών και ο συνακόλουθος εξοπλισμός, με βαρύτητα στα επιθετικά όπλα, που προωθούν οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις, κάνουν στην πραγματικότητα, την Τουρκία να φαντάζει η ίδια ως μία εξωτερική απειλή για τις γειτονικές της χώρες. Για το λόγο αυτό, στο Δεύτερο Μέρος του βιβλίου γίνεται μία προσπάθεια ανάδειξης όλων εκείνων των στοιχείων που θα δώσουν στον αναγνώστη τη δυνατότητα να αντιληφθεί την πραγματική διάσταση της στρατιωτικής ισχύος της Τουρκίας. Αρχικά αναλύεται η στρατιωτική της στρατηγική σε επίπεδο ορισμών και αρχών σχετικά με την εθνική ισχύ, τον πόλεμο και τις επιχειρήσεις. Η επί μέρους ανάλυση της εθνικής ισχύος περιλαμβάνει το ανθρώπινο δυναμικό και τη γεωγραφική, οικονομική, στρατιωτική, πολιτική, διοικητική, ψυχοκοινωνική και τεχνολογική ισχύ που ένα κράτος θα μπορέσει να χρησιμοποιήσει για να πετύχει τους εθνικούς του στόχους και την εξυπηρέτηση του εθνικού του συμφέροντος. Στη συνέχεια παρουσιάζεται η πολιτική άμυνας και το αμυντικό της δόγμα στο περιβάλλον των νέων απειλών, τα οποία αποτελούν κρίσιμα κείμενα των τουρκικών αντιλήψεων, δεδομένου ότι καθορίζουν την αποστολή και τις δυνατότητες των ενόπλων δυνάμεων της χώρας. Στα εν λόγω κείμενα περιλαμβάνονται επίσης και οι επιπτώσεις των παγκόσμιων κλιματικών αλλαγών στην Τουρκία και στην ασφάλεια αυτής. Εν συνεχεία καταγράφεται η οργάνωση των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων όπου αναλύονται η δύναμη, η διάταξη, οι αποστολές και τα οπλικά συστήματα που διαθέτουν οι επί μέρους κλάδοι του Στρατού, του Ναυτικού, της Αεροπορίας, της Στρατοχωροφυλακής, της Διοίκησης Ασφαλείας Ακτών, της Διεύθυνσης Ειδικών Δυνάμεων και των Πολιτοφυλάκων. Τέλος αναλύεται η πολιτική για τους εξοπλισμούς, από το στάδιο του σχεδιασμού μέχρι και της υλοποίησης, καθώς επίσης και η εξέλιξη των κυρίων εξοπλιστικών προγραμμάτων του στρατού, του ναυτικού και της αεροπορίας.
Στο Τρίτο Μέρος του βιβλίου παρατίθενται τα εξαγόμενα συμπεράσματα και οι προβληματισμοί που δημιουργούνται για την Ελλάδα και την εξέλιξη των ελληνοτουρκικών προβλημάτων. Επισημαίνεται ότι προϊόντος του χρόνου, οι συντελεστές της συνολικής ισχύος της Τουρκίας έναντι της Ελλάδας αυξάνονται με σταθερούς ρυθμούς.
Στο Παράρτημα ΙΖ΄ παρουσιάζεται ακόμη η αντιστοιχία ελληνικών-τροποποιημένων τουρκικών τοπωνυμίων της Τουρκίας, δεδομένου ότι μερικά εξ αυτών αναγράφονται μόνο με την τουρκική ονομασία στους χάρτες διάταξης των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων, οι οποίοι κατά βάση είναι τουρκικοί και θεωρήθηκε σκόπιμο να παρουσιασθούν ως έχουν.
Τέλος, αισθάνομαι τη ανάγκη να ευχαριστήσω την οικογένειά μου και τους φίλους μου για την πολύτιμη ενθάρρυνσή τους σε αυτή τη συγγραφή. Επιθυμώ επίσης να ευχαριστήσω, ιδιαιτέρως, τον κ. Μάνο Ηλιάδη διότι οι απόψεις και η εμπειρία του σχετικά με την Τουρκία όσο και οι γνώσεις του σε θέματα άμυνας ήταν ιδιαίτερα χρήσιμες για την ολοκλήρωση αυτού του έργου.
 
Περιεχόμενα

Πρόλογος
Εισαγωγή
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ : Η γεωπολιτική στρατηγική της Τουρκίας
Κεφάλαιο 1
Η γεωπολιτική στρατηγική της Τουρκίας και ο Aχμέτ Nταβούτογλου
Κεφάλαιο 2
Το σύστημα λήψεως αποφάσεων της Τουρκίας και οι θέσεις του σχετικά με το ρόλο της Τουρκίας, το Αιγαίο και την Κύπρο
Θέσεις του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας (Σ.Ε.Α.)
Θέσεις του Τούρκου πρωθυπουργού
Θέσεις του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών
Θέσεις των τουρκικών γενικών επιτελείων και των αρχηγών αυτών:

Μελέτη του Γενικού Επιτελείου Ενόπλων Δυνάμεων Οι τελευταίες εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο-Τα όρια της υφαλοκρηπίδας και της πιθανής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης της Τουρκίας
Ομιλία του αρχηγού του Γενικού Επιτελείου Ενόπλων Δυνάμεων στρατηγού Hilmi Özkök στις 26-7-2005
Συνέντευξη του αρχηγού της Διοίκησης Ναυτικών Δυνάμεων ναυάρχου Yener Karahanoglu
Ομιλία του αρχηγού του Γενικού Επιτελείου Ενόπλων Δυνάμεων στρατηγού Yaşar Büyükanit στις Ακαδημίες Πολέμου στις 16-3-2007
Ανακοινώσεις και εκθέσεις της Διοίκησης Ασφαλείας Ακτών για το Αιγαίο
Ανακοινώσεις του Γενικού Επιτελείου Ενόπλων Δυνάμεων για λαθρομετανάστες και παραβιάσεις των τουρκικών χωρικών υδάτων
Ανακοινώσεις και σενάρια των τουρκικών  διακλαδικών ασκήσεων έρευνας και διάσωσης στο Αιγαίο Deniz Aslanı και Anadolu Yıldızı
Ανακοινώσεις του Γενικού Επιτελείου Ενόπλων Δυνάμεων για ελληνικές παραβιάσεις του τουρκικού εναερίου χώρου και των τουρκικών χωρικών υδάτων

Τουρκικά ΜΜΕ και Τούρκοι συγγραφείς

Άρθρα των ένθετων περιοδικών της εφημερίδας Cumhuriyet
Βιβλία του Τούρκου δημοσιογράφου Hakan Cem Işıklar σχετικά με το casus belli

ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ : H στρατιωτική ισχύς της Τουρκίας
Κεφάλαιο 3
Στρατιωτική στρατηγική της Τουρκίας
Εθνική ισχύς
Πόλεμος
Αρχές πολέμου
Αρχές επιχειρήσεων
Κεφάλαιο 4
Πολιτική άμυνας και αμυντικό δόγμα της Τουρκίας
Οι επιπτώσεις των παγκόσμιων κλιματικών αλλαγών στην Τουρκία και την ασφάλειά της
Αποστολή των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων
Δυνατότητες των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων
Κεφάλαιο 5
Οργάνωση των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων
Δύναμη και  επιστρατευτική ικανότητα
Διοίκηση Χερσαίων Δυνάμεων
Διοίκηση Ναυτικών Δυνάμεων
Διοίκηση Αεροπορικών Δυνάμεων
Γενική Διοίκηση Στρατοχωροφυλακής
Διοίκηση Ασφαλείας Ακτών
Διοίκηση Ειδικών Δυνάμεων του Γενικού Επιτελείου Ενόπλων Δυνάμεων (Bordo Bereli)
Πολιτοφύλακες (Geçici Korucu)
Κεφάλαιο 6
Εξοπλισμοί
Στρατηγική αμυντικών προμηθειών
Διαχείριση των προμηθειών των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων
Τουρκική αμυντική βιομηχανία-έρευνα και ανάπτυξη
Εξέλιξη κύριων εξοπλιστικών προγραμμάτων
Εξοπλιστικά προγράμματα χερσαίων μέσων
Εξοπλιστικά προγράμματα ναυτικών μέσων
Εξοπλιστικά προγράμματα αεροπορικών μέσων
Κεφάλαιο 7
Στρατηγική στον τομέα των επιστημών και της τεχνολογίας-πυρηνική ενέργεια

ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ : Συμπεράσματα – Παραρτήματα

Συμπεράσματα

Παραρτήματα:

Παράρτημα A΄ (Κύρια σημεία της ομιλίας του αρχηγού του Γενικού Επιτελείου Ενόπλων Δυνάμεων στρατηγού Hilmi Özkök στις 26-7-2005)
Παράρτημα Β΄ (Ανακοίνωση της Γενικής Γραμματείας του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας στις 27-4-2006)
Παράρτημα Γ΄ (Ανακοινώσεις του Γενικού Επιτελείου Ενόπλων Δυνάμεων και της Διοίκησης Ναυτικών Δυνάμεων για τις ασκήσεις έρευνας και διάσωσης)
Παράρτημα Δ΄ (Συνέντευξη του αρχηγού της Διοίκησης Ναυτικών Δυνάμεων ναυάρχου Yener Karahanoglu)
Παράρτημα Ε΄ (Ανακοίνωση Νο: 18 /30-1-2007 του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών)
Παράρτημα ΣΤ΄ (Ανακοίνωση Νο: 10 /15-2-2007 του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών)
Παράρτημα Ζ΄ (Ομιλία του αρχηγού του Γενικού Επιτελείου Ενόπλων Δυνάμεων στρατηγού Yaşar Büyükanit στις Ακαδημίες Πολέμου στις 16-3-2007)
Παράρτημα Η΄ (Ανακοίνωση της Γενικής Γραμματείας του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας στις 20-6-2007)
Παράρτημα Θ΄ (Ανακοίνωση Νο: 32 /09-8-2007 του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών)
Παράρτημα Ι΄ (Υπ. αριθ. 39/ 29-9-2007 εβδομαδιαία ανακοίνωση προς ναυτιλλομένους της Υδρογραφικής-Ωκεανογραφικής Διεύθυνσης των τουρκικών ναυτικών δυνάμεων)
Παράρτημα ΙΑ΄ (Απαντητικό υπόμνημα της Γενικής Υποδιεύθυνσης Ναυτιλίας και Αεροπλοΐας του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών)
Παράρτημα ΙΒ΄ (Διαγώνισμα σε τουρκικό λύκειο στο μάθημα εθνικής ασφάλειας)
Παράρτημα ΙΓ΄ (Κυριότερα σημεία της ομιλίας του προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών Μπαράκ Ομπάμα στην Άγκυρα στις 06-4-2009)
Παράρτημα ΙΔ΄ (Ομιλία του Τούρκου πρωθυπουργού Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στους πρέσβεις των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις 22-6-2009)
Παράρτημα ΙΕ΄ (Ανακοίνωση της Γενικής Γραμματείας του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας στις 30-6-2009)
Παράρτημα ΙΣΤ΄ (Τουρκικά ιδρύματα, εργοστάσια και εταιρείες έρευνας-ανάπτυξης-παραγωγής-συντήρησης-εκσυγχρονισμού αμυντικού υλικού κρατικού και ιδιωτικού τομέα)
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΖ΄ (Αντιστοιχία ελληνικών-τροποποιημένων τουρκικών τοπωνυμίων της Τουρκίας)
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΗ΄ (Σημαίες κρατών και οργανισμών)